Tham nhũng ở khu vực công của Việt Nam vẫn rất nghiêm trọng (Một Thế Giới)
Theo bảng xếp hạng của Tổ chức Minh bạch Quốc
tế, xét trên thang điểm từ 0 - 100 của Chỉ số cảm nhận tham nhũng, trong
đó 0 là tham nhũng nghiêm trọng và 100 là rất trong sạch. Theo đó, vấn
đề tham nhũng trong khu vực công ở Việt Nam vẫn được cho là rất nghiêm
trọng.
Ngày
22.2, Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) đã công bố Chỉ số cảm nhận tham
nhũng (CPI) 2017, xếp hạng 180 quốc gia và vùng lãnh thổ dựa trên ý kiến
đánh giá của các chuyên gia và doanh nhân về tham nhũng trong khu vực
công.Theo bảng xếp hạng này, Việt Nam đạt 35/100 điểm, xếp hạng 107/180
toàn cầu.
Tổ chức Hướng tới Minh bạch (TT), Cơ
quan đầu mối quốc gia của TI tại Việt Nam, cho rằng, việc tăng nhẹ điểm
CPI trong hai năm liên tiếp (2016-2017) là chỉ báo tích cực đối với các
nỗ lực phòng, chống tham nhũng (PCTN) trong thời gian qua. Tuy nhiên,
xét trên thang điểm từ 0 - 100 của CPI, trong đó 0 là tham nhũng nghiêm
trọng và 100 là rất trong sạch, vấn đề tham nhũng trong khu vực công ở
Việt Nam vẫn được cho là rất nghiêm trọng.
Kết quả này cũng tái khẳng định đánh giá
của Đảng và Nhà nước về tình trạng tham nhũng tại Việt Nam: “Tham
nhũng, lãng phí vẫn diễn ra nghiêm trọng ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều
lĩnh vực với phạm vi rộng, tính chất phức tạp, gây hậu quả xấu về nhiều
mặt, làm giảm sút lòng tin của nhân dân”.
Năm 2016, Việt Nam được 33/100 điểm,
đứng thứ 113/176 trên bảng xếp hạng toàn cầu. Đây là lần đầu tiên sau 4
năm, điểm số của Việt Nam tăng nhẹ (tăng 2 điểm so với mức điểm 31/100
trong suốt các năm từ 2012 đến 2015).
Trong năm 2017, với những cam kết mạnh
mẽ của Đảng và Nhà nước, công tác PCTN trong nước đã đạt được một số kết
quả nổi bật, bao gồm việc xét xử các vụ án tham nhũng nghiêm trọng liên
quan đến nhiều cán bộ cấp cao. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tiếp tục hoàn
thiện khung pháp luật về PCTN như tiến hành sửa đổi Luật PCTN hiện hành
theo hướng phù hợp với các chuẩn mực quốc tế.
Trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai
Kế hoạch Hành động Quốc Gia về các Mục tiêu Phát triển Bền vững 2030
(SDGs), nhằm đạt được những thay đổi mang tính hệ thống, bền vững và
“giảm đáng kể mọi loại hình tham nhũng và hối lộ” đến năm 2030, Việt Nam
cần đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, củng cố và xây dựng
các thể chế hiệu quả, gắn với trách nhiệm giải trình và có sự tham gia
của toàn xã hội.
Cụ thể, TT khuyến nghị, đối với Nhà
nước, cần nâng cao tính hiệu quả trong công tác giám sát của Quốc hội và
tính độc lập trong xét xử của các cơ quan tư pháp; đẩy mạnh nỗ lực PCTN
trong các lĩnh vực người dân thường xuyên phải đối mặt với hối lộ và
tham nhũng (cảnh sát, y tế công, giáo dục công).
Cùng với đó là mở rộng không gian xã hội
dân sự, thiết lập và củng cố cơ chế tham gia hiệu quả để người dân, báo
chí và các tổ chức xã hội ngoài nhà nước tham gia vào quá trình ra
quyết định và giám sát các hoạt động quản lý nhà nước; Hoàn thiện cơ sở
pháp luật về bảo vệ người tố cáo tham nhũng nhằm khuyến khích sự tham
gia của người dân và cộng đồng vào công tác PCTN.
Đối với Doanh nghiệp, tham nhũng đe dọa
đến khả năng cạnh tranh công bằng của các doanh nghiệp, vì vậy, doanh
nghiệp cần chủ động tham gia PCTN, xây dựng môi trường kinh doanh liêm
chính để doanh nghiệp phát triển bền vững, nâng cao uy tín và tăng lợi
thế cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.
Tăng cường năng lực PCTN nội bộ, đặc
biệt đối với các doanh nghiệp nhà nước, bao gồm xây dựng, thực hiện và
công bố công khai chương trình PCTN của doanh nghiệp trên các trang
thông tin điện tử, trên cơ sở tham khảo các chuẩn mực quốc tế.
Đối với báo chí, các tổ chức xã hội và
người dân, tham nhũng không thể bị đẩy lùi nếu không có sự tham gia tích
cực của báo chí, người dân và các tổ chức xã hội, do đó, cần chủ động
tham gia vào công tác PCTN thông qua việc thúc đẩy các sáng kiến minh
bạch, liêm chính và trách nhiệm giải trình; thực hiện quyền tiếp cận
thông tin và tham gia giám sát việc thực hiện Luật Tiếp cận thông tin
2016.
Bên cạnh đó, chủ động thực hành liêm
chính, tố cáo các vụ việc tham nhũng, hối lộ ở các cấp độ khác nhau,
trước hết bằng cách tự trang bị kiến thức và thông tin pháp luật, trong
đó có pháp luật về PCTN.
Chỉ số CPI xếp hạng các quốc gia/vùng
lãnh thổ trên cơ sở cảm nhận về tham nhũng trong khu vực công tại các
quốc gia/vùng lãnh thổ đó. Đây là một chỉ số tổng hợp, kết hợp kết quả
của 13 cuộc thăm dò ý kiến và đánh giá tham nhũng do các tổ chức có uy
tín thu thập. CPI là chỉ số về tham nhũng được sử dụng rộng rãi nhất
trên thế giới.
Hoài Phong