Ai đang dẫn đầu cuộc đua vào Nhà trắng của đảng Dân chủ? (BBC Tiếng Việt)

Những ai có hiểu biết sâu về chính trị khi tìm hiểu các cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của các đảng chính trị Mỹ sẽ thấy có một sự vô lý cùng cực : các chính đảng phải nhờ người dân chọn lãnh tụ cho mình. Vậy vai trò của các đảng viên là gì ? Một điểm nữa là cứ mỗi lần bầu cử sơ bộ là đảng lại bị xé nát bởi các ứng viên trong nội bộ ( những yếu nhân của đảng) công kích lẫn nhau, và cố gắng thể hiện sự khác biệt. Nếu khác biệt về quan điểm như vậy thì tại sao họ lại có thể cùng một đảng ?

Theo chúng tôi, chính chế độ tổng thống đã khiến các chính đảng mất hết thực chất, ngay cả các đảng lớn như Dân Chủ, Cộng Hòa cũng không còn đồng thuận, không có cương lĩnh hay dự án chính trị gì cả. Nó khiến cho một người chưa từng hoạt động chính trị như Donald Trump có thể trở thành tổng thống. Trump thực ra không theo đảng nào cả, ông nhảy như loi choi từ đảng này sang đảng khác : đảng Độc Lập, đảng Dân Chủ, rồi đảng Cộng Hòa và lên làm tổng thống.

Elizabeth Warren, Bernie Sanders, Pete Buttigieg, Andrew Yang, Joe Biden and Kamala Harris

Chỉ còn 12 tháng nữa là đến Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2020, BBC điểm qua những ứng cử viên có thể là đại diện của Đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà trắng với TT đương nhiệm Donald Trump.

Cựu Phó tổng thống Joe Biden là người dẫn đầu từ điểm xuất phát, nhưng trong những tháng gần đây, dấu hiệu dẫn trước của ông đã bắt đầu mờ nhạt dần.

Các số liệu gây quỹ gần đây cho thấy ông Biden đang chật vật để huy động tiền tranh cử, nên đây sẽ là một cuộc đua dài cho ông.

Chúng tôi thu thập và phân tích số liệu từ các khoản tiền mà các ứng cử viên đã gây quỹ, các cuộc thăm dò trên cả nước và tác động từ các buổi tranh luận.

Mặc dù có 17 ứng cử viên đảng Dân chủ ra tranh cử, nhưng chúng tôi sẽ tập trung vào 11 ứng viên đạt tiêu chuẩn tham gia các cuộc tranh luận sắp tới - và loại bỏ Beto O'Rourke, người vừa tuyên bố kết thúc chiến dịch tranh cử của ông.

From left to right: Tulsi Gabbard, Tom Steyer, Cory Booker, Kamala Harris, Bernie Sanders, Joe Biden, Elizabeth Warren, Pete Buttigieg, Andrew Yang, Beto O'Rourke, Amy Klobuchar, and Julian Castro participate in the fourth Democratic primary debate in Westerville, Ohio - 15 October 2019
Getty Images

Hiện tại, 11 ứng cử viên đó được chia thành ba nhóm hạt giống:

Nhóm số 1: Joe Biden cùng với hai thượng nghị sĩ nổi tiếng, Bernie Sanders của tiểu bang Vermont và Elizabeth Warren của tiểu bang Massachusetts.

Nhóm số 2: Pete Buttigieg, thị trưởng trẻ tuổi, đồng tính, của thành phố South Bend, Indiana, và Thượng nghị sĩ tiểu bang California Kamala Harris.

Nhóm số 3: Doanh nhân công nghệ Andrew Yang, thượng nghị sĩ Amy Klobuchar từ Minnesota và Cory Booker từ New Jersey, nữ nghị sĩ Hawaii Tulsi Gabbard, cựu thị trưởng Texas Julian Castro, và tỷ phú quỹ đầu tư Tom Steyer.

Khi bạn nhìn vào số người ủng hộ họ trong các cuộc khảo sát trong biểu đồ bên dưới, dễ dàng nhận thấy bà Warren là ứng cử viên đang có đà rất lớn, từ mức trung bình khoảng 5% trong tháng 1, đến tháng 11 bà đã đạt 20% người ủng hộ.

Chart showing how each of the leading Democratic candidates have fared in the polls since the beginning of the year. Joe Biden has led the field since January, although Elizabeth Warren hasn't been far behind in recent months

Bernie Sanders vẫn là một ứng cử viên nặng ký và tỷ lệ người ủng hộ luôn dao động từ 15-20% kể từ đầu năm. Đáng chú ý, số lượng ủng hộ ông hầu như không bị ảnh hưởng sau khi có tin ông bị lên cơn đau tim vào đầu tháng 10.

Tỷ lệ ủng hộ cho ông Buttigieg tăng nhẹ sau khi một diễn đàn trên sóng truyền hình cáp vào tháng 3 và chủ yếu dựa vào sự hỗ trợ mà ông có được.

