Cưỡng chế Vườn rau Lộc Hưng: Bất hợp pháp nhưng vẫn tiến hành, vì sao? (Khánh An-VOA)
Một Bloger làm phép tính là 5ha đất nhân với 100 triệu/mét thì khu đất này có giá 5000 tỉ đồng. Đây là một miếng mồi quá béo bở để các nhóm lợi ích tìm mọi cách chiếm đoạt cho bằng được. Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên phản đối hành động cưỡng chế và thu hồi đất bất hợp pháp tại Vườn rau Lộc Hưng. Chúng tôi chia sẻ với những đau thương và mất mát mà bà con nơi đây đang phải gánh chịu đặt biệt là trường hợp hai vợ chồng tù nhân lương tâm Huỳnh Anh Tú-Phạm Thanh Nghiên. Chúng tôi nhắc lại, vấn đề "sở hữu đất đai" là do thể chế chính trị quyết định vì vậy chịu trách nhiệm cao nhất trong những vụ như thế này chính là Đảng cộng sản Việt Nam.
Một luật sư khẳng định với VOA rằng việc cưỡng chế, tháo dỡ nhà cửa ở
khu vực Vườn rau Lộc Hưng, quận Tân Bình, TPHCM là hoàn toàn “trái pháp
luật” và cảnh báo về một “ngòi nổ Tiên Lãng” ngay giữa lòng Sài thành,
sau khi chính quyền “ra quân” rầm rộ và san bằng khoảng 200 ngôi nhà vào
ngày 8/1.
Theo chuyên gia pháp lý này, hành động cưỡng chế “phi pháp” đã “triệt
tiêu” quyền khiếu kiện của người dân, đồng thời cho thấy tình trạng
thực tế là doanh nghiệp lợi ích nhóm đang “mượn tay” chính quyền để cướp
đất của người dân.
Phi pháp
Phân tích về khía cạnh pháp lý trong việc tiến hành cưỡng chế tháo dỡ
hàng trăm ngôi nhà ở khu Vườn rau Lộc Hưng, Luật sư Trịnh Vĩnh Phúc từ
TPHCM nhận định với VOA:
“Tôi cho rằng việc lực lượng cưỡng chế của chính quyền kết hợp với
doanh nghiệp tiến hành cưỡng chế là không đúng trình tự pháp luật theo
quy định về Thu hồi đất, hoặc Cưỡng chế tháo dỡ”.
Theo ông, nếu chính quyền muốn thu hồi đất thì trước đó phải có quyết
định thu hồi, giải quyết việc bồi thường cho người dân và bố trí tái
định cư cho họ trong trường hợp họ không có chỗ ở.
“Khi tháo dỡ công trình xây dựng được gọi là trái phép thì cũng phải
theo trình tự. Phải có biên bản vi phạm hành chính, phải có quyết định
xử phạt hành chính yêu cầu tháo dỡ, nếu không tháo dỡ thì có quyết định
cưỡng chế. Tất cả phải theo trình tự và tống đạt cho người vi phạm”, LS.
Trịnh Vĩnh Phúc nói.
Nhiều người dân trong khu vực cho biết họ hoàn toàn không nhận được
bất cứ quyết định thu hồi nào cho tới khi chứng kiến hàng trăm cảnh sát
cơ động, an ninh, lực lượng chức năng cùng xe ủi, thiết bị tháo dỡ ập
đến tiến hành cưỡng chế “bất ngờ” vào ngày 4/1, và bắt đi hàng chục
người phản đối việc cưỡng chế.
Phi nhân
Sau đợt cưỡng chế lần 2 vào ngày 8/1, tổng cộng có khoảng 200 căn nhà, trị giá hơn 200 tỷ đồng, của người dân đã bị san phẳng.
Ông Cao Hà Trực, người vừa trả lời phỏng vấn của VOA vào ngày hôm
trước, đã bị lực lượng chức năng bắt đi ngay vào sáng 8/1, trước khi
chính quyền tiến hành cưỡng chế. Sau đó, vợ ông cũng bị bắt đi, để lại
những đứa con thơ gào khóc bên căn nhà bị phá nát của họ.
