Vaccine và dàn nhạc không có nhạc trưởng !

Phn 1 : Sinopharm và dch là chuyn nh

Người s dng mng xã hi đang chuyn cho nhau xem video clip ghi li phn ng ca dân chúng phường Bến Thành, qun 1, Thành phố Hồ Chí Minh sau khi nghe nhân viên hu trách tuyên b :Hôm nay, chúng tôi chích Vero Cell ca hãng Sinopharm ! Sau tuyên b va k, có ai đó trong đám đông đang ngi ch được chích vaccine nga Covid-19 hi :Vaccine ca nước nào ? Mt vài người đáp :Ca Trung Quc ! Có người nhc :Trung Quc thì nói Trung Quc !

vaccine1

Nhiều người dân bất bình bỏ về sau khi nghe thông báo chích vaccine Sinopharm tại sân bóng Tao Đàn, quận 1, Sài Gòn. (Hình chụp qua màn hình)

Sau đó, thiên h bt đu đng dy b v Đám đông càng lúc càng n ào vi nhng thc mc, kiu như :Ti sao không thông báo là chích vaccine Trung Quc ? Có người cht vn nhân viên hu trách :Đâu phi ch mình ông. đây còn biết bao nhiêu mng, sao không thông báo cho dân biết ? Khi nhân viên hu trách đáp li :Gi có thuc đ chích là may ri, đng đòi hi lp tc có người phn bác :May thì mày chích, mày chích mà chết mày chu không(1) ?

***

S hn lon va xy ra vào sáng 13/8/2021 đim chích vaccine nga Covid-19 ti phường Bến Thành, qun 1, Thành phố Hồ Chí Minh, minh ha cho thc trng càng ngày càng hn lon trong phòng, chng dch Covid-19 Vit Nam : Mun đưa sinh hot xã hi tr li trng thái bình thường thì phi sm nâng t l fully vaccinated (chích đ lượng vaccine cn thiết và ch đ thi gian cn thiết đ vaccine giúp cơ th có th kháng c Covid-19) trong dân chúng lên cao và lên nhanh…

Tuy nhiên h thng chính tr, h thng công quyn t trung ương đến đa phương ti Vit Nam đã cũng đang như mt dàn nhc mà các nhc công s dng nhiu loi nhc c khác nhau, thi nhau chơi theo s thích, kh năng ca h và không có ai mun làm nhc trưởng ! C nhìn vào cách hành x đi vi Vero Cell ca Trung Quc nói riêng và vaccine nga Covid-19 ca Trung Quc nói chung có th thy mc đ hn lon thế nào và ti sao không có nhc trưởng.

***

Ngày 3/6/2021, khi Thành phố Hồ Chí Minh đã tê lit vì dch Covid-19, B Y tế Vit Nam loan báo đã đng ý cho phép s dng vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm như loi vaccine nga Covid-19 th ba có th dùng ti Vit Nam do tình hung khn cp(hai loi kia là AstraZeneca và Sputnik V) (2). K t đó, vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm bt đu được chích cho người Trung Quc đang hin din ti Vit Nam, người Vit cư ng ti khu vc giáp biên gii Vit Trung.

Vic tiếp nhn cho phép s dng vaccine nga Covid-19 ca Trung Quc đã tng to ra mt trn bão dư lun v hai khía cnh :Cht lượng vaccine, trách nhim phê duyt ! Bão dư lun tm lng cho đến ngày 31 tháng 7 thì bùng lên tr li sau khi Thành phố Hồ Chí Minh được tng mt triu liu vaccine ca Sinopharm và s còn được tng thêm bn triu liu na. Năm triu liu vaccine này cũng là quà nhưng nơi tng là Vn Thnh Phát mt tp đoàn tư nhân ti Vit Nam mua tng ch không phi chính quyn Trung Quc !

Trước s phn ng d di ca công chúng, ngày 3/8/2021, đi din chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh s tiếp tc dùng các loi vaccine như AstraZeneca, Moderna, đ nga Covid-19,chưa s dng vaccine ca Sinopharm vì đang ch B Y tế thm đnh v tính an toàn.Đng thi nhn mnh rng,ch chích vaccine ca Sinopharm cho nhng người mun được chích loi vaccine này (3). Quyết đnh va k giúp bão dư lun lng xung thêm mt ln na.

Quyết đnh chưa dùng vaccine ca Sinopharm tuy giúp chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh được dân chúng hoan hô, nhiu người th phào nh nhõm vì có thêm cơ hi được chích các loi vaccine nga Covid-19 không phi do Trung Quc sn xut nhưng điu đó vn cho thy mt vn đ đáng ngi trong dàn nhc :Ti sao đu tháng 6, B Y tế đã thm đnh, cho phép s dng vaccine ca Sinopharm mà đến đu tháng 8, Thành phố Hồ Chí Minh phi ch B Y tế thm đnh, cho phép s dng li ?

Gii hu trách không có bt k li gii thích nào và vì thế người ta tin rng, nguyên nhân dường như ch nm ch, dân chúng Thành phố Hồ Chí Minh có th ni lon nếu vaccine ca Sinopharm dn ti nhng biến chng nguy hi đến sc khe, tính mng sau khi chích. Đáng lưu ý là nhng s kin din ra sau đó chng khác gì h tr cho suy đoán y : Ngày 6/8/2021, B Y tế loan báo đã nhn được yêu cu phê duyt đ ngh gii tr trách nhim cho Sinopharm và Sapharco nơi được y nhim nhp vaccine ca Sinopharm.

B này yêu cu chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh tr li nhng vn đ liên quan đến giao dch gia Sapharco và đi din cho nhà sn xut Sinopharm, năm triu liu mà Sapharco nhp cng theo đơn đt hàng ca Vn Thnh Phát ch s dng Thành phố Hồ Chí Minh hay nhng nơi khác, ngun tin dùng đ mua và nếu là tài tr thì có điu kin nào đính kèm, nơi nào chu trách nhim tr các loi chi phí liên quan đến thương v, k c chi phí phát sinh liên quan đến min tr trách nhim cho Sinopharm (4)

Ba ngày sau, hôm 9/8/2021, chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh có văn bn tr li B Y tế. Ging như văn bn ca B Y tế gi chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh, văn bn chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh tr li B Y tế cũng được chuyn cho báo gii đ h gii thiu, giúp công chúng thưởng lãm. Không cn tinh ý thì đc lược thut v ni dung văn bn tr li trên h thng truyn thông chính thc vn có th thy, B Y tế c tình kiếm chuyn và chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh không ngi tr đũa

Đi loi, gia tháng 6, Văn phòng Chính ph đã cho phép chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh tìm mua và s dng vaccine nga Covid-19. Sapharco là mt doanh nghip nhà nước chuyên nhp cng dược phm đã tng được chính B Y tế cho phép nhp cng vaccine. Chi phí liên quan đến mua, vn chuyn, xut - nhp, năm triu liu vaccine ca Sinopharm thì theo cam kết ca nhà tài tr và theo hp đng mua bán. Nói chung B Y tế không cn phi lo, nếu vn còn lo thì B Y tế c m h sơ ra mà đc.

Có mt đim đáng chú ý là trong văn bn va đ cp,UBND Thành phố Hồ Chí Minh đ ngh B Y tế xem xét ký bn cam kết min tr trách nhim ca nhà sn xut vaccine theo đ ngh ca Sapharco và văn phòng đi din cho nhà sn xut Sinopharm ti Hà Ni GING NHƯ ĐI VI TT C CÁC LÔ VACCINE PHÒNG CHNG Covid-19 KHÁC MÀ VIT NAM ĐÃ NHP T TRƯỚC ĐN NAY (5). Đ ngh này chính là minh ha đt giá cho thy, vi các viên chc hu trách ti Vit Nam, hu qu, thit hi do dch Covid-19 gây ra đi vi dân sinh, kinh tế, xã hi du có nghiêm trng thế nào cũng là chuyn nh. Vi h, chuyn ln là chuyn phi đn nhau !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 13/08/2021

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=344852980461295&id=100048097861219

(2) https://ncov.moh.gov.vn/en/-/6847912-270

(3) https://tienphong.vn/tphcm-vac-xin-sinopharm-chua-duoc-dua-vao-chien-dich-tiem-chung-post1362102.tpo

(4) https://plo.vn/suc-khoe/bo-y-te-de-nghi-lam-ro-mot-so-van-de-lien-quan-den-vaccine-vero-cell-1006751.html

(5) https://laodong.vn/y-te/tphcm-phan-hoi-bo-y-te-ve-viec-mua-vaccine-vero-cell-940090.ldo

********************

Phần 2 : Hp xướng v vaccine là mnh ai ny nói cho sướng ming !

