Đường dây lao động "khổ sai" ở Nga (Người Lao Động)

Uất nghẹn, tủi nhục, tán gia bại sản, cầu cứu… là những gì phóng viên báo Người Lao Động thấy và cảm được khi gặp nạn nhân và thâm nhập đường dây đưa lao động sang Nga

Thâm nhập đường dây lao động 'khổ sai' ở Nga

Uất nghẹn, tủi nhục, tán gia bại sản, cầu cứu… là những gì phóng viên báo Người Lao Động thấy và cảm được khi gặp nạn nhân và thâm nhập đường dây đưa lao động sang Nga

Một ngày đầu tháng 8, với ngồn ngộn tin tức nóng hổi về trạm thu phí BOT Cai Lậy được gửi về tòa soạn thì xuất hiện một thư điện tử với tựa đề "Hãy cứu những lao động chui ở Nga". Càng đọc càng không tin, bởi theo nội dung thư kể thì người Việt đi lao động ở Nga chẳng khác gì đi vào địa ngục. Không chần chừ, một nhóm phóng viên, cộng tác viên được huy động với kế hoạch điều tra tỉ mỉ, hòng cảnh báo, lật tẩy đường dây này !

Kêu cứu trong tuyệt vọng

Lần theo địa chỉ email gửi đến, nhóm phóng viên báo Người Lao Động đã tiếp xúc được với người gửi. Đó là chị H.P (ngụ huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang) - người bị lừa đi xuất khẩu lao động đến Liên bang Nga và vừa phải tiêu tốn gần như cả gia tài để được trở về nước. Theo chị P., lá thư kêu cứu mà chị chuyển thể nội dung dưới email gửi Bbáo Người Lao Động là của anh T.V. C (SN 1988, ngụ ấp Hòa Hưng, xã Long Đức, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng). Anh C. và chị P. đã lén lút nhét trong hộp bánh để qua mắt ông chủ xưởng may trước khi chị P. mang về Việt Nam.

Theo chị P., trước khi phóng viên muốn hiểu hết nỗi đọa đày của anh C. thì hãy nghe câu chuyện thật từ chính bản thân chị. Với giọng buồn và uất nghẹn, chị P. kể rằng cách đây hơn 4 tháng, nghe lời dụ dỗ ngon ngọt của người môi giới, chị đã gom gần hết số tiền tích cóp trong hơn chục năm để được xuất khẩu sang Nga với mong muốn được đổi đời.

Thế nhưng, khi mới đặt chân đến "miền đất hứa" hai ngày thì mọi thứ đều là dối trá. Bị giam cầm, làm quần quật nhưng cả ngày chỉ được ngủ vài giờ. Sức người có hạn, chị P. đổ bệnh. Ấy vậy mà, nhiều lần van xin, ông chủ xưởng may ở Nga vẫn bắt làm, bất chấp bệnh tật. Đến khi chị P. đứng không nổi thì ông chủ nói muốn về nước chị P. phải có giấy chứng nhận của bác sĩ (chị P. vốn bị bệnh tim) chuyển từ Việt Nam sang mới được xem xét. Khi gia đình chị P. chuyển giấy chứng nhận bệnh sang thì ông chủ lại đưa ra yêu cầu gia đình chị phải chuyển 2.300 USD cho một người tên T.M.Q, ngụ ở Hà Nội thì mới được cho về, còn không thì đừng mơ ! Biết ở lại sẽ cầm chắc cái chết trong tay bởi thời tiết khắc nghiệt và lao động khổ nhọc nên chị P. đã khóc hết nước mắt và cầu cứu người thân gửi tiền cho ông chủ để được trở về, để giữ lại mạng sống và tố cáo những kẻ lừa đảo mình và nhiều người khác.

