Venezuela: TT lâm thời Guaido nói 'đã gặp quân đội' (BBC)

"Việc quân đội thôi hỗ trợ ông Maduro rất quan trọng để tạo ra sự thay đổi trong chính phủ và phần lớn những người phục vụ quân đội đồng ý rằng các biến chuyển gần đây của đất nước không thể tiếp tục mãi được." Đúng thế. Trong các nước độc tài thì phe quân đội đứng về phía nào thì phe ấy thắng. Tuy nhiên khi lịch sử đã sang trang, lòng dân đã quyết định chọn lựa thay đổi thì quân đội chỉ có mỗi lựa chọn duy nhất là đứng về phía người dân. Mọi hy vọng của Maduro vào quân đội chỉ là tuyệt vọng khi lãnh đạo của giới quân đội hiểu rằng nên đứng về phía nào, Maduro hay nhân dân Venezuela?

Lãnh đạo phe đối lập của Venezuela, Juan Guaidó, đã tổ chức các cuộc họp bí mật với quân đội để giành được sự ủng hộ trong việc lật đổ Tổng thống Nicolás Maduro. 

Ông Guaidó tiết lộ tin này trong một bài bình luận trên New York Times.

Nhà lãnh đạo phe đối lập tuyên bố mình là tổng thống lâm thời hồi đầu tháng này, khiến căng thẳng cuộc đấu tranh quyền lực leo thang. 

Nga và Trung Quốc tiếp tục ủng hộ ông Maduro, trong khi Mỹ và một số nước Mỹ Latinh đã công nhận ông Guaidó. 

Tổng thống Mỹ Donald Trump tweet hôm thứ Tư rằng ông đã nói chuyện với ông Guaidó và ủng hộ "việc tuyên bố làm tổng thống lịch sử", viết trong một tweet thứ hai rằng "Cuộc chiến giành tự do đã bắt đầu!

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jeremy Hunt dự kiến sẽ thúc giục các quốc gia EU áp đặt những biện pháp trừng phạt đối với các nhân vật chủ chốt trong chính quyền Maduro vào thứ Năm, sau khi cũng nói chuyện với ông Guaidó hôm thứ Tư.

Khoảng ba triệu người đã trốn chạy khỏi Venezuela trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng cao độ, và gia tăng bạo lực trong những tuần gần đây.

Các cuộc biểu tình đã được tổ chức trên khắp đất nước Venezuela kể từ khi ông Maduro bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai vào ngày 10 tháng 1. Ông đã được bầu vào năm ngoái trong một cuộc bỏ phiếu gây tranh cãi, trong đó nhiều ứng cử viên phe đối lập đã bị cấm tranh cử hoặc bị bỏ tù.

Bài viết của ông Guaidó nói gì?

"Chúng tôi đã có những cuộc họp bí mật với các thành viên của lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh", ông Guaidó viết trong bài báo trên New York Times. 

"Việc quân đội thôi hỗ trợ ông Maduro rất quan trọng để tạo ra sự thay đổi trong chính phủ và phần lớn những người phục vụ quân đội đồng ý rằng các biến chuyển gần đây của đất nước không thể tiếp tục mãi được."

Bài báo cũng nói rằng phe đối lập đã đề nghị ra ân xá cho các lực lượng vũ trang "không bị kết tội chống lại loài người".

Là người đứng đầu Quốc hội Venezuela, ông Guaidó nói rằng hiến pháp cho phép ông nắm quyền lực tạm thời khi tổng thống đương nhiệm được coi là bất hợp pháp.

Tuy nhiên, Tối cao Pháp viện Venezuela đã cấm nhà lãnh đạo phe đối lập rời khỏi đất nước, và đóng băng các tài khoản ngân hàng của ông.

Bài viết của ông Guaidó diễn ra cùng ngày khi các cuộc biểu tình mới bắt đầu chống lại ông Maduro.

