Người Việt cần một cuộc cách mạng về văn hóa (Võ Ngọc Ánh)
Ngay cả rất nhiều người Việt nói, đấu tranh cho dân chủ, nhưng tư duy và lời
nói thì bảo thủ, độc tài. Do đó, đây không chỉ là cuộc chiến chống cộng sản, ý
thức hệ đơn thuần, mà nó phải là cuộc cách mạng văn hóa. Chỉ thay đổi văn hóa
thì người Việt mới có thể thực sự bắt tay vào gầy dựng các giá trị văn minh. (Võ Ngọc Ánh)
Internet mở
ra cơ hội kết nối không biên giới. Trong ngôi làng toàn cầu người Việt trở nên
hụt hẫng trong xử sự văn minh, thể hiện sự có văn hóa.
Tháng trước
Microsoft đã xếp Việt Nam nằm trong top 5 nước hành xử kém văn minh nhất trên
mạng internet.
Các chủ đề
người Việt hành xử kém văn minh theo nghiên cứu của Microsoft chỉ ra gồm: quan
hệ tình cảm (48%), giới tính (48%), ngoại hình (35%), chủng tộc (23%) và quan
điểm chính trị (23%).
Cùng với đó người Việt hay sử dụng ngôn từ thô tục, dữ dằn,
kỳ thị phụ nữ, tấn công cá nhân, phân biệt đối xử, gây tổn hại uy tín…
Đêm 19/11/2019, đội tuyển bóng đá Việt Nam - Thái Lan đã có
trận đấu vòng loại World Cup với kết quả hai đội hòa nhau không có bàn thắng.
Nhiều cổ động viên Việt Nam cho rằng trọng tài chính Ahmed Al-Kaf, có những
quyết định khiến cho đội tuyển Việt Nam chịu thiệt. Họ đã tìm đến trang
Facebook của ông để tấn công bằng những lời lẽ thô tục, thiếu văn hóa, khiến
ông phải đóng trang Facebook tạm thời.
Trước đó, trong trận chung kết U23 khu vực châu Á vào năm
2018, đội tuyển Việt Nam bị thua trước đổi tuyển Uzbekistan. Cầu thủ số 11,
người ghi bàn quyết định trận đấu cũng đã nhận cách tương tự từ người Việt.
Khi internet mở ra việc dễ giao tiếp trở nên dễ dàng hơn, nhiều người Việt rất tự do trong việc công kích, buộc tội, nhục mạ, xỉ vả người khác. Với lý do thấy không vừa ý mình, ganh ghét, hoặc chỉ đơn giản suy nghĩ, hành động không giống ta.
Mấy ngày nay, qua mạng xã hội Facebook đang chứng kiến cô
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bị không ít người Việt đấu tố. Với hắn, Quỳnh đưa thông
tin không sai về việc đối phó với dịch bệnh Covid 19 của Tổng thống Trump và
nước Mỹ cũng có những hạn chế, không nhịp nhàng trong dịch bệnh. Tuy nhiên cách
trình bày đã không làm hài lòng nhóm người yêu thích Trump và nghĩ nước Mỹ cái
gì cũng nhất, đầy đủ, vĩ đại.
Điều này đã khiến cô Quỳnh bị tấn công, đấu tố vô cùng dữ dội
của một nhóm người Việt trong và ngoài nước. Trong đó đa phần những người được
xem có cảm tình hoặc đấu tranh cho tự do trong nước và đang sống tại các nước
dân chủ.
Họ buộc cô Quỳnh là “Cộng sản nằm vùng”, “Vô ơn bạc
nghĩa với nước Mỹ”, thậm chí mở một cuộc vận động đẩy chị về Việt Nam…Và vô số
những lời lẽ khiếm nhã, sĩ nhục, đưa ra khẳng định chẳng trưng chứng cứ. Họ
phẫn nộ như một đám đông trong các phiên tòa nhân dân thời cải cách ruộng đất
vào giữa thế kỷ trước.
Giải thích thái độ này theo chị Ngà Voi: “Hiện thực xã hội có
nhiều bức bách, người Việt hầu hết đầy tổn thương, ít được chữa trị nên dễ bị
cảm xúc dẫn dắt. Khi để cảm xúc dẫn dắt, người ta có điểm mù tư duy, khái niệm
đúng sai, phải trái... phụ thuộc vào số đông. Chân lý, sự thật, nhân văn chẳng
là cái đinh gì.”.
Sâu xa hơn, có thể văn hóa của người Việt từ hàng ngàn năm
nay chỉ là cộng đồng nhỏ bé với nét đặc trưng làng, xã. Sang thời hiện đại dưới
sự cai trị của cộng sản việc tiếp nhận văn hóa, văn minh của người Việt đầy sự
méo mó. Bởi với nền giáo dục, tuyên truyền xã hội hướng tới căm thù, không chấp
nhận khác biệt. Cùng với hàng nghìn tượng đài trên khắp nước chỉa súng, vung
gươm vào mắt người dân trong khí thế cách mạng đã làm cho người Việt mất đi
lòng vị tha.
Khi internet
mở ra cơ hội kết nối không biên giới. Trong ngôi làng toàn cầu người Việt trở
nên hụt hẫng trong xử sự văn minh, thể hiện sự có văn hóa.
Ngay cả rất nhiều người Việt nói, đấu tranh cho dân chủ, nhưng tư duy và lời nói thì bảo thủ, độc tài. Do đó, đây không chỉ là cuộc chiến chống cộng sản, ý thức hệ đơn thuần, mà nó phải là cuộc cách mạng văn hóa. Chỉ thay đổi văn hóa thì người Việt mới có thể thực sự bắt tay vào gầy dựng các giá trị văn minh.
Không ít
người Việt đang ở trong tâm lý chuyện lớn thì kinh, chuyện nhỏ thì khinh,
chuyện bình thường thì làm biếng... Dư thời gian trong lúc ở nhà thôi thì kiếm
đứa đấu tố cho qua mùa dịch vì tội nói nước Mỹ không vĩ đại, chẳng có lời khen
lãnh tụ Trump.
Võ Ngọc Ánh
(31/3/2020)