Trong số hàng trăm người rơi vào cảnh màn trời chiếu đất sau ngày
8/1, có vợ chồng tù nhân lương tâm Huỳnh Anh Tú-Phạm Thanh Nghiên và gần
20 thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa.
Do liên tục bị “tra tấn tinh thần” sau khi mãn hạn tù, nhà hoạt động
Phạm Thanh Nghiên đã chuyển vào Sài Gòn sinh sống vài năm gần đây sau
khi kết hôn với cựu tù nhân lương tâm Huỳnh Anh Tú. Họ vừa mới có đứa
con gái đầu lòng khoảng 1 năm nay.
“Vợ chồng tôi góp hết vốn liếng có được và đi vay mượn thêm để liều
mua đất, xây nhà ở đây. Tôi cũng đã biết trước và nói rằng đây như là
một canh bạc, nhưng vì quá thương con và nghĩ rằng phải cho nó một ngôi
nhà và hy vọng con tôi sẽ có 1, 2 năm đầu đời được đi lại, bi bô trong
ngôi nhà của chính nó…”, bà Phạm Thanh Nghiên chia sẻ với VOA.
Trước tình hình cưỡng chế căng thẳng, “nội bất xuất, ngoại bất nhập”,
bà Nghiên đã phải ôm con cùng hàng trăm người dân khác rời khỏi khu
vực, mà chưa biết sắp tới họ sẽ ngủ ở đâu, trong khi cái Tết Nguyên Đán
lại đang cận kề.
“Cưỡng chế rầm rộ, bất kể sự ổn định, quyền sống, chỗ cư trú, tính
mạng, tài sản của bao nhiêu người cho thấy hành động đó quyết liệt đến
mức thô bạo. Theo tôi, việc đó rõ ràng không phù hợp cả về góc độ pháp
lý lẫn đạo lý”, LS. Trịnh Vĩnh Phúc nhận xét.
Quyền lợi nhóm lợi ích?
Chuyên gia pháp lý này cho rằng việc cưỡng chế “bất hợp pháp” của lực
lượng chức năng đã “triệt tiêu” quyền khiếu kiện của người dân và cho
thấy quyết tâm lấy đất của nhà chức trách và doanh nghiệp có quyền lợi
liên quan. Ông giải thích:
“Thu hồi đất không có quyết định, cưỡng chế không có quyết định là vì
họ muốn tránh bị người dân khiếu kiện. Họ triệt tiêu quyền khiếu kiện
đã được pháp luật quy định của người dân. Như vậy, người dân sẽ gặp khó
khăn như dựa vào đâu, khiếu nại về hành động gì, khi mà họ ập tới làm và
không để lại biên bản, quyết định, thông báo, giấy tờ gì hết. Tất cả
hành động đều bất ngờ, cấp thời, không để lại bất cứ giấy mực, tài liệu
ghi nhận sự việc, thì việc khiếu kiện của người dân cũng rất khó”.
Trong trường hợp này, theo LS. Phúc, người dân chỉ còn cách tố cáo về
việc cơ quan nhà nước đã làm sai, không đúng trình tự quy định của pháp
luật.
“Về mặt nguyên tắc, nếu vi phạm rõ ràng như vậy thì phải bị xử lý
hành chính cho tới có thể bị xử lý hình sự”, LS. Phúc nói. “Tuy nhiên,
có bị xử lý hay không lại là một vấn đề chưa thể biết được vì sự việc
xảy ra nhưng không thấy có sự can thiệp nào từ các cơ quan cấp cao hơn
khi người dân kêu cứu, cộng đồng mạng dậy sóng, báo chí nước ngoài phỏng
vấn…”
Trong lúc một số ý kiến trên mạng nêu nghi ngờ về khả năng Vườn rau
Lộc Hưng có thể là “lại quả” cho sân sau của một số quan chức, LS. Trịnh
Vĩnh Phúc nhận xét trên trang Facebook cá nhân rằng vụ cưỡng chế cho
thấy việc doanh nghiệp lợi ích nhóm đang mượn tay chính quyền để cướp
đất của dân đang là “một thực tế rành rành” và “Ai sẽ là người tháo ngòi
nổ cho một vụ Tiên Lãng giữa Sài Gòn?!”, giữa bối cảnh “đại án Thủ
Thiêm” vẫn còn chưa được giải quyết.