VN: Nguy cơ thiệt hại vì chiến tranh thương mại (BBC)

Cuộc chiến thương mại toàn cầu do Trump khởi động đang đe dọa nền kinh tế thế giới trong đó có VN. Hàng hóa TQ sẽ tràn ngập thị trường VN và sớm "bóp chết" các doanh nghiệp vừa và nhỏ của VN. Chính phủ VN hầu như chưa có sự chuẩn bị nào cho kịch bản này? (TL)

Giới phân tích cho rằng Hà Nội cần gấp rút cải cách kinh tế để đối phó với chiến thương mại toàn cầu do Tổng thống Donald Trump khởi xướng. 

Việt Nam tự hào là một trong những nước có nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực Đông Nam Á, dân chúng lạc quan và ổn định chính trị, theo một bài viết mới đây trên Nikkei Asia Review. 

Các khoản đầu tư lớn từ các công ty đa quốc gia như Samsung Electronics hay Nestle đang biến Việt Nam thành một xưởng sản xuất khổng lồ và giúp nâng cao mức sống.

Vào tháng Năm, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch Ratings đã nâng mức tín nhiệm của Việt Nam từ mức "BB-" lên mức "BB" với triển vọng "Ổn định" do dự trữ ngoại hối tăng kết hợp với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, theo trang tin chinhphu.vn. 

Tuy nhiên, mọi nỗ lực này đều 'không đấu lại' chiến tranh thương mại của Donald Trump đang ngày càng làm cho mọi việc suy yếu đi, tác giả William Pesek bình luận trên Nikkei Asia Review. 

Liệu một nước châu Á nhỏ bé, mở cửa và dựa vào xuất khẩu có thể sống sót sau cuộc tấn công thương mại toàn cầu của Mỹ và những cuộc trả đũa của Trung Quốc?

Các mối nguy

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung sẽ khiến sức ép hàng Trung Quốc trở nên 'khủng khiếp' đối với thị trường Việt Nam, theo Tuổi Trẻ. 

Khi bị Mỹ áp thuế cao lên hàng hóa, Trung Quốc sẽ xả hàng sang các nước khác, trong đó có Việt Nam.

Nguy cơ hàng trăm nghìn doanh nghiệp sẽ tạm ngừng sản xuất, "người lao động mất việc khi hàng Trung Quốc phá giá vào Việt Nam", ông Đỗ Phương An, giám đốc công ty sản xuất thương mại kết cấu thép Hà Dương, được Tuổi Trẻ trích lời, cho hay.

Ông An cho rằng các doanh nghiệp nhỏ sản xuất trong nước không thể chống chọi, cạnh tranh về giá với hàng Trung Quốc.

Ví dụ như thép Trung Quốc hồi tràn sang Việt Nam năm 2015, giá nhập chỉ bằng 60-70% so với giá xuất kho của doanh nghiệp sản xuất trong nước.

Về lĩnh vực nông nghiệp, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu phát biểu trên Tuổi Trẻ rằng hàng triệu nông dân Việt Nam sẽ bị thua thiệt do Trung Quốc phá giá đồng Nhân dân tệ hơn 3% so với đồng đô la. 

Hơn nữa, "Trung Quốc có thể lấy Việt Nam là nơi trung chuyển để 'tuồn' hàng Trung Quốc sang Mỹ, né áp thuế cao," theo ông Hiếu. 

Nếu Việt Nam không kiểm soát được tình trạng này, Mỹ có thể sẽ trừng phạt, áp thuế, thậm chí không nhập hàng hóa từ Việt Nam.

'Hành động gấp'

Trong bối cảnh đó, Hà Nội cần gấp rút thực hiện các cải cách về kinh tế để tránh bị đè bẹp bởi chiến tranh thương mại toàn cầu do Trump khởi xướng, theo tác giả bài báo trên Nikkei Asia Review.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gần đây đã yêu cầu các bộ ngành tăng cường giám sát thị trường nhằm giảm thiểu những tác động không mong muốn. 

Tuy nhiên, thuế quan của Trump chỉ là một trong số các mối đe dọa rõ ràng nhất đối với sự ổn định kinh tế và xã hội của nền kinh tế lớn thứ sáu của Đông Nam Á. 

Hai mối nguy nữa là: sự giận giữ của người dân trước bành trướng của Trung Quốc và cuộc đàn áp của chính quyền trên không gian mạng. 

Việt Nam vừa qua ghi nhận mức giảm đáng chú ý trong tăng trưởng kinh tế. Đầu tư nhà nước giảm và sản lượng khai thác cũng giảm. 

Hàn Quốc, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam, cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng. 

Hồi tháng Sáu, xuất khẩu sang Hàn đã giảm 0.1% sau khi tăng 13,2% vào tháng Năm. 

Nhưng cũng có lập luận rằng ngay cả trước khi Washington công bố chính sách thuế quan, các kinh tế gia từ châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tìm kiếm một kế hoạch B khi chi phí ở thị trường Trung Quốc tăng cao. 

Sự bất ổn của thị trường Trung Quốc có thể thúc đẩy các doanh nghiệp chạy sang cac thị trường ổn định hơn, chi phí cạnh tranh thấp hơn, như Việt Nam. 

Điều này khiến chính quyền của ông Phúc phải tìm cơ hội sống còn hơn bao giờ hết qua cải cách cơ cấu, bao gồm củng cố các định chế tài chính; thay thế các doanh nghiệp nhà nước èo uột bằng một khu vực tư nhân sôi động; kiềm chế tín dụng đen; tự do hóa hạng mục vốn; tăng tính minh bạch. 

Ngoài ra, cần đầu tư nhiều hơn vào nguồn nhân lực để xây dựng cộng đồng khởi nghiệp mới của Việt Nam.

Bên cạnh đó, chính phủ Việt Nam phải "cẩn thận quản lý thận trọng giới bất đồng chính kiến để tránh lặp lại các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tháng 5/2014 đã làm ảnh hưởng đến hình ảnh Việt Nam như một điểm đến đầu tư an toàn".

Ngoài ra, Liên minh Internet châu Á cảnh báo Luật An ninh mạng có thể cản trở tham vọng tăng trưởng GDP và khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong khu vực, theo phân tích trên Nikkei

Cuộc chiến thương mại toàn cầu

Từ ngày 6/7, Mỹ chính thức áp thuế nhập khẩu 25% lên hàng hóa trị giá 34 tỉ đô la của Trung Quốc.

Trung Quốc lập tức trả đũa bằng cách cũng áp thuế 25% lên hàng hóa trị giá 34 tỉ đô la của Mỹ - từ ô tô tới nông phẩm.

Giới quan sát cho rằng Mỹ và Trung Quốc đang bắt đầu một cuộc chiến thương mại, và không ai biết là tình hình sẽ dẫn tới mức độ tồi tệ tới đâu.

Theo Karishma Vaswani, phóng viên chuyên về kinh tế Á châu viết cho BBC, nếu nhìn lại lịch sử, thì các cuộc chiến tranh thương mại trong quá khứ từng dẫn tới tình trạng trì trệ kinh tế.

Tâm lý ăn miếng trả miếng giữa Bắc Kinh và Washington có thể dẫn đến việc cả hai bên đối đầu nhau tới mức không thể xuống nước để ra khỏi vị thế thù nghịch mà không bị mất mặt.