Vingroup có thực sự đáng sợ? (Ánh Liên)
Đúng là dưới chế độ cộng sản và độc tài thì không có chuyện gì là không thể xảy ra và không theo một qui luật nào cả. Những người như Phạm Nhật Vượng nếu dưới một chế độ dân chủ thì gần như là an toàn tuyệt đối nếu không vi phạm pháp luật. Nhưng dưới chế độ cộng sản thì chúng tôi chia sẻ với tác giả Ánh Liên rằng ông ta có thể bị bắt bất cứ lúc nào và không có gì là khó. Giàu đến đâu cũng thua những kẻ có súng. Mỗi khi thấy nguy cơ hay đe dọa nào đấy, dù mơ hồ, là chính quyền ra tay ngay. Trong ĐCSVN có rất nhiều phe nhóm lợi ích khác nhau mà các nhà tài phiệt VN không thể nào thõa mãn được tất cả. Bất cứ một phe nhóm nào đó vẫn có thể ra tay trước và đặt mọi chuyện vào thế đã rồi. Nên nhớ chủ trương nhất quán của ĐCSVN đó là phải luôn tỏ ra thống nhất và đoàn kết trong con mắt người dân dù nội bộ bên trong sát phạt nhau cỡ nào đi nữa.
Khi
vụ "MobiFone mua AVG" nóng lên, thì câu chuyện về Vingroup – Phạm Nhật
Vượng lại nổi lên thành một trong những dấu hỏi về quyền lực thực sự của
tỷ phú USD này.
Nhiều
quan điểm cho rằng, "dám bắt cả em trai của một tỷ phú", hoặc "một tập
đoàn kinh tế tư nhân thể khuynh đảo nền kinh tế Việt Nam".
Có thực sự Vingroup và gia đình Phạm Nhật Vượng quyền lực đến thế ?.
Hãy
đặt Phạm Nhật Vượng vào trong thể chế xã hội chủ nghĩa, có thể gọi Phạm
Nhật Vượng là mafia đỏ, vì ông ta đã tận dụng rất tốt cơ chế hiện tại
để làm giàu cho chính mình.
Phạm
Nhật Vượng từ buôn bán mì gói, chuyển sang bất động sản, và giờ mở rộng
hệ sinh thái sang ngành tiêu dùng, đặc biệt là oto. Đó là quá trình cố
gắng thoát ly khỏi gốc gác "bất động sản", và nổi bật là Viện Big data
với sự tham gia của không ít nhân vật khoa học có thực tài, điển hình là
giáo sư Vũ Hà Văn.
Nhưng
nhìn vào hệ sinh thái hiện tại của ông Vượng, bất động sản vẫn là nguồn
nổi bật. Với nguyên tắc, chiếm đất vàng và tạo ra hệ sinh thái dành cho
tầng lớp trung và cao cấp, đã đưa ông Vượng lên thành tỷ phú USD tại
Việt Nam. Nhưng một tỷ phú USD hay một đại tỷ phú bất động sản cũng chỉ
mãi mãi là một đại tỷ phú sống nhờ vào "bòn vét" tài nguyên quốc gia,
những "sinh thái" còn lại quá nhỏ để khiến Vingroup trở thành một xương
sống của nền kinh tế. Và so với các doanh nghiệp, tập đoàn chuyên về sản
xuất, thì Vingroup thực sự không đáng để gọi tên. Do đó, so với những
tập đoàn xương sống tại các nước tư bản như Samsung (Hàn Quốc), hay
Mitsubishi (Nhật Bản),… thì Vingroup hoàn toán lép vế về năng lực sản
xuất và vai trò trong nền kinh tế.
Mất
Vingroup có thể tác động đến một bộ phận đời sống người lao động, nhưng
không thể khuynh đảo nền kinh tế Việt Nam, khi Vingroup chưa bao giờ là
công ty chủ lực về công nghệ, sản xuất, quốc phòng và tài chính.
Nhưng
Vingroup cần cơ chế này, cơ chế có thể đảm bảo tiếp tục "hút máu tài
nguyên và chính sách" để sống và tồn tại. Nhà nước Cộng sản "bắt" em
Phạm Nhật Vượng hay thậm chí là Phạm Nhật Vượng cũng chỉ là một thao tác
bình thường, vấn đề là đến thời điểm bắt hay là chưa, và có đáng để bắt
hay là không.
Hãy
nhìn qua Liên Bang Nga, một quốc gia đi trước Việt Nam vài chục năm về
mô hình "tập đoàn tư nhân" kiểu như Vingroup. Hãy tiếp tục nhìn vào Tập
đoàn dầu khí Yukos, một tập đoàn hoạt động trong ngành khai thác dầu khí
(mang tính chủ lực và con bài chính trị của chính nước Nga, riêng tập
đoàn này đã khai thác chiếm 15% tổng lượng dầu khai thác tại Nga), cũng
như kỹ nghệ hóa học giàu mỏ. Nhưng lãnh đạo tập đoàn này đã bị bắt giam
vì tội trốn thuế - "Mikhail Khodorkovsky", và đến năm 2006, đã bị tuyên
bố phá sản. Lý do chính của "tội trốn thuế" đến từ tham vọng chính trị
của ông Mikhail Khodorkovsky, người được cho là sẽ tranh cử Tổng thống –
tạo ra mầm mống đe dọa vị trí của V.Putin, và thực tế cho thấy tham
vọng chính trị của Mikhail Khodorkovsky chính là "tham vọng" dùng nguồn
lực tài chính để khuynh đảo chính trị. Và chính quyền Nga nhân đó, cũng
muốn kiểm soát hoàn toàn tập đoàn này – một con gà đẻ trứng vàng.
Vingroup
chưa thể là Yukos về tiềm lực tài chính lẫn chính trị, nhưng số phận
của Vingroup sẽ giống như Yukos. Đến một thời điểm nhất định, tập đoàn
này sẽ bị kiểm soát bởi nhà nước, còn nếu bản thân nó là chỗ dựa cho các
chính trị gia, thì đến một ngày tội danh "trốn thuế" sẽ được áp đặt lên
chính nó. Bởi nguyên lý đơn giản, trong một quốc gia cộng sản, sự giàu
lên của một tập đoàn tư nhân luôn chứa đựng những sai phạm chưa được
phát lộ.
Như
Mikhail Khodorkovsky, kẻ giàu nhất nước Nga xuất phát từ gian lận tài
sản nhà nước trong thời kỳ nước Nga đang trong tình trạng tranh tối –
tranh sáng Yeltsin.
Và
cũng như Phạm Nhật Vượng hiện tại, Mikhail Khodorkovsky cũng đầu tư
trong văn hóa - giáo dục thông qua Quỹ nước Nga mở rộng (Open Russia
Foundation).
Qua
đó để thấy rằng, mafia cá nhân không thể chống lại hệ thống mafia. Bản
thân nhà nước Việt Nam luôn chủ động trong việc nắm thóp các tập đoàn
lớn, ít nhất là tập đoàn đó ký sinh trên chính cơ chế mà Nhà nước đó tạo
ra.
Phạm
Nhật Vượng và những người trong tập đoàn Vingroup có lẽ hiểu hơn ai hết
về điều đó, và đó cũng là lý do ông ta muốn thoát nhanh hình ảnh đại
gia bất động sản khi thành lập Viện Big data. Nhưng có vẻ, con đường
tiến tới một tập đoàn công nghệ - tài chính sẽ không hề dễ dàng.
Ánh Liên
Nguồn : VNTB, 17/04/2019