Nền ‘ngoại giao trục lợi’ của Hà Nội liệu sẽ hiệu quả? (Trần Đông A)

Các đng thái ngoi giao vi Trung Quc, Hoa K và Nga gđây liu có tha mãn tham vng ca Bc Kinh, làm an lòng Washington và tiếp tc nh Moskva giúp qun lý vùng tri, vùng bin?


Vit Nam hin không phi là thành viên ca Tòán Hình s Quc tế (International Criminal Court  ICC), do đó ông Putin s không b bt theo lnh truy nã ca ICC nếu công du đến Vit Nam.

Bn cht trc li (profiteering) ca ngoi giao Vit Nam chưa bao gi l din như cui tháng 3 này. Chuyến thăm Trung Quc ngày 22/3 ca Bí thư Trung ương Đng, Trưởng ban Đi ngoi Đảng cộng sản Vit Nam Lê Hoài Trung, chuyến thăm Hoa K ngày 25/3 ca Ngoi trưởng Bùi Thanh Sơn và li mi ca Tng bí thư Nguyn Phú Trng (Tổng bí thư) gi Tng thng Putin qua cuc đin đàm hôm 26/3 nói lên tt c !

Được b sung thêm mt vài đng thái như nâng quan h vi Nht Bn và Úc Châu lên tm ‘Đi tác chiến lược toàn din, Hà Ni vn lc điu trong vic tìm kiếm mt đim ta kh tín trong mt thế gii đy âm mưu và bo lc luôn rình rp. Cho dù Tổng bí thư Nguyn Phú Trng luôn hô hoán : Đt nước chưa bao gi có cơ đ và tim lc như hin nay, nhưng đúng là thùng rng kêu to.

Nhng tha hip bt kh thi ?

Nn kinh tế đang chm đáy nhưng gii cm quyn Hà Ni vn ngp ln trong cuc thanh trng ni b chưa có hi kết Đó là bi cnh ni bt ca các đng thái ngoi giao Vit Nam được cho là đang thu hút gii quan sát.Thông cáo hết sc kim li (ch vn vn 176 ch) t phía Đảng cộng sản Trung Quc không h nhc gì đến vic mt chc ca Ch tch nước Võ Văn Thưởng (1)  S kin được dư lun quc tế đánh giá là mt cơn đa chn chính tr ti Vit Nam.S tng l c ý y ca Bc Kinh  trước thc tế ch trong vòng hơn mt năm, hai v Ch tch nước buc phi ri chính trường mt cách tc tưởi  càng cho thy Đảng cộng sản Trung Quốc tường tn đến chi tiết v cuc đo chính không tiếng súng  Ba Đình. Cho nên bên cnh nhim v bm báo ni b ca Ban bí thư trung ương Đảng Lê Hoài Trung vi biu tượng quyn lc mi ti Trung Quc Cai Qi (Thái K), người xếp th năm trong h thng phân cp chính tr ti Trung Quc, hn phi có thêm các s mnh khác. Bc Kinh không ri mt trước mi ‘đu đá cung đình cũng như các lt léo v ngoi giao ca Hà Ni.

Không phi ngu nhiên, ngay t đu năm, khi có tin Tổng bí thư Trng lâm trng bnh (2), thì ngay sáng 10/1/2024, Th trưởng B Công an Trung Quc Trn Tư Nguyên đã nhanh chóng có mt ti Hà Ni. Trong bui tiếp ông Tư, nhân vt s hai ca Công an Trung Quc, B trưởng Tô Lâm đã nhn mnh, đây là chuyến thăm đu tiên ca lãnh đo B Công an sau chuyến thăm ca Ch tch Tp Cn Bình ; nhn mnh hp tác quc phòng  an ninh thc cht hơn gia hai quc gia. Nói là tiếp xã giao nhưng thc ra Tô Lâm đã vượt ra xa ngoài phm vi ca B Công an, đi sâu vào nhiu lĩnh vc hp tác c th vi thiên triu ; thm chí còn yêu cu Bc Kinh tăng cường trao đi các vn đ lý lun và thc tin liên quan ti ch nghĩa xã hi (3).Mt ông trùm v ‘điu tra ti phm và an ninh ni b mà li đi nh B Công an Trung Quc h tr trong các vn đ lý lun và thc tin v chủ nghĩa xã hội (?!) Có l tr tướng Tô Lâm và nhng người Trung Quc, lúc by gi my ai biết rng, ch sau mt thi gian ngn na, Ch tch Thưởng  cũng là mt cnh sát v tư tưởng  s b cưa ghế.

Hai tháng k t khi nhân vt s hai ca Công an Trung Quc xut hin  Hà Ni, ngày 11/3/2024, người phát ngôn B Ngoi giao Bc Kinh đã không còn úp m, thng thng cnh cáo Hà Ni :‘Vic tham gia các khi có mc đích ‘đi đu và bè phái là không phù hp (4),ngay sau khi Vit Nam và Australia va thiết lp quan h Đối tác chiến lược toàn diện. Gii quan sát nhn đnh rng li cnh báo như vy cho thy s lo ngi ca Bc Kinh gia các n lc ca Hà Ni mun m rng các quan h đa phương.Bc Kinh tiếp tc dy khôn Hà Ni : Không bao gi được tr thành bên y nhim cho bt k phe phái nào và không bao gi được lao vào vòng xoáy cnh tranh gia các nước ln (5). Vì vy, s mnh bm báo ca ông Lê Hoài Trung không ch liên quan đến các khúc mc trong gii đu s  Ba Đình, mà còn phi tường trình c th v v Hà Ni gi đây đã có ti 7 quan h Đối tác chiến lược toàn diện. Hn nhiên, chng còn tý hy vng nào v vic ông Ban bí thư trung ương Đảng dám nêu vn đ Vnh Bc B vi lãnh đo Bc Kinh (6). Bi đó s là mt tha hip bt kh thi ! Trung Quc đã chn đúng lúc Vit Nam lc đc ni b mà ln lướt tiếp trên Bin Đông, như xưa nay vn thế.

Hoa Kỳ có ‘b lm khi được trn an ?

Trong khi đó, theo Reuters, ngày 26/3/2024, ti Washington D.C., trong khuôn kh chuyến thăm chính thc Hoa K và đng ch trì Đi thoi B trưởng Ngoi giao Vit  M ln th nht ti Vin Brookings,Ngoi trưởng Bùi Thanh Sơn đã c gng trn an phía Hoa K rng, vic Ch tch nước t chc  Hà Ni không nh hưởng gì đến chính sách đi ngoi cũng như chính sách phát trin kinh tế ca Vit Nam. Ông Sơn còn cao ging,  Vit Nam có s lãnh đo tp th cho nên (nếu) có mt hoc hai yếu nhân nào đó trong ban lãnh đo t chc, thì điu y cũng chng th làm thay đi được tình hình (7). Không ch trn an dư lun Hoa K v s n đnh ca Vit Nam, trong các cuc hi đàm ti Washington hôm 25/2 vi Ngoi trưởng Antony Blinken, C vn An ninh Quc gia Jake Sullivan và Giám đc USAID Samantha Power, Ngoi trưởng Sơn còn thúc gic Washington hãy sm công nhn quy chế kinh tế th trường cho Hà Ni (8). Chi tiết đến vy, khát khao là vy, nhưng báo chí trong nước li l tt quan tâm t phía các hc gi M, thm chí còn gin lược phát biu ca ông Sơn, ch gói gn,"dù bi cnh tình hình thay đi, Vit Nam vn tiếp tc nht quán đường li đi ngoi ca Đi hi Đng ln th 13, trong đó coi trng quan h vi các nước ln…" (9).

Không rõ, Ngoi trường Bùi Thanh Sơn có nhm Vin Brookings vi Hc vin Chính tr quc gia H Chí Minh (tc là Trường Đng Nguyn Ái Quc cũ) hay không ? Bi vì cách tr li kiu tha thng xông lên ca ông Ngoi trưởng Vit Nam, thm chí không nhc đến tên ông Thưởng, đã vp phi s phn kháng tc thì ca truyn thông M.Bình lun trên t Bloomberg, nhà báo Karishma Vaswani đánh giá rng, Vit Nam đang trên b vc mt đi sc hút t chiến lược Trung Quc + 1. Đây là mt chiến lược kinh doanh do các tp đoàn đa quc gia áp dng đ tránh ch đu tư vào Trung Quc và kêu gi phi đa dng hóa hot đng kinh doanh sn xut sang các quc gia khác (Vietnam is in Danger of Losing its China +1 Appeal) (10).Các v khách mi hôm y thm thía rng, vic Chính ph Vit Nam cam kết vi Liên Hip Quc s ci thin h sơ dân ch, nhân quyn và mt s lĩnh vc khác vi hn thc hin vào năm 2099, cho thy thái đ ngo mn ca Đảng cộng sản Việt Nam đi vi cng đng quc tế như thế nào !

Hãy kiên nhn ch