Cho đến nay, tt c các loi vaccine nga Covid-19 đang được phân phi s dng trên toàn thế gii đu được các chính ph phê duyt ch vì có "tình trng nguy cp". T chc Y tế Thế gii (WHO) công nhn loi vaccine nga Covid-19 nào đó đ điu kin phân phi s dng rng rãi cũng vi lý do tương t. "Tình trng nguy cp" khiến các chính ph, t chc quc tế buc phi gim bt nhng yêu cu vn dĩ hết sc nghiêm ngt đi vi vaccine, đc bit là yêu cu phi theo dõi, ghi nhn, đánh giá tác đng sau khi chích.

vaccine2

Vaccine Moderna - Ảnh minh họa

Cũng vì vy, không ai dám khng đnh tt c các loi vaccine nga Covid-19 tht s an toàn đi vi sc khe, tính mng con người c hin ti ln tương lai. Đó là lý do các chính ph kêu gi t nguyn ch không dám cưỡng bc công dân chích vaccine nga Covid-19. Cưỡng bc không ch vô nhân đo mà còn đng nghĩa vi vic phi chu trách nhim v hu qu vn không th tiên liu s như thế nào. Đó cũng là lý do các hãng dược phm bào chế vaccine nga Covid-19 luôn yêu cu min tr trách nhim.

Đ có vaccine nga Covid-19, Vit Nam cũng phi chp nhn yêu cumin tr trách nhim và trên thc tế, B Y tế Vit Nam đã thay mt chính ph Vit Nam đng ý min tr trách nhim cho AstraZeneca, Sputnik V, Sinopharm, sau đó là Pfizer, Moderna, Janssen đ có vaccine nga Covid-19 chích cho dân chúng. Thế thì ti sao ngày 6/8/2021 B Y tế Vit Nam li nh báo gii gi thông tin đến toàn dân rng Sinopharm và Sapharco xinmin tr trách nhim ?

Khoan bàn đến cht lượng vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm thế nào và nên hay không nên s dng vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm chích cho người Vit. Mun hiu rõ hơn c v tâm huyết, kh năng ca các viên chc, cơ quan hu trách ti Vit Nam trong phòng, chng dch nói chung, ln mc đ kh thi ca chính sách v vaccine nói riêng, c nhìn và đi chiếu nhng din biến xoay quanh vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm.

Mt mt, h thng chính tr, h thng công quyn ri h thng truyn thông chính thc ti Vit Nam tìm đ mi cách thuyết phc công chúng, rng h nên chp nhn Sinopharm nhm nâng cao, tăng nhanh t l fully vaccinated trong cng đng, gim thit hi nhân mng, giúp kinh tế - xã hi sm hi phc. Mt khác, chính B Y tế - mt trong nhng tr ct giúp chng đ đi dch bơm thông tin, Sinopharm và Sapharco (doanh nghip nhp cng) mun đượcmin tr trách nhim (1) đ gieo thêm hoang mang, bt bình !

Vì sao li thế ? Nếu bn đã đc phn đu bài này, bn s có câu tr li : Vì chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh đã qua mt B Y tế trong vic tiếp nhn năm triu liu vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm. Sau khi UBND Thành phố Hồ Chí Minh công khaiđ ngh B Y tế xem xét ký bn cam kết min tr trách nhim GING NHƯ ĐI VI TT C CÁC LÔ VACCINE PHÒNG CHNG Covid-19 KHÁC MÀ VIT NAM ĐÃ NHP T TRƯỚC ĐN NAY (2), B Y tế hi đáp, Thành phố Hồ Chí Minh có th s dng vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm vì b đã tng kim đnh, cho phép dùng loi vaccine này t đu tháng sáu (3) !

