Vụ án Hoàng Bình phơi bày một nhà nước làm gì cũng... bí mật (Đoan Trang)
Hoàng Bình cũng như Nam Phong đã rất tận tình giúp
tôi trong công cuộc đấu tranh bảo vệ nạn nhân vụ Formosa, ví dụ giúp
tôi kê khai thiệt hại, viết đơn yêu cầu bồi thường... Họ bắt hai người
này thì chắc đối tượng họ muốn đánh chính là tôi.
Ngày 25/1 tới đây, Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu (Nghệ An) sẽ xét xử
hai anh Hoàng Đức Bình và Nguyễn Nam Phong với tội danh “chống người thi
hành công vụ” trong một cuộc tuần hành của người dân Quỳnh Lưu hồi
tháng 2 năm ngoái. Điều đáng nói là hàng trăm nhân chứng có mặt trong
cuộc tuần hành đều chưa từng “được” công an hỏi đến trong quá trình điều
tra. Một trong các nhân vật chính của sự kiện – linh mục J.B. Nguyễn
Đình Thục – đã cố gắng lên tiếng rất nhiều về vụ việc này để làm rõ mọi
khuất tất.
Bản thân linh mục Nguyễn Đình Thục, quản xứ Song Ngọc (huyện Quỳnh
Lưu, Nghệ An), cũng là một nhân chứng quan trọng bởi ông là người tổ
chức cuộc tuần hành ngày 14/2/2017 của dân Quỳnh Lưu (đi bộ đến Tòa án
Nhân dân huyện Kỳ Anh để nộp đơn kiện Formosa). Ông còn là chủ sở hữu
chiếc xe hơi mà anh Nguyễn Nam Phong cầm lái và Hoàng Đức Bình ngồi bên
trong, và bị công an Nghệ An cẩu đi trong cuộc tuần hành hôm đó.
Linh mục Nguyễn Đình Thục có gửi đơn đề nghị được làm nhân chứng dự
phiên tòa ngày 25/1 tới, song ông không nhận được phản hồi nào.
Người lái xe của ông – anh Nguyễn Nam Phong, sinh năm 1980 – bị bắt
hôm 27/11 vừa qua với cáo buộc ban đầu là vì tội “mua dâm”. Ngay sau đó,
những trang web đen của dư luận viên đã đăng tải hàng loạt bài viết sỉ
nhục cả linh mục Thục lẫn anh Phong. Tuy nhiên, sang ngày 29/11, phía
công an đã “chuyển đổi tội danh” của anh Phong sang “chống người thi
hành công vụ” và không nhắc gì tới chuyện “bắt vì mua dâm” nữa.
CÁI BẪY VÀ CÁO BUỘC “MUA DÂM”
- Đầu tiên, xin linh mục làm rõ những thông tin xoay quanh việc
công an Nghệ An bắt anh Nguyễn Nam Phong (sinh năm 1980), là người lái
xe của linh mục, vào ngày 27/11/2017?
- Buổi tối ngày 27/11/2017, vào khoảng chừng 19h, anh Phong đi chơi
với mấy người bạn, trong đó có một người quen cũ tên là Tâm, làm nghề
sửa chữa và buôn bán xe máy. Theo anh Phong kể trước đó với tôi, thời
gian gần đây anh Tâm tỏ ra rất thân thiết, nhiều lần rủ anh Phong đi
chơi uống rượu mà anh Phong đều chối. Lần này không biết làm sao mà anh
Phong lại đồng ý. Tính Phong hay nể bạn bè, thành ra rủ nhiều lần thì
anh ấy nhận lời.
Hôm đó họ đi chơi, cho đến đêm khuya vợ anh Phong là chị Yến gọi điện
thì Phong không bắt máy. Sau đó, điện thoại tắt nguồn. Chị Yến rất lo
lắng vì anh Phong không khi nào đi như thế. Nếu có việc đột xuất, cần
thiết phải đi qua đêm, thì anh ấy luôn gọi điện về nhà.
Sáng hôm sau, tức là ngày 28/11/2017, vào khoảng 9h sáng, chị Yến
nhận được thông báo từ cơ quan cảnh sát hình sự tỉnh Nghệ An là anh
Phong bị bắt tối qua ở xã Diễn Hải (huyện Diễn Châu) vì tội mua dâm. Chị
Yến không tin, và khi chị ấy kể lại với tôi thì tôi cũng không tin. Anh
Phong phục vụ cộng đoàn giáo xứ với tư cách một vị trong ban thánh giáo
và cũng là người thân cận, hay giúp tôi trong nhiều công việc. Tôi biết
rõ tính anh Phong, đó là một người rất chính trực, đúng đắn.
Đúng như suy đoán của chúng tôi, ngày hôm sau nữa, 29/11, vào chừng
3h chiều gì đó, bên cảnh sát điều tra gửi về một giấy khác, nói rằng anh
Phong bị bắt vì tội chống người thi hành công vụ. Tức là ngày 28 thì
thông báo bắt vì tội mua dâm, ngày 29 thì bảo bị bắt vì chống người thi
hành công vụ.
