Hôm nay 1/11, ngày tưởng nhớ những người đã khuất (Nguyễn Văn Huy)
Ngày này, bên trời Âu, những nghĩa trang đều được phủ hoa, hoa cúc đủ màu : trắng, vàng, cam, đỏ… do gia đình mang đến đặt trên những mộ phần người thân đã khuất.
Xin gởi đến những gia đình có người thân an nghỉ trong những nghĩa trang trên khắp thế giới Ave Maria của Charles Gounod qua tiếng đàn của Gauthier Capuçon để tưởng nhớ và cầu bình an.
Ave Maria - Gounod - Gautier Capuçon - "Symphonie pour la Vie" Le Concert
Chúng ta hãy dành ngày này để tưởng nhớ công ơn những người đã khuất : những bậc sinh thành, ông bà, cha mẹ, bà con thân thích, anh em, con cháu đã ra đi trong sự mến thương và luyến tiếc.
Chúng ta cũng dành ngày này để tưởng nhớ những người đã từng góp công, góp sức xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam, đặc biệt là những người lính đã gục ngã trên những chiến trường trong cuộc nội chiến tương tàn, với những vết thương vẫn còn rướm máu trong mỗi gia đình.
Ngày này cũng là dịp để chúng ta tưởng nhớ hai anh em Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu, bị ám sát tại Sài Gòn ngày 2/11/1963. Di cốt của hai ông, cùng người mẹ là bà Phạm Thị Thân, đã được di dời về một nghĩa trang đìu hiu ở Lái Thiêu, thị xã Thuận an, tỉnh Bình Dương.
Số phận của hai ông Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu quả là không may. Mộ phần của hai ông được được di dời nhiều lần. Ngay sau khi bị ám sát, hai ông được chôn cất sơ sài trong khu đất nghĩa trang phía sau Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa (đường Võ Tánh, nay đường Hoàng Văn Thụ) ở Sài Gòn. Sau một thời gian ngắn, hài cốt của hai ông được di dời về nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi, quận 1 Sài Gòn, nhưng mộ phần của hai ông chỉ là hai nấm đất thấp, không có cả bia ghi tên người đã nằm xuống.
Năm 1985, nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi bị giải tỏa để xây công viên Lê Văn Tám, những ngôi mộ không có thân nhân được chuyển về nghĩa trang Lái Thiêu. Tại đây tên của hai ông cũng không được nhắc tới, bia mộ chỉ ghi tên thánh Gioan Baotixita HUYNH cho ông Ngô Đình Diệm và Giacôbê ĐỆ cho ông Ngô Đình Nhu.
Những gì hai ông đã làm trong quá khứ hãy để lịch sử sau này phán xét, vì nhận định của mỗi người hay mỗi chế độ đều chủ quan. Nhưng thi thể của hai ông phải được trân trọng, không thể để mặc cho cỏ dại và thời gian làm mờ xóa.
Những chữ lễ phép, hiếu thảo và tôn kính người lãnh đạo trong xã hội Việt Nam, nói riêng, và Đông Á, nói chung, chính vì thế là một hiểu lầm. Chúng ta chỉ lễ phép và hiếu thảo với cha mẹ, người thân trong gia đình hay gia tộc của mình ; chúng ta chỉ tôn kính những bậc lãnh đạo của phe mình mà thôi, còn với người khác nếu là kẻ thù hay kình địch thì phản ứng rất là dữ dội, nếu không muốn nói là rất tàn ác. Đó là chưa kể những danh xưng miệt thị những người không cùng một phe, như "thằng", "con", "đồ", "tên", "bọn", "chúng", v.v.
Sự hiểu lầm này rất dễ nhận thấy. Chỉ cần tìm hiểu lịch sử Việt Nam hay quan sát cuộc sống hằng ngày là sẽ thấy ngay. Nước Việt Nam được ghi có một lịch sử 4000 năm, có nhiều đời vua nhưng có ai biết lăng mộ những triều đại, những người đã từng lãnh đạo đất nước được chôn cất ở đâu không ? Tất cả những đền thờ hay biểu tượng lăng miếu ngày nay đang được tôn thờ chỉ là những tạo dựng lại sau một thời nghiệt ngã, như mộ phần của hai anh em Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu.