Ứng cử viên châu Á Andrew Yang, trong khi đó, đã dần dần xây dựng một lực lượng ủng hộ ông trong suốt một năm qua.

Harris cũng thấy tỷ lệ ủng hộ nhích lên đôi chút, đáng chú ý nhất là sau khi bà chỉ trích hồ sơ của Joe Biden về quyền công dân trong cuộc tranh luận tháng Sáu, nhưng sự ủng hộ này tụt hẳn ngay sau đó. Hiện tại, bà có nguy cơ rơi vào nhóm thứ ba.

Năm ứng cử viên khác không nhận được nhiều sự ủng hộ và có thể phải bỏ cuộc trước cuối năm nay.

Bernie gây quỹ được nhiều nhất

Bernie Sanders

Số tiền ứng cử viên gây quỹ được không phải là dấu hiệu chắc chắn cho sự thành công - như, Jeb Bush, đã dẫn đầu cuộc gây quỹ trong đợt tranh cử của đảng Cộng hòa năm 2016, nhưng vẫn bị Donald Trump đánh bại.

Tuy nhiên, những con số này vẫn là một chỉ dấu cho thấy mức độ ủng hộ của các cử tri đối với mỗi ứng cử viên và trong trường hợp của Bernie Sanders, vẫn còn rất nhiều nguồn ủng hộ bền bỉ trung thành dành cho ông.

Chart showing much Democratic candidates have raised in 2019. Bernie Sanders has the raised the most, followed by Pete Buttigieg, Elizabeth Warren and Joe Biden.
Các ứng viên gây quỹ được bao nhiêu trong ba quý vừa rồi?

Các ứng viên gây quỹ được bao nhiêu trong ba quý vừa rồi?

Như biểu đồ trên cho thấy, ông Sanders kiếm được nhiều tiền nhất từ các nhà tài trợ cá nhân kể từ đầu năm, và số tiền 25,2 triệu đôla của ông trong quý ba là tổng số cao nhất trong số các ứng cử viên năm 2020. Joe Biden chỉ huy động 15,7 triệu đôla.

Phần lớn sức mạnh của Sanders đến từ mạng lưới những người ủng hộ mà ông đã xây dựng trong cuộc đua với Hillary Clinton năm 2016.

Một phân tích chi tiết của New York Times hồi đầu năm nay cho thấy mạng lưới này trải dài trên toàn nước Mỹ - trong khi hầu hết các ứng cử viên còn lại phần lớn nhận sự hỗ trợ đến từ các tiểu bang mà họ đại diện.

Một điều khác cần lưu ý là Pete Buttigieg đã gây quỹ thành công như thế nào. Ông đã huy động được 51,4 triệu đôla cho đến nay, nhiều hơn 1,6 triệu đôla so với Elizabeth Warren và hơn 10 triệu đôla so với Joe Biden - mặc dù cựu phó tổng thống tham gia cuộc đua sau quý đầu.

Yang Gang giúp ông tiếp tục cuộc đua

Andrew Yang

Pete Buttigieg cho đến giờ là ngôi sao bất ngờ của cuộc đua, nhưng doanh nhân hầu không ai biết đến Andrew Yang cũng vượt quá mong đợi.

Yang đủ điều kiện để tham dự các cuộc tranh luận và theo kịp tài chính với các thượng nghị sĩ giàu kinh nghiệm như Amy Klobuchar và Cory Booker. Trên thực tế, trong quý thứ ba, ông đã kiến được số tiền bằng cả hai ứng cử viên này cộng lại.

Như biểu đồ dưới đây cho thấy, chính các nhà tài trợ nhỏ (những người cho ít hơn 200 đôla) đang tiếp sức cho chiến dịch của Yang - chủ yếu được thúc đẩy bởi một mạng internet tận tụy có tên là "Yang Gang". Ông Yang sẽ cần nhóm ủng hộ này gây được quỹ bên ngoài mạng lưới internet nếu ông muốn tiếp tục chiến dịch của mình vào năm 2020.

Chart showing how much of the money that Democratic candidates have raised has come from small donors. Andrew Yang has the highest percentage of funds from small donors.

Bernie Sanders và Elizabeth Warren cũng được các nhà tài trợ nhỏ hỗ trợ, nhưng tỷ lệ này của họ nhỏ hơn vì hai người này chuyển tiền từ tài khoản chiến dịch tranh cử vào Thượng viện của họ sang chiến dịch tranh cử tổng thống.

Điểm đáng chú ý khác là Tom Steyer tự tài trợ cho cuộc tranh cử. Ông huy động được chỉ 2 triệu đôla từ các nhà tài trợ cá nhân nhưng đã đầu tư 46,7 triệu đôla tiền của chính. Hãy nhớ Steyer là một tỷ phú trong ngành đầu tư.

Ông có một vài người bạn trong Đảng Dân chủ, vì từng chi 100 triệu đôla để hỗ trợ các ứng cử viên của đảng trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm ngoái, nhưng con đường đến với chức tổng thống của ông có vẻ không rõ ràng, ngay cả trong tình huống tốt nhất.

