Bí ẩn quanh vụ khinh khí cầu Trung Quốc bay trên vùng trời Mỹ (Nhiều nguồn tin)

Vic hoãn chuyếđi công Blinken, đã đượông Biden và Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình nht trí vào tháng 11/2022, là đòn giáng mnh vào nổ lực hòa hoãn mà nhiều người coi đây là cơ hđ đnh mi quan h đang ngày càng rn nt gia hai nước, theo nhđnh ca Reuters.


M bn h khí cu nghi là do thám ca Trung Quc

Reuters, VOA, 05/02/2023

Máy bay chiếđu F-22 của quâđi M đã bn h mt khí cu tình nghi là khí cu do thám ca Trung Quc khi nó dt ra ti ngoài khơi b bin ca bang South Carolina vào ngày th By, khép li nhng din biến kch tính vđã thu hút s chú ý v mi quan h đang xu đi gia M và Trung Quc.

balloon01

Khí cu nghi là do thám ca Trung Quc dt ra bin sau khi b bn rơi ngoài khơi b bin Surfside Beach, South Carolina, M, ngày 4 tháng 2 năm 2023.

"Chúng tôi đã h nó thành công và tôi mun khen ngi các phi công ca chúng ta đã làm nhiệm vụ đó", Tng thng Joe Biden nói.

Ông Biden cho biếông đã ra lnh bn h khí cu này vào ngày th Tư, nhưng Lu Năm Góc khuyến ngh chờ khinh khí cầu này bay tới một nơi thuận lợi, như ngoài bin rng, để có thể bị bắn hạ mà không gây thiệt hại gì cho cư dân sinh sống phía dưới.

Vài máy bay chiếđu và máy bay tiếp liđã tham gia vào nhim v này, nhưng ch mt chiếc - chiếđu cơ F-22 - khai ha bằng mt tên la AIM-9X duy nht, mt quan chc quân s cao cp ca M cho biết. Khí cu b bn rơi cách b bin M khong sáu hi lý.

V bn h xy ra ngay sau khi chính ph M ra lnh dng các chuyến bay đi và đết ba sân bay  South Carolina - Wilmington, Myrtle Beach và Charleston - vào thđiđó với lý do m"n lc an ninh quc gia" không được tiết l. Các chuyến bay đã tái tc vào chiu ngày th By.

Khí cu này đã được phát hiện lđu tiêkhi bay vào vùng nhn dng hàng không ca M vào ngày 28 tháng 1, trực tiếp vào không phn Canada ba ngày sau đó, rồi bay vào không phn M ngày 31 tháng 1, mt quan chc quc phòng M cho biết.

Các quan chc M chỉ tiết l cho công chúng biết s hin din ca khí cu này bên trên nước M vào ngày th Năm 2 tháng 2. Washington gđây là một "vụ vi phm rõ ràng" ch quyn lãnh thổ ca M.

B trưởng Quc phòng Lloyd Austin loan báo v bn h trước tiên, nói rng khí cđang được Trung Quc s dng "trong n lc do thám cáđđim chiến lược trên lđa ca M".

Mt nhiếnh gia ca Reuters chng kiến v bn h cho biết mt lung hơi trng phát ra t mt chiếc máy bay phn lc, va vào khí cu nhưng không có v n nào. Sau đó nó bđu rơi xung.

Quân đi M đã ngay lp tc bay tới điểm rơi của khinh khí cầu thu hi nhng dụng cụ dọ thám mà khí cu mang theo, các quan chc M cho biết.

Mt nhiếnh gia ca Reuters  khu vc Myrtle Beach có th nhìn thy khí cu bay trêđu, vi hai máy bay phn lc quân s ca M bay kèm bên cnh.

Trung Quc nói h ly làm tiếc v mt "khinh khí cầu" được s dng cho mđích khí tượng dân s và các mđích khoa hc kháđã đi lc vào không phn M.

B Ngoi giao Trung Quc ngày th By nói vic "khinh khí cầu" bay vào không phận M là mt tai nn bt kh kháng, đng thi cáo buc các chính tr gia và truyn thông M li dng tình hình nàđ làm mt uy tín ca Bc Kinh.

Khí cu b nghi là khí cu do thám ca Trung Quđã khiến Ngoi trưởng M Antony Blinken hoãn chuyến thăm Trung Quc trong tun này vn d kiến bđu vào ngày th Sáu.