Đọc lại sử sách Việt Nam, không ai biết bia mộ của các chúa Nguyễn, nhất là Chúa Tiên Nguyễn Hoàng - người có công mở rộng bờ cõi về phía nam, ở đâu. Theo chính sử nhà Nguyễn từ Đại Nam Thực Lục lẫn Đại Nam Liệt Truyện, thì quân Tây Sơn, cụ thể là Nguyễn Huệ, tức vua Quang Trung, đã cho người đào lăng mộ 8 đời chúa Nguyễn và đời thứ 9 là mộ cha Nguyễn Ánh cho vứt xuống sông vào năm 1792 : "Sau Huệ đánh trận hay thua (tướng lĩnh không diệt được Nguyễn Ánh ở Gia Định), người ta đều nói các lăng liệt thánh (lăng các chúa Nguyễn) khí tốt nghi ngút, nghiệp đế tất dấy. Huệ bực tức, sai đồ đảng đào các lăng, mở lấy hài cốt quăng xuống vực". Khi Gia Long đánh bại và tiêu diệt nhà Tây Sơn, bia mộ và lăng tẩm của anh em Nguyễn Huệ và gia quyến đã chung số phận của người thua cuộc : bị đào bới, phóng uế và vứt xuống sông biển để không còn ai nhó đến.
Chúng ta lại càng mù tịch về lăng mộ của các vua chúa trước thời nhà Nguyễn, không ai biết mộ bia của các vua Đinh, Lê, Lý, Trần và hoàng gia được chôn cất ở đâu, có lẽ tất cả đã bị phá hủy bởi các triều đại đến sau.
Sở dĩ những lăng của các vua triều Nguyễn sau 1802 còn được tồn tại cho tới ngày nay là do người Pháp cố tình bảo vệ và gìn giữ. Người Châu Âu không có truyền thống trả thù người đã chết, dù đã từng sát hại gia tộc của mình. Họ không đào mồ đào mả kẻ thù hay kình địch để trả thù báo oán, mà ngược lại được trân trọng chôn cất chung trong những thánh đường để đời sau đến tưởng niệm.
- Tại Anh, tất cả những vị của vua và dòng vương tôn của các triều đại Anh quốc đều được trân trọng chôn trong 5 địa danh : Thánh đường Canterbury ở Kent, Tu viện Saint Paul ở London, Giáo đường Westminster ở London, Nhà nguyện Saint Georges trong lâu đài Windsor ở Bershire và Nghĩa trang hoàng gia ở Frogmore.
- Tại Pháp, tất cả hài cốt các vị vua thuộc đủ dòng vương tôn Mérovingiens, Carolingiens, Robertiens, Capétiens, Valois, Bourbons, từ thế kỷ thứ 7 đến 19 đều được chôn chung trong Thánh đường Saint Denis, phía bắc Thành phố Paris.
Sự hiểu lầm về hai chữ hiếu thảo trong cuộc sống hàng ngày của người Việt Nam rất dễ nhận diện qua những câu chửi thề. Chỉ sau này, dưới thời Pháp thuộc người Việt mói bắt chước người Pháp chửi mắng cá nhân người đối diện như "đồ ngu", "đồ ngốc", "đồ khốn nạn", v.v. Trước đó và cho đến nay người Việt vẫn thường lôi cha mẹ, họ hàng tổ tiên người mình muốn chửi ra miệt thị, đôi khi còn muốn ăn ngủ với mẹ người bị chửi. Ở miền Bắc, những lời chửi mắng còn có vần có điệu để có thể chửi người đối diện hàng giờ (hiện nay chúng ta còn thiếu những khảo cứu về những câu chửi thề ở nông thôn miền Bắc).
Xin mời quý độc giả nghe Halleluyah do Leonard Cohen trình bày để cầu nguyện sự yên bình đến với những tâm hồn còn chất chứa thù hận.