Kho bạc của Trump vẫn bành trướng

Trong khi các ứng cử viên Dân chủ đang đối đầu với nhau, chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump đã tạo được một khoản dự trữ 83,2 triệu đôla - nhiều hơn tổng số tiền của ba ứng cử viên dẫn đầu của đảng Dân chủ.
Đó là nhờ kết quả gây quỹ phá kỷ lục trong quý thứ ba cho chiến dịch của ông và Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, người đã huy động được 125 triệu đôla - nhiều hơn 70 triệu đôla của Barack Obama và Ủy ban Quốc gia Dân chủ cùng kỳ năm 2011.


Một dấu hiệu đáng lo ngại cho Joe Biden là ông kết thúc quý thứ ba chỉ với 9 triệu đôla trong ngân hàng, một số tiền rất nhỏ cho một ứng cử viên dẫn đầu đang phải đối mặt với một đối thủ mạnh mẽ. Ngược lại, các đối thủ theo sát ông như Sanders, Warren và Buttigieg - tất cả đã bước vào quý IV năm 2019 với số tiền rất khả quan.

Warren đang là ứng cử viên hàng đầu

Elizabeth Warren

Cuộc tranh luận vào tháng 10 cho thấy một loạt ứng cử viên đảng Dân chủ tìm cách giáng một đòn mạnh vào những người đang dẫn đầu, và tỷ lệ ủng hộ đang tăng lên, mục tiêu bị tấn công chính là Elizabeth Warren.

Các ứng cử viên có một giới hạn thời gian nghiêm ngặt khi trả lời câu hỏi, nhưng được cho thì giờ phản bác mỗi khi tên của họ được đối thủ đề cập - điều này giải thích tại sao Warren nói nhiều hơn năm phút so với bất kỳ ai khác trên sân khấu.

Chart showing which of the candidates spoke for the most amount of time during the most recent debate in October: it was Elizabeth Warren, on 23 minutes, with Joe Biden next on 17 minutes

Thượng Nghị sĩ Warren bị chỉ trích nhiều lần vì không rõ ràng về kế hoạch chăm sóc sức khỏe của bà sẽ được chi trả như thế nào, đặc biệt là bởi Pete Buttigieg và Amy Klobucher.

Sau đó, bà đã cung cấp thêm chi tiết về việc tài trợ cho kế hoạch của mình, nói rằng chi phí phần lớn sẽ được trả bởi các doanh nghiệp và những người giàu có. Nhưng một số đối thủ của bà cáo buộc rằng tính toán của bà không hợp lý.

Hiện giờ 9 trong số 12 ứng cử viên tranh luận trong tháng 10 đủ điều kiện tham gia cuộc tranh luận cuối tháng này - nhưng chỉ có năm người đủ điều kiện cho ngày 12/12, vì cuộc tranh luận này có các tiêu chí khó hơn, được thiết kế để thu nhỏ số người tham dự.

Cuộc đua sẽ tiếp tục ra sao?

Trong lúc năm 2019 sắp kết thúc, trọng tâm cuộc tranh cử bắt đầu chuyển từ gây quỹ và tranh luận sang bỏ phiếu.

Cuộc bỏ phiếu bắt đầu vào tháng Hai, khi những thành viên đảng Dân chủ ở Iowa sẽ là người đầu tiên tham gia vào một loạt các cuộc đi bầu được gọi là bầu cử sơ bộ và họp đảng. Những sinh hoạt này diễn ra trong vòng vài tháng, với kết quả là một người sẽ được đề cử là ứng viên của đảng tại hội nghị đảng toàn quốc vào tháng Bảy.

Hiện giờ, việc bỏ phiếu tại các bang bỏ phiếu sơ bộ đầu tiên - Iowa, New Hampshire, Nevada và South Carolina - có dấu hiệu cho thấy một cuộc đua rất cởi mở. Ví dụ, tại Iowa, Warren dẫn đầu với 22% nhưng theo sát là Buttigieg với 17%, Biden trên 16% và Sanders trên 15%.

Dưới đây là những mốc quan trọng trong cuộc bầu cử sắp tới:
2019

20 tháng 11: Cuộc tranh luận thứ năm tại Georgia

19 tháng 12: Cuộc tranh luận thứ sáu tại Los Angeles
2020
  • Sáu cuộc tranh luận nữa sẽ được tổ chức, nhưng chưa định ngày cụ thể.
3 tháng 2: Iowa họp đảng - bắt đầu cuộc bầu cử kéo dài năm tháng cho các ứng cử viên Dân chủ trên khắp Hoa Kỳ

3 tháng 3: Thứ ba Trọng đại- bầu cử sơ bộ và họp đảng tại hơn 12 tiểu bang

13-16 tháng 7: Hội nghị Toàn quốc của đảng Dân chủ - nơi ứng cử viên tổng thống của đảng được xác nhận

3/11: Ngày bỏ phiếu