Vic hoãn chuyếđi công Blinken, đã đượông Biden và Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình nht trí vào tháng 11/2022, là đòn giáng mnh vào nổ lực hòa hoãn mà nhiều người coi đây là cơ hđ đnh mi quan h đang ngày càng rn nt gia hai nước, theo nhđnh ca Reuters.

Trung Quc mong mun có mt mi quan h đnh vi M đ h có th tp trung vào nn kinh tế ca mình, vđang điêđng vì chính sách zero-Covid hiđã b bãi b và các nhà đu tư nước ngoài rút khỏi Trung Quốc vì lo ngđiu mà h sợ nhất là Nhà nước quay lại can thip trực tiếp vào th trường.

Lu Năm Góc ngày th Sáu rói rng mt khí cu khác ca Trung Quđã được quan sát thy tại Châu Mỹ la-tinh, nhưng không thông báo chính xác tại đđim.

(Reuters)

************************

Khinh khí cầu do thám : Quan hệ Mỹ-Trung rơi xuống một cấp độ mới

Barbara Plett Usher, BBC, 04/02/2023

Thậm chí trước khi Ngoại trưởng Anthony Blinken hoãn chuyến đi đến Bắc Kinh, mối quan hệ Mỹ - Trung đã xuống đến mức thấp nhất chưa từng có.

mytrung1

Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden có cuộc gặp mặt trực tiếp tại Thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2022 ở Indonesia

Chỉ một ngày trước khi ông Blinken đến Trung Quốc tình trạng xuống cấp này đã trở nên rõ rệt, một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc đã bay qua bầu trời bang Montana, khiến những căng thẳng mà ông Blinken muốn giải quyết trỗi dậy.

Cuối cùng thì Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố chiếc khinh khí cầu không người lái được dùng trong hoạt động nghiên cứu thời tiết và đã bị chệch khỏi lộ trình dự kiến. Sự thể hiện tiếc nuối sau đó cho thấy Bắc Kinh không muốn vụ việc gây ảnh hưởng đến chuyến công du của vị ngoại trưởng Mỹ - lần đầu tiên trong 5 năm qua.

Nhưng đã có sự tổn hại. Vài giờ sau lời xin lỗi từ phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Mỹ đã hoãn chuyến đi. Trong bối cảnh sự rạn nứt trong mối quan hệ lan rộng, chuyến công du, trên hết là một lý do để ăn mừng. Thế nhưng hiện nay điều còn sót lại là cảm giác một cơ hội to lớn đã bị đánh mất.

Ngay từ đầu, giới chức Mỹ đã nêu rõ chuyến đi không phải về sự đột phá. Mà là về trao đổi. Ông Blinken muốn "tránh cạnh tranh biến thành xung đột".

"Một trong những cách thực hiện là đảm bảo bạn thật sự có đường dây liên lạc tốt," ông phát biểu hồi tháng rồi, kêu gọi "thiết lập những thanh chắn đường ray trong mối quan hệ".

Điều này có nghĩa là phục hồi các liên hệ thường xuyên và thiết lập các tiêu chuẩn làm việc.

Tôi nghĩ mục tiêu [là] căn bản đẩy nhanh cuộc Chiến tranh Lạnh này đến giai đoạn cải thiện, và kết quả là tránh được một cuộc Khủng hoảng Tên lửa Cuba," Jude Blanchette, chuyên gia về Trung Quốc từ Center for Strategic and International Studies (CSIS) cho biết.

Hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã trải qua một hành trình không dễ dàng.

Kỷ nguyên chiến tranh thương mại của cựu Tổng thống Trump, căng thẳng liên quan đến Đài Loan và một Trung Quốc ngày càng muốn khẳng định vị thế dưới thời của Tập Cận Bình đã làm chệch hướng mối quan hệ song phương trong những năm gần đây. Và mối quan hệ này đã tiếp tục xấu đi khi Trung Quốc từ chối lên án Nga liên quan đến cuộc xâm lược Ukraine.

Sau đó là cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Thượng đỉnh G20 hồi tháng 11/2022.

Hai nhà lãnh đạo đã thể hiện mong muốn tránh xung đột và giảm độ nóng trong ngôn từ.

Và ông Blinken đã muốn thiết lập dựa trên nền tảng này.

mytrung2

Chiến đấu cơ Mỹ lượn quanh khinh khí cầu do thám được phát hiện trên bầu trời Mỹ - Ảnh minh họa 

Thậm chí trước vụ khinh khí cầu, sự chuyển biến là về giọng điệu, hơn là vấn đề cốt lõi.

