Đấu tranh bạo động sẽ dẫn đến đâu ?


Một cứu cánh đẹp là thiết lập dân chủ đa nguyên cho đất nước trên tinh thần hòa giải và hòa hợp dân tộc, phải dùng phương tiện xứng đáng với nó đó là đấu tranh bất bạo động. Phong trào dân chủ tại Việt Nam càng ý thức điều này hơn vì những đổ vỡ đã từng xảy ra trong quá khứ.





Hiện nay vn có mt s người và t chc, trong và ngoài nước, c võ cho đu tranh bo đng đ thay đi th chế chính tr ti Vit Nam.

batbaoong1
Xu hướng chung ca thế gii hin nay là bt bo đng.

Tiếp cn vi mt s bn tr trong nước, tôi nhn đnh còn rt nhiu bn mù m v đu tranh bt bo đng, nhưng o tưởng v cuc đu tranh bo đng.
Có vài tổ chc hi ngoi tuyên truyn rng h đang được chính quyn M ng h, và nay mai s v phc quc bng con đường đu tranh võ trang vi s ym tr ca Hoa Kỳ. Tuy nghe rất ảo tưởng, vậy mà vn có người tin !

Đã đến lúc nhng ai đang b mê hoc bi nim tin hoàn toàn thiếu cơ s nên đon tuyt hn vi quan nim này.

Trước hết, đ cho cuc đu tranh bo đng thành công, nó đòi hi các điu kin nào ?
Tôi cho rằng mt trong ba điu kin cn, không phi đ, sau đây.

Một, quân đi nhân dân Vit Nam hiện nay sẽ đng v phía nhân dân, phía đi kháng, tức nhng người đu tranh. Chúng ta nghĩ h s đng v phía nào ? Những người đng đu phía quân đi là do ai chn, t lp trường, quan đim/tư tưởng đến thành tích và kinh nghim ? Nếu không có đ sc mnh đ cân bng quyn lc và to nh hưởng thì quân đi s không bao gi nghiêng v phía người dân. Nếu có đi chăng nữa thì h t đo chánh, lên nm quyn, và tr thành th chế quân phit, không phi dân ch. Nhưng nếu thế lc ca người dân đ mnh thì đó là chuyện khác.

Hai, nếu quân đi nhân dân Vit Nam không đng v phía đu tranh, thì phía đu tranh cn có mt lc lượng vũ trang đ mnh đ chiến đu, tn ti và phát trin, v lâu v dài. Lc lượng này t đâu đến ? Nhng người lính Vit Nam Cng Hòa, tr nhất, thì cũng trên 60 rồi. Trong 45 năm qua có my ai trong s này vn còn chiến đu ? Ch có hu du ca h mi tham gia vào quân đi và đang phc v cho các quân binh chng thin chiến khp thế gii. Nhưng nhng hu du này ch phc v cho các quc gia mà h là công dân thôi. Cuối cùng chúng ta thấy, nhng ai kêu gi đu tranh võ trang mà không có thc lc hay chun b gì thì cũng vô ích. Không nhng thế, còn gây ra sự nguy him và có th đưa nhiu người vào chốn lao tù.

Ba, cứ cho rng các lc lượng đấu tranh có mt phn thc lc nào đó (vài trăm hay vài ngàn cây súng, t đâu ra thì không biết), được ch huy bi mt s người tng gii v quân s, mt vài tướng, tá cũ ca Vit Nam Cng Hòa, chng hn. Ngoài ra còn được Hoa Kỳ hay các quc gia khác ym trợ quân s. Ngay c trong trường hp này, chúng ta nghĩ ai s thng cuc chiến này ?

Thật ra nhng ai hiu lch s Hoa Kỳ và chính sách ngoi giao ca h thì s không o tưởng rng Hoa Kỳ s ng h ch trương thay đi th chế chính tr ti Vit Nam hôm nay bằng quân s. Cuc chiến Vit Nam là mt trong các bài hc ln nht cho Hoa Kỳ t thi lp quc đến nay. Tt c các tng thng Hoa Kỳ t đó đến nay đu b ám nh ít nhiu bi bao h qu do cuc chiến này đ li. Thêm vào đó, Hoa Kỳ hin nay cn mt nước Việt Nam có kh năng đ to thế liên minh hu cân bng Trung Quc ti Bin Đông. Chuyn chính ph Hoa Kỳ quyết đnh ng h cho mt nhóm nh nào đó v đu tranh thay đi Vit Nam không cho tưởng, mà là không tưởng.

