‘Nhà luật’ và diện mạo kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa (Trân Văn)

Lot bàđiu tra ca t Giao Thông đính kèm nhinh, n tượng nht là nhng tnh chp tin nhn trao đi, mc c gia ch hàng, tài xế vi cá"nhà lut" v "tin lut". Thm chí có "nhà lut" còn viết hóđơn, ký tên xác nhđã nhđ "tin lut" đ tài xế có chng t v tính toán li vi ch hàng!


Scandal bán ch (tiếng lóng là "bán lt") cho nhng xe vn ti cn thông quan đ mang nông sn Vit Nam sang Trung Quc coi như đã được x lý xong, sau khi Công an tnh Lng Sơn thông báđã khi t và tng giam hai nhân viêĐi Trt t đô th huyn Cao Lc vì "nhn hi l" cùng vi mt ngườđàông gi vai trò trung gian gia bê"mua lt" và bên "bán lt" vì "đưa hi l" (1).

Chuyn vài ngàn xe vn ti ch đ loi nông sn t khp nơ Vit Nam sang Trung Quc nhưng b kt ti các ca khu Tân Thanh, Hu Ngh, Chi Ma thuc Lng Sơđã xy ra t cách nay vài tháng. Không ch nông dân, thương lái mà các doanh nghip chuyên thu mua nông sđ xut cng sang Trung Quc cùng điêđng. S điêđng này không đơn thun vì Trung Quc thay đi chính sách đ ngăn nga dch bnh...

Theo lot bàđiu tra do t Giao Thông thc hin thì đ thoát cnh dài c đi ch, nông sn hư thi phđ b, hoc ch hàng, hoc tài xế lái xe ch hàng s phi chi hàng trăm tri"mua lt" – mua ch đ có th hoàn tt th tc thông quan sm hơn, không phi ch đi như các ch hàng khác hoc tài xế khác (2).

Ti"mua lt" ch là mt trong s nhng khon phi chi khi ch nông sn sang Trung Quc. Ngoài ti"mua lt", ch hàng hoc tài xế phi tr "tin lut" và nhng chi phí chính thc cho c phía Vit Nam và Trung Quc. Trước kia, chi phí cho mt xe vn ti thông quan phía Vit Nam dao đng trong khong t sáu triđến tám triđng, khon này bao gm c "tin lut" ln các chi phí chính thc. T khi Trung Quc thc thi các bin pháp kim soát nhp cng vi lý do ngăn nga dch bnh, dn ti tình trng xe vn ti ch nông sn b ngh các ca khu trên lãnh th Vit Nam, riêng "tin lut" có lúc đã tăng lên đến 20 triđng !

Da trên s liu thu thđược : T 25/12/2021 đến 12/1/2022, ba ca kh Lng Sơđã gii quyết cho thông quan 3.200 xe vn ti ch nông sn xut cng sang Trung Quc, t Giao Thông ước tính, vi lượng xe được thông quan t 25 xe đến 80 xe/ngày, nếu ch tính "tin lut"  mc hu ngh là 10 triđng/xe (chưa k ti"mua lt"), các ch hàng và tài xế đã b ra t 800 triđến mt t đng/ngày (3) !

Khon tin khng l đó đđâu ? Vào túi ai ? Chc chn không phđ hết vào túi ba nhân vt va b Công an tnh Lng Sơn khi t và tng giam. Liên quan đến kim soát thông quan nông sn xut cng t Vit Nam sang Trung Quc có nhiu ngành (công an, biên phòng, hi quan)  nhiu cp (huyn, tnh). Theo nhng phóng viên thc hin lot bàđiu tra va k thì các viên chc hu trách biết rt rõ v s hin din c"nhà lut". H gđó là "mô hình" "nhà lut" ! Mt cán b làm vic ti Trm Kim soát liên ngành ca Lng Sơđ Dc Quýt cho biết, có khong mườ"nhà lut" làm vi khu vc Dc Quýt t nhiu năm, trong đó có c thân nhân ca nhng người làm vic trong trm.

Thm chí t khi xe vn ti ch nông sn xut cng b nghn do Trung Quc siết cht vic nhp cng nông sđ ngăn nga dch bnh, khu vc Dc Quýđt nhiên có thêm bn, nă"nhà lut" m cung cp dch v "bán lt"vi giá rt mc, song hiu qu rt cao mà cá"nhà lut" có thâm niên lâu hơn không th bì được bi không th sđt cho khách hàng thông quan suôn s như thế !

***

Lot bàđiu tra ca t Giao Thông đính kèm nhinh, n tượng nht là nhng tnh chp tin nhn trao đi, mc c gia ch hàng, tài xế vi cá"nhà lut" v "tin lut". Thm chí có "nhà lut" còn viết hóđơn, ký tên xác nhđã nhđ "tin lut" đ tài xế có chng t v tính toán li vi ch hàng (4) !

Có mđiđáng ngc nhiên là chính quyn tnh Lng Sơn và công an tnh này không thy thn. Khi câu chuy"nhà lut", "tin lut" được k công khai, Phó Ch tch tnh bo vi báo chí đã yêu cu Công an tnh, B đi biên phòng, Cc Hi quan báo cáo, cung cp thông tin. Còn Phó Giám đc Công an Lng Sơn thì dõng dc tuyên b rng công an tnh này mi bt ba ngườđ điu tra !

C cho là bây gi lãnh đo tnh Lng Sơn và Công an tnh này mi biết v "nhà lut" và "tin lut" nhưng nếu gi mi biết khi tình trng đó đã kéo dài hàng chc năm thì vi năng lc và nhn thc trách nhim hn chế như thế, h có xng đáng nhn lương, xng đáng đượđãi ng đ thc thi công v trong phm vi trách nhim ca h ? Thượng cp ca h có thy thn mi khi v ngc tuyên xưng h thng là "ca dân, do dân, vì dân" không ?

Chưa th biế"tin lut" đi vào túi nhng ai nhưng chc chn hng khon tiđó đã biến m hôi ca nông dâ nhng ngườ"bán mt cho đt, bán lưng cho Tri" – thành nước mt. Nhng chi phí như "tin lut", "tin mua lt" có khác gì mt loi nhiên liđ các h thng đang thc thi kinh tế th trường theo đnh hướng xã hội chủ nghĩa vn hành loi máép, liên tép giá nông sn thành bèo, ép nông dân ti sáđáy ca cùng kh và các thế h nông dân c thế thay nhau cn răng mà chu !

Trân Văn

Nguồn : VOA, 18/01/2022

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/bat-2-can-bo-o-lang-son-nhan-hoi-lo-ban-lot-xe-xuat-khau-trong-dot-hang-hoa-un-u-cua-khau-20220114172859379.htm

(2) https://www.baogiaothong.vn/can-rang-chi-tram-trieu-mua-lot-xuat-nong-san-qua-cua-khau-d538993.html

(3) https://www.baogiaothong.vn/luat-ngam-kiem-tien-ty-cua-lai-xe-xuat-hang-qua-bien-gioi-d539214.html

(4) https://www.baogiaothong.vn/xe-chi-tram-trieu-de-duoc-qua-cua-khau-ai-nhan-tien-nha-luat-la-ai-d539096.html