Leonard Cohen - Hallelujah (Official Live in London 2008)
Nguyễn Văn Huy
(1/11/2025)
Xin gởi đến những gia đình có người thân an nghỉ trong những nghĩa trang trên khắp thế giới Ave Maria của Charles Gounod qua tiếng đàn của Gauthier Capuçon để tưởng nhớ và cầu bình an.
Ave Maria - Gounod - Gautier Capuçon - "Symphonie pour la Vie" Le Concert
Chúng ta hãy dành ngày này để tưởng nhớ công ơn những người đã khuất : những bậc sinh thành, ông bà, cha mẹ, bà con thân thích, anh em, con cháu đã ra đi trong sự mến thương và luyến tiếc.
Chúng ta cũng dành ngày này để tưởng nhớ những người đã từng góp công, góp sức xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam, đặc biệt là những người lính đã gục ngã trên những chiến trường trong cuộc nội chiến tương tàn, với những vết thương vẫn còn rướm máu trong mỗi gia đình.
Ngày này cũng là dịp để chúng ta tưởng nhớ hai anh em Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu, bị ám sát tại Sài Gòn ngày 2/11/1963. Di cốt của hai ông, cùng người mẹ là bà Phạm Thị Thân, đã được di dời về một nghĩa trang đìu hiu ở Lái Thiêu, thị xã Thuận an, tỉnh Bình Dương.
Số phận của hai ông Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu quả là không may. Mộ phần của hai ông được được di dời nhiều lần. Ngay sau khi bị ám sát, hai ông được chôn cất sơ sài trong khu đất nghĩa trang phía sau Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa (đường Võ Tánh, nay đường Hoàng Văn Thụ) ở Sài Gòn. Sau một thời gian ngắn, hài cốt của hai ông được di dời về nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi, quận 1 Sài Gòn, nhưng mộ phần của hai ông chỉ là hai nấm đất thấp, không có cả bia ghi tên người đã nằm xuống.
Năm 1985, nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi bị giải tỏa để xây công viên Lê Văn Tám, những ngôi mộ không có thân nhân được chuyển về nghĩa trang Lái Thiêu. Tại đây tên của hai ông cũng không được nhắc tới, bia mộ chỉ ghi tên thánh Gioan Baotixita HUYNH cho ông Ngô Đình Diệm và Giacôbê ĐỆ cho ông Ngô Đình Nhu.
Những gì hai ông đã làm trong quá khứ hãy để lịch sử sau này phán xét, vì nhận định của mỗi người hay mỗi chế độ đều chủ quan. Nhưng thi thể của hai ông phải được trân trọng, không thể để mặc cho cỏ dại và thời gian làm mờ xóa.
Những chữ lễ phép, hiếu thảo và tôn kính người lãnh đạo trong xã hội Việt Nam, nói riêng, và Đông Á, nói chung, chính vì thế là một hiểu lầm. Chúng ta chỉ lễ phép và hiếu thảo với cha mẹ, người thân trong gia đình hay gia tộc của mình ; chúng ta chỉ tôn kính những bậc lãnh đạo của phe mình mà thôi, còn với người khác nếu là kẻ thù hay kình địch thì phản ứng rất là dữ dội, nếu không muốn nói là rất tàn ác. Đó là chưa kể những danh xưng miệt thị những người không cùng một phe, như "thằng", "con", "đồ", "tên", "bọn", "chúng", v.v.
Sự hiểu lầm này rất dễ nhận thấy. Chỉ cần tìm hiểu lịch sử Việt Nam hay quan sát cuộc sống hằng ngày là sẽ thấy ngay. Nước Việt Nam được ghi có một lịch sử 4000 năm, có nhiều đời vua nhưng có ai biết lăng mộ những triều đại, những người đã từng lãnh đạo đất nước được chôn cất ở đâu không ? Tất cả những đền thờ hay biểu tượng lăng miếu ngày nay đang được tôn thờ chỉ là những tạo dựng lại sau một thời nghiệt ngã, như mộ phần của hai anh em Ngô Đình Diệm và Ngô Đình Nhu.
