EU-VN: Thương mại, nhân quyền và Trịnh Xuân Thanh (BBC)
Quan chức hàng đầu về thương mại của
châu Âu cảnh báo rằng hiệp định tự do thương mại giữa EU và Việt Nam
(EVFTA) có thể bị 'xôi hỏng bỏng không' nếu Hà Nội không nghiêm túc cải
thiện nhân quyền.
Cùng lúc, báo chí chính thống tại Việt Nam mô
tả vị đại diện EU tỏ ra "rất lạc quan" về sự phát triển của các mối
quan hệ giữa Việt Nam và EU, gồm cả thương mại.
Chủ tịch Ủy ban
Thương mại quốc tế (INTA) thuộc Nghị viện Châu Âu, ông Bernd Lange nói
nhân quyền là chủ đề tâm điểm các cuộc thảo luận hiện thời, hãng tin AFP
từ Hà Nội trích lời ông nói.
Ông Lange cũng nói ông đã nêu vấn đề Trịnh Xuân Thanh trong chuyến công du tới tại Hà Nội.
AFP
dẫn lời ông Lange nói quan điểm của Việt Nam trong vấn đề lao động và
tự do ngôn luận là những nội dung cốt lõi của các cuộc đàm phán hiện
nay.
"Các chủ đề đó thực sự nằm trong tâm điểm thảo luận... nếu
như không có những giải pháp thỏa đáng thì hiệp định sẽ rơi vào dòng
nước xoáy (in troubled water)," ông nói tại cuộc họp báo với các phóng
viên hôm 15/9/2017.
EVFTA đã được Brussels và Hà Nội ký hồi 2015 và có thể được phê chuẩn vào năm tới sau khi được rà soát pháp lý.
Nhân quyền và vụ Trịnh Xuân Thanh
Ban đầu, hiệp định dự kiến được phê chuẩn vào đầu năm 2018, nhưng nay việc này được cho là sẽ diễn ra vào mùa hè năm tới.
Theo nội dung hiệp định, hầu như toàn bộ các loại thuế quan giữa hai nền kinh tế sẽ được xóa bỏ.
Tuy nhiên, hồ sơ nhân quyền yếu kém của Việt Nam đang bị coi là trở ngại chính cho việc chốt lại thỏa thuận.
Trong
những tháng gần đây, Việt Nam bị cáo buộc đàn áp những tiếng nói chỉ
trích, kết án tù nặng nề những người bất đồng chính kiến, đồng thời nhắm
vào các quan chức đang tại vị lẫn những người đã nghỉ hưu bị cáo buộc
tham nhũng.
Đáng chú ý, vụ ông Trịnh Xuân Thanh xuất hiện tại Hà
Nội hồi cuối tháng 7, mà theo Việt Nam là ông 'tự nguyện ra đầu thú' còn
Đức nói ông bị bắt cóc từ Berlin, đã làm bùng lên căng thẳng ngoại giao
giữa Việt Nam với Đức, một thành viên 'đầu tàu' của EU.
Ông Lange nói ông đã nêu vấn đề liên quan tới vụ Trịnh Xuân Thanh trong chuyến công du mới nhất tới Việt Nam.
"Chúng
tôi nay đã rõ hơn, và có chung sự hiểu biết rằng trong tương lai chúng
ta phải có những trình tự rõ ràng đối với việc điều tra và truy tố," ông
Lange được AFP trích lời. Ông cũng nói thêm rằng ông hy vọng là vấn đề
này sẽ không cản trở các cuộc đàm phán tự do thương mại.
Tin
cho hay ông Lange đã gặp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 14/9, bên cạnh
việc có các cuộc họp với các quan chức và các nhóm xã hội dân sự.
VN không lo lắng về áp lực chính trị từ Đức?
Tuy nhiên, phía Việt Nam dường như có cách hiểu rất khác về những phát biểu của ông Lange.
Tường thuật về cùng sự kiện diễn ra tại Hà Nội cuối tuần trước, trang tin tiếng Anh của Đài Truyền hình Việt Nam viết, "Ông Lange lạc quan về sự phát triển của các mối quan hệ giữa Việt Nam và EU, đặc biệt là trong hoạt động thương mại, đầu tư."
Báo Tuổi Trẻ thì nói ông Lange khẳng định tại buổi họp báo rằng "EVFTA không chịu áp lực chính trị nào".
"Nghị
sĩ Bernd Lange đưa ra khẳng định như trên, sau khi truyền thông Đức cho
hay vấn đề ngoại giao giữa Việt Nam và Đức liên quan đến vụ ông Trịnh
Xuân Thanh sẽ ảnh hưởng đến quá trình phê chuẩn Hiệp định thương mại tự
do Việt Nam-EU," Tuổi Trẻ viết.
Báo này cũng dẫn lời vị khách đến từ châu Âu xác
nhận việc hai bên đã đề cập tới câu chuyện Trịnh Xuân Thanh, nhưng "hai
bên đã đạt được sự thống nhất về cách thức hợp tác rõ ràng hơn để vượt
qua những trở ngại hiện nay."
Thời báo Kinh tế Sài Gòn
thì nói ông Lange nêu ra ba vấn đề lớn mà Việt Nam cần xử lý, gồm việc
phê chuẩn các công ước quan trọng của Tổ chức Lao động Thế giới, việc
bảo vệ môi trường, và việc để xã hội dân sự cùng các nhóm phi chính phủ
tham gia nhiều hơn vào hoạt động tham vấn liên quan tới EVFTA.
Báo chí Việt Nam không nhắc tới những phát biểu của ông Lange về vấn đề nhân quyền.
Hiệp định tự do thương mại với EU sẽ tạo một cú hích quan trọng cho kinh tế Việt Nam vốn dựa vào hoạt động xuất khẩu.
EVFTA bù vào chỗ cho TPP?
EVFTA
đặc biệt quan trọng cho Việt Nam trong bối cảnh nay Hoa Kỳ đã rút khỏi
Hiệp định Đối tác Kinh tế Xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Châu Âu là một trong các đối tác thương mại hàng đầu và là một trong các nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Việt Nam.
Châu
Âu nhập khẩu đồ điện tử, đồ may mặc và các sản phẩm nông nghiệp như cà
phê, gạo, thủy sản từ Việt Nam, và xuất các đồ công nghệ cao như máy móc
thiết bị điện, máy bay, xe cộ, và dược phẩm.