Tổng thống Venezuela trước đó nói với hãng thông tấn Nga RIA rằng ông đã sẵn sàng đàm phán với phe đối lập "để chúng ta có thể nói chuyện vì lợi ích của Venezuela". 

Ông nói thêm rằng ông không sẵn sàng chấp nhận tối hậu thư hay tống tiền, và khăng khăng rằng ông có sự hậu thuẫn của quân đội Venezuela, cáo buộc những kẻ đào ngũ đã âm mưu đảo chính.

Phản ứng về cuộc khủng hoảng

Hoa Kỳ và hơn 20 quốc gia khác đã ủng hộ ông Guaidó. 

Hôm thứ Hai, Hoa Kỳ áp đặt kiềm chế đối với công ty dầu khí quốc doanh PDVSA.

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Bolton đã nói chuyện với các doanh nghiệp thông qua Twitter hôm thứ Tư, nói với họ rằng đừng giao dịch với "vàng, dầu hoặc các hàng hóa khác của Venezuela" bị đánh cắp khỏi người dân bởi "băng đảng Maduro".

Ông Maduro có sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. 

Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Bolton đã nói chuyện với các doanh nghiệp thông qua Twitter hôm thứ Tư, nói với họ rằng đừng giao dịch với "vàng, dầu hoặc các hàng hóa khác của Venezuela" bị đánh cắp khỏi người dân bởi "băng đảng Maduro".

Ông Maduro được sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. 

Giới chức Nga đã phủ nhận các báo cáo rằng lính đánh thuê từ nước này đã được gửi qua Venezuela để bảo vệ mạng sống của Maduro. 

Mexico và Uruguay trong khi đó đã công bố kế hoạch cho một hội nghị của các quốc gia "trung lập" vào ngày 7 tháng 2 tại thủ đô Montevideo của Uruguay, để thảo luận về cuộc khủng hoảng.

Áp lực ngoại giao gia tăng 

Phân tích của James Landale, phóng viên đặc trảch ngoại giao của BBC

Các nhà lãnh đạo châu Âu đã cảnh báo rằng nếu ông Maduro không công bố có cuộc bầu cử mới vào Chủ nhật, thì họ sẽ cùng Hoa Kỳ và những người khác chính thức công nhận nhà lãnh đạo phe đối lập, Juan Guaido, làm tổng thống lâm thời. 

Hôm thứ Năm, tại một cuộc họp ở Romania, Bộ trưởng Ngoại giao Anh Jeremy Hunt sẽ thúc giục các đối tác EU của mình tiến xa hơn và xem xét việc áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với các nhân vật chủ chốt trong chính phủ. 

Điều đó sẽ không dễ dàng, đòi hỏi sự ủng hộ nhất trí của EU, nhưng bộ trưởng ngoại giao Anh tin rằng đề nghị ấy nên được cứu xét.

EU có một chế độ trừng phạt hiện có đối với 18 người Venezuela bị cáo buộc vi phạm nhân quyền và danh sách này có thể được gia tăng. 

Ông Guaido, người đã nói chuyện với ông Hunt hôm thứ Tư, được hiểu là đang thúc giục EU thực hiện một hành động cứng rắn hơn đối với chính phủ ở Caracas.

Giới chức Hoa Kỳ trước đây đã tuyên bố rằng tất cả các lựa chọn "đang ở trên bàn" để giải quyết cuộc khủng hoảng ở Venezuela, mà các nhà quan sát đã diễn giải là có thể bao gồm các hành động quân sự. 

Ông Bolton cũng xuất hiện trong một cuộc họp báo với một cuốn sổ ghi chú có dòng chữ "5.000 quân tới Colombia", giáp biên giới Venezuela. 

Tập đoàn Lima - một cơ quan gồm 14 quốc gia bao gồm Canada được thành lập vào năm 2017 để tìm giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng - đã phản đối bất kỳ sự can thiệp quân sự nào vào nước này.