Ngay cả khi có được mt trong ba yếu tố này, chưa chc gì cuc đu tranh bo đng này s thành công. S thành công đòi hi rt nhiu yếu t khác.

Chắc chúng ta cũng không quên rng sau 30 tháng Tư năm 1975, rt nhiu t chc kháng chiến chng cng đã hot đng. H có mt s lc lượng võ trang nào đó. Nhưng sau cùng đu b tiêu dit. Mt Trn Quc Gia Thng Nht Gii Phóng Vit Nam, sau này là Vit Tân, là có kh năng nht trong các t chc này, nhưng t năm 2005 cũng đã chính thc tuyên b con đường đu tranh ca h là bt bo đng.

Trên hết, mọi cuc đu tranh cho dân ch, nhân quyn nào mang tính bo đng thì s không được ng h. Xu hướng chung ca thế gii hin nay là bt bo đng.
Đó là chưa k mi hình thc đu tranh bt bo đng đu có nhng h lu vô cùng khc lit ca nó. Đu tranh bo đng ch đưa nhng người đu tranh vào ch chết, hoc b hu dit, mt cách đáng tiếc nht. Chúng ta cn đt các câu hi sau đây.

Một, gi s cuc đu tranh bo đng thành công, ai s lên nm quyn lc ? Tt nhiên là thành phn nm quyn lc cng.

Hai, thành phần này có sn sàng chuyn giao quyn lc v phía người dân không, hay h vn c này hay c khác tiếp tc nm quyn, và tiếp tc đc tài đc đoán ? Câu tr li có l đã quá rõ ràng.
Ba, cho dầu bên nào thng đi na, s tiếp tc có máu đ xương rơi, sẽ tiếp tc có tr thù giết chóc sau đó. Bên phía chng Cng chc cũng vy. Còn phía đc tài toàn tr hin nay s tìm mi cách tr thù tiêu dit mi mm móng mà h cho là nguy him còn sót li.

Vì sao vậy ? Vì bo lc gây ra hn thù rt ln. Và bạo lc nó lan truyn khng khiếp.
Chúng ta đều biết bo lc li duy trì bo lc. Cái vòng lun qun ca bo lc s không có li thoát nếu không nhìn ra được và không ý thức được phương cách gii quyết nó.
Theo nghiên cứu năm 2016, thanh thiếu niên ti Hoa Kỳ có kh năng lên đến 183 phn trăm gây nên bo lc nếu mt trong nhng người bn ca h đã phm ti đó. Bo lc t mt người có kh năng nh hưởng lan rng đến hai đ xa cách (bn ca bn) như gây thương tích trm trng, ba đ xa cách (bn ca bn ca bn) như s dng vũ khí, và bn đ xa cách (bn ca bn ca bn ca bn) như đánh nhau nặng n.
Kết lun ca các nghiên cu này có th gii thích các hành đng bo lc mang tính tp th, t khng b, các cuc cách mng chính tr, và nhng cuc đu đá gia các băng đng.
Vấn nn bo lc ti Vit Nam đã tràn lan quá nhiu ri. Đã đến lúc chúng ta nên tìm cách đon tuyt vi nó. Nó không giúp gì được cho mình gia tăng ni lc, gia tăng chí và khí, gia tăng tri thc và tinh thn ca mình, mà còn làm cn kit và tê lit mi kh năng lý lun và mi n lc hàn gn nhng đ v kinh khng do di sản lch s và văn hóa đ li.

Nếu chúng ta mun thay đi cho xã hi Vit Nam tt đp hơn, chúng ta cn chn con đường ít gây đ v nht, ít gây tn tht tan thương nht, ít gây hn thù nhất. Đừng để việc tr thù chng cht thêm mà không có li thoát.
Đó là con đường đu tranh bt bo đng.
Nói dễ, nhưng làm khó. Vô cùng khó khăn.

Nhưng chúng ta không còn con đường nào tt hơn. Cũng như dân ch, mt hình thc chính quyn ít ti t nht, ngoi tr nhng gì đã được th, nhưWinston Churchill từng nói, thì con đường đu tranh bt bo đng vn đy th thách v trí tu và tinh thn. Không có cuc đu tranh bt bo đng nào d dàng c. Nhưng mt khi đi đa s người dân tham gia để làm cuc cách mng thay đi, qua đó hc được các hình thc đu tranh ca các nước dân ch, thì đó là con đường tt và bn vng nht cho Vit Nam hôm nay khi thay đi đến.

Phạm Phú Khải
Nguồn : VOA, 01/07/2020