Người Mỹ tiếp tục cứng rắn với các hạn chế kinh tế và mở rộng quân sự trong khu vực, điều khiến Bắc Kinh giận dữ.

Trong tuần qua, Nhật Bản và Hà Lan được cho đã đạt một thỏa thuận với Washington nhằm giới hạn việc xuất khẩu thiết bị sản xuất chip cao cấp đến Trung Quốc.

Điều này sẽ chỉ là một bước đi mới nhất của Mỹ để hạn chế việc Bắc Kinh có thể tiếp cận công nghệ chip bán dẫn mang tính nhạy cảm, cắt quốc gia này ra khỏi chuỗi cung ứng microchip.

"Điều này cho thấy Mỹ đã có lập trường cứng rắn hơn trong vấn đề chuyển giao công nghệ, cố gắng có được sự tham gia của các đồng minh," Giáo sư Chris Miller, chuyên về lịch sử quốc tế nói, người đã viết một quyển sách về căng thẳng Mỹ-Trung liên quan đến công nghệ chip.

Và trong vài ngày vừa qua, quân đội Mỹ tuyên bố đang mở rộng sự hiện diện tại Philippines - một trong những động thái tăng cường liên minh trong vùng khi Mỹ đã tự định vị đối phó với Trung Quốc trước quan ngại ngày càng gia tăng liên quan đến một cuộc xung đột có thể xảy ra với Đài Loan.

Nhưng chính quyền của Tổng thống Biden vẫn muốn hội đàm.

Ông Blanchett nói Nhà Trắng nghĩ đây là một thời điểm tốt để làm điều này, bởi vì Nhà Trắng đã có được một quãng thời gian củng cố sức mạnh với phe diều hâu tại Quốc hội Mỹ liên quan đến Trung Quốc, bằng cách thiết lập một đường hướng cứng rắn liên quan đến Bắc Kinh, vượt xa hơn các bước do cựu Tổng thống Donald Trump đã tiến hành.

Thay vào đó, vụ khinh khí cầu đã trao cho phe Cộng hòa một sự gợi mở để đi đầu trong nghĩa vụ đòi hỏi có hành động chống lại việc Trung Quốc "ngang nhiên phớt lờ chủ quyền của Mỹ".

Giới chức Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh rằng họ sẽ không từ bỏ, và các tiếp xúc ngoại giao vẫn tiếp tục thiết lập một cuộc gặp khác.

Barbara Plett Usher, Phóng viên Ngoại giao của BBC

Phần tường thuật bổ sung do Tessa Wong thực hiện.

 

***********************

Khinh khí cu do thám ca Trung Quốc đi hướng bay trên không phn min Trung Hoa Kỳ

Reuters, VOA, 04/02/2023

Khinh khí cu do thám ca Trung Quđã thay đi hướng đi và hiđang bay v phíđông  đ cao khong 18.300 mét trên min trung Hoa K, th hin kh năng cơ đng, quâđi Hoa K cho biết ngày 3/2.

ballon1

Khinh khí cu do thám ca Trung Quđã thay đi hướng đi và hiđang bay v phíđông  đ cao khong 18.300 mét trên min trung Hoa K (nh chp ngày 1/2/2023).

Tiết l v kh năng cơ đng ca khinh khí cu do thám trc tiếp thách thc khng đnh ca Trung Quc rng khinh khí cu này ch là mt khí cu dân s đi lc vào lãnh th Hoa K sau khi b chch hướng.

"Chúng tôi biếđây là khinh khí cu (do thám) ca Trung Quc và có kh năng cơ đng", Chun tướng Không quân Patrick Ryder nói trong mt cuc hp báo ti Ngũ GiáĐài, t chi cho biết chính xác nó được cung cp năng lượng như thế nào hoc ai  Trung Quđang điu khiđường bay ca nó.

Tng thng M Joe Biden hôm 1/2 quyếđnh không bn h khinh khí cu lúc nó bay ngang Montana vì quan ngi ca quâđi M v kh năng làm vương cãi các mnh v, theo các gii chc Hoa K.

