Chúng ta và chúng nó (Huỳnh Thế Du)

"Những điều trông thấy mà đau đớn lòng" là đây chứ đâu?!
Trí thức Việt vẫn nhiều người có cách nhìn và lập luận "ngây thơ" như vầy, định hướng dư luận theo hướng "ngây thơ" để tiếp tục tồn tại chứ không biết sống đúng nghĩa làm người là gì.
"Rằng hay thì thật là hay, nghe ra lại thấy đắng cay thế nào." Đúng là trong xã hội cần có cái nhìn tích cực và hướng con người đến việc thay đổi tư duy, kềm chế các thói tính xấu, biết khen ngợi tán dương những suy nghĩ, hành dộng đẹp để nó được nhân rộng. Nhưng đó là ở một môi trường xã hội có điều kiện thuận lợi cho những điều ấy phát triển. Ở VN, mọi giá trị tốt đẹp đều đã và đang bị hủy hoại do sự yếu kém trong điều hành của đảng và chính quyền. Yếu tố con người và yếu tố nhà nước là hai yếu tố không thể tách rời cấu thành lên một xã hội. Người dân không thể tốt hơn lên khi được dẫn dắt bởi một chính quyền tồi.
Khi tôi viết loạt bài "Mình xấu thì mình sửa thôi" tôi có ý muốn mỗi người chúng ta tự sửa mình để nhận biết tình hình xã hội và cùng nhau tạo ra sự đổi thay: buộc chính quyền phải làm việc của họ, nếu không đuổi cổ chúng nó đi. Tôi không kêu gọi mọi người sửa mình để...mong chờ chính quyền ban ơn cho mình một môi trường tốt hơn, đó là điều bất khả và trí trá.
"Chúng nó cũng là chúng ta" là một ngụy biện đánh tráo khái niệm, giống như mọi người thường nói câu "dân nào chính phủ ấy." "Dân nào chính phủ ấy, chúng nó cũng là chúng ta" chỉ đúng khi người dân có quyền hành đuổi cổ chính phủ. Còn ở các nước độc tài thì hoàn toàn ngược lại. Đánh tráo khái niệm là xấu, thưa trí thức.
Ký tên: Voi-người nông dân.


Gieo nhân nào gặp quả nấy! Một xã hội có thể nhìn thấy sự nhiễu nhương ở khắp nơi là sản phẩm hay điều chính CHÚNG TA gây nên chứ không phải “CHÚNG NÓ” - nhà nước bất tài và doanh nhân tham lam đâu. Hơn thế, suy cho cùng “CHÚNG NÓ” cũng chính là CHÚNG TA mà thôi.

Do vậy, cách thức đơn giản nhất có thể làm cho mọi thứ tốt lên là chúng ta cần ý thức hơn nữa về quyền lợi gắn với nghĩa vụ của mình bằng việc tăng phần tích cực của cuộc sống. Cần gầy dựng những nơi nuôi dưỡng và nâng niu những điều tốt đẹp và giảm bớt cái nhìn tiêu cực về cuộc sống vốn dĩ nó vậy.

Chúng ta cũng cần giảm kỳ vọng về vai trò của nhà nước vì cho dù sứ mệnh là cao đẹp nhưng khả năng rất kém và thường làm cho mọi thứ tệ hơn khi nhúng tay vào.

Đối với doanh nghiệp, không nên kỳ vọng họ lấy lòng tốt đặt lên hàng đầu. Điều cần thiết là cùng chung tay tạo dựng ra những cộng đồng có ý thức biết nói không với những cách làm ăn vô đạo và nâng niu những giá trị tốt đẹp.

NHỮNG ĐIỀU TRÔNG THẤY MÀ ĐAU ĐỚN LÒNG

Nhìn vào cách hành xử của các bạn trẻ sẽ thấy tương lai của xã hội. Những hành động bạo lực phi nhân tính; sự bốc đồng gắn với tâm lý thích nổi loạn dẫn đến việc tán dương những việc làm không tốt cho xã hội.

Sự vô sỉ của một số ít có chức, có quyền hay có tiền đang làm cho các giá trị xã hội đảo điên, phải trái, trắng đen lẫn lộn.

Lòng tốt cùng những giá trị nhân văn của cuộc sống đang ở trong cảnh “thiếu oxy” trầm trọng.

Nhiều thứ chỉ là đạo đức giả và niềm tin bị mai một. Những phát biểu vì cái chung của các quan chức, lời dạy dỗ hay ho của thầy cô, mẹ cha đang trở nên vô nghĩa.

Cõi trần như vậy nên không ít người đã tìm sự cứu rỗi trong cõi tâm linh. Sự sùng đạo và tín ngưỡng chừng mực làm cho cuộc sống tích cực. Tuy nhiên, mê tín dị đoan hay những hành động quá quắt sẽ làm cho xã hội nhiễu nhương hơn.

Làm gì có chuyện đi ăn cướp rồi đi cúng chùa lại có được phúc hay đấng quyền năng nào lại chứng giám cho những tâm địa xấu xa.

“CHÚNG NÓ” CŨNG LÀ CHÚNG TA MÀ THÔI

Với những gì được phản ảnh thì lỗi thuộc “CHÚNG NÓ”. Nôm na là: “Mọi chuyện tệ như vậy là do sự kém cỏi của nhà nước chỉ toàn một lũ bất tài và tham nhũng cùng với lòng tham của bọn doanh nhân có thể bán mua mọi thứ chỉ vì tiền.”

