BBC tới nhà máy tên lửa bí mật của Ukraine, nơi sản xuất tên lửa tầm xa (Jonathan Beale, BBC)

Tên lửa Flamingo là loại tên lửa hành trình tầm xa mới của Ukraine, được thiết kế để thực hiện các đòn tấn công tầm sâu nhằm vào Nga, với tầm bắn lên tới 3.000 km

Chúng tôi được bịt mắt và đưa tới một địa điểm bí mật nơi Ukraine đang sản xuất một trong những loại vũ khí mới nhất của mình.

Chúng tôi được yêu cầu tắt điện thoại – mức độ bảo mật xung quanh việc sản xuất tên lửa hành trình Flamingo của Ukraine là cực kỳ nghiêm ngặt.

Đối với Ukraine, việc phân tán và che giấu các cơ sở sản xuất vũ khí như thế này là yếu tố sống còn. Hai nhà máy thuộc công ty sản xuất Flamingo – Fire Point – đã từng bị đánh trúng.

Bên trong nhà máy mà chúng tôi được phép tới thăm, chúng tôi được yêu cầu không quay bất kỳ chi tiết nào như cột trụ, cửa sổ hay trần nhà.

Chúng tôi cũng không được ghi hình mặt của công nhân trên dây chuyền lắp ráp – nơi các tên lửa Flamingo đang ở những công đoạn hoàn thiện khác nhau.

Ngay cả khi đang hứng chịu hỏa lực, Ukraine vẫn đang đẩy mạnh ngành công nghiệp quốc phòng của mình.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết hiện nay Ukraine tự sản xuất hơn 50% số vũ khí được sử dụng trên tiền tuyến. Gần như toàn bộ kho vũ khí tầm xa của nước này được chế tạo nội địa.

Khi chiến tranh mới bùng nổ, Ukraine chủ yếu dựa vào kho vũ khí thời Liên Xô cũ. Sự hỗ trợ quân sự từ phương Tây đã giúp hiện đại hóa lực lượng vũ trang Ukraine, nhưng hiện nay nước này đang đi đầu thế giới trong việc phát triển các hệ thống không người lái – như robot và thiết bị bay không người lái (drone).

Giờ đây, các tên lửa hành trình sản xuất nội địa đang là nguồn bổ sung đáng kể cho năng lực tấn công tầm xa của Ukraine.

Ukraine sản xuất loại tên lửa này trong các nhà máy bí mật – nhóm phóng viên BBC đã bị bịt mắt trước khi được đưa tới những cơ sở đó

Bà Iryna Terekh là giám đốc kỹ thuật của Fire Point – một trong những nhà sản xuất drone và tên lửa lớn nhất Ukraine, với khẩu hiệu bằng tiếng Latin được hiểu là "nếu không phải chúng ta, thì ai nữa".

Ở tuổi 33, bà từng theo học kiến trúc, nhưng nay đang góp phần phá vỡ cỗ máy chiến tranh của Nga.

Bà trông bé nhỏ trước quả tên lửa Flamingo khổng lồ, và cho biết nó được sơn màu đen chứ không phải màu hồng (như các nguyên mẫu ban đầu) "vì nó dùng dầu mỏ của Nga".

Sản phẩm hoàn chỉnh có hình dáng tương tự tên lửa V1 của Đức trong Thế chiến II. Nó gồm một động cơ phản lực lớn đặt phía trên một thân ống dài bằng một chiếc xe buýt ở London.

Loại vũ khí này đã được sử dụng trong chiến đấu, dù công ty không xác nhận các mục tiêu cụ thể.

Bà Irena Terekh của công ty Fire Point cho biết tên lửa Flamingo có màu đen vì nó "dùng dầu mỏ của Nga"

Flamingo là loại vũ khí tấn công sâu mà phương Tây lâu nay vẫn dè dặt trong việc cung cấp cho Ukraine.

Tên lửa hành trình này được cho là có tầm bắn lên tới 3.000 km, tương đương với tên lửa Tomahawk do Mỹ sản xuất – loại vũ khí tinh vi và đắt tiền hơn mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từ chối cung cấp cho Ukraine.

Tuy nhiên, các đòn tấn công tầm sâu được coi là một phần then chốt của cuộc chiến. Hiện nay, Ukraine chủ yếu sử dụng drone tầm xa cho nhiệm vụ này.

Trong bối cảnh vẫn đang mất dần lãnh thổ trước Nga trên tuyến mặt trận kéo dài hơn 1.000 km, Ukraine ngày càng tập trung tấn công vào nền kinh tế chiến tranh của Nga nhằm làm chậm đà tiến công của đối phương.

Tổng tư lệnh Lực lượng Vũ trang Ukraine, Đại tướng Oleksandr Syrskyi, cho biết các đòn đánh tầm xa của Ukraine trong năm nay đã khiến nền kinh tế Nga thiệt hại hơn 21,5 tỷ USD.

Cái tên Flamingo bắt nguồn từ các nguyên mẫu ban đầu của tên lửa, vốn được sơn màu hồng

Ruslan, một sĩ quan thuộc Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine, nói rằng chiến lược rất đơn giản: "Làm suy giảm năng lực quân sự và tiềm lực kinh tế của đối phương."