Ngũ Giác Đài d trù khinh khí cu s tiếp tc di chuyn trên không phn Hoa K trong vài ngày na, tướng Ryder nói, t chi suy đoán v nhng la chn nào mà quâđi Hoa K có th phát trin trong thi gian đó trong lúc người ta đang đđoán không biết Tng thng Biden s ra lnh phá hy hoc có th thu gi khinh khí cu hay không.

Tướng Ryder cho biết quâđi Hoa K s không ch đnh v trí chính xác ca khí cu bay  min trung Hoa K, nói rng ông không mun tham gia vào chu k cp nh"tng gi".

Thượng ngh sĩ Roger Marshall t Kansas nói khinh khí cu do thám bay qua phíđông bc bang công và nhân viên công đang liên lc vi các quan chc thc thi pháp lut.

"Tôi lên án bt k n lc nào ca Trung Quc nhm theo dõi người M. Tng thng Biden phi bo v ch quyn ca Hoa Kỳ"ông Marshall đăng trên Twitter.

Ngoi trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã hoãn chuyến thăm Trung Quc d kiến bđu vào ngày 3/2.

"Sau khi tham kho vi cáđi tác liên ngành cũng như vi Quc hi, chúng tôđã kết lun rng cáđiu kin hin ti không phù hđ Ngoi trưởng Blinken ti Trung Quc," mt quan chc cp cao ca Bộ Ngoại giao nói vi các phóng viên.

"Chúng tôi đã ghi nhn tuyên b ly làm tiếc ca Cng hòa Nhân dân Trung Hoa, nhưng s hin din ca khinh khí cu này trong không phn ca chúng tôi rõ ràng là vi phm ch quyn ca chúng tôi cũng như lut pháp quc tế và không th chp nhđượđiu nàđã xy ra", quan chc này nói.

"Sáng sm nay, Ngoi trưởng M đã chuyn cho Ch nhim Văn phòng y ban Công táĐi ngoi Trung ương Đng Cng sn Trung Quc Vương Ngh rng chuyếđi cn phi hoãn li. Nhưng Ngoi trưởng M cho biết rng ông y s lên kế hoch đến Cng hòa Nhân dân Trung Hoa sm nht có th khi điu kin cho phép".

ABC News trướđó đã trích dn mt quan chc Hoa K nói rng ông Blinken không mun làm tình hình tr nên quá mc bng cách hy b chuyến thăm ca mình, nhưng cũng không mun s kin khinh khí cu chi phi các cuc hp công vi các quan chc Trung Quc.

Thượng ngh sĩ Đng Cng hòa Tom Cotton đã kêu gông Blinken hy b chuyếđi ca mình, trong khi cu Tng thng Đng Cng hòa Donald Trump, mng c viên tng thng được tuyên b cho năm 2024, đã đăng "Bn h khinh khí cu !" trên nn tng truyn thông xã hi Truth công.

Trong mt tuyên b ngày 3/2, Bộ Ngoại giao Trung Quc cho biết khinh khí cu nàđược dùng cho mđích khí tượng dân s và các mđích khoa hc khác và h ly làm tiếc là khinh khí cđã đi lc vào không phn Hoa K.

Mt cơ hi ?

Vic hoãn chuyếđi công Blinken, vđã được Tng thng Joe Biden và Ch tch Trung Quc Tp Cn Bình đng ý vào tháng 11 năm ngoái, là mđòn giáng mnh vào nhng ngườ c hai bên, nhng người coi đây là cơ hi quá hđ đnh mi quan h ngày càng rn nt. Chuyến thăm cui cùng ca mt ngoi trưởng Hoa K ti Trung Quc là vào năm 2017.

Trung Quc mong mun có mt mi quan h đnh vi Hoa K đ h có th tp trung vào nn kinh tế ca mình, vđang b vùi dp bi chính sách zero-COVID hiđã b bãi b và b các nhà đu tư nước ngoài ngó lơ vì lo ngi nhà nước tái can thip vào th trường.

Trong nhng tháng gđây, nhà lãnh đo Trung Quc Tp Cn Bình đã gp g các nhà lãnh đo thế gii, tìm cách thiết lp li quan h và gii quyết nhng bđng.

Ông Daniel Russel, nhà ngoi giao hàng đu ca M v Châu Á dưới thi cu Tng thng Barack Obama, cho biếông không thy lý do chiến lược nàđ hy b chuyếđi.

Ông nói : "M có nhng vđ ln hơn nhiđ đđu vi Trung Quc hơn là mt khinh khí cu do thám, và vic mđi s giao tiếp cp cao này s cn tr n lc to nn tng cho mi quan h".

