Liệu có xảy ra Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Trung Quốc ? (Việt Hoàng)
Theo nhận định của Tập Hợp
thì căng thẳng Mỹ-Trung là có thật và ngày càng dâng cao khi mọi thăm
dò đều cho thấy Donald Trump đang bị thua điểm Joe Biden trong cuộc đua
vào nhà Trắng tháng 11 sắp tới. Tuy nhiên chiến tranh sẽ không xảy ra dù
Nóng hay Lạnh. Mỹ và Trung Quốc không hề đối đầu về ý thức hệ mà chỉ vì
lý do kinh tế.(Việt Hoàng)
Báo
chí thế giới bắt đầu gọi cuộc đối đầu Mỹ-Trung bằng cụm từ quen thuộc
“Chiến tranh Lạnh”. Không ít người lo ngại sẽ xảy ra đối đầu quân sự
giữa hai cường quốc. Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ đang ngày càng xấu đi
là điều ai cũng có thể thấy. Nước Mỹ của Donald Trump đang thoái lui
với chủ trương “America First” (nước Mỹ trước hết), cũng đồng nghĩa với “America Alone”
(nước Mỹ một mình) và Trung Quốc thì có vẻ muốn lấp vào chổ trống mà Mỹ
bỏ lại. Liệu chiến tranh có xảy ra giữa Mỹ và Trung Quốc để khẳng định
ngôi vị bá chủ thế giới không?
Đầu
tiên, thế nào là “Chiến tranh Lạnh”? Đây là cuộc chiến về ý thức hệ
giữa hai khối “Cộng sản - Dân chủ” (Xã hội chủ nghĩa - Tư bản chủ nghĩa)
do Liên Xô và Mỹ lãnh đạo sau thế chiến 2. Tuy hai siêu cường Mỹ và
Liên Xô không trực tiếp giao chiến với nhau nhưng cả hai đều đã ủng hộ
và giúp đỡ tận tình cho các nước đồng minh giao tranh với nhau trên toàn
thế giới như Việt Nam, Triều Tiên, Indonexia, Afghanistan, Nicaragoa,
Bolivia, Cuba…Các cuộc chiến đó không hề Lạnh chút nào mà rất Nóng.
Trong cuộc chiến Triều Tiên (1950-1953) thì cả Trung Quốc và Mỹ đều đã
trực tiếp tham chiến. Chiến tranh Việt Nam cũng vậy, Mỹ và quân đồng
minh đã trực tiếp đổ quân vào miền Nam, Trung Quốc và Liên Xô cũng gửi
chuyên gia và cố vấn đến miền Bắc. Hàng triệu người Việt Nam đã thiệt
mạng trong cuộc chiến. Gần 8 triệu tấn bom đã thả xuống Việt Nam (gấp 2
lần số bom được dùng trong thế chiến 2) chưa kể 7,5 triệu tấn đạn dược
và 75 triệu lít chất độc hóa học...
Chiến tranh Lạnh có xảy ra giữa Mỹ và Trung Quốc không?
Chiến
tranh Lạnh kéo dài hơn 40 năm với tất cả quyết tâm hạ gục lẫn nhau của
hai khối cộng sản và dân chủ. Cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân và chinh
phục không gian đã làm Liên Xô kiệt quệ. Chiến tranh Lạnh kết thúc khi
bức tường Berlin sụp đổ năm 1989.
Có
thể thấy hiện nay Mỹ và Trung Quốc không hề có mâu thuẫn đối kháng về ý
thức hệ như hồi Chiến tranh Lạnh dù hai chế độ có khác nhau về thể chế
chính trị. Mỹ dưới thời Donald Trump đã từ nhiệm vai trò lãnh đạo thế
giới. Khối các nước dân chủ đang bối rối và chưa kịp trở tay trước sự
rút lui đột ngột của Mỹ. Donald Trump gây hấn với tất cả các nước dân
chủ, từ Châu Âu cho đến Châu Á trong khi lại tỏ ra thân thiết với Nga,
Bắc Triều Tiên, Việt Nam...
Trung
Quốc cũng vậy, họ gây hấn với tất cả thế giới kể cả với một quốc gia
đàn em có cùng ý thức hệ độc tài cộng sản là Việt Nam. Mỹ công khai từ
nhiệm vai trò lãnh đạo khối dân chủ và Trung Quốc cũng gây gổ để rút lui
và co cụm lại như nhận định của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên (Tập Hợp).
Cả hai đều không chuẩn bị cho chiến tranh vì họ không hề lôi kéo hay
tranh thủ đồng minh. Rõ ràng là cả Mỹ và Trung Quốc đều không có ý định
gây chiến với nhau.
