Trump ra lệnh rà soát mậu dịch với TQ (BBC)
Nếu cuộc điều tra như vậy xảy ra và
phát hiện những bất lợi mà Trung Quốc gây ra thì tổng thống có thể đơn
phương áp đặt thuế quan, các biện pháp trừng phạt hoặc hạn chế thương
mại để bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump yêu
cầu quan chức thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ rà soát thực hành về sở hữu
trí tuệ của Trung Quốc.
Động thái này có thể dẫn đến việc Hoa Kỳ áp đặt các lệnh trừng phạt thương mại.
Ông
Trump đang cố gắng cân bằng giữa việc hợp tác với Trung Quốc đối với
quan hệ với Bắc Hàn và lập trường thương mại "Hoa Kỳ là trên hết" của
mình.
Bắc Kinh cảnh báo "sẽ không ngồi yên" nếu việc điều tra này dẫn đến các biện pháp trừng phạt.
Ông
Trump theo dự kiến sẽ ký lệnh cho phép Đại diện Thương mại Mỹ Robert
Lighthizer điều tra xem có nên thực hiện cuộc điều tra sâu rộng hơn theo
Điều khoản 301 hay không.
Nếu cuộc điều tra như vậy xảy ra và
phát hiện những bất lợi mà Trung Quốc gây ra thì tổng thống có thể đơn
phương áp đặt thuế quan, các biện pháp trừng phạt hoặc hạn chế thương
mại để bảo vệ ngành công nghiệp Mỹ.
Quá trình rà soát sơ bộ dự kiến sẽ kéo dài nhiều tháng.
Tại sao chính quyền Trump quan ngại?
Donald Trump từ lâu đã nói về Hoa Kỳ bị thâm hụt thương mại lớn với Trung Quốc.
Tổng mậu dịch song phương có trị giá 648 tỉ USD vào năm ngoái nhưng Hoa Kỳ bị thâm hụt gần 310 tỉ USD.
Người
ta cho rằng một số trong thâm hụt đó là vì các doanh nghiệp Trung Quốc
đang nhái lại các sản phẩm và ý tưởng của Mỹ và bán lại hàng sang Mỹ với
giá thấp hơn hoặc ép để hàng Mỹ không xuất được vào được thị trường
Trung Quốc.
Lo ngại về hàng giả và vi phạm bản quyền cũng tồn tại trước ngày chính quyền ông Trump lên cầm quyền.
Các
công ty Mỹ đặc biệt khó chịu về quy định đòi hỏi doanh nghiệp Mỹ phải
có đối tác Trung Quốc hoặc phải tiết lộ sở hữu trí tuệ để vào thị trường
Trung Quốc, mà họ nói là các qui định này tạo điều kiện chuyển giao ý
tưởng của phía Mỹ.
Vi phạm quyền sở hữu trí tuệ làm Mỹ mất bao nhiêu?
Ủy
ban về theo dõi sở hữu trí tuệ Mỹ bị đánh cắp ước tính rằng tổn thất
hàng năm mà nền kinh tế Mỹ vì hàng giả, phần mềm lậu và thực trạng đánh
cắp bí mật thương mại là từ khoảng 225 USD tới 600 tỉ USD.
Ủy ban này nói rằng Trung Quốc là nước vi phạm sở hữu trí tuệ chính
trên thế giới và rằng Trung Quốc chiếm 87% các mặt hàng giả đi vào thị
trường Mỹ.
Trong tháng 11 năm 2015, Văn phòng Giám đốc Tình báo
quốc gia nói hoạt động gián điệp kinh tế qua xâm nhập mạng gây thiệt hại
400 tỉ USD mỗi năm.
Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Đức và Canada đã bày tỏ quan ngại về hành vi trộm cắp sở hữu trí tuệ của Trung Quốc.
Một
số người chỉ trích nói bước đi của Tổng thống Trump là một động thái
nguy hiểm và có thể gây sụp đổ hệ thống thương mại quốc tế.
Trong
khi hành vi đánh cắp tài sản trí tuệ và vi phạm bản quyền là vấn đề lớn,
động thái điều tra như vậy có thể khiến Trung Quốc có biện pháp trả
đũa, theo Deborah Elms từ Trung tâm Thương mại châu Á.
Bà Elms nói sẽ có thiệt hại cho cả Hoa Kỳ và nếu bà có công ty ở Trung Quốc thì bà sẽ rất lo lắng.
Trung Quốc nói gì?
Để
phản ứng lại động thái này Bộ Thương mại Trung Quốc ra một tuyên bố bày
tỏ "quan ngại sâu sắc" và cảnh báo điều này sẽ "chắc chắn gây tổn hại
cho quan hệ thương mại song phương".
"Nếu phía Mỹ có những hành
động làm suy yếu các quan hệ thương mại song phương, bất chấp thực tế và
không tôn trọng quy tắc thương mại đa phương, Trung Quốc sẽ không ngồi
yên," tuyên bố cho biết.
Truyền thông chính thức ở Trung Quốc đã chỉ trích các biện pháp này.
Một bài bình luận của Tân Hoa Xã nói động thái là là "lỗi thời" và cho biết nó sẽ làm tổn thương cả hai nước.
Trong một bài xã luận, tờ China Daily đã thúc giục chính quyền Trump theo đuổi một cách thức khác.