Mi quan h gia Trung Quc và Hoa K đã tr nên xđi trong nhng năm gđây, đc bit là sau chuyến thăm ca nguyên Ch tch H vin Nancy Pelosi tĐài Loan vào tháng 8 năm ngoái, đã thúđy các cuc tp trn quân s đy kch tính ca Trung Quc gn hòđo t tr này.

Giá tr tình báo có gii hn

Mt quan chc M cho biết khinh khí cđượđánh giá là có "giá tr b sung hn chế t góđ thu thp thông tin tình báo".

Mt quan chc M nóđường bay ca khinh khí cu s bay qua mt s đđim nhy cm nhưng không cho biết chi tiết. Căn c Không quân Malmstrom  Montana là nơđt 150 hm cha phi đđđo xuyên lđa.

Sân bay Billings, Montana, đã ban hành lnh ngưng hođng  mđt khi quâđi huy đng các khí tài bao gm máy bay chiếđu F-22 trong trường hông Biden ra lnh bn h khinh khí cu.

Nhng qu khinh khí cu như vy thường hođng  đ cao 24.000-37.000 mét, cao hơn nhiu so vi giao thông hàng không thương mi. Máy bay chiếđu hiu sut cao nht thường không hođng trêđ cao 24.000 mét, mc dù các máy bay do thám như U-2 bay t 24.000 mét tr lên.

Các nhà phân tích và ngoi giao cho biết, t các v tinh do thám quân s trong không gian cho đến máy bay tình báđin t tiên tiến và tàu ngm, Hoa K thường xuyên trin khai mt lot phương tiđ theo dõi quá trình xây dng quâđi ca Trung Quc. Trung Quc thường phàn nàn v vic theo dõi ca Hoa K, bao gm c vic trin khai tàu hoc máy bay gn các cuc tp trn quân s ca Trung Quc.

Các v tinh do thám ca Trung Quc mang các cm biến tương t như nhng gì mà các quan chc M tin là có trên khinh khí cu do thám, đt ra câu hi v lý do ti sao Bc Kinh li mo him thc hin mt hành đng trng trn như vy trước thm mt s kin ngoi giao ln.

Tuy nhiên, các quan chc cho biết khinh khí cu do thám Trung Quđã thc hin mđường bay có th mang nó qua mt s đđim nhy cm như các căn c quân s, bao gm c  Montana, nơđt các hm cha phi đđđo xuyên lđa.

(Reuters)

Nguồn : VOA, 04/02/2023

**************************

Khinh khí cầu Trung Quốc trên lãnh thổ Mỹ : Bắc Kinh phản công

Thanh Hà, RFI, 04/01/2023

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 04/02/2023 tố cáo Hoa Kỳ lợi dụng vụ khinh khí cầu nhằm "bôi nhọ hình ảnh của Trung Quốc". Trước đó, Bắc Kinh nhìn nhận đây là "một sự cố nghiêm trọng" và cam kết "kiểm tra thêm thông tin" về vụ một "quả khinh khí cầu" của Trung Quốc bay trên không phận bang Montana gần các cơ sở quân sự của Hoa Kỳ.

ballon2

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hoãn chuyến công du Bắc Kinh sau vụ khinh khí cầu Trung Quốc thâm nhập không phận Mỹ. Ảnh minh họa ngoại trưởng Mỹ tại Nusa Dua, Bali, Indonesia, ngày 09/07/2022. AP - Stefani Reynolds

Ngành ngoại giao Trung Quốc thay đổi thái độ sau khi bộ trưởng Antony Blinken thông báo hủy chuyến công du Bắc Kinh dự trù diễn ra trong hai ngày 05-06/02.

Trong cuộc điện đàm ngày 03/02 với đối tác Trung Quốc, ngoại trưởng Mỹ giải thích hoãn "vô thời hạn" chương trình đến Bắc Kinh do "thời điểm không thích hợp" sau "hành vi vô trách nhiệm" của phía Trung Quốc. Ở đầu dây bên kia, cựu ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, vừa được chỉ định vào chức vụ chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác đối ngoại trung ương Đảng, nhấn mạnh rằng "Trung Quốc luôn tôn trọng lãnh thổ và không phận của tất cả các quốc gia có chủ quyền". Bắc Kinh đồng thời coi những cáo buộc vừa nêu là "không có cơ sở".

Thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc sáng nay 04/02 tố cáo "một số giới chức chính trị và truyền thông Hoa Kỳ khai thác sự cố này để tấn công và làm xấu đi hình ảnh của Trung Quốc". Để gỡ thể diện, thông cáo cho biết thêm : cả Trung Quốc lẫn Hoa Kỳ đều không chính thức thông báo chuyến công du Bắc Kinh của ông Blinken.

Theo thông tín viên Stéphane Lagarde từ Bắc Kinh, việc Mỹ hủy chuyến công du của ngoại trưởng Blinken đến Bắc Kinh khiến Trung Quốc thất vọng nên đã thay đổi thái độ, chuyển sang thế phản công.

"Ngành ngoại giao Trung Quốc thừa nhận đây là một quả khinh khí cầu của Trung Quốc và cụ thể, "vật thể này mang tính dân sự", không người lái, có nhiệm vụ "chủ yếu nghiên cứu về hiện tượng khí hậu".

Thông cáo của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao giải thích thêm khinh khí cầu đã thâm nhập lãnh thổ Hoa Kỳ, bị gió ở trên cao đẩy ra khỏi hành trình như dự tính. Theo Bắc Kinh đây là một trường hợp "bất khả kháng". Từ ngữ được sử dụng nhằm rũ bỏ một phần trách nhiệm trước những cáo buộc thâm nhập lãnh thổ Hoa Kỳ - do đây là hiện tượng ngoài ý muốn, như khi xảy ra thiên tai. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết thêm là sẽ "tiếp tục cung cấp thông tin với phía Mỹ và giải quyết đúng đắn tình huống bất ngờ này".

Trước đó, Bắc Kinh cũng đã thông báo sẽ kiểm tra thêm thông tin, đồng thời kêu gọi các bên kiềm chế. Nhưng những lời lẽ lấy làm tiếc nói trên, và phải nói đây là một thái độ hiếm thấy từ phía chính quyền Trung Quốc, đã không ngăn cản ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hoãn chuyến công du Bắc Kinh. Chuyến đi này nhẽ ra là nhằm hàn gắn bang giao Mỹ - Trung đã xấu đi trong thời gian gần đây".

Thanh Hà

*************************

Một khinh khí cầu "do thám" thứ hai của Trung Quốc được phát hiện trên Châu Mỹ La tinh

Thanh Phương, RFI, 04/02/2023

Một khinh khí cầu "do thám" thứ hai của Trung Quốc đã được phát hiện trên không phận Châu Mỹ La tinh, theo thông báo của Lầu Năm Góc hôm 03/02/2023. Diễn tiến mới này gây thêm căng thẳng cho quan hệ Mỹ-Trung, khiến ngoại trưởng Antony Blinken phải đình hoãn vô thời hạn chuyến đi Bắc Kinh.

ballon3

Khinh khí cầu "do thám" của Trung Quốc bay trên Billings, bang Montana, Mỹ, ngày 01/02/2023. © AP/Larry Mayer

Hôm 02/02, Hoa Kỳ cũng đã thông báo phát hiện một khinh khí cầu mà Trung Quốc gọi là "bóng thám không" trên không phận nước Mỹ. Mặc dù Bắc Kinh đã "lấy làm tiếc" về vụ xâm phạm "không cố ý" không phận Hoa Kỳ, chính quyền tổng thống Joe Biden vẫn cho vụ này là "không thể chấp nhận được".

Từ New York, thông tín viên Carrie Nooten tường trình :

"Antony Blinken cho biết ông ghi nhận những lời lấy làm tiếc của Trung Quốc. Ông đã nói điều đó với đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị, nhưng vẫn lên án "một hành động vô trách nhiệm và một sự xâm phạm chủ quyền của Hoa Kỳ". 

Vụ này đủ để phá hỏng mục tiêu của chuyến đi được coi là chuyến viếng thăm đánh dấu sự xích lại gần nhau. Đây là lần đầu tiên một ngoại trưởng Mỹ đặt chân đến Bắc Kinh. Nhưng ông Blinken cũng cố làm dịu tình hình, khẳng định là các đường dây liên lạc với Trung Quốc vẫn để mở.

Trước mắt, ưu tiên đối với ông, là quả khinh khí cầu Trung Quốc phải rời khỏi không phận Hoa Kỳ. Nhất là vụ này đã gây phản ứng mạnh trong chính giới Mỹ và có thể trở thành vấn đề gây thêm đối đầu giữa phe Dân chủ và phe Cộng hòa.

