"Nếu như trước đây, đích
ngắm chủ yếu của phong trào đòi dân chủ là yêu cầu thủ tướng Prayut
Chan-O-Cha - cựu thủ lĩnh quân đội và tác giả của cú đảo chính 2014 - từ
chức, thì giờ đây quốc vương Thái Lan là đối tượng chính của phong
trào. Các sinh viên đòi dân chủ yêu cầu xem xét lại điều khoản 112 Hiến
pháp Thái Lan, trừng phạt những người phạm tội khi quân, theo đó, những
ai « báng bổ » vua và hoàng gia có thể bị phạt tới 15 năm tù. Điều khoản
trừng phạt tội khi quân mà nhiều nhà quan sát cho là khắc nghiệt nhất
thế giới."
Biểu tình đòi chính phủ từ chức, giải tán Quốc Hội và bầu cử lại, tai khu Tượng Đài Dân Chủ, Bangkok, Thái Lan, ngày 16/08/2020.REUTERS - ATHIT PERAWONGMETHA
Trọng Thành
Kể từ cuộc đảo chính quân sự năm 2014, đây là lần
dân chúng Thái Lan xuống đường đông đảo nhất chống độc tài, đòi cải cách
chế độ quân chủ. Hôm qua, Chủ Nhật 16/08/2020, ít nhất 10.000 người
tuần hành tại thủ đô Bangkok kêu gọi cải cách Hiến Pháp.
Một phát ngôn viên cảnh sát
Bangkok cho AFP biết, « trong cuộc tuần hành của sinh viên, có khoảng 10
nghìn người tham gia ». Những người biểu tình đổ dồn về một trong các
ngã tư đông đúc nhất của thủ đô Bangkok, hô vang khẩu hiệu « đả đảo chế
độ độc tài » và giương cao hình chim bồ câu bằng giấy, biểu tượng cho
hòa bình.
Trên một diễn đàn, nhà hoạt động Tattep
Ruangprapaikitseree, với biệt danh « Ford », khẳng định phong trào tranh
đấu mong muốn có « một chế độ quân chủ lập hiến phù hợp với hiện tại ».
Ông kêu gọi « ngừng đe dọa chống lại nhân dân, giải tán Quốc Hội và
soạn thảo Hiến Pháp mới ». Tuy nhiên, giống như phong trào của giới trẻ
Hồng Kông, phong trào sinh viên đòi dân chủ tại Thái Lan không có người
lãnh đạo thực sự, mà chủ yếu dựa vào các mạng xã hội để đưa ra các lời
kêu gọi.
Kể từ tháng trước, các cuộc biểu tình quy mô nhỏ hơn, do
sinh viên chủ trì, diễn ra gần như hàng ngày, đòi cải cách các định chế
quyền lực, kể cả chế độ quân chủ, vốn được coi là một chủ đề húy kị
trong xã hội Thái Lan. Hôm thứ Hai tuần trước 10/08, khoảng 4.000 người
biểu tình tập hợp tại một khu đại học ở Bangkok, và lần đầu tiên thống
nhất 10 yêu sách cải cách chế độ quân chủ.
Nếu như trước đây, đích
ngắm chủ yếu của phong trào đòi dân chủ là yêu cầu thủ tướng Prayut
Chan-O-Cha - cựu thủ lĩnh quân đội và tác giả của cú đảo chính 2014 - từ
chức, thì giờ đây quốc vương Thái Lan là đối tượng chính của phong
trào. Các sinh viên đòi dân chủ yêu cầu xem xét lại điều khoản 112 Hiến
pháp Thái Lan, trừng phạt những người phạm tội khi quân, theo đó, những
ai « báng bổ » vua và hoàng gia có thể bị phạt tới 15 năm tù. Điều khoản
trừng phạt tội khi quân mà nhiều nhà quan sát cho là khắc nghiệt nhất
thế giới.
Vua
Thái Lan Maha Vajiralongkorn, vương hiệu Rama X, sở hữu tài sản trị giá
60 tỉ đô la, sau khi lên ngôi năm 2016, đã tiến hành nhiều thay đổi lớn
chưa từng có trong chế độ chính trị Thái Lan, đặt nhiều đơn vị vũ trang
trực tiếp dưới quyền chỉ huy của nhà vua. Hôm thứ Năm, 13/08, thủ tướng
Prayut Chan-O-Cha nhấn mạnh là đòi hỏi cải cách của sinh viên « là
không thể chấp nhận được với đa số người dân Thái ». Tuy nhiên sau đó,
trong một phát biểu trên truyền hình, thủ tướng Thái Lan đã dịu giọng,
kêu gọi đoàn kết và khẳng định « tương lai thuộc về giới trẻ ».
Tương
tự như nhiều nước khác, Thái Lan đang trong cuộc khủng hoảng xã hội do
đại dịch Covid-19. Đây cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến biểu
tình. Đại dịch khiến hàng triệu người dân Thái mất việc làm và phơi bày
nhiều bất bình đẳng trong xã hội Thái Lan, nơi nhóm hưởng lợi chính là
giới tinh hoa thân tập đoàn quân sự.