Trở lại câu chuyện của anh C., trong thư anh C. kể rằng mình làm thợ may ở Sóc Trăng, thông qua một người ở tỉnh này có tên là Nguyễn Thị Phấn, anh C. tìm đến hai người ở huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang vì nghe nói họ có khả năng đưa người ra nước ngoài làm việc. Hai người này khẳng định : "Muốn sang Nga làm việc thì chi phí 1.900 USD, chỉ lấy trước 15 triệu đồng, khi nào sang Nga làm việc trừ dần vào lương số tiền còn lại. Lương mỗi tháng là 10 đến 20 triệu đồng. Cơm, nước chỗ nghỉ,… chủ xưởng may lo hết". Nghe vậy anh C. đã vay mượn đủ số tiền trên giao cho bà Phấn và được bà Phấn viết biên nhận và đưa 1 hộ chiếu. Khoảng gần 2 tháng sau, hai người này điện thoại kêu anh C. chuẩn bị sang Nga làm việc. Ngày 29/7, anh C. cùng 2 người khác có mặt tại sân bay Tân Sơn Nhất để sang Nga.

Trước khi đi, 2 người trên còn đưa 1 chiếc sim điện thoại nói rằng "khi xuống sân bay thì gắn vào có người liên lạc". Đúng như lời nói, khi xuống sân bay Nga thì có người điện thoại đón và đưa anh C. lên một ô tô 7 chỗ chạy thẳng về xưởng may. Mọi chuyện không như mơ, dù là đàn ông nhưng theo anh C., chỉ qua 3 ngày làm việc ở xưởng may, anh C. hoàn toàn kiệt sức nhưng vẫn bị bắt ép làm việc, bất chấp khả năng có thể ngã quỵ lúc nào. "Tôi có thể chết bất cứ lúc nào. Hãy cứu tôi bởi má tôi không thể moi đâu ra tiền để chuộc tôi" - anh C. kêu cứu trong tuyệt vọng ở cuối bức thư.

Chỉ có thể gọi là… "khổ sai" !

Quyết tâm làm rõ sự thật cũng như quá ám ảnh với lời kêu cứu cuối thư của anh C., Báo Người Lao Động đã kết nối với một cộng tác viên, trong vai người lao động muốn sang Nga làm thợ may. Đó là những ngày giữa tháng 8 vừa qua. Và đúng như những gì chị P. và anh C. kể cũng như kêu cứu, vừa sang Nga, chúng tôi lập tức được đối xử như những lao động "khổ sai".

Khi vừa xuống sân bay ở Nga, chúng tôi được chiếc xe 7 chỗ chở đến nơi làm việc cách sân bay khoảng 170 km. Toàn bộ giấy tờ đều bị ông Nguyễn Việt Tuấn (người quê Hà Nội), là ông chủ giữ hết.

Nghỉ được 1 ngày, sau đó người của công ty đưa cho chúng tôi ký một bản "Hợp đồng đi làm việc ở nước ngoài". Theo đó, ngày làm việc 8 giờ nhưng kèm theo "Có định mức sản phẩm trong thời gian làm việc". Định mức mỗi ngày một người phải may 20 chiếc áo khoác. Nếu không xong thì làm đến khi nào xong mới được đi nghỉ. Đặc biệt là bản hợp đồng này dù ký ở Liên bang Nga nhưng ghi "Chi trả lương : Tại Việt Nam" và nếu có tranh chấp hợp đồng thì "Giải quyết theo pháp luật Việt Nam". Người đại diện ký hợp đồng với người lao động là ông Lê Tiến Trọng. Thắc mắc cũng không được, đã qua đến đây ai cũng phải ký, vì không ký là bít đường về.

Khi đặt bút ký hợp đồng cũng là lúc người lao động biến thành người… lệ thuộc. Bởi định mức mỗi ngày một người phải may 20 chiếc áo khoác từ công đoạn cắt cho đến thành phẩm thì chỉ có "thánh" mới làm được. Bằng chứng mà người của chúng tôi ghi nhận được có không ít công nhân nữ vốn là thợ may chuyên nghiệp ở Việt Nam, cũng chỉ có thể làm được vài chiếc một ngày.

Khi mới đến xưởng, người của chúng tôi được 2 người tên Tân và Thanh chỉ lên lầu nghỉ. Đúng 7 giờ (khoảng 11 giờ trưa Việt Nam), tất cả phải ngồi vào bàn máy may, cữ ăn sáng chỉ được chừng 10 phút là mì tôm tự nấu. Đến 12 giờ, công nhân được đưa lên lầu 1 để ăn trưa, bàn 5 người nhưng chỉ có 2 con cá và một tô bắp cải xào, còn nước thì lấy làm canh và chỉ được ăn trong 30 phút, sau đó phải làm việc trở lại đến tận 19 giờ mới được ăn chiều. Xong cữ chiều công nhân tiếp tục làm việc tới 23 giờ 30 phút mới được nghỉ. Mỗi ngày công nhân chỉ được tắm rửa, vệ sinh 15 phút. Khi tất cả công nhân làm việc xong lên lầu thì cánh cửa sắt giữa cầu thang và tầng trên được khóa chặt. Trong thời gian công nhân làm việc, lúc nào cũng có 2 người là Tân và Thanh theo dõi.