Trong
Chiến tranh Lạnh cả Mỹ và Liên Xô đều xông lên tuyến đầu và hai khối
“Cộng sản - Dân chủ” đã hình thành hai chiến tuyến rất rõ ràng. Hiện nay
cả Mỹ và Trung Quốc đều cô đơn. Không chỉ thế cả hai đang gặp phải
nhiều vấn đề nghiêm trọng trong nội bộ. Tại Mỹ, chủ nghĩa phóng khoáng
đang bị khủng hoảng khi tự do được đẩy lên quá cao trong lúc liên đới xã
hội và bình đẳng bị bỏ lại phía sau. Donald Trump là một tổng thống dân
túy nên chỉ càng làm cho nước Mỹ chia rẽ sâu sắc hơn thay vì đoàn kết
lại. Người dân tức giận và phẫn nộ trước sự bất bình đẳng ngày càng sâu
sắc. Các cuộc biểu tình và bạo loạn sau cái chết của người Mỹ da đen
George Floyd đã chứng minh cho điều đó.
Mỹ và Trung Quốc, hai cường quốc cô đơn?
Trung Quốc đang gây hấn để co cụm như phân tích của Tập Hợp.
Họ đang phải đối đầu với làn sóng chống đối quyết liệt của người dân
Hồng Kông. Bất lực và sợ đám cháy Hồng Kông lan rộng nên Trung Quốc đã
lấy một quyết định cứng rắn là xóa bỏ quyền tự trị của Hồng Kông khi
thông qua “Đạo luật an ninh quốc gia” đối với Hồng Kông. Trung Quốc và
các nước độc tài còn lại sẽ vô cùng khốn đốn sau đại dịch Covid-19. Nền
kinh tế khổng lồ của Trung Quốc đang đứng trước bờ vực khủng hoảng và đổ
vỡ. Mỹ và Liên Minh Châu Âu (EU) sẽ tìm cách rút các nhà máy ra khỏi
Trung Quốc sang các nước khác để bao vây và cô lập Trung Quốc. Một đồng
thuận trên toàn thế giới (chứ không riêng mỗi chính quyền Donald Trump)
là xem Trung Quốc như mối đe dọa cho hòa bình thế giới khi Trung Quốc
phát triển nhưng vẫn từ chối công nhận các quyền cơ bản của con người.
Đó
là bề chìm, còn bề nổi thì chúng ta đang chứng kiến các cuộc khẩu chiến
ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc. Mỹ đã hủy bỏ những ưu đãi kinh
tế dành cho Hồng Kông và mới nhất là việc ngoại trưởng Mỹ đã gửi công
hàm lên Liên Hợp Quốc bác bỏ yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông. Tàu
chiến Mỹ hiện diện ngày càng nhiều hơn ở khu vực này. Liệu có xảy ra
đụng độ ở Biển Đông hay không? Câu trả lời là có thể có, có thể không.
Biển Đông sẽ là nơi xảy ra xung đột Mỹ-Trung?
Trung
Quốc bị vây bọc tứ phía trên biển, biển Hoa Đông thì có Nhật trấn giữ,
rồi đến Đài Loan và sau đó là Biển Đông. Việc Trung Quốc hù dọa tấn công
Đài Loan là chuyện khó xảy ra vì không quân của Đài Loan được giới
chuyên gia nhận định là tinh nhuệ nhất thế giới. Nhật Bản lại càng không
thể, như vậy chỉ có Biển Đông là yếu nhất. Philippines và Việt Nam đều
không phải là đối thủ của Trung Quốc, trình trạng pháp lý nơi đây không
được rõ ràng và đang có tranh chấp giữa nhiều quốc gia. Nếu cần một cuộc
giao chiến trên biển thì chắc chắn Trung Quốc sẽ chọn Biển Đông. Tuy
nhiên như đã phân tích, Trung Quốc không sẵn sàng cho một cuộc chiến với
Mỹ và EU. Tương quan lực lượng giữa hai bên quá chênh lệch.
Chính
quyền Donald Trump đang khiêu khích và gây gỗ với Trung Quốc trên mọi
mặt trận vì chống Trung Quốc là lá bài cuối cùng của Trump trong cuộc
bầu cử tháng 11 tới. Chúng ta hy vọng là Trung Quốc không mắc mưu Mỹ khi
khai chiến ở Biển Đông. Tất nhiên là Trung Quốc sẽ không nhằm vào quân
đội Mỹ mà sẽ nhắm vào Việt Nam vì vậy chính quyền Việt Nam cũng cần cảnh
giác, tránh khiêu khích hay chọc giận Trung Quốc để họ có cớ tấn công,
chiếm đóng các đảo của Việt Nam. Đồng thời phải chuẩn bị để đối phó các
cuộc tấn công từ Trung Quốc. Việt Nam phải kiên quyết giữ các đảo đến
cùng vì nếu mất đi sẽ không bao giờ lấy lại được. Nên gửi đến Trung Quốc
một thông điệp là Việt Nam sẵn sàng biến một xung đột khu vực thành
xung đột quốc tế. Với thái độ chống Trung Quốc như hiện nay thì họ sẽ
mất nhiều hơn là Việt Nam. Bài học từ Ukraine vẫn còn đó. Nga lấy được
bán đảo Krime nhưng bị Mỹ và EU cấm vận, Ukraine thì mất đất. Chỉ có Mỹ
là được lợi khi có cớ cấm vận và làm suy yếu nước Nga.
