Đề xuất hợp nhất mọi đoàn thể vào Mặt Trận (RFA)
Tôi chắc rằng cái bộ máy nó phình ra quá,
lương trả cho các bộ phận nó nhiều quá, thế thì người ta muốn gộp lại
như thế chắc rằng người ta muốn giảm bớt cái việc trả lương thôi-GS Nguyễn Đình Cống
Hợp nhất để tiết kiệm ngân sách?
Đề xuất vừa nêu được ông Mai Văn Chính, Phó trưởng Ban Tổ chức Trung
ương trong cuộc họp nghiên cứu về đổi mới Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hôm 7
tháng 4 đưa ra.
Cụ thể hợp nhất 5 đoàn thể chính trị - xã hội gồm Đoàn Thanh niên,
Liên đoàn lao động, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh thành
các ban của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và trước tiên sẽ thực hiện ở cấp
quận huyện và phường xã.
Việc cải cách này được thực hiện theo chủ trương “tinh gọn biên chế”
và “giảm 10% biên chế” của Hội nghị trung ương VI vào tháng 10 năm 2017.
Theo lý thuyết, nếu việc “tinh gọn biên chế” này thành công, số công
chức và nhân viên không chuyên trách ở các cấp bị “tinh gọn biên chế” sẽ
lên đến 250 ngàn người – chiếm gần 10% trong tổng số gần 3 triệu công
chức của Việt Nam.
Luật sư Trần Quốc Thuận, Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, vào
tháng 10 năm 2017 có đưa ra kiến nghị bên cạnh tinh giảm biên chế lãnh
vực hành chính công thì phải bỏ biên chế các tổ chức chính trị-xã hội.
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do về việc hợp nhất 5 đoàn thể vào Mặt trận
Tổ quốc Việt Nam, ông cho biết:
“Việc hợp nhất các tổ chức và giảm biên chế là kết luận của Hội
Nghị Trung Ương VI, bây giờ họ đang triển khai.Hợp nhất bây giờ hợp nhất
các tổ chức từ cấp huyện trở xuống, chỉ làm từ cấp huyện trở xuống cấp
xã chứ chưa làm đến cấp tỉnh và cấp trung ương.”
Theo thống kê của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) tổng
chi phí hàng năm cho Mặt trận Tổ quốc, Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội
phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu Chiến binh và 28 hội khác là từ 45,6 đến
68,1 ngàn tỷ đồng, tương đương từ 1 đến 1,7% GDP của Việt Nam, nhưng
hiệu quả hoạt động của nhiều tổ chức trong số này vẫn chưa rõ.
Giáo sư Nguyễn Đình Cống, cựu giảng viên tại Đại học Xây dựng, một
tiếng nói phản biện tại Việt Nam, vào năm 2016 từng kiến nghị nên giải
tán Mặt trận Tổ quốc vì tổ chức và hoạt động của nó tốn kém nhiều và
hiệu quả ít. Nhận định về việc hợp nhất này, ông nói:
“Tôi chắc rằng cái bộ máy nó phình ra quá, lương trả cho các bộ
phận nó nhiều quá, thế thì người ta muốn gộp lại như thế chắc rằng người
ta muốn giảm bớt cái việc trả lương thôi. Tôi thì tôi đoán thế vì người
ta không nói ra là vì sao, nhưng nếu có nói thì chắc người ta cũng sẽ
nói là để làm việc hiệu quả hơn.Hiện nay của đảng, của nhà nước, của mặt
trận nó quá cồng kềnh, nên người ta gộp vào như thế.”
Giáo sư Nguyễn Khắc Mai, giám đốc Trung tâm Minh Triết Việt Nam,
nguyên Vụ truởng Vụ Nghiên cứu, Ban Dân vận Trung ương, đưa ra ý kiến về
thay đổi này:
“Các hội đoàn như công đoàn, hội nông dân, đoàn thanh niên, hội
phụ nữ, hội cựu chiến binh, mà chúng tôi gọi là ‘Công nông thanh phụ
cựu’; phải tìm hiểu cái hoạt động này thì mới tính đến việc muốn thay
đổi hay làm cho nó chất lượng hơn, đứng đắn hơn, và đây là công việc mà
mấy chục năm nay người ta vẫn trăn trở nói đi nói lại mà cũng không ăn
thua gì và càng ngày thì các đoàn thể này nó càng phình to ra, và tính
vô hiệu ngày càng bộc lộ ra rất rõ.”