Ở nơi xứ lạnh cộng với ăn uống thiếu thốn, làm việc quần quật cả ngày khiến đa phần công nhân trong xưởng may kiệt sức. Có ngày, khi đến cữ ăn cơm, nhiều công nhân nữ không ăn mà lăn ra ngủ rồi khi đến giờ may thì ăn mì sống để cầm chừng. Có ngày, có đến 5 công nhân đổ bệnh vì không còn sức, quá túng quẫn, nhiều người có ý định bỏ trốn nhưng không thể thoát ra được 4 lớp cửa nên đành cắn răng chịu đựng… Và tê tái hơn là có những nữ đồng nghiệp dù tới "ngày của phụ nữ" vẫn không có thời gian để đi "giải quyết".

Đau đớn nhất là chuyện sau 1 tháng làm việc đến kiệt sức, ông chủ cho biết số tiền lương của tôi là 7.500 rúp (tương đương 2,4 triệu đồng tiền Việt Nam) chưa tính chi phí điện, nước và lương thực gửi mua từ Việt Nam sang. Quá vất vả lại bị lật lọng một cách trắng trợn, tôi xin chủ cho về thì họ nói rằng : "Muốn về phải đền hợp đồng 3 năm là 120 triệu đồng". Tình cảnh này cũng là tình cảnh của khoảng 30 lao động đang làm việc ở xưởng may này.

Cách biệt thế giới bên ngoài

Xưởng may mà chúng tôi làm việc được xây tường rất kín, muốn vào đến xưởng phải qua 3 lớp cửa lúc nào cũng khóa kín không thể nào thoát ra ngoài.

Sau khi được đưa vào xưởng may thì từ đó trở đi, chúng tôi không được bước ra ngoài công ty, mọi sinh hoạt như muốn mua thứ gì đều phải nhờ hai người của công ty đi mua. Cánh cổng chính lúc nào cũng đóng kín. Chẳng thế mà các công nhân "ma cũ" ở đây nói với tôi rằng : "Chúng mình đã dại khi tự đâm đầu vào đây. Khả năng mất mạng vì bệnh tật, vì kiệt sức có thể xảy ra bất cứ lúc nào".

Nhóm phóng viên (19/09/2017)

***********************

Đối mặt những kẻ lừa lọc

Vì đồng tiền mà những kẻ môi giới đã bất chấp thủ đoạn hòng dụ được nhiều người sang Nga

Muốn sang Liên bang Nga làm việc, chỉ cần hộ chiếu, 3 ảnh chân dung, 2 CMND photocopy, không cần công chứng và chỉ ứng trước 15 triệu đồng cho "trùm" là chờ ngày bay với lời hứa hấp dẫn về lương bổng…

Những lời xảo trá

Thông qua một người quen từ trước, trong vai người cần ra nước ngoài làm việc, phóng viên đã tìm đến nhà bà Ngô Thị Thu và chồng là Trần Quốc Đậm (ngụ ấp 7, xã Mỹ Thành Nam, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang). Bà Thu là người miền Bắc còn chồng là người miền Nam. Mới gặp mặt, vợ chồng bà Thu - ông Đậm giới thiệu cùng làm việc tại một công ty may ở huyện Cai Lậy. Tuy công ty không có chức năng xuất khẩu lao động nhưng bà có thể đưa lao động đi Nga thông qua người đàn ông tên Tuấn. "Đi theo "dây" của anh Tuấn thì chỉ cần gửi hộ chiếu ra Hà Nội. Mức lương bên đó từ 10/20 triệu đồng/tháng, gấp mấy lần làm việc ở đây mà chi phí chẳng là bao" - bà Thu nói chắc.

