Công nhận Jerusalem là thủ đô Israel: mang đến hòa bình hay đổ máu? (Mai V. Pham)
Với
những căng thẳng bạo lực đang diễn ra, phải thừa nhận rằng quyết định
của chính quyền Trump đã trực tiếp tạo ra mối nguy với chính người dân
Mỹ và không mang đến lợi ích cho cho người dân. Công dân Mỹ không thể
nào phớt lờ rủi ro mà một số phần tử cực đoan Hồi giáo có thể gây ra
nhằm trả đũa Hoa Kỳ.
"Chỉ khi sức mạnh của tình yêu chiến thắng sự đam mê quyền lực, thế giới sẽ biết đến hòa bình".
Jimi Hendriz
Tổng
thống Donald Trump vừa ra một quyết định đảo ngược chính sách ngoại
giao của Hoa Kỳ : chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và
sẽ di dời Đại sứ quán từ Tel Aviv đến Jerusalem.
Vì sao ủng hộ quyết định của Tổng thống Donald Trump ?
Lập
luận phổ biến nhất của những người ủng hộ Trump là Jerusalem có nguồn
gốc thuộc về dân tộc Israel theo sách Cựu ước (Old Testament), vì thế
Trump đã làm đúng. Tuy nhiên, lập luận này là saivề mặt pháp lý và lịch
sử.
- Pháp lý :
Vào ngày 13/12/1949, Liên hiệp quốc (United Nations) đi đến đồng thuận
đặt Jerusalem dưới sự kiểm soát quốc tế theo nguyên tắc "corpus
separatum", được hiểu như là Jerusalem thuộc cả về Israel và Palestine.
Nhưng đến năm 1967, Israel bất chấp luật pháp quốc tế chiếm East
Jerusalem và tuyên bố chính quyền Israel sẽ áp dụng luật pháp và thẩm
quyền tại đây. Sự chiếm đóng này của Isarel là vi phạm nghiêm trọng luật
pháp quốc tế. Chưa dừng lại ở đó, tháng
7/1980, Israel thông qua đạo luật "Jerusalem Law", tuyên bố Jerusalem
là thủ đô của Israel. Để đáp lại quyết định này của Israel, Hội đồng Bảo
an Liên hợp quốc (United Nations Security Council), bao gồm Hoa Kỳ, đã
thông qua Nghị quyết 478, không công nhận tuyên bố của Israel.
Cho đến nay, các Đại sứ quán của các nước vẫn được đặt tại thành phố
lớn thứ hai Israel là Tel Aviv. Không công nhận Jerusalem thuộc về
Israel đã trở trành một chính sách gần phổ quát giữa các quốc gia phương
Tây.
- Lịch sử :Nếu chỉ dựa vào sách Cựu ước
để chứng minh Jerusalem là của Israel thì hoàn toàn không thuyết phục
bởi sách Cựu ước đã được chứng minh có nhiều sai sót về lịch sử và khoa
học. Theo Giáo sư Lịch sử Juan Cole, Đại học Michigan, Jerusalem được
thành lập từ năm 3000 TCN đến 2600 TCN, có thể bởi người Tây Xêmit (West
Semetic) hoặc là người Canaanite, vốn là tổ tiên chung của người
Palestine, Lebanese, Syrians, Jordanians, và người Jews (Do Thái). Người
Do Thái đã không xây dựng Jerusalem cách đây 3000 năm và Jerusalem đã
tồn tại khoảng 2700 năm trước khi đạo Do thái giáo xuất hiện. Đặc biệt,
không có bằng chứng thờ phượng của người Do thái tại Jerusalem trong
những năm 1000 TCN, ngoài các bằng chứng khảo cổ thờ phượng các vị thần
Canaanite được tìm thấy trong các di tích tại Jerusalem.
Ai đã phản đối quyết định của Trump ?
Đến
thời điểm này, ngoài chính phủ Israel ủng hộ Trump, thì tất cả các
nước, bao gồm các đồng minh lâu đời nhất của Hoa Kỳ và Đức Giáo Hoàng
Francis, đã mạnh mẽ phản đối sự công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel
bởi chính phủ Hoa Kỳ.
Đại
sứ Anh Matthew Rycroft cho biết : "Chúng tôi không nhất trí với quyết
định của Mỹ về việc chuyển đại sứ quán đến Jerusalem và đơn phương công
nhận nó là thủ đô của Israel trước khi có thoả thuận cuối cùng".
Đại
sứ Pháp François Delattre cho rằng quyết định của Tổng thống Trump mang
đến nguy cơ về xung đột chính trị, có thể chuyển thành xung đột tôn
giáo không thể khắc phục được.
Nhiều
thành viên của Hội đồng Bảo an đã chỉ trích quyết định của chính quyền
Trump, cho rằng nó gây nguy cơ về việc sớm xét đoán kết quả tình trạng
cuối cùng của Jerusalem, đe doạ toàn bộ tiến trình hoà bình. Các nước
cũng bày tỏ quan ngại nó có thể khiến các nhóm cực đoan gia tăng căng
thẳng ở Trung Đông.