Hội đoàn có giúp ít người dân?
Ông Nguyễn Khắc Mai đưa ví dụ về vụ doanh nghiệp cưỡng chế đất ở Long
Hưng, Đồng Nai gây bất bình nhiều năm nay nhưng không có tiếng nói nào
của hội nông dân, cũng như vụ quân đội lấy đất của nông dân Đồng Tâm, Hà
Nội hồi năm 2017 cũng không được hội nông dân địa phương lên tiếng. Tuy
nhiên ông cũng nhìn nhận một số thành tích của các hội đoàn này:
“Nhưng nói cho cùng, thì cũng thấy một sự thật là những hoạt động
của những đoàn thể này cũng đạt được một số kết quả xã hội nhất định như
hội cựu chiến binh đã vận động hàng vạn cựu chiến binh tham gia làm
kinh tế, lập doanh nghiệp. Hay những hoạt động từ thiện và khuyến học
cũng đạt được một số kết quả. Nhưng nhìn tổng thể thì tôi vẫn cho rằng
là vô tích sự, đến mức là giáo sư Nguyễn Đình Cống phải bảo là hãy giải
tán cái mặt trận tổ quốc vì nó vô tích sự.”
Luật sư Trần Quốc Thuận thì lại cho rằng việc sát nhập là phù hợp với thực tế hiện nay, ông nói thêm:
“Sát nhập thì tôi cho là phù hợp vì Bộ chính trị nó cũng gần gần
giống nhau, mà nó giảm được biên chế, giảm đầu mối và tiết kiệm ngân
sách. Đó là một cái chủ trương đúng, nên làm và làm một cách tích cực.”
Giáo sư Nguyễn Đình Cống cũng đề nghị không những giải thể Mặt trận
tổ quốc, mà các đoàn thể cũng phải tự lo tài chính cho mình, ngân sách
phải công khai minh bạch và thông qua quốc hội một cách vừa phải. Ông
cho rằng hiện nay những người ăn lương ở cấp cơ sở đã quá nhiều, ông nói
thêm:
“Tôi thì trong một lần tôi có đề nghị nên giải tán đi cho rồi. Tại
vì các nước thì họ đâu cần có mặt trận như thế, các đoàn thể như thế.
Những cái mặt trận hay đoàn thể đó là chẳng qua trong cái thời kỳ người
ta vận động cách mạng, cướp chính quyền thì người ta nối dài cái hoạt
động của người ta. Còn trong hoàn cảnh như hiện nay thì tôi cho rằng
không phải cứ gộp vào mà phải để các đơn vị ấy họ tự lo (tài chính) thì
nó mới phải.”
Theo Luật sư Trần Quốc Thuận thì việc hợp nhất sẽ giảm biên chế và chi phí rất lớn:
“Tiết kiệm nhiều chứ, vì nếu hợp nhất như thế thì người ta bố trí
lại thành các cơ quan, tất cả như vậy kể cả mặt trận tổ quốc là 6 tổ
chức chính trị xã hội ghép lại. Trước nhất thì các cơ quan, bộ phận phục
vụ bên dưới như hành chánh quản trị, thế này thế khác thì nó chỉ còn
lại một, trước thì 6 bộ phận, cho nên nó giảm biên chế rất lớn và giảm
chi phí rất lớn. Tôi cho rằng làm như vậy trước mắt là rất tốt.”
Giáo sư Nguyễn Khắc Mai cũng đồng ý là việc sát nhập có khả năng sẽ
giúp tiết kiệm ngân sách và giảm biên chế. Tuy nhiên ông cho rằng đây
chỉ là giải pháp “nước đến chân mới nhảy”, muốn có những hội đoàn dân
chủ, tử tế thì phải đổi mới cách khác. Ông nói thêm:
“Hiện nay bầu cử phải thông qua những đại diện của họ, nhưng đại
diện lại là những anh tự bầu ra thành ra tư cách đại diện của mặt trận
tổ quốc, công đoàn nó không rõ, không hề có một tư cách đại diện nào
hết, cho nó đàng hoàng đúng đắn.”
Theo Giáo sư Nguyễn Khắc Mai, muốn cải cách để có những hội đoàn
xứng đáng với dân tộc thì phải không đánh lừa nhau và không làm giả dối.