Nhà nước! 'Cảnh giác' nhưng đừng 'bẻ cong quy luật'! (Ánh Liên)
Và
bằng những thủ thuật như vậy, bài viết đã kết luận : sử dụng các tổ
chức xã hội dân sự độc lập là thủ đoạn chính trị của các thế lực thù
địch, nhằm "cài cấy" người của chúng chi phối hoạt động của nhân dân. Thậm
chí còn đi xa hơn, tác giả bài viết còn nâng cao luận điểm chính trị
rằng, ‘chúng [xã hội dân sự độc lập] "rèn luyện" lực lượng chống phá chế
độ’.
Báo Quân đội Nhân dân trong bài viết ngày 1/4/2018 đã phác họa một cảnh tượng đầy mơ hồ : Cảnh giác với chiêu trò cổ vũ cho sự ra đời, hoạt động của tổ chức xã hội dân sự độc lập.
Nội
dung bài viết quy nạp xã hội dân sự độc lập là đến từ các thế lực thù
địch ; quy chụp thiếu cơ sở về một luận điểm của một ít người để đả phá
xã hội dân sự độc lập – "chỉ có xã hội dân sự độc lập mới bảo đảm được
dân chủ và quyền con người" ?
Bài
viết cũng không quên nhắc lại về câu chuyện Ba Lan với tổ chức ‘công
đoàn đoàn kết’ cũng như sự sụp đổ của Liên Xô do xã hội dân sự độc lập
được gán như nguyên nhân chính.
Bài
viết cũng đánh tráo khái niệm khi gán giữa tổ chức bạo động vũ trang –
FULRO trở thành một thành tố của xã hội dân sự độc lập.
Và
bằng những thủ thuật như vậy, bài viết đã kết luận : sử dụng các tổ
chức xã hội dân sự độc lập là thủ đoạn chính trị của các thế lực thù
địch, nhằm "cài cấy" người của chúng chi phối hoạt động của nhân dân. Thậm
chí còn đi xa hơn, tác giả bài viết còn nâng cao luận điểm chính trị
rằng, ‘chúng [xã hội dân sự độc lập] "rèn luyện" lực lượng chống phá chế
độ’.
Bài
viết này có lẽ là phần kế tiếp, sau khi Công văn từ Ban tuyên giáo
trung ương gửi Bộ giáo dục đòi hỏi phải loại bỏ những tác phẩm của thành
viên Ban vận động Văn đoàn độc lập ra khỏi đề án sách giáo khoa ngữ văn
mới.
Bối
cảnh bài viết cũng ra đời khi lãnh đạo Việt nam liên tục công du ra
nước ngoài để tìm kiếm các tín hiệu hỗ trợ về mặt kinh tế lẫn quân sự.
Và trong số lần tìm kiếm đó, bản thân nhân quyền cũng được thường xuyên
đề cập đến.
Trở
lại câu chuyện ‘cảnh giác’, đến nay cần phải thừa nhận, Nhà nước đã bớt
‘đấu tố’ hơn đối với các xã hội dân sự độc lập về mặt truyền thông. Tuy
nhiên, mức độ ‘hành xác’ các thành viên trong các tổ chức xã hội dân sự
độc lập không phải vì thế mà giảm. Từ câu chuyện ngăn chặn các thành
viên tham gia hoạt động mít-tinh, biểu tình ; cho đến câu chuyện gây áp
lực khi tham gia hội thảo về nhân quyền….
Câu
chuyện ‘cảnh giác’ vẫn cứ lập lại đều đều khi mà quan điểm giữa Nhà
nước Việt nam và các tổ chức xã hội dân sự độc lập vẫn chưa gặp nhau. Đó
là giữa một sự thành lập, hoạt động trên cơ sở đề ra của Hiến pháp về
quyền lập hội ; trên nền tảng của một khối tồn tại như một quy luật cần
thiết của thị trường là "xã hội dân sự" với một nguyên tắc là tất cả các
tổ chức xã hội nghề nghiệp đều thuộc sự quản lý, lãnh đạo của Đảng.
Tuy
nhiên, thực tế cuộc sống sẽ tự điều chỉnh những gì nó được coi là phù
hợp. Kể cả hiện tượng năm 2014, khi hàng loạt các hội đoàn dân sự độc
lập ra đời trong sự phản ứng dữ dội của báo chí nhà nước, và cho đến
nay, chỉ có một vài hội đoàn còn hoạt động về mặt thực chất. Đặc điểm
này ngoài sự góp phần của áp lực nhà nước thì phải thừa nhận, hoạt động
của các hội đoàn vẫn chưa thực sự lan tỏa về mặt hiệu quả, định hướng
lẫn sự chuyên nghiệp. Qua đó để thấy rằng, bản thân các tổ chức xã hội
dân sự độc lập còn tồn tại được, hoặc cao hơn là sự trưởng thành, nó vừa
là nỗ lực hoàn thiện, vừa là một sự chấp nhận của thực tiễn đời sống.