- Thông thường, trong các án giết người, điều đầu tiên ta phải
nghĩ đến là nạn nhân có kẻ thù nào không. Trong vụ án “chống người thi
hành công vụ” này, theo linh mục, anh Nguyễn Nam Phong có làm điều gì
khiến chính quyền căm ghét không?
- Tôi sống với anh Phong đã lâu và tôi thấy anh ấy tốt lắm. Ai đã gặp
anh Phong một lần thì sẽ quý mến anh ấy lắm, vì sự nhiệt tình, khiêm
tốn của anh ấy. Anh Phong rất chính trực, quảng đại, luôn mong muốn điều
tốt và hy sinh cho người khác. Cái mà chính quyền ghét – có thể họ ghét
hay đơn giản là khó chịu về anh Phong – chính là việc anh ấy đã giúp đỡ
tôi, nhất là việc anh ấy lái chiếc xe của tôi mang biển số 37A 27724 để
chở Hoàng Đức Bình, hai nữ tu và một số bà con đi kiện Formosa ngày
14/2/2017.
KHI “NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ” TẤN CÔNG DÂN
- Kết luận điều tra của cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Nghệ An và
cáo trạng của Tòa án Nhân dân huyện Diễn Châu cáo buộc anh Phong không
chịu mở cửa xe theo lệnh của họ trong sự kiện hôm 14/2. Vào thời điểm
diễn ra cuộc xô xát đó, linh mục có đứng gần xe không và có chứng kiến
hai bên đôi co không?
- Hôm đó, một số đông bà con đi bộ nên tôi không đành lòng ngồi xe mà
tôi xuống đi bộ cùng bà con. Công an chặn chúng tôi lại và yêu cầu
những người đi xe máy phải chạy vào một bãi đất trống. Tôi thấy chiếc xe
của tôi chạy phía trước, cách tôi chừng khoảng 100m, rồi dừng lại. Tôi
thấy cảnh sát giao thông, công an sắc phục, thường phục, vây lấy xe. Sau
đó, chính tôi cũng bị đánh. Phía chính quyền gây ra một cuộc hỗn loạn,
và họ đàn áp, đánh đập người dân rất tàn ác, nên tôi không để ý đến
chiếc xe nữa. Về sau thì tôi được biết là xe đã bị cẩu đến một nơi nào
đó mà người trong xe cũng không xác định được vị trí.
- Họ đánh linh mục như thế nào?
- Khi đó tôi đi trong đoàn. Một số bà con đi trước tôi. Khi tôi đi
đến đoạn ở gần trạm 5 thì công an đã dẹp bà con thành cả một đoàn đứng ở
đó. Tôi thấy ông Nguyễn Hữu Cầu, Giám đốc Công an tỉnh Nghệ An, rồi
thấy anh Sửu bên an ninh tôn giáo bước đến, giới thiệu tôi với ông Cầu.
Tôi chào hỏi và giơ tay bắt tay ông Cầu, rất vui vẻ. Đang nói chuyện ôn
hòa với nhau như thế thì bỗng có một đám đông lao vào tấn công tôi ngay
trước mặt ông Cầu. Tôi nghĩ ý đồ của họ là bắt tôi, bởi vì họ rất thô
bạo, ôm ngang tôi để đưa đi. Một số người đi cùng thấy tôi bị bắt như
thế thì họ ôm tôi lại. Hai bên giằng co, thành ra tôi bị xây xước một số
chỗ và chảy máu miệng.
Điều tôi thấy khó hiểu và bất bình là tôi đứng ngay trước mặt ông
giám đốc công an tỉnh Nghệ An. Chức năng của công an là bảo vệ người
dân, mà hơn thế nữa tôi là một chức sắc tôn giáo, là người dẫn đoàn đi,
nhưng ông ta chẳng làm gì cả. Chắc cũng phải có sự chỉ đạo của ông Cầu
thì người ta mới thô bạo với tôi như thế, chứ không thể nào mà trước mặt
công an, tự nhiên người ta tấn công một vị linh mục.
- Trong kết luận điều tra và cáo trạng, công an cho rằng anh
Hoàng Bình đã nhắc anh Nam Phong đừng mở cửa xe, và vì thế anh Phong mắc
tội “chống người thi hành công vụ”. Linh mục nghĩ sao về lập luận buộc
tội này?
- Tôi có căn dặn anh Phong là anh phải bảo đảm an toàn cho người trên xe. Thành ra anh Phong mới không mở cửa.