 Bà Thu còn nói thêm rằng cần phải ứng trước 15 triệu đồng. Sợ khách nghi mình lừa, bà Thu giải thích : "Nếu như qua đó không làm thì còn có cái để tính. Chi phí đi qua đó tới 1.900 USD lận. Đây là tiền anh Tuấn nói đặt cọc nên em thay mặt truyền đạt lại. Anh Tuấn là người quen của em. Anh ấy rất uy tín. Tin em đi, anh Tuấn đã về ghé thăm nhà em rồi".

Để củng cố lòng tin của chúng tôi, bà Thu khoe : "Chị Xuân, chị Ánh mới nhờ em chuyển hộ chiếu kìa !". Chưa hết, lúc đang trò chuyện, điện thoại cắt ngang, bà Thu nói với người gọi và cũng hàm ý nói với chúng tôi : "Làm việc ngày 8 giờ, cơm, nước, ăn nghỉ, chủ lo hết".

Không chỉ hoạt động ở địa bàn tỉnh Tiền Giang, cặp vợ chồng môi giới này còn "vươn vòi" về tận Sóc Trăng bằng cách tuyển thêm nhiều chân rết để tìm người cho xưởng may của ông Tuấn ở bên Nga. Cụ thể là trường hợp của anh T.V.C ở Sóc Trăng. Nắm được hoàn cảnh anh C. đang cần tiền giúp mẹ trả nợ, người hàng xóm tên Nguyễn Thị Phấn (chân rết của vợ chồng Thu - Đậm) liền tiếp cận. Khi anh C. đồng ý sang Nga làm thợ may thì bà Phấn liền giới thiệu đến gặp bà Thu. Chiêu cũ lặp lại, bà Thu luôn miệng cam kết nào là làm việc ngày chỉ 8 giờ, cơm, nước, nghỉ ngơi chủ lo. Rồi chi phí ông chủ Tuấn bỏ ra để lo qua Nga đến 1.900 USD, trong khi người đi chỉ đặt cọc 15 triệu đồng là quá sướng. Không đâu rẻ bằng !

Khi con mồi bị "gây tê" bằng những lời xảo trá, bà Thu liền chỉ đạo cho chân rết về tận quê yêu cầu anh C. "ứng" 15 triệu đồng và viết ngay biên nhận với nội dung "Tôi Nguyễn Thị Phấn có nhận số tiền của em T.V.C 15 triệu. Lý do : nhận tiền đi nước Nga".

Theo tìm hiểu của chúng tôi, tính đến thời điểm hiện tại, những người môi giới nêu trên đã dụ được khoảng 17 người sang Nga lao động "khổ sai", trong đó có 7 người chúng tôi xác định được danh tính và quê quán cụ thể. Mỗi trường hợp môi giới thành công, vợ chồng Thu - Đậm được trả công 500 USD.

Khốn cùng

Trở lại với lá đơn kêu cứu của anh C., khi xe vừa đưa anh đến xưởng may ở bên Nga thì ngay hôm đó, anh bị chủ bắt ký hợp đồng làm việc 3 năm. Mỗi ngày anh C. phải làm việc từ 7 giờ đến 23 giờ ; chỉ nghỉ được 30 phút ăn cơm. Qua 1 tháng làm việc, anh C. kiệt sức vì thiếu ngủ, ăn uống kham khổ. Muốn trở về Việt Nam thì anh bị ông chủ xưởng buộc đền hợp đồng.

Theo địa chỉ trên lá thư, chúng tôi tìm về nhà anh C. ở ấp Hòa Hưng, xã Long Đức, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng. Tiếp chúng tôi trong căn nhà nhỏ nhưng trống hoác, gần như không có vật gì giá trị ngoài cái tủ thờ. Tại đây, bà Nhung - mẹ anh C. - cho hay do thiếu nợ ngân hàng khoảng 30 triệu đồng nên anh C. xin gia đình sang Nga làm việc để kiếm tiền trả nợ. Khi sang Nga được vài ngày, anh C. gọi điện về than rằng làm việc vất vả, không đúng với cam kết. "Từ đó đến nay đã vài tháng, thằng C. nó không nói gì thêm, chắc vì sợ tôi lo rồi bệnh thêm" - bà Nhung lo lắng khi hay tin anh C. đang kêu cứu từ Nga.

