Dân Venezuela chạy trốn nạn đói, Brazil, Colombia tăng kiểm soát biên giới (Một Thế Giới)

Tình hình kinh tế Venezuela ngày càng xuống cấp nghiêm trọng, hàng trăm ngàn dân chạy trốn nạn đói đã qua các nước láng giềng, buộc Colombia và Brazil phải siết chặt khâu kiểm soát biên giới.

Theo Reuters ngày 9.2, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos đã đi thị sát vùng biên, nói ông sẽ ra lệnh siết chặt khâu kiểm soát di trú, tạm ngưng cấp thẻ nhập cảnh cho người di cư Venezuela và triển khai 3.000 nhân viên an ninh mới ở dọc biên giới, gồm thêm 2.120 lính.

Nói chuyện thành phố vùng biên Cucuta 670.000 dân, Tổng thống Santos cảnh báo chính phủ của ông sẽ truy tố nghiêm khắc bất kỳ hành vi trái pháp luật nào của người di cư Venezuela, vào lúc sự lo ngại tội phạm hình sự ngày càng tăng. Ông nói Colombia đã chi hàng triệu USD để giúp đỡ người di cư.

Colombia hiện đón làn sóng di cư Venezuela chạy trốn sự suy dinh dưỡng và bất ổn chính trị, trong nửa quý sau năm 2017 số người di cư đã hơn 550.000 người, tăng 62%. 

Ở bang Roraima (bắc Brazil), dân địa phương đã bất mãn với di dân Venezuela, nhất là ở thủ phủ Boa Vista có 300.000 dân. Chính quyền cho biết rạng sáng 8.2, hai quả bom xăng được ném qua cửa sổ để mở cửa những ngôi nhà có di dân đang ngủ. Vụ tấn công này làm một bé gái 3 tuổi bị phỏng cấp độ 2, cha mẹ em bị thương. Hôm 5.2, một vụ tương tự xảy ra, khiến một phụ nữ bị phỏng. 

Một quan chức bang nói với Reuters qua điện thoại: “Mọi thứ trở nên sự kỳ thị. Đó là bạo lực chống dân thường vô tội không thể chấp nhận được”.

Tổng thống Santos đã kêu gọi người dân Colombia không hành xử thù địch với người di cư Venezuela. Colombia ước tính mỗi ngày họ tốn 5 USD để nuôi ăn-ở người Venezuela di cư. Một số người đã đề nghị Tổng thống Colombia đừng đóng cửa biên giới, tiếp tục đón nhận người Venezuela đang sắp chết đói.

Trong khi đó ở thành phố vùng biên Boa Vista, Bộ trưởng Quốc phòng Raul Jungmann nói chính phủ Brazil cũng sẽ triển khai thêm quân và bắt đầu tái định cư cho hàng chục ngàn người di cư Venezuela tràn qua biên giới, mở tìm thức ăn, việc làm và chỗ trú ẩn.

Brazil và Cuba đều nói sẽ có những biện pháp đếm số di dân Venezuela vào nước họ: Brazil thống kê dân số, Colombia tiến hành đăng ký nhập cảnh.

Những động thái siết chặt kiểm soát biên giới của hai nước này có thể đe dọa van an toàn xã hội cho người di cư Venezuela, khi nước họ nhiều dầu mỏ đang lâm cảnh siêu lạm phát và kinh tế suy thoái trầm trọng suốt 5 năm qua.

Các động thái này cũng cho thấy người dân ngày càng thất vọng với Tổng thống Nicolas Maduro, người đang muốn tái trúng cử trong ngày bầu cử 22.4 tới ở Venezuela, trong lúc Mỹ và các nước khác cáo buộc chế độ Maduro đàn áp phe đối lập đang bị chia rẽ.

Tổng thống Colombia, ông Santos nói: “Tôi muốn nhắc lại với Tổng thống Maduro, đây là hậu quả từ các chính sách của ông, không phải lỗi của người Colombia, và là hậu quả của việc ông từ chối nhận viện trợ nhân đạo, không chỉ từ Colombia mà còn từ cộng đồng quốc tế”. 

Các quan chức Venezuela từ chối mình luận.

Ngày 8.2, chính phủ Mỹ lên án quyết định công bố ngày bầu cử tổng thống Venezuela, mà không bảo đảm sẽ là cuộc bầu cử tự do và công bằng.

Trước đó, cuộc đàm phán giữa chính phủ Venezuela và liên minh đối lập ở Cộng hòa Dominique đã bị đổ vỡ. Phe đối lập muốn lùi cuộc bầu cử tổng thống đến cuối năm 2018 để họ có thêm thời gian chọn một ứng cử viên, do hai lãnh đạo đều bị cấm tranh cử.

Nhóm Lima - giám sát cuộc khủng hoảng ở Venezuela, gồm nhiều nước Mỹ La-tinh và Canada sẽ họp ở Peru vào tuần tới, nhằm tìm cách phản ứng với việc Tổng thống Maduro quyết định vẫn tổ chức bầu cử tổng thống ngày 22.4 tới. 

Bích Ngọc (theo Reuters)