***

Tranh chp gia chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh và B Y tế không ch có năm triu liu vaccine nga Covid-19 ca Sinopharm !

Ngày 10/8/2021, h thng truyn thông chính thc đng lot loan báo B Y tế rt st rut khi Thành phố Hồ Chí Minh chưa tr li dt khoát có mua năm triu liu vaccine Moderna hay không(4) ? Theo đó, sau khi thuyết phc Zuellig Pharma (doanh nghip được Moderna chn làm nhà phân phi vaccine ca h cho khu vc Châu Á Thái Bình Dương) dành năm triu liu Moderna cho Vit Nam, B Y tế đã quyết đnh giao lô vaccine này cho Thành phố Hồ Chí Minh nhưng Thành phố Hồ Chí Minh chưa tr li dt khoát là có mua hay không ?

Do vy, B Y tế mun Thành phố Hồ Chí Minh phi tr li sm đ b này báo cáo Th tướng, chuyn lô vaccine này cho đa phương khác mua !

Mt ngày sau (11/8/2021), văn bn mà chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh tr li B Y tế khiến nhng người quan tâm đến s kin này chưng hng vì nhiu l. Hóa ra hai doanh nghip do chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh y nhim mi là đi tác ca Zuellig Pharma, h đang ch d tho hp đng t Zuellig Pharma. Nếu thương v này thành công, có th Zuellig Pharma s giao ti thiu hai triu liu. Đi din cho chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh cũng đang thương lượng đ mua thêm mười triu liu Moderna na (5)

Nhìn mt cách tng quát, B Y tế li tiếp tc tht bi khi tranh th báo công và chng t vai trò tiên phong phòng, chng dch ! Tuy nhiên tht bi y vn có giá tr. Vic B Y tế than phin, Thành phố Hồ Chí Minh chm tr trong vic hi đáp có mua năm triu liu vaccine Moderna t Zuellig Pharmacho thy, nếu chính quyn các đa phương không xoay được tin mua vaccine thì chc chn cư dân các đa phương y s phi tiếp tc ch được chích vaccine nga Covid-19, bt k vic chm tr khiến h điêu đng, nguy him ra sao.

Theo h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam, gn 8.200 t mà dân chúng Vit Nam đóng góp hi tháng 6 đ mua vaccine ch mi dùng khong 2.500 t. Lúc y, vì có tin mà không mua được vaccine, khong 5.600 t đã được gi vào bn ngân hàng đ ly lãi, trong đó, khong 1.600 t được gi theo dng có k hn mt tháng, 4.000 t gi theo dng có k hn ba tháng (6). Chng l các đa phương phi t xoay s tin mua vaccine ch vì tin mà dân đã góp đ mua vaccine chưa đáo hn, chưa th rút ?

***

Có l Vit Nam là quc gia duy nht trên thế gii đến h tun tháng 2 năm nay vn chưa tính ti vic cn đt mua vaccine nga Covid-19. TrongChiến lược phòng, chng dch ca h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam, vaccine nga Covid-19 ch bao gm 30 triu liu thuc gói vin tr ca COVAX - Liên minh Phát trin vaccine chng Covid-19 toàn cu (7) và do mt doanh nghip tư nhân (Công ty Vaccine Vietnam -VNVC) được chn làm doanh nghip đc quyn nhp khu (8).

Vit Nam có l cũng là quc gia duy nht trên thế gii gia đi dch xy ra nhng tranh chp "tri ơi, đt hi" như đã mô t gia B Y tế và chính quyn Thành phố Hồ Chí Minh. Nhng tranh chp không có ai, nơi nào phân x. Chng riêng mâu thun gia các cơ quan công quyn, mâu thun gia li ích ca viên chc hu trách vi dân chúng cũng thế. Chuyn viên chc B Y tế li dng chc trách, ra lnh cho h thng bnh vin mua thc phm chc năng đ phòng chng dch bnh Covid-19(9) hi tháng trước cũng đâu có ai phân x !