Trong khi vào hôm trước, nhà chức trách Hoa Kỳ cho rằng không cần bắn rơi quả bóng ở độ cao 18.000 mét, nhiều nghị sĩ phe đối lập nay đã công khai yêu cầu phải bắn hạ quả bóng đó. Trên mạng xã hội Truth Social của ông, cựu tổng thống Trump cũng yêu cầu như vậy".

Thanh Phương

***********************

Trung Quốc nói khinh khí cầu do thám bay qua Mỹ là thiết bị thời tiết

Kelly Ng, BBC, 03/02/2023

Trung Quốc cho biết khinh khí cầu do thám được phát hiện trên bầu trời Mỹ là một "khí cầu dân sự" của Trung Quốc đã đi chệch khỏi lộ trình dự kiến.

mytrung3

Khinh khí cầu của Trung Quốc bị tình nghi là do thám được phát hiện trên thành phố Billings ở bang Montana

Các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết họ tin rằng khinh khí cầu, được nhìn thấy trên các khu vực nhạy cảm trong những ngày gần đây, thực tế là một thiết bị "giám sát tầm cao".

Nhưng trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nó được sử dụng "chủ yếu cho mục đích khí tượng".

Trung Quốc "lấy làm tiếc về việc xâm nhập ngoài ý muốn" của khinh khí cầu vào không phận Hoa Kỳ, tuyên bố nói thêm.

Theo các quan chức, vật thể này đã bay qua Quần đảo Aleutian của Alaska rồi qua Canada trước khi xuất hiện trên bầu trời thành phố Billings ở Montana hôm thứ Tư. Montana là nơi đặt một số hầm chứa tên lửa hạt nhân của Hoa Kỳ.

Một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết Hoa Kỳ quyết định không bắn hạ khinh khí cầu vì mối nguy hiểm do các mảnh vỡ rơi xuống gây ra, và việc sử dụng hạn chế bất kỳ thông tin tình báo nào mà thiết bị này có thể thu thập được. Tuy nhiên, chính phủ đã chuẩn bị máy bay chiến đấu trong trường hợp vật thể này phải bị bắn hạ.

Tuyên bố của Trung Quốc cho biết khinh khí cầu bị gió bất ngờ thổi bay khỏi lộ trình. "Bị tác động bởi Westerlies và với khả năng tự điều khiển hạn chế, khinh khí cầu đã đi chệch hướng quá xa so với kế hoạch. Phía Trung Quốc lấy làm tiếc về việc khinh khí cầu này vô tình đi vào không phận Hoa Kỳ vì lý do bất khả kháng".

Tuyên bố gọi vụ việc là một "tình huống bất ngờ" và cho biết Bắc Kinh sẽ tiếp tục liên lạc với phía Hoa Kỳ.

Hôm thứ Sáu (3/2), Canada cho biết họ đã triệu tập đại sứ Trung Quốc về vụ việc và sẽ tiếp tục "bày tỏ mạnh mẽ" lập trường của mình với các quan chức Trung Quốc.

Các phương tiện truyền thông Hoa Kỳ đã đưa tin về khinh khí cầu có kích thước bằng ba chiếc xe buýt.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Năm tại Lầu Năm Góc, các quan chức quốc phòng Mỹ từ chối tiết lộ vị trí hiện tại của khí cầu và không cung cấp thông tin nó được thả đi từ đâu

Họ nói thêm rằng khinh khí cầu "dường như lơ lửng trong một khoảng thời gian dài hơn" so với những khinh khí cầu khác mà Hoa Kỳ đã theo dõi trong vài năm qua.

Ban đầu, Trung Quốc cảnh báo chống lại "những phỏng đoán và thổi phồng vấn đề" trong khi họ đang làm việc để "xác minh" các báo cáo về khinh khí cầu, trong khi cơ quan truyền thông nhà nước Hoàn cầu Thời báo cáo buộc Hoa Kỳ làm trầm trọng thêm căng thẳng giữa hai nước.

Bất chấp lời giải thích của Trung Quốc, vụ việc có khả năng làm gia tăng căng thẳng trước thềm chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken vào tuần tới. Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên đến đất nước này của một ngoại trưởng dưới thời chính quyền Biden.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ sẽ có mặt tại Bắc Kinh để hội đàm về nhiều vấn đề, bao gồm an ninh, Đài Loan và Covid-19.

Kelly Ng

************************

Mỹ phát hiện khinh khí cầu Trung Quốc gần các cơ sở quân sự

Thanh Hà, RFI, 03/02/2023

Trung Quốc phải chăng đã tung khinh khí cầu để dọ thám Mỹ và Canada ? Lầu Năm Góc ngày 02/02/2023 tiết lộ đã phát hiện một quả khinh khí cầu của Trung Quốc gần các cơ sở nhạy cảm của quân đội Mỹ. Tổng thống Joe Biden đã tham khảo quân đội về khả năng bắn hạ "vật thể" lạ, nhưng đã dừng lại do nguy cơ các mảnh vỡ có thể rơi xuống những khu dân cư. Canada cũng cho mở điều tra về "khả năng xảy ra một sự cố tương tự".

ballon4

Ảnh lấy từ các mạng xã hội : Một khinh khí cầu trên bầu trời Billings, bang Montana, Hoa Kỳ, ngày 01/02/2023. Chase Doak via Reuters - Chase Doak

Bắc Kinh kêu gọi các bên "kềm chế" và khẳng định đang "nghiên cứu" các thông tin trên, đồng thời khẳng định Trung Quốc luôn "tôn trọng luật pháp quốc tế", "không xâm phạm lãnh thổ và không phận của một quốc gia có chủ quyền".

Hãng tin Mỹ AP trích lời một quan chức cao cấp của bộ Quốc Phòng cho biết khinh khí cầu đã được phát hiện tại bang Montana "từ một vài ngày qua", gần căn cứ không quân Malmstrom. Đây là nơi đặt ba dàn phóng tên lửa xuyên lục địa của Hoa Kỳ.

Một quan chức trong quân đội Mỹ, Patrick Ryder, đặc trách về báo chí, nhấn mạnh hiện tại quả khinh khí cầu nói trên "không phải là một mối đe dọa về mặt quân sự hay đối với các cư dân Mỹ trong khu vực". Ông nói thêm cách nay vài năm một hiện tượng tương tự từng xảy ra.

Chính quyền Biden cho biết làm mọi cách để bảo đảm công cụ dọ thám nói trên không thu thập được những thông tin nhạy cảm. Các hoạt động tại phi trường quốc tế bang Montana Billings Logan đã bị gián đoạn trong hai giờ đồng hồ, từ 1 giờ 30 đến 3 giờ 30 ngày Thứ tư 01/02/2023. Theo AP, đó là khoảng thời gian trong khi chờ đợi Nhà Trắng tính đến giải pháp "quân sự". Nhưng kịch bản đó rốt cuộc đã không xảy ra như giải thích của thông tín viên RFI từ New York, Carrie Nooten :

Một quả khinh khí cầu trắng từ nhiều ngày qua bay trên bầu trời Mỹ ở độ cao hơn các tuyến không lưu của những chuyến bay thương mại. Bộ Tư lệnh Phòng thủ Không gian Bắc Mỹ của Hoa Kỳ đã theo dõi hoạt động của vật thể bay này. Quả khinh khí cầu được phát hiện trên bầu trời bang Montana, gần các căn cứ quân sự và cơ sở chiến lược được sử dụng để phóng tên lửa. Mỹ cũng đã huy động cả chiến đấu cơ để theo dõi khinh khí cầu này. Washington quả quyết đây là một hoạt động dọ thám do Bắc Kinh tiến hành, và đây cũng không phải là lần đầu tiên một một vật thể bay của Trung Quốc lai vãng trên bầu trời Mỹ.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tham khảo ý kiến bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin về khả năng bắn hạ quả khinh khí cầu nói trên. Nhưng có nguy cơ là các mảnh vỡ rơi xuống những khu dân cư. Cân nhắc hậu quả đó với những thông tin mà Washington cho là không quan trọng lắm mà quả khinh khí cầu này có thể đã thu thập được, rốt cuộc chính quyền đã dừng tay. Tuy nhiên Hoa Kỳ đã nêu bật mức độ nghiêm trọng của vụ việc với phía Trung Quốc. Sự cố này chắc chắn sẽ là một chủ đề mà ngoại trưởng Mỹ, Antony Blinken sẽ đề cập đến trong chuyến công du tại Bắc Kinh vào ngày Chủ nhật và Thứ hai tới.

Thanh Hà