Từ lo lắng, bà Nhung chuyển sang lo sợ khi nghe chúng tôi nói đã có nhiều người phải tốn vài ngàn USD mới được quay về, vì phải bồi thường hợp đồng. "Vậy thì khốn khổ cho gia đình tôi quá. Nếu vậy chỉ có nước bán nhà chứ moi đâu ra số tiền lớn như vậy" - bà Nhung nói như muốn khóc.

Ông Trần Văn Khem, Trưởng ấp Hòa Hưng, xác nhận gia đình bà Nhung trước đây thuộc diện hộ nghèo. Gia đình bà vừa thoát nghèo nhưng vẫn còn rất khó khăn. Việc anh C. đi lao động ở Nga, ông Khem cũng mới nghe qua. Nếu tình cảnh như vậy thì đúng là mấy kẻ môi giới quá bất nhân khi gạt người nghèo.

Qua tìm hiểu, ngoài lá đơn của anh C. gửi về kêu cứu thì một người khác là chị N.N.L vừa trở về từ xưởng may của ông Tuấn, lập tức trốn nợ vì khoản tiền vay mượn hơn 60 triệu đồng không còn khả năng chi trả. "Cuối tháng 8, cha mất, chị cũng không về thọ tang vì sợ người đến đòi nợ" - một người quen của L. nói khi chúng tôi tìm đến nhà chị L…

Những ngày giữa tháng 9, theo ghi nhận ở xưởng may của ông Tuấn, trong lúc nhiều người đang quần quật "cày cả ngày lẫn đêm" để mong trả đủ số nợ khi sang Nga làm việc thì có nhiều công nhân đòi được về nước vì không chịu đựng được sự "khổ sai".

Chị Đ., một trong những người sang sau người của chúng tôi, một mực xin về nước thì ông chủ xưởng may nói rằng "phải đền hợp đồng vì chi phí bỏ ra để xin quota quá nhiều". Khi chị Đ. điện thoại cho người nhà cầu cứu bà Thu thì bà này phán rằng "muốn về Việt Nam thì cầm lên đây cho dì 120 triệu đồng đền hợp đồng 3 năm". Trong khi đó, chân chị Đ. mỗi ngày mỗi nhức vì từng bị tai nạn lại gặp thời tiết lạnh nên gần như không thể đi lại. Đến lúc này, ông Tuấn đồng ý và yêu cầu chuyển 2.300 USD cho người nhà ông ta ở Việt Nam, kèm theo cam kết "không được thưa kiện".

Sau khi chuyển đủ số tiền trên, chị Đ. mới được người của xưởng may mua giùm vé máy bay và đưa ra sân bay, đợi đến khi chị Đ. vào phòng cách ly, họ mới trả lại giấy tờ cá nhân. 

Lộ diện công ty mời nhập cảnh

Sau khi người của báo Người Lao Động cùng nhiều người khác nộp hộ chiếu cho bà Ngô Thị Thu thì khoảng 1 tuần sau, bà Thu thông báo chuẩn bị sang Nga. Đúng hẹn, chúng tôi có mặt ở sân bay Tân Sơn Nhất, người "giúp" chúng tôi làm thủ tục là ông Trần Quốc Đậm. Sau khi chuẩn bị vào phòng cách ly, ông Đậm yêu cầu mỗi người nộp thêm 600.000 đồng.

Khi đến nước bạn, chúng tôi mới biết thủ tục sang Nga của đường dây này là sau khi gửi hộ chiếu cùng 15 triệu đồng cho người môi giới thì tại Liên bang Nga, một người đại diện cho Công ty trách nhiệm hữu hạn TOM MODA có trụ sở số 141081, vùng Moscow, Thành phố Dmitrov, đường Industrial, nhà 3, có giấy mời nhập cảnh vào Liên bang Nga với mục đích là "Lao động làm thuê" và được cấp hộ chiếu phổ thông một lần. Thời gian được nhập cảnh trong vòng 90 ngày.

Nhóm phóng viên (20/09/2017)

*********************

Đại sứ quán cùng vào cuộc

Một đường dây nóng đúng nghĩa đã được thiết lập giữa bo Người Lao Động với đại sứ Việt Nam tại Nga

Sau khi thu thập đầy đủ thông tin về xưởng may ở Nga khiến các lao động Việt Nam kêu cứu vì kiệt sức, thông qua cơ quan chức năng Bộ Ngoại giao, báo Người Lao Động đã chuyển hồ sơ vụ việc tới Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga. Từ đây, một "đường dây nóng" đã được thiết lập giữa Tòa soạn báo Người Lao Động và Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn để "giải cứu" lao động.