Nếu
Trung Quốc vì bị khiêu khích hay vì một lý do (điên rồ) nào đó mà quyết
định gây ra một cuộc hải chiến nhỏ, có kiểm soát trên Biển Đông thì hậu
quả Trung Quốc sẽ bị cấm vận còn Việt Nam sẽ mất đảo và cũng chỉ Mỹ là
hưởng lợi. Mỹ sẽ không đánh trả Trung Quốc nếu Trung Quốc không trực
tiếp tấn công Mỹ. Mỹ cũng không có lý do gì để giúp Việt Nam chiếm lại
các đảo nếu bị Trung Quốc xâm chiếm. Quan hệ Mỹ-Việt chưa đủ lớn và đủ
độ tin cậy để Mỹ làm điều đó. Hy vọng Donald Trump đánh Trung Quốc hộ
Việt Nam chỉ là giấc mơ hoang đường. Cũng may cho Mỹ và thế giới là
Donald Trump kém cỏi và vụng về nếu không hậu quả sẽ còn nghiêm trọng
hơn rất nhiều.
Theo nhận định của Tập Hợp
thì căng thẳng Mỹ-Trung là có thật và ngày càng dâng cao khi mọi thăm
dò đều cho thấy Donald Trump đang bị thua điểm Joe Biden trong cuộc đua
vào nhà Trắng tháng 11 sắp tới. Tuy nhiên chiến tranh sẽ không xảy ra dù
Nóng hay Lạnh. Mỹ và Trung Quốc không hề đối đầu về ý thức hệ mà chỉ vì
lý do kinh tế. Mỹ không còn là lãnh đạo của khối dân chủ mà chỉ là một
“chế độ tài phiệt”. Trung Quốc cũng không còn là quốc gia cộng sản mà
chỉ là chế độ độc tài cá nhân trị. Cả hai nước đều sỡ hữu vũ khí hạt
nhân, cả hai đều không dám gây chiến và xung đột, ngoại trừ “khẩu
chiến”.
Vậy
Mỹ và Trung Quốc sẽ làm gì? Cả hai sẽ ngày càng to tiếng và “ăn miếng
trả miếng” với nhau để đổ lỗi và biện hộ cho những thất bại trong đại
dịch Covid-19 và khủng hoảng kinh tế. Khả năng cao là Mỹ sẽ có tổng
thống mới trong cuộc bầu cử tới đây. Đoàn kết người dân Mỹ, hàn gắn với
các đồng minh dân chủ sẽ là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền mới. Mỹ
cũng cần thời gian để trấn tĩnh và chấn chỉnh lại nền dân chủ của mình.
Khả năng cao là Mỹ sẽ có tổng thống mới trong cuộc bầu cử tới đây.
Trung
Quốc sẽ rút lui và co cụm lại trước khi tan vỡ. Thời gian này có thể
kéo dài khoảng 10 năm. Làn sóng bất mãn sẽ gia tăng khi kinh tế Trung
Quốc sa sút. Người dân Trung Quốc đã hội nhập sâu rộng với thế giới. Họ
làm ăn và đi du lịch khắp thế giới, cuộc sống của họ đã cải thiện rất
nhiều, cho nên rất khó để quay lại với cuộc sống nghèo khó như trước.
Không chỉ các tỉnh nghèo của Trung Quốc bất mãn mà sắp tới các tỉnh giàu
có của Trung Quốc cũng sẽ bất mãn và không muốn chia sẻ gánh nặng với
Bắc Kinh. Trung Quốc tan vỡ thành nhiều quốc gia độc lập là điều khó
tránh khỏi. Hy vọng là sự tan vỡ đó xảy ra trong hòa bình như Liên Xô
hồi trước.
Việt
Nam có mọi lý do để lo lắng và thận trọng. Đảng cộng sản Việt Nam rất
khó khăn khi bắt buộc phải chọn phe. “Bỏ Tàu theo Mỹ” là một lựa chọn
tình thế nhằm lợi dụng Mỹ trong quan hệ song phương chứ không hẳn vì
chia tay ý thức hệ cộng sản. Sự xoay trục nửa vời này có thể sẽ gặp rắc
rối với Donald Trump, một tổng thống dân túy bốc đồng. Sau khi Trung
Quốc co cụm và rút lui thì vai trò của Việt Nam sẽ giảm đi, những ưu đãi
và dễ dãi của Mỹ và EU dành cho Việt Nam cũng không còn. Đảng cộng sản
Việt Nam sẽ rất bối rối và khốn đốn trong những ngày tới.
Việt Hoàng
(06/06/2020)