Chấp
nhận của thực tiễn đời sống hiện đại, đồng nghĩa bản thân những tổ chức
xã hội dân sự độc lập đáp ứng các tiêu chí về nhân quyền trên cơ sở của
sự ôn hòa. Và thực tế đã cho thấy, các tổ chức xã hội dân sự độc lập
còn tồn tại được không rơi vào khuynh hướng như cổ vũ hoạt động ra đời
của một đảng phái ; gây mâu thuẫn sắc tộc ; kêu gọi lật đổ - xóa bỏ chế
độ nhà nước. Lý do đơn giản, vì bản thân xã hội dân sự độc lập cũng chỉ
là một tổ chức xã hội dân sự mà thôi.
Ví
như Hội Cựu tù nhân lương tâm ra đời để thông tin và chăm sóc các cựu
tù nhân lương tâm ; Ban vận động Văn đoàn độc lập ra đời để anh chị em
nghệ sĩ tập hợp lại sáng tác thi ca ; Hội nhà báo độc lập Việt Nam cũng
là để mọi người tự do bày tỏ quan điểm của mình theo công ước mà Việt
nam đã ký kết. Nghĩa là tất cả những hoạt động này hoàn toàn nằm trong
các quyền tự do căn bản mà Pháp luật nhà nước Việt nam quy định. Chỉ vậy
thôi, mà Nhà nước không những ‘cảnh giác’, mà còn áp đặt cho các tổ
chức này là ‘thế lực thù địch’, sao mà nghe nó chuyên chính vô sản quá
đà đến thế !
Thứ
nữa, quan điểm áp đặt ‘chỉ có xã hội dân sự độc lập mới bảo đảm được
dân chủ và quyền con người’ thực ra chỉ có ở một số cá nhân, hàm nghĩa -
nó không được thừa nhận một cách rộng rãi bởi các hội đoàn dân sự độc
lập. Bởi đây là một quan điểm gây hiềm khích, chia rẽ giữa các tổ chức
NGO thuộc sự quản lý nhà nước và khối NGO độc lập. Bất cứ tổ chức xã hội
dân sự nào ra đời đều đặc tính riêng của nó, nhưng mục đích chung nhất
là ‘phụ’ Nhà nước làm trong những công việc mà tiềm lực (hoặc năng lực)
nhà nước chưa làm tốt được ; cũng như giám sát chính sách/chủ trương nhà
nước sao cho không làm tổn thương xã hội hoặc đi ngược lại các các văn
kiện, công ước về quyền con người mà Nhà nước đã giao kết với quốc tế.
Vậy nên, đừng lấy cụm từ ‘độc lập’ ra để gây chia rẻ và gán ghép nó như
một tổ chức chính trị, bởi đó là cách áp đặt hèn hạ, thô bỉ.
Cuối
cùng, tiền thân của xã hội dân sự độc lập hay xã hội dân sự là quá
trình nảy nở xã hội dân sự từ trước đó, ngay trong thời kỳ thuộc Pháp
với những hội đoàn thiện nguyện, rồi kể cả trong thời kỳ miền Bắc xây
dựng xã hội chủ nghĩa và cho đến nay. Các tổ chức xã hội dân sự Việt nam
hiện nay không hoạt động về mặt đối kháng chính trị, hay thành lập tổ
chức vũ trang để chống lại nhà nước, kêu gọi bạo động, mà ngược lại
chính các tổ chức xã hội dân sự (trong đó có cả hội/nhóm xã hội dân sự
độc lập) đã thúc đẩy một tiến trình hòa bình bằng những lần biểu tình
trong sự ôn hòa (mặc cho sự kích động từ phía quần chúng tự phát), đòi
hỏi những quyền dân sinh và dân chủ để nhà nước nắm lấy và thực hiện tốt
hơn phương châm nhà nước của dân - do dân và vì dân. Điều quan trọng là
các xã hội dân sự độc lập xuất hiện nhiều hơn khi lần đầu tiên Hiến
pháp 2013 có hẳn 1 chương về quyền con người – cho phép một địa vị pháp
lý, cổ vũ cho sự ra đời của Luật về Hội. Và xã hội dân sự độc lập đã đi
trên cơ sở nền tảng về quyền, theo đúng chủ trương – chính sách Pháp
luật, vậy hà có sao tác giả bài báo lại dẫn dụ xã hội dân sự độc lập đi
ra từ một tổ chức bạo động – vũ trang có màu sắc tôn giáo là FULRO ? Đây
có phải là cách thức bẻ cong ngòi bút để đạt được một mưa đồ nào đó
chăng ?
Còn
quá nhiều thứ để bàn cãi về xã hội dân sự độc lập, nhưng đó phải là làm
sao để các tổ chức này góp phần cùng Nhà nước để thúc đẩy xã hội đi
lên, chứ không phải vì chữ ‘độc lập’ mà ‘bức cung, nhục hình’ cho các tổ
chức này chết dần, chết mòn chỉ vì nỗi sợ vô cớ và phi khoa học về một
‘thế lực thù địch’ qua hình hài xã hội dân sự độc lập.