18 ngày gay cấn

Cụ thể, ngày 30/8, chúng tôi đã cung cấp cho Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn thông tin : Có nhiều người ở Việt Nam bị lừa đi lao động bên Nga (cụ thể là xưởng may của người đàn ông tên Tuấn) kêu cứu. Họ bị nhốt, không cho ra ngoài, làm việc ngày 16 giờ nhưng lương chỉ 3 triệu đồng.

Đại sứ yêu cầu cho ông địa chỉ cụ thể để xử lý. Báo Người Lao Động liền cung cấp thông tin và cho biết thêm khoảng 20 lao động bị nhốt trong đó, người môi giới đã thừa nhận lấy tiền 15 triệu đồng mỗi người đi lao động bằng đường du lịch. "Cho tôi dữ liệu người môi giới, để xem có trong danh sách đang theo dõi không" - Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn đề nghị.

Làm việc cật lực nhưng lương quá thấp nên nhiều công nhân ở xưởng may của ông Tuấn kêu cứu và đòi về nước Ảnh : MINH CHÂU

Sau đó, chúng tôi đã gửi dữ liệu người môi giới, chuyển hợp đồng lao động, các hình ảnh xưởng may, đường vào xưởng cũng như người môi giới và được Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn phúc đáp là sẽ xử lý sớm. Thời điểm này, người của chúng tôi ở trong xưởng may của ông Tuấn gửi thông tin cho biết có thêm nhiều lao động kêu cứu, đòi về chứ không riêng gì anh C. ở Sóc Trăng. Trong các ngày 1, 2, 3 và 4/9, chúng tôi liên tục liên lạc với đại sứ để nắm thông tin thì được ông cho biết đang tiến hành làm.

Đến ngày 5/9, người của chúng tôi báo về cho hay đã có hơn 10 người ở xưởng may cầu cứu. Dù biết công việc của đại sứ nhiều nhưng không thể không nóng lòng, chúng tôi tiếp tục hối thúc ông. Đến trưa 14/9, Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn nhắn : "Chuyển toàn bộ dữ liệu vào máy Trưởng phòng lãnh sự Đại sứ quán Việt Nam tại Nga theo số… Tôi đã giao hôm nay phối hợp với công an nước bạn kiểm tra".

Đáp ứng yêu cầu của đại sứ, chúng tôi chuyển toàn bộ thông tin liên quan đến chủ xưởng may và những thông tin hữu ích khác phục vụ công tác giải cứu cho ông Hoàng Anh, Trưởng Phòng Lãnh sự Đại sứ quán Việt Nam tại Nga.

Tối 14/9, ông Hoàng Anh cho biết : "Vừa gọi C., là người viết đơn. Tôi xem nội tình thế nào, xử lý hai bên. Khỏi phải nhờ công an bắt cả hai bên. C. đưa số điện thoại ông chủ mà chưa liên lạc được, chúng tôi sẽ gọi tiếp. Dĩ nhiên là làm sao cho hài hòa vì chủ cầm hết giấy tờ nên chưa biết hợp pháp hay không. Đây là nhiệm vụ, trách nhiệm của Đại sứ quán".

Ngày 17/9, ông Hoàng Anh cho biết đã liên hệ và làm việc với chủ xưởng may. Trong buổi làm việc, ông đã đề nghị chủ xưởng nếu ai không muốn làm thì nên cho họ về. Riêng việc giữ hộ chiếu của người lao động thì được chủ xưởng giải thích là sợ công nhân bỏ trốn sang xưởng khác.

"Tóm lại, chúng tôi đã đề nghị với chủ xưởng ai muốn về thì cho về. Trong vòng 1 tuần nữa, chúng tôi sẽ có kết quả để hài hòa lợi ích giữa những người lao động và chủ xưởng" - ông Hoàng Anh khẳng định.

