Vấn nạn dân chết trong đồn công an tại Việt Nam (Hòa Ái)
Em
gái của nạn nhân Võ Tấn Minh là cô Võ Thị Thu Thủy qua trang Facebook
cá nhân kêu gọi sự giúp đỡ lấy lại "công đạo" cho anh trai. Cô Thu Thủy
viết rằng gia đình hồ nghi nạn nhân Võ Tấn Minh bị bức cung đến chết vì
bác sĩ pháp y thông báo kết quả khám nghiệm tử thi là nạn nhân bị đánh
bể hộp sọ và nát phổi mà chết.
Trong
những đầu tháng 9 năm 2017, lại có thêm 2 trường hợp được người cho biết
chết một cách bất minh ngay tại đồn công an. Công luận nêu vấn đề đến
bao giờ những cái chết khuất tất như thế không còn xảy ra ?
Thêm hai người chết bất minh trong đồn công an
Báo mạng Thanhnien.vn
đưa tin bà Huỳnh Thị Thúy Hằng, 39 tuổi, vào ngày 3 tháng 9, bị tạm giữ
tại đồn Công an huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang để điều tra liên quan
một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, 3 ngày sau đó, Công an
huyện Thoại Sơn thông báo cho gia đình biết bà Hằng được phát hiện tử
vong trong bồn nước phòng tạm giam.
Một trường hợp khác được báo Tuổi Trẻ Online
loan đi thông tin về nạn nhân tên Võ Tấn Minh, 25 tuổi, được Công an
thành phố Phan Rang-Tháp Chàm phát hiện ngất xỉu trong nhà tạm giữ vào
chiều ngày 8 tháng 9 và được đưa đến bệnh viện cấp cứu, nhưng bệnh nhân
đã tử vong trong chiều cùng ngày.
Mẹ của nạn nhân Võ Tấn Minh là bà Phạm Thị Thu Huyền nói với báo Tuổi Trẻ Online
rằng con trai của bà bị bắt giữ vào ngày 28 tháng 4, do bị phát hiện có
mang trong mình vài tép heroin. Sau khi nhận được thông báo từ Công an
tỉnh Ninh Thuận về cái chết của con trai, vào chiều ngày 8 tháng 9, bà
Huyền cùng gia đình đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Thuận để làm thủ tục
nhận xác của người nhà. Và gia đình nghi ngờ thân nhân của họ bị đánh
vì thi thể có nhiều vết bầm và một vết bầm ở sau gáy dài khoảng 6cm.
Em
gái của nạn nhân Võ Tấn Minh là cô Võ Thị Thu Thủy qua trang Facebook
cá nhân kêu gọi sự giúp đỡ lấy lại "công đạo" cho anh trai. Cô Thu Thủy
viết rằng gia đình hồ nghi nạn nhân Võ Tấn Minh bị bức cung đến chết vì
bác sĩ pháp y thông báo kết quả khám nghiệm tử thi là nạn nhân bị đánh
bể hộp sọ và nát phổi mà chết.
Cả
hai trường hợp mới nhất liên quan đến người dân thiệt mạng trong thời
gian bị tạm giữ ở đồn công an như vừa nêu, Công an tỉnh An Giang nói với
Báo Thanhnien.vn rằng sẽ cung cấp thông tin khi có báo cáo cụ thể và
Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Ninh Thuận cho Báo Tuổi Trẻ Online biết vụ
án đang được các cơ quan chức năng phối hợp điều tra.
Vụ
việc có thêm hai thường dân chết trong đồn công an chỉ cách nhau vài
ngày lại làm làm dấy lên sự phẫn nộ trong dư luận. Thắc mắc của họ là vì
sao tình trạng người dân chết trong đồn công an ngày càng xảy ra thường
xuyên hơn cũng như bao giờ thì những cái chết khuất tất như thế được cơ
quan công quyền làm rõ nguyên nhân.
Cũng
trong năm 2017, một số trường hợp tương tự khiến dư luận đặc biệt quan
tâm có thể nêu ra gồm trường hợp ông Nguyễn Hữu Tấn, một tín đồ Phật
giáo Hòa Hảo Thuần túy, 38 tuổi bị chết trong trại tạm giam Công an tỉnh
Vĩnh Long vào đầu tháng 5 với thông báo là nạn nhân này đã dùng dao rọc
giấy cắt cổ tự sát. Trường hợp khác là thanh niên Nguyễn Hồng Đê, 26
tuổi, trong thời gian bị tạm giữ tại đồn Công an thành phố Phan
Rang-Tháp Chàm hồi đầu tháng 7 vừa qua, được nói cởi áo tự thắt cổ đến
chết.
Kiên trì tìm công lý
Đài
RFA được biết hai gia đình vừa nêu không chấp nhận giải thích của cơ
quan chức năng về nguyên nhân gây ra tử vong cho thân nhân và họ yêu cầu
chính quyền địa phương phải điều tra vụ việc. Tuy vậy, cho đến nay, hai
gia đình này vẫn chưa nhận được kết quả điều tra như thế nào.
Riêng
trường hợp của nạn nhân Phạm Ngọc Nhung, 26 tuổi, bị thiệt mạng trong
thời gian Công an phường Cầu Ông Lãnh, quận 1, thành phố Hồ Chí Minh tạm
giữ, do bị tình nghi đánh nhau với người khác hồi trung tuần tháng
Giêng năm 2017, mẹ của người thanh niên xấu số này, bà Nguyễn Thị Ái cho
biết sau 3 tháng gia đình đến nhận xác với điều kiện phải ký cam kết
không được mang quan tài hay hũ cốt diễu phố làm mất vệ sinh môi trường
và an ninh trật tự.
Trả
lời câu hỏi của chúng tôi rằng hồ sơ tố cáo vụ việc con trai Phạm Ngọc
Nhung gửi đến Cục Điều tra Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao tiến triển ra
sao, bà mẹ Nguyễn Thị Ái cho biết cả luật sư và bản thân bà không cách
nào liên lạc được với bên chính quyền. Bà Ái nói đã nhiều lần gọi điện
thoại đến ông Đội phó tên Việt của Phòng Cảnh sát Điều tra Công an thành
phố Hồ Chí Minh (PC44), nhưng ông này không bắt máy :
"Ông
biết số máy của tôi và ông không bắt máy. Sau tôi buồn quá và nhắn tin
vào máy của ông, bảo là ‘Anh cho tôi hỏi vụ án của con tôi như thế nào ?
Có định xử hay không ? Nếu không xử thì anh cũng cho tôi biết. Nếu các
anh không xử thì trả lại hồ sơ để tôi đi ra ngoài Bộ (Bộ Công An). Tôi
dù có chết hay còn một hơi thở cuối cùng thì tôi cũng đi làm cho rõ cái
chết của con tôi’. Thế thì ông nhắn lại rằng ‘Chị yên tâm đi. Khi nào
tòa xử thì sẽ gửi giấy báo cho chị’".
Để
trả lời cho thắc mắc của các gia đình có người thân chết trong thời
gian bị tạm giữ, tạm giam tại đồn công an rằng các hồ sơ vụ việc không
được chính quyền địa phương giải quyết thì những gia đình này phải cầu
cứu với cơ quan nào cho đúng trình tự pháp luật, Luật sư Võ An Đôn giải
thích :
"Theo
quy định pháp luật thì trường hợp những gia đình nạn nhân mà cảm thấy
người thân của mình chết mà không rõ nguyên nhân, làm đơn tố cáo yêu cầu
các cơ quan từ địa phương đến trung ương xử lý. Những
trường hợp này thì Cơ quan Điều tra của Viện Kiểm Sát phải vào cuộc
ngay sau khi có đơn tố cáo của công dân hoặc phản ánh của dư luận. Khi
cơ quan tiếp nhận đơn thư thì trong vòng một tháng phải giải quyết đơn
thư đó và trả lời kết quả cho công dân. Nếu người ta không xử lý, cố
tình làm cho vụ án chìm xuồng thì việc đó không đúng quy định pháp luật.
Và không còn cách nào khác vì công dân đã làm đúng theo các điều quy
định trong pháp luật, nhưng các cơ quan chức năng không giải quyết thì
cũng bó tay thôi".
Đài
RFA cũng đã liên lạc với Phòng Cảnh sát Điều tra Công an thành phố Hồ
Chí Minh (PC44) vào sáng ngày 15 tháng 9 để hỏi thăm thông tin liên quan
hồ sơ vụ án của nạn nhân Phạm Ngọc Nhung, nhưng qua các số điện thoại
trên danh bạ mà chúng tôi tìm được và gọi đến cơ quan này đều không ai
bắt máy.
Ủy
ban Thường vụ Quốc hội Việt Nam, hồi trung tuần tháng 3 năm 2015, từng
tổ chức họp đoàn giám sát "Tình hình oan, sai trong việc áp dụng pháp
luật về hình sự, tố tụng hình sự và việc bồi thường thiệt hại cho người
bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự theo quy định của pháp luật". Tại
buổi họp đó, Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội, ông Đỗ Mạnh Hùng
đề nghị Bộ Công An cần làm rõ "điều kiện giam giữ như thế nào để dẫn đến
số người bị tạm giam, tạm giữ chết nhiều như vậy", qua số liệu báo cáo
trong vòng 3 năm, tính từ tháng 10 năm 2011 đến tháng 9 năm 2014 có đến
226 người chết khi bị tạm giam, tạm giữ do bệnh lý và tự sát.
Dư
luận không ai rõ Bộ Công An đã có giải trình theo đề nghị của Phó chủ
nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội, ông Đỗ Mạnh Hùng hay chưa vì không có
một thông tin liên quan nào được phổ biến rộng rãi đến công chúng. Trong
khi đó gia đình của các nạn nhân chết trong đồn công an cho biết họ vẫn
kiên trì tìm kiếm một lời giải đáp cho cái chết khuất tất của người
thân.
Hòa Ái, phóng viên RFA
Nguồn : RFA, 15/09/2017