Mt năm rưỡi sau khi đi dch Covid-19 gieo rc tang thương trên toàn cu, Vit Nam có l là quc gia duy nht trên toàn cu không thèm quan sát, không thèm suy tính đ rút kinh nghim, điu chnhChiến lược phòng, chng dch sao cho hiu qu nht, tn tht mc thp nht. Nguyên th vn bi bô :Đi tng ngõ, gõ tng nhà, rà tng đi tượng vn ra lnh phi tn lc truy vết, cách ly tp trung, khiến hu qu dch Covid-19 thêm thm khc và thm nn chưa biết đến bao gi chm dt.

Vit Nam có l còn là quc gia duy nht trên toàn cu vung tay chi nhiu ngàn t cho đi hi các cp ca mt đng ri thn nhiên xòe tay xin tin dân mua vaccine. Gia lúc dân chúng qun qui trong thiếu thn, bnh tt, mt mát, lãnh đo đng này ti Ngh An ngi xung vi nhau, xem xét, nht trí s xây dng công trình có tên Thác chín tng, tr giá 1.625 t đ tôn vinh thân mu lãnh t đng ca mình (10). Không ai khin nên mi xy ra nhng chuyn va phi nhân va phi chính tr như thế !

Thiếu vin kiến, thiếu tin, li ch phóng tay chi cho nhng mc tiêu vô b, Vit Nam là quc gia duy nht ny ra sáng kiến tăng lượng vaccine nga Covid-19 theo hình thc "hp tác công tư" (h thng công quyn h tr v th tc đ các doanh nghip t tìm mua vaccine nga Covid-19 chích cho nhng người có kh năng tài chính, c bán được năm liu thì tng mt liu min phí) và các bên đang thuyết phc ln nhau, rng trong tình thế "nước sôi, la bng như hin nay thì đó là gii pháp ti ưu (11) !

T lúc h thng chính tr, h thng công quyn Vit Nam biu din tác phm vaccine, dàn nhc giao hưởng không có nhc trưởng, dường như nhiu cá nhân s công chúng nhn ra h không biết gì và s phi chu trách nhim cá nhân. Khi hp xướng v vaccine, các bè tùy nghi lĩnh xướng sao cho tht "sướng" ! Đi dch Covid-19 là dp đ mi người Vit cm nhn tường tn hơn thế nào là tài tình, sáng sut và mùi v ca "hnh phúc" ra sao !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 14/08/2021

Chú thích

(1) https://plo.vn/suc-khoe/bo-y-te-de-nghi-lam-ro-mot-so-van-de-lien-quan-den-vaccine-vero-cell-1006751.html

(2) https://laodong.vn/y-te/tphcm-phan-hoi-bo-y-te-ve-viec-mua-vaccine-vero-cell-940090.ldo

(3) https://nld.com.vn/suc-khoe/bo-y-te-dong-y-de-tp-hcm-su-dung-1-trieu-lieu-vac-xin-vero-cell-20210810224818385.htm

(4) https://vietnamnet.vn/vn/suc-khoe/bo-y-te-sot-ruot-vi-co-5-trieu-lieu-moderna-nhung-tp-hcm-chua-chot-mua-764595.html

(5) https://tuoitre.vn/tp-hcm-phan-hoi-bo-y-te-ve-viec-mua-5-trieu-lieu-moderna-20210806224549361.htm

(6) https://baotintuc.vn/thi-truong-tai-chinh/chi-2550-ty-dong-tu-quy-vaccine-phong-covid19-de-mua-vaccine-20210705174308181.htm

(7) https://www.channelnewsasia.com/news/asia/vietnam-covax-supply-30-million-covid-19-vaccine-doses-14235964

(8) https://www.tienphong.vn/suc-khoe/can-canh-lo-vac-xin-ngua-covid19-dau-tien-ve-viet-nam-1797542.tpo

(9) https://www.vietnamplus.vn/bo-y-te-thu-hoi-van-ban-ve-12-thuoc-co-truyen-ho-tro-dieu-tri-covid19/729296.vnp

(10) https://nhadautu.vn/nghe-an-thong-nhat-y-tuong-du-an-thac-9-tang-cua-tt-group-o-nam-dan-d56198.html

(11) https://thanhnien.vn/thoi-su/tphcm-kien-cuong-chong-dich-tu-nhan-tham-gia-mua-va-tiem-vac-xin-covid-19-1429838.html