Đúng là trong khu vực công có rất nhiều kẻ tham nhũng và bất tài cùng với những người làm kinh doanh sẵn sàng bán trời không văn tự đang làm cho tình trạng nhà nước đụng đến đâu là hỏng đến đó.
Tuy nhiên, xã hội nào cũng có những người đeo đuổi lý tưởng và giá trị của mình để làm cho xã hội tốt đẹp hơn cho dù vẫn phải mưu sinh và chấp nhận làm một số việc trong chừng mực nào đó để đảm bảo cuộc sống cho bản thân và gia đình.

Lý tưởng là có những cán bộ công chức theo đúng nghĩa công bộc của dân, sẵn sàng làm việc quên mình cho dù với đồng lương chết đói. Đáng tiếc, “giống người này” chưa xuất hiện trên hành tinh của chúng ta.

Do vậy, chúng ta không nên mặc định nhà nước và kinh doanh là xấu xa mà cần có cái nhìn khách quan về từng người, từng vấn đề bao gồm cả hai mặt chứ không phải chỉ có mặt tăm tối mà thôi.

Hơn thế, “CHÚNG NÓ” thực chất là “CHÚNG TA”.

Trên thực tế, mỗi chúng ta đều phải làm việc hay mưu sinh mà việc làm chủ yếu đến từ khu vực kinh doanh hay nhà nước.

Hơn thế, những người ở vị trí có thể làm điều “xấu xa” đều là người thân hay bạn bè của chúng ta và rất nhiều chúng ta cũng muốn có được vị trí như họ mà.

Để có thể tìm ra giải pháp khả dĩ, chúng ta cần hình dung nếu mình đứng ở vị trí của họ thì sẽ như thế nào chứ không nên theo chuẩn kép bị pha trộn bởi sự ghen ăn tức ở hay tính nhỏ nhen của con người.

THỪA CĂM HẬN, THIẾU YÊU THƯƠNG

Với những điều quá quắt đang xảy ra, tâm lý chung, nhất là ở xã hội duy tình như Việt Nam, là muốn trừng phạt thật nặng những người mắc lỗi/phạm tội, nhất là những kẻ có thế, có quyền.

Việc trừng phạt những hành động gây hại cho xã hội là cần thiết, nhưng hình phạt nặng nề không phải là cách tiếp cận hay. Do vậy, các quốc gia càng tiên tiến thì càng chọn cách cảm hoá thiện lành thay vì trừng phạt tàn khốc.

Không cần phải quá giàu có để có được sự văn minh mà chỉ cần ý thức và sự chung tay của cộng đồng mà bằng chứng đã có từ cổ xưa ở nhiều cộng đồng.

Xã hội chúng ta hiện nay đang thiếu trầm trọng những nơi trú ngụ và nuôi dưỡng phần thiện lành của con người. Kết quả trả lời hai câu hỏi mà tôi đặt ra dưới đây cho thấy rất rõ điều này:

1.Đâu là những nơi (cá nhân, cộng đồng hay tổ chức) mà các bạn trẻ có thể tìm đến để có tư duy và cái nhìn tích cực về cuộc sống ở Việt Nam hiện nay?

2. Các bạn trẻ nên theo các facebooker nổi tiếng (có hàng nghìn like mỗi post) nào để có tư duy và cái nhìn tích cực về cuộc sống ở Việt Nam hiện nay?

Hơn 130 comment, nhưng đã không thể chỉ ra “nơi trú ngụ” để các bạn trẻ có thể nuôi dưỡng tâm hồn và có cái nhìn tích cực về cuộc sống.

Những gì các facebooker nổi tiếng mà tôi biết rằng có sự am hiểu về hệ thống hiện tại và cũng đã đi ra bên ngoài rất nhiều đưa lên phục vụ ‘độc giả’ của mình là một màu xám xịt.

Ví dụ như thông tin về nhà nước chẳng hạn. Toàn là tham nhũng, bất tài và xấu xa với các mưu mô quỷ quyệt mà chỉ ở mình VN mới có vậy. Thêm vào đó, những giải pháp nêu ra cần phải có những công chức chỉ vì cái chung, sẵn sàng làm việc quên mình cho dù với đồng lương chết đói.

“Giống người này” chưa xuất hiện trên hành tinh của chúng ta nên những kỳ vọng về một hệ thống công quyền như vậy là duy ý chí mà thực ra hệ thống hiện tại ở Việt Nam cũng đang giả định như vậy và trục trặc đang xảy ra.

Thực tế những gì đang xảy ra ở VN tương tự với rất nhiều nơi trên thế giới chứ đâu phải chỉ là “đặc sản riêng” của chúng ta. Các facebooker có ảnh hưởng dư sức biết điều này.

NÊN GẠN ĐỤC KHƠI TRONG

Trên thực tế, nếu xếp tất cả các quốc gia trên thế giới về sự phát triển và văn minh thì Việt Nam ở nhóm giữa nhờ những cải thiện đáng kể sau hơn 30 năm đổi mới.

Rõ ràng “CHÚNG NÓ” (nhà nước và thị trường) đang có rất nhiều vấn đề cần phải sửa, nhưng cũng rất nhiều thứ tích cực nên được nhìn nhận. Nếu muốn xã hội tốt lên thì chúng ta cần gạn đục, khơi trong nhằm làm cho phần tích cực ngày một nhiều hơn và phần không mong đợi ngày một ít đi.

Bằng không, nếu cứ giữ cái quán tính hiện tại thì chúng ta đang có được cái mình đáng có rồi mà 😞
Xã hội này là của chúng ta nên cần chung tay làm cho nó tốt lên chứ chẳng có “CHÚNG NÓ” nào đâu.

Chúc cả nhà thứ sáu vui vẻ!

https://www.facebook.com/HUYNHTHEDU/posts/10157041995448744