Tuy nhiên, điều tôi muốn nhấn mạnh là không thể kết tội anh ấy chống
người thi hành công vụ được. Vì thứ nhất là xe đang lưu thông đúng luật,
sao lại chặn lại? Thứ hai là khi họ chặn xe lại thì cả một đám đông cả
công an sắc phục và thường phục vây quanh xe, và có những hành vi rất
thô bạo như giật cửa xe, đấm vào xe, bẻ gạt nước. Trong hoàn cảnh đó,
tài xế nào có lương tâm, trách nhiệm thì không thể mở cửa xe, vì mở là
đặt những người trong xe vào tình thế rất nguy hiểm. Dù tôi có dặn hay
không thì cũng vậy.
Nói rằng nếu mở cửa xe, những người trong xe sẽ bị tấn công, thì
không phải là chuyện chúng tôi suy đoán mà thực tế là như thế. Bởi vì
cách xe chừng khoảng 100 mét, bà con còn đang bị tấn công bởi chính cảnh
sát cơ động và công an thường phục kia mà. Chúng tôi bị tấn công rất
tàn ác. Hàng trăm người bị đánh. Gần ba chục người phải đi cấp cứu tại
bệnh viện hay trung tâm y tế.
Họ đánh bằng dùi cui, gậy gộc, đấm đá, trong khi chúng tôi rất ôn
hòa. Chúng tôi ngồi xuống đọc kinh mà họ còn ném pháo nổ ở sát nơi chúng
tôi ngồi. Nhiều người sợ quá không chịu được, bỏ chạy và thế là bị đánh
đập rất tàn ác.
Chúng tôi nghĩ anh Phong không mở cửa xe là việc làm rất đúng lương
tâm và đầy tình người. Thêm nữa, nếu bảo anh ấy chống người thi hành
công vụ thì anh ấy chống sao được? Clip quay trực tiếp cho thấy ngay
chiếc xe của họ còn bị cẩu về đồn, anh Hoàng Bình, anh Phong, mọi người
đều ở yên trong xe, đọc kinh cầu nguyện, thì họ chống cách nào?
MỘT CHÍNH QUYỀN LÀM GÌ CŨNG BÍ MẬT
- Từ hôm sự kiện đó diễn ra (14/2/2017) cho tới ngày anh Nam
Phong bị bắt (27/11/2017), đã có bao giờ cơ quan chức năng làm việc với
linh mục về vụ việc chưa? Đã khởi tố vụ án nào chưa?
- Không. Không hề. Bên chính quyền không nói gì cả. Tôi đã viết bản
tường trình và đơn tố cáo gửi rất nhiều cơ quan của tỉnh Nghệ An cũng
như Trung ương về những gì hành động bạo lực của họ đã gây ra cho chúng
tôi, nhưng cả bên công an lẫn chính quyền đều chẳng nói năng gì. Họ cũng
chưa bao giờ khởi tố vụ án nào cả. Hôm anh Phong bị bắt, ban đầu thì họ
thông báo là bắt vì tội mua dâm, hôm sau thì bảo là chống người thi
hành công vụ, mà cũng chẳng nói là trong vụ việc nào. Cuối cùng hóa ra
là khởi tố chung vụ với anh Hoàng Bình.
- Linh mục có nghi ngờ rằng toàn bộ vụ việc này thực chất là nhằm vào chính ông không?
- Tôi ngờ như vậy. Hoàng Bình cũng như Nam Phong đã rất tận tình giúp
tôi trong công cuộc đấu tranh bảo vệ nạn nhân vụ Formosa, ví dụ giúp
tôi kê khai thiệt hại, viết đơn yêu cầu bồi thường... Họ bắt hai người
này thì chắc đối tượng họ muốn đánh chính là tôi.
Tôi cũng đã bị đe dọa nhiều lần. Nhiều số điện thoại lạ gọi đến hoặc
nhắn tin vào máy tôi, đe dọa, chửi bới, “mày liệu hồn”, “mày sẽ bị
đánh”, “mày mà không dừng lại thì sẽ bị thế này, thế kia…”. Trên mạng
cũng có rất nhiều bài viết chửi rủa tôi.
Có những người trong chính quyền gặp và bảo tôi thôi đi, đừng làm gì
nữa. Họ nói “việc này chúng tôi biết cả, ông Giám đốc Công an tỉnh cũng
đã nói trước Quốc hội về những thiệt hại Formosa gây ra cho chúng ta và
cũng đã yêu cầu bồi thường thiệt hại. Nhưng mà ngoài đó Trung ương người
ta chưa có quyết định gì thì trong này mình cũng không làm gì được”.
Họ nói vậy là rất vô trách nhiệm. Lẽ ra, nếu lo cho người dân ở địa
phương này thì khi thấy thiệt hại của dân như thế, đề xuất một lần không
được thì họ phải đề xuất nhiều lần để chính phủ phải quan tâm bồi
thường cho dân chứ? Đằng này, họ bảo “chúng tôi đã đề xuất và chính phủ
không xem xét”, thế là thôi. Đâu thể như vậy được? Nếu vậy thì thiệt hại
của dân sẽ được xử lý như thế nào đây?