Quyền lực của tổng thống Mỹ (Thạch Đạt Lang)
Paul
Schiff Berman, giáo sư luật tại Đại học George Washington, nhận định
rằng: "Nếu việc cần tiền xây tường được coi là một trường hợp khẩn cấp
của quốc gia, nó sẽ mở ra cơ hội cho tất cả mọi thứ được coi là khẩn cấp
quốc gia, vì chỉ cần đưa ra các ưu tiên chính sách của một tổng thống". "Bất
cứ tổng thống nào, sau này đều có thể nói sự hâm nóng toàn cầu, sự
thiếu chăm sóc sức khỏe, tình trạng vô gia cư... là một trường hợp khẩn
cấp của đất nước, tất cả đều có lý do vững chắc, ít nhất nó cũng vững
chắc hơn là việc cần thiết xây bức tường vì lý do an ninh."
Ngày
15/02/2018, cùng lúc với việc ký thỏa thuận mở cửa chính phủ trở lại
giữa 2 đảng Cộng hòa và Dân chủ, ông Donald Trump ban bố tình trạng khẩn
cấp của đất nước (National Emergency). Sau khi tuyên bố tình trạng khẩn
cấp, chiều thứ sáu 15/02/2018, Trump cùng với vợ bay đi Florida nghỉ
cuối tuần, đánh golf ở Mar-a-Lago.
Rõ
ràng khi ban hành tình trạng khẩn cấp của đất nước, gọi đoàn di dân từ
Honduras là sự tấn công của các băng đảng tội phạm, khủng bố, buôn bán
bạch phiền... Donald Trump chỉ nhằm mục đích moi được tiền từ ngân quỹ
quốc gia để xây bức tường ở biên giới phía Nam giữa Mỹ-Mễ bằng cách gieo
rắc nỗi sợ hãi trong dân chúng về tình trạng nhập cư bất hợp pháp của
người Mễ, Honduras, Guatemala, El Salvador... vào nước Mỹ.
Việc
ban hành tình trạng khẩn cấp của đất nước một cách tự hào "A great
thing to do", trong khi tình hình thực tế trái ngược hoàn toàn, chứng
minh một điều rất rõ ràng:- Donald Trump đã lạm dụng quyền lực của tổng
thống để đạt mục đích khác.
Câu hỏi được đặt ra là : Ai có thể ngăn chặn sự lạm dụng quyền lực của Donald Trump trong trường hợp này ?
Hiện
tại đã có nhiều tiểu bang như California, New York, Nevada..., các tổ
chức dân sự như ACLU, Citizens for Responsibility and Ethics in
Washington... đã kiện Trump ra tòa về quyết định ban hành tình trạng
khẩn cấp.
Khi ban hành tình trạng khẩn cấp ,
Trump chỉ có mục đích huy động các nguồn tài chánh khác trong ngân
sách quốc gia cho việc xây tường như cắt bớt ngân sách cho quân đội, tiền
tịch thu được từ việc tịch thu tài sản của các tổ chức, băng đảng buôn
bán bạch phiến, tiền dùng xây dựng các công trình dân sự, sửa chữa hệ
thống hạ tầng cơ sở...
Theo
Mick Mulvaney, tham mưu trưởng tòa Bạch Ốc, số tiền điều động từ các
nguồn khác khi ban hành tình trạng khẩn cấp có thể lên tới 8 tỉ USD. Tuy
nhiên, thượng nghị sĩ Brian Schatz, một người được dự kiến sẽ lãnh đạo
khối thiểu số của đảng Dân Chủ ở TV - nói rằng sử dụng số tiền này cho
việc xây tường không đơn giản, dễ dàng như Trump và đảng Cộng hòa suy
nghĩ.
Schatz
phổ biến trên mạng Twitter như sau : "Quá trình duyệt xét chi tiêu cho
quân đội rất nghiêm ngặt, bất kể là xây dựng đường băng cho phi cơ, các
bến cảng, bệnh viện hay chỉ là những móc treo quần áo... không có chuyện
cắt bớt 3,5 tỉ USD ngân khoản của quân đội mà không gây ra hậu quả
nghiêm trọng.
