Nợ công tiếp tục tăng, có thể vượt 3,1 triệu tỷ đồng (VNN)
Nợ công năm 2017 dự kiến có thể tăng lên hơn 3 triệu tỷ từ mức trên 2,8
triệu tỷ của năm 2016. Nghĩa vụ trả nợ đang có xu hướng tăng lên, gây áp
lực bố trí nguồn trả nợ của ngân sách nhà nước.
Nợ công tăng
Báo
cáo về nợ công của Chính phủ cho thấy, nợ công năm 2017 có thể tăng lên
mức hơn 3,1 triệu tỷ đồng, bằng 62,6% GDP. Trong khi đó, nợ công năm
2016 được tính toán ở mức trên 2,8 triệu tỷ đồng (bằng 63,6% GDP).
Như vậy nợ công năm 2017 có thể tăng thêm khoảng 300 nghìn tỷ đồng so với năm 2016.
Nợ
công dù tăng thêm về con số tuyệt đối nhưng lại giảm nếu so với tỷ
trọng GDP (từ mức bằng 63,6% GDP năm 2016 xuống còn 62,6% GDP năm 2017).
Nợ công vẫn trong giới hạn an toàn.
Để
kiểm soát nợ công, Chính phủ cho hay đã triển khai đồng loạt các biện
pháp tăng cường quản lý chặt chẽ, đảm bảo nợ công trong mức an toàn,
trong đó có chủ trương tạm dừng xem xét cấp bảo lãnh cho các dự án mới.
Chẳng hạn, năm 2016 chỉ cấp bảo lãnh Chính phủ cho 1 dự án đường dây
truyền tải với tổng trị giá 170 triệu USD, giảm mạnh so với năm 2015;
thẩm định chặt chẽ các dự án đăng ký sử dụng vốn vay, đặc biệt là các dự
án vay mới,...
“Việc trả nợ của Chính phủ được
thực hiện chặt chẽ và đảm bảo đúng hạn, bao gồm cả nghĩa vụ nợ trực tiếp
của Chính phủ và trả nợ vay về cho vay lại, không để xảy ra tình trạng
nợ quá hạn làm ảnh hưởng tới các cam kết, góp phần củng cố mức tín nhiệm
quốc gia”, báo cáo nêu rõ.
Dự kiến sang năm
2018, dư nợ công cuối năm 2018 ở mức khoảng 63,9% GDP, dư nợ chính phủ ở
mức khoảng 52,5% GDP và dư nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 47,6% GDP,
nằm trong giới hạn cho phép.
Theo Ủy ban Tài
chính ngân sách của Quốc hội, tuy nợ công dự kiến đến cuối năm 2018 vẫn
trong giới hạn cho phép, song Chính phủ kiên quyết cần rà soát chặt chẽ
các khoản vay về cho vay lại, bảo lãnh vay nợ của Chính phủ, tăng cường
quản lý, giám sát vay nợ, đảm bảo các chỉ tiêu an toàn nợ công trong
điều kiện “bức tranh về ngân sách nhà nước không nhiều khả quan”, “thiếu
vững chắc”.
Cụ thể tỷ lệ huy động GDP thông qua
thuế, phí vào ngân sách nhà nước giảm, tỷ lệ thu nội địa tăng thấp, bội
chi có xu hướng tăng, khả năng trả nợ gốc của ngân sách trung ương còn
hạn chế.
“Đây thực sự là những khó khăn cần tập
trung khắc phục trong những năm tới, bảo đảm việc hoàn thành các chỉ
tiêu của Kế hoạch tài chính 5 năm 2016-2020 đã đề ra, đặc biệt không để
vượt mức trần nợ công 65% GDP đã được Quốc hội quyết định”, Ủy ban Tài
chính ngân sách của Quốc hội lưu ý.
Số liệu nợ công từ 2014-2017 (tổng hợp từ báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, Chính phủ)
Nghĩa vụ trả nợ tăng
Việc
trả nợ của Chính phủ được thực hiện chặt chẽ và đảm bảo đúng hạn, bao
gồm cả nghĩa vụ nợ trực tiếp của Chính phủ và trả nợ vay về cho vay lại,
không để xảy ra tình trạng nợ quá hạn làm ảnh hưởng tới các cam kết,
góp phần củng cố mức tín nhiệm quốc gia.
Đơn cử, năm 2016 tổng nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ là hơn 250 nghìn tỷ đồng.
Năm
2016, chỉ tiêu nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ so với thu ngân sách nhà
nước bằng 14% tổng thu ngân sách nhà nước và nếu tính cả đảo nợ là 20,6%
tổng thu ngân sách nhà nước (nằm trong giới hạn được duyệt là không quá
25% so với tổng thu ngân sách nhà nước).
Tuy
nhiên báo cáo cũng thừa nhận rằng hệ số thanh toán trả nợ nói trên “là
khá cao, đang có xu hướng tăng lên, gây áp lực bố trí nguồn trả nợ của
ngân sách nhà nước”.
Năm 2017, nghĩa vụ trả nợ
của Chính phủ là hơn 260 nghìn tỷ đồng. Công tác trả nợ của Chính phủ
năm 2017 được thực hiện chặt chẽ, trả nợ đúng hạn đầy đủ theo đúng các
cam kết của Chính phủ với nhà tài trợ. 9 tháng đầu năm nay đã trả được
hơn 213 nghìn tỷ đồng.
Để kiểm soát tốt nợ công,
một loạt giải pháp cũng được Chính phủ đề ra. Cụ thể tiếp tục quản lý
chặt chẽ việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước và cho đầu tư phát
triển, tập trung vào việc huy động vốn bù đắp thiếu hụt ngân sách nhà
nước trong khung cân đối ngân sách và đầu tư công trung hạn giai đoạn
2016-2020.
Đáng chú ý, Chính phủ khẳng định quan
điểm vay nợ dành cho đầu tư phát triển, không vay cho chi thường xuyên;
kiểm soát chặt chẽ việc vay về cho vay lại và bảo lãnh Chính phủ...
Bên
cạnh đó, Chính phủ cũng sẽ kiểm soát chặt chẽ hoạt động vay nợ của
doanh nghiệp (cả vay trung, dài hạn và ngắn hạn) theo hình thức tự vay
tự trả trong giới hạn được Thủ tướng Chính phủ cho phép tại Quyết định
số 544/QĐ-TTg ngày 20/4/2017 phê duyệt Chương trình quản lý nợ trung hạn
2016-2018. Cụ thể, hạn mức vay thương mại trung và dài hạn của của
doanh nghiệp hàng năm tối đa là 5,5 tỷ USD, mức độ tăng tối đa hàng năm
của dư nợ nước ngoài ngắn hạn là 8-10%.
Lương Bằng