Lời hứa của ông Hoàng Anh đưa ra đã phần nào giúp chúng tôi bớt lo lắng cho người lao động đã gửi đơn cầu cứu đến báo Người Lao Động. Hơn nữa, theo người của chúng tôi ở xưởng may, sau cuộc làm việc của ông Hoàng Anh thì tình trạng công nhân đã dễ thở hơn. Dù vậy, không ít lao động Việt Nam vẫn mong chủ xưởng thực hiện theo đề nghị của ông Hoàng Anh là ai muốn về thì cho về.

Công an, chính quyền đồng loạt vào cuộc

Theo Trưởng phòng lãnh sự Đại sứ quán Việt Nam tại Nga, nguyên nhân chính dẫn đến vụ việc trên xuất phát từ chuyện người môi giới thu tiền người lao động và tìm người sai, tay nghề kém. Vì thế, lỗi là của người môi giới. Chủ xưởng cần người có tay nghề mà môi giới thì tìm người không đúng. Chủ xưởng cũng bỏ tiền mua hạn ngạch mới đưa được người qua nên Đại sứ quán đang làm mọi cách để hài hòa lợi ích đôi bên.

Ở một diễn biến khác, ngày 19/9, một lãnh đạo Công an tỉnh Tiền Giang cho hay công an đã vào cuộc làm rõ theo đơn tố cáo của một số công nhân từ xưởng may của ông Tuấn trở về. Theo đó, công an đã tiếp nhận đơn và làm việc với nhiều người liên quan. Công an cũng xác định 2 người là bà Thu và ông Đậm có liên quan đến vụ việc.

Nguồn tin nêu trên cho hay những công nhân này khai với công an là đều thông qua bà Thu và ông Đậm, họ mới đi sang Nga lao động. Ngoài ra, tất cả đều khai rõ là mỗi người phải trả cho bà Thu 15 triệu đồng mới được đưa sang Nga.

Đặc biệt, ngày 20/9, nguồn tin riêng của báo Người Lao Động cho biết sau khi loạt bài "Đường dây lao động "khổ sai" ở Nga" đăng tải trên báo Người Lao Động, sáng 19/9, Cục Cảnh sát hình sự (C45, Bộ Công an) đã vào cuộc cùng với Phòng Cảnh sát hình sự (PC45) Công an tỉnh Sóc Trăng và PC45 Công an tỉnh Tiền Giang.

Theo đó, tại Sóc Trăng, cán bộ điều tra của PC45 đã tiếp cận gia đình anh T.V.C (ngụ ấp Hòa Hưng, xã Long Đức, huyện Long Phú). Tuy nhiên, do bà Ung Thị Hồng Nh. (mẹ anh C.) già yếu nên cán bộ điều tra đã hướng dẫn người thân của bà làm các thủ tục cần thiết để củng cố hồ sơ vụ việc.

Liên quan đến chân rết của vợ chồng Thu - Đậm, PC45 cũng triệu tập bà Nguyễn Thị Phấn, Phó Bí thư ấp Hòa Hưng, lên làm việc. Bởi lẽ, bà Phấn được xác định là người môi giới anh C. cho bà Thu. 

Ông Lê Hoàng Điện, Giám đốc Sở Lao động, thương binh và xã hội tỉnh Sóc Trăng, cho biết đã chỉ đạo các bộ phận của sở tiếp cận gia đình bà Nh. (mẹ anh C., người viết đơn kêu cứu) để tìm hiểu, từ đó có hướng hỗ trợ anh.

Phải chặn từ trong nước

Theo Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn, việc đưa người kiểu như trên sang Nga lao động đã diễn ra hàng chục năm nay. Mấy năm gần đây, tình trạng này đã có phần lắng xuống vì cơ quan chức năng hai nước vào cuộc quyết liệt. Tuy nhiên, các chiến dịch truy quét các xưởng may "đen" - nơi có công nhân Việt Nam làm việc - thường khó bắt chủ sử dụng vì họ đều có "thông tin".

"Vì vậy, nhiều lần tôi đã gọi điện về Việt Nam đề nghị cần ngăn chặn từ trong nước, chứ không phải cứ để các công ty du lịch lừa đảo rồi sang bên này chỉ xử lý được phần ngọn. Việc này tôi sẽ tiếp tục phối hợp với bạn (tức báo Người Lao Động) để xử lý" - đại sứ nhấn mạnh, đồng thời mong báo chí thông tin tuyên truyền cho mọi người cảnh giác.

Nhóm phóng viên (21/09/2017)