Trump cũng biết rõ hành động của mình sẽ phải đối diện với pháp luật ,
tuy nhiên tin tưởng vào đa số chánh án (5/9) của đảng Cộng Hòa nằm
trong tối cao pháp viện, Trump nghĩ mình sẽ đạt được thắng lợi. Do đó, Trump xác nhận rằng nước Mỹ không hề có tình trạng khẩn cấp nhưng vẫn tuyên bố như thế để cho việc xây tường được xúc tiến nhanh chóng hơn.
Ann Coulter, một người khá trung thành với Donald Trump của đài Fox News, truyền thông chính của đảng Cộng Hòa phát biểu rằng : "Tình trạng khẩn cấp duy nhất chính là vị tổng thống đần độn của chúng ta"
Ban
hành tình trạng khẩn cấp để rút tiền từ ngân sách ở các khoản chi tiêu
khác đem ra xây dựng bức tường của Donald Trump là một hành động tự bắn
vào chân mình, bởi thực tế nước Mỹ không hề bị đe dọa hay có nguy cơ
tiềm ẩn nào gây ra bởi các thế lực bên ngoài hay trong nước. Đoàn người
di dân từ Honduras không phải là một nguy cơ khủng bố hay tội phạm hình
sự như Trump và những người ủng hộ Trump rêu rao, phóng đại.
Hơn
thế nữa, đạo luật cho phép tổng thống sử dụng quyền hạn đặc biệt được
ban hành ngày 14.09.1976 dưới thời ông Gerald Ford cũng có những giới
hạn và có thể bị phủ quyết bởi quốc hội.
Đóng
cửa chính phủ 35 ngày, dài nhất trong lịch sử nước Mỹ, gây khốn đốn cho
hơn 800.000 nhân viên liên bang vào lúc cuối năm rồi tuyên bố tình
trạng khẩn cấp của đất nước chỉ vì khăng khăng muốn có tiền xây dựng bức
tường, Donald Trump đã lạm dụng địa vị, quyền hạn của mình một cách thô
bạo để thỏa mãn tự ái cá nhân.
Sử
dụng việc ban hành tình trạng khẩn cấp của đất nước để tấn công vào
hiến pháp, tước quyền quyết định ngân sách của quốc hội, Donald Trump
từng bước lộ hẳn mặt của một tên độc tài. Đó cũng là lý do tại sao Trump
luôn ca ngợi những kẻ như Vladimir Putin, Tập Cận Bình, Kim Jong-un...
Có
một sự lo ngại rằng việc lạm dụng quyền lực này, nếu không bị ngăn chận
sẽ trở thành tiền lệ trong tương lai, sử dụng tuyên bố tình trạng khẩn
cấp của đất nước một cách tùy tiện, dẫn đến việc phá hủy nền tảng dân
chủ của nước Mỹ và dần dần sẽ hình thành một thể chế độc tài như đã diễn
ra với Hitler và nước Đức trước thế chiến thứ hai.
Paul
Schiff Berman, giáo sư luật tại Đại học George Washington, nhận định
rằng: "Nếu việc cần tiền xây tường được coi là một trường hợp khẩn cấp
của quốc gia, nó sẽ mở ra cơ hội cho tất cả mọi thứ được coi là khẩn cấp
quốc gia, vì chỉ cần đưa ra các ưu tiên chính sách của một tổng thống".
"Bất
cứ tổng thống nào, sau này đều có thể nói sự hâm nóng toàn cầu, sự
thiếu chăm sóc sức khỏe, tình trạng vô gia cư... là một trường hợp khẩn
cấp của đất nước, tất cả đều có lý do vững chắc, ít nhất nó cũng vững
chắc hơn là việc cần thiết xây bức tường vì lý do an ninh."
Một cuộc thăm dò ý kiến của trường đại học Quinnipiac cho thấy 2/3 dân chúng Mỹ phản đối việc ban bố tình trạng khẩn trương của đất nước.
Tuy
nhiên hành động của Trump không phải không có người ủng hộ, nhất là
những người theo đảng Cộng Hòa. Mark Meadows, chủ tịch khối bảo thủ của
đảng Cộng hòa đã gửi Tweet trong cuộc họp của Trump: - Quốc hội có thể
bỏ phiếu bác bỏ quyết định của Trump nhưng chưa chắc đã có đủ phiếu.
Thạch Đạt Lang
(17/02/2019)