Đọc lại sử sách Việt Nam, không ai biết bia mộ của các chúa Nguyễn, nhất là Chúa Tiên Nguyễn Hoàng - người có công mở rộng bờ cõi về phía nam, ở đâu. Theo chính sử nhà Nguyễn từ Đại Nam Thực Lục lẫn Đại Nam Liệt Truyện, thì quân Tây Sơn, cụ thể là Nguyễn Huệ, tức vua Quang Trung, đã cho người đào lăng mộ 8 đời chúa Nguyễn và đời thứ 9 là mộ cha Nguyễn Ánh cho vứt xuống sông vào năm 1792 : "Sau Huệ đánh trận hay thua (tướng lĩnh không diệt được Nguyễn Ánh ở Gia Định), người ta đều nói các lăng liệt thánh (lăng các chúa Nguyễn) khí tốt nghi ngút, nghiệp đế tất dấy. Huệ bực tức, sai đồ đảng đào các lăng, mở lấy hài cốt quăng xuống vực". Khi Gia Long đánh bại và tiêu diệt nhà Tây Sơn, bia mộ và lăng tẩm của anh em Nguyễn Huệ và gia quyến đã chung số phận của người thua cuộc : bị đào bới, phóng uế và vứt xuống sông biển để không còn ai nhó đến.
Chúng ta lại càng mù tịch về lăng mộ của các vua chúa trước thời nhà Nguyễn, không ai biết mộ bia của các vua Đinh, Lê, Lý, Trần và hoàng gia được chôn cất ở đâu, có lẽ tất cả đã bị phá hủy bởi các triều đại đến sau.
Sở dĩ những lăng của các vua triều Nguyễn sau 1802 còn được tồn tại cho tới ngày nay là do người Pháp cố tình bảo vệ và gìn giữ. Người Châu Âu không có truyền thống trả thù người đã chết, dù đã từng sát hại gia tộc của mình. Họ không đào mồ đào mả kẻ thù hay kình địch để trả thù báo oán, mà ngược lại được trân trọng chôn cất chung trong những thánh đường để đời sau đến tưởng niệm.
- Tại Anh, tất cả những vị của vua và dòng vương tôn của các triều đại Anh quốc đều được trân trọng chôn trong 5 địa danh : Thánh đường Canterbury ở Kent, Tu viện Saint Paul ở London, Giáo đường Westminster ở London, Nhà nguyện Saint Georges trong lâu đài Windsor ở Bershire và Nghĩa trang hoàng gia ở Frogmore.
- Tại Pháp, tất cả hài cốt các vị vua thuộc đủ dòng vương tôn Mérovingiens, Carolingiens, Robertiens, Capétiens, Valois, Bourbons, từ thế kỷ thứ 7 đến 19 đều được chôn chung trong Thánh đường Saint Denis, phía bắc Thành phố Paris.
Sự hiểu lầm về hai chữ hiếu thảo trong cuộc sống hàng ngày của người Việt Nam rất dễ nhận diện qua những câu chửi thề. Chỉ sau này, dưới thời Pháp thuộc người Việt mói bắt chước người Pháp chửi mắng cá nhân người đối diện như "đồ ngu", "đồ ngốc", "đồ khốn nạn", v.v. Trước đó và cho đến nay người Việt vẫn thường lôi cha mẹ, họ hàng tổ tiên người mình muốn chửi ra miệt thị, đôi khi còn muốn ăn ngủ với mẹ người bị chửi. Ở miền Bắc, những lời chửi mắng còn có vần có điệu để có thể chửi người đối diện hàng giờ (hiện nay chúng ta còn thiếu những khảo cứu về những câu chửi thề ở nông thôn miền Bắc).
Xin mời quý độc giả nghe Halleluyah do Leonard Cohen trình bày để cầu nguyện sự yên bình đến với những tâm hồn còn chất chứa thù hận.
Leonard Cohen - Hallelujah (Official Live in London 2008)
Nguyễn Văn Huy
(1/11/2025)