Hội
đồng tôn giáo gồm của các nhà thờ tại Jerusalem cũng đã gửi một lá thư
đến Tổng thống Trump vào ngày 6/12, mong mỏi Trump sẽ rút lại quyết định
và trả Israel về thực thể quốc tế trước đây của nó.
Tại Roma, Giáo hoàng Francis chia sẽ : "Tôi
muốn chân thành kêu gọi tất cả mọi người cam kết tôn trọng tình trạng
hiện thời của Jerusalem, chiếu theo những giải quyết của Liên hợp quốc".
Quyết định bất chấp của chính quyền Hoa Kỳ
Hầu
hết những ai ủng hộ sự công nhận của chính quyền Hoa Kỳ đều cho rằng
Trump đã giữ lời hứa và đó là điều tốt. Tuy nhiên, hãy thử nhìn vấn đề ở
nhiều góc cạnh để có một nhận định đúng đắn hơn.
Đúng
là vào năm 1995, dưới thời Tổng thống Bill Clinton, Quốc hội Hoa Kỳ có
thông qua đạo luật công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và di chuyển
Đại sứ quán đến đó. Tuy nhiên, Tổng thống Bill Clinton đã sử dụng quyền
lực Hành pháp để kí lệnh trì hoãn đạo luật này vì lo ngại về an ninh
cũng như lo sợ lợi ích của Hoa Kỳ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Việc kí trì
hoãn này đã liên tiếp được thực hiện bởi chính quyền của Tổng thống
George W. Bush và Barack Obama.
Theo nhiều nguồn tin, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, James Mattis và Bộ Ngoại giao, Rex Tillerson, đã phản đối quyết định của Trump. Trường
Đại học Maryland vừa công bố cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng
11/2017, tham khảo ý kiến di chuyển Đại sứ quán Hoa Kỳ từ Tel Aviv đến
Jerusalem, chỉ có khoảng 16% người Mỹ gốc
Do Thái ủng hộ việc di chuyển Đại sứ quán đến Jerusalem và 63% người Mỹ
phản đối. Vì thế, nếu chỉ vì muốn giữ lời hứa cho một nhóm công dân Mỹ
gốc Do Thái, chỉ chiếm khoảng 2% dân số Mỹ, mà phớt lờ ý kiến của hơn
95% còn lại, thì quyết định của Trump có thực sự vì toàn dân Mỹ hay
không ?
Isarel
đã ngồi xổm lên luật pháp, chiếm đóng Jerusalem vào năm 1967 ; trong
khi đó, chính quyền Trump cũng đạp lên Nghị định 478 của Liên hợp quốc,
để công nhận Jerusalem là thủ đô Israel. Nếu Isarel có đủ bằng chứng
lịch sử chứng minh Jerusalem thuộc về họ, tại sao không thưa kiện ra Tòa
án Quốc tế để hợp pháp, chính đáng có Jerusalem ? Rõ ràng là họ không
thể chứng minh điều đó nên phải dùng sức mạnh quân sự để chiếm đóng
Jerusalem. Hành động xem thường luật pháp quốc tế của Israel có khác gì
với sự vô pháp của chính quyền cộng sản Trung quốc đã phớt lờ phán quyết
của Tòa án Trọng tài quốc tế về biển Đông và đơn phương công nhận biển
Đông là của họ.
Bạo lực và máu đã đổ
Câu
hỏi cần phải đặt ra là sự công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel của
Hoa Kỳ vào thời điểm này có thực sự cần thiết hay không ? Sự công nhận
này sẽ mang đến hòa bình hay máu lửa cho vùng đất mà sự xung đột và bạo
lực luôn tiềm ẩn ?
Bạo
lực triền miên giữa người Israel và người Palestine là mâu thuẫn kéo
dài không chỉ về thành phố Jerusalem, nhưng còn là tinh thần và niềm
tin, giữa Israel, một trong những nước có quân đội hùng mạnh nhất, với
người Palestine bản xứ, vốn đã bị Israel cai trị và bị lưu vong trong
nhiều thập kỷ qua.
Bởi
thế, hầu hết các quốc gia đã phản đối và chỉ trích quyết định của Trump
vì nỗi lo về an ninh đã có từ rất lâu tại khu vực này. Quyết
định của Trump được ví như quăng xăng vào than hồng, bởi nó có tính thù
nghịch đối với người Palestine và khinh thường cả thế giới Ả Rập và Hồi
giáo.
Cần
lưu ý rằng Hoa Kỳ và thế giới đang phải đối mặt với một số rủi ro đáng
ngại, bao gồm Bắc Hàn, Syria, Venezuela, ISIS. Trump chọn thời điểm vô
cùng nhạy cảm để tuyên bố có phải là quyết định khôn ngoan ?