Ông cho biết Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine đã tiến hành hàng trăm cuộc tấn công nhằm vào các nhà máy lọc dầu, cơ sở sản xuất vũ khí và kho đạn – sâu trong lãnh thổ đối phương.

Dĩ nhiên, Nga cũng đang làm điều tương tự, thậm chí với quy mô lớn hơn. Trung bình mỗi ngày Nga phóng khoảng 200 drone Shahed; lượng đáp trả của Ukraine chỉ bằng khoảng một nửa con số này.

Nga cũng không giới hạn các cuộc tấn công ở mục tiêu quân sự. Các đợt tập kích tầm xa bằng tên lửa và phương tiện bay không người lái (UAV) của Nga đã gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng khắp Ukraine, khiến cuộc sống của hàng triệu dân thường thêm khó khăn.

"Tôi muốn phóng được nhiều drone như Nga," ông Ruslan nói. "Nhưng chúng tôi đang tăng tốc rất nhanh."

Bà Terekh, đại diện công ty Fire Point, thừa nhận Ukraine có thể không sánh được với Nga về nguồn lực, nhưng nhấn mạnh: "Chúng tôi đang cố gắng chiến đấu bằng trí tuệ và chiến thuật."

Ông Denys Shtilerman, trưởng nhóm thiết kế và đồng sáng lập công ty, cũng thừa nhận không có cái gọi là "Wunderwaffe" – hay vũ khí kỳ diệu.

"Yếu tố làm thay đổi cục diện chính là ý chí chiến thắng của chúng tôi," ông nói.

Ruslan, một sĩ quan thuộc Lực lượng Tác chiến Đặc biệt Ukraine, cho biết nước này đang nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất vũ khí trong nước

Fire Point thậm chí còn chưa tồn tại trước khi Nga phát động tiến công toàn diện vào đầu năm 2022. Nhưng giờ đây, start-up này đang sản xuất 200 drone mỗi ngày. Các drone FP1 và FP2 của hãng, mỗi chiếc có kích thước tương đương một máy bay cỡ nhỏ, đã thực hiện tới 60% các đòn tấn công tầm xa của Ukraine.

Mỗi chiếc drone có giá khoảng 50.000 USD – rẻ hơn khoảng ba lần so với một drone Shahed của Nga. Trong khi đó, Nga vẫn đang sản xuất gần 3.000 chiếc Shahed mỗi tháng.

Ukraine vẫn cần sự hỗ trợ từ bên ngoài, đặc biệt là về tình báo, nhắm mục tiêu và tài chính. Tuy nhiên, quốc gia này đang nỗ lực để trở nên tự chủ hơn.

Bà Terekh cho biết công ty đã chủ động lựa chọn nguồn cung càng nhiều linh kiện càng tốt từ trong nước Ukraine.

"Chúng tôi tuân theo nguyên tắc rằng không ai có thể chi phối các loại vũ khí mà chúng tôi chế tạo," bà nói.

Theo đó, Fire Point tránh sử dụng linh kiện từ hai quốc gia cụ thể: Trung Quốc và Mỹ.

Khi được hỏi vì sao không sử dụng linh kiện của Mỹ, bà giải thích: "Chúng tôi đang ở trên một con tàu lượn cảm xúc [với Mỹ]. Ngày mai có thể ai đó muốn chặn nó lại, và khi đó chúng tôi sẽ không thể sử dụng chính vũ khí của mình."

Cho đến cuối năm ngoái, dưới thời Tổng thống Biden, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine gần 70 tỷ USD hỗ trợ quân sự. Việc này sớm bị dừng lại dưới thời Tổng thống Trump – thay vào đó, ông thiết lập một cơ chế cho phép các nước NATO châu Âu mua vũ khí của Mỹ.

Mỹ không còn là nhà tài trợ quân sự lớn nhất của Ukraine, trong khi châu Âu gặp khó trong việc lấp đầy khoảng trống do Mỹ để lại hoặc duy trì mức hỗ trợ như trước.

Những lo ngại về sự hỗ trợ của Mỹ trong tương lai cũng lan sang vấn đề các bảo đảm an ninh của Mỹ – một nội dung then chốt trong các cuộc đàm phán hòa bình hiện nay.

Bà Terekh gọi các cuộc thương lượng đang diễn ra là "các cuộc đàm phán đầu hàng", và cho rằng việc Ukraine tự sản xuất vũ khí "là cách duy nhất để thực sự bảo đảm an ninh".

Cựu sinh viên kiến trúc này cũng hy vọng các nước còn lại ở châu Âu đang dõi theo và rút ra bài học.

"Chúng tôi là một ví dụ đẫm máu về việc phải chuẩn bị cho chiến tranh," bà nói.

Bà Terekh cho biết bà muốn gây sốc để thúc đẩy hành động, và tin rằng nếu bất kỳ quốc gia nào khác phải đối mặt với cuộc tấn công dữ dội như Ukraine, "thì họ đã bị chinh phục từ lâu rồi."

Volodymyr Lozhko và Kyla Herrmannsen tường thuật bổ sung.