Theo
nguồn tin của các cơ quan Y Tế Palestine, tính đến sáng thứ Bảy ngày
9/12/2017, đã có 4 người Palestine chết và hơn 300 người bị thương do
xung đột vũ lực với an ninh Israel trong các cuộc biểu tình tại
Jerusalem. Biểu tình phản đối Hoa Kỳ cũng đã diễn ra ở nhiều nơi trên
thế giới như Malaysia, Pakistan, Jordan, Turkey, Toronto (Canada) và
Chicago (Hoa Kỳ). Trong một bài phát biểu tại thành phố Gaza, thủ lãnh
nhóm Hamas cho biết động thái của Hoa Kỳ là "tuyên chiến chống lại người
Palestine" và kêu gọi một cuộc nổi dậy mới.
Ngày
6/12/2017, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng đưa ra "cảnh báo trên toàn thế
giới" (Worldwide Caution), cảnh báo về nguy cơ "hành động khủng bố, bạo
lực chính trị và hoạt động tội phạm chống lại công dân Hoa Kỳ".
Với
những căng thẳng bạo lực đang diễn ra, phải thừa nhận rằng quyết định
của chính quyền Trump đã trực tiếp tạo ra mối nguy với chính người dân
Mỹ và không mang đến lợi ích cho cho người dân. Công dân Mỹ không thể
nào phớt lờ rủi ro mà một số phần tử cực đoan Hồi giáo có thể gây ra
nhằm trả đũa Hoa Kỳ.
Thay lời kết
Là
người đứng đầu cơ quan Hành pháp, Tổng thống Donald Trump là người
quyền lực nhất để ra quyết định cuối cùng đối với việc công nhận
Jerusalem là thủ đô của Israel. Vì thế, Trump là người có trách nhiệm
cao nhất đối với những hậu quả mà quyết định này sẽ mang đến.
Trong
thực tế, theo nhận định của các nhà phân tích, thì các tỉ phú, nhà vận
động hành lang người Do Thái và những Kito giáo cực đoan, chính là những
người đứng đằng sau quyết định của Trump.
Những
ai ủng hộ quyết định của Trump hãy thật thà và nghiêm túc tự hỏi bản
thân : Một chính quyền ngồi xổm lên luật pháp quốc tế là đúng hay sai ?
Công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel sẽ mang đến lợi ích gì cho tiến trình hòa bình ở Jerusalem ?
Thế giới loài người ngày càng tiến bộ, văn minh và nhân bản hơn rất nhiều so với vài chục năm trước đây.
Ngày xưa, các nước tham chiến để tranh giành thuộc địa. Ngày nay, con
người văn minh hơn, nên mong muốn chung sống với nhau trong hòa bình và
bao dung. Quyết định của Trump sẽ kiến tạo hòa bình hay gây ra bạo lực
chết chóc ?
Một
người hiểu biết sẽ cân nhắc hậu quả của hành động trước khi thực hiện.
Nếu hậu quả là xấu và nặng kí hơn lợi ích, thì họ sẽ không làm. Một chính trị gia lương thiện sẽ đặt lợi ích và sự an toàn của người dân lên trên hết. Trách
nhiệm lương tâm của các lãnh đạo quốc gia là không tạo ra những điều
kiện có thể dẫn đến bạo lực và đổ máu. Những người tiền nhiệm của Trump,
bao gồm những người ủng hộ Israel như Ronald Reagan và George W. Bush,
đã rất hiểu điều này. Nhưng, Trump thì không.
Triết gia lừng lẫy Aristole nhấn mạnh : "Chiến thắng một cuộc chiến là không đủ ; thiết lập hòa bình mới quan trọng hơn nhiều".
Nhìn lại toàn bộ sự việc để thấy được rằng quyết
định của Trump chỉ là sự phô trương quyền lực và không phải vì lợi ích
của toàn dân Hoa Kỳ. Khi sự đam mê quyền lực lớn hơn tình yêu cho hòa
bình, người ta sẽ có những quyết định nguy hại. Có lẽ như Jimi Hendriz
chia sẽ, "Chỉ khi sức mạnh của tình yêu chiến thắng sự đam mê quyền lực,
thế giới sẽ biết đến hòa bình".
Có
khá nhiều người Kitô giáo Việt Nam ủng hộ quyết định của Tổng thống
Donald Trump. Các bạn nghĩ gì khi đã có trên 300 người bị thương và 4
người chết do căng thẳng bạo lực từ biểu tình phản đối Hoa Kỳ và Israel ?
Họ đáng chết chăng ? Nên nhớ số người Hồi giáo cực đoan chỉ là tiểu số
và phần còn lại có quyền được mưu cầu hạnh phúc và hòa bình như mọi dân
tộc khác trên thế giới.
Hãy
nghĩ đến những căng thẳng bạo lực trong những ngày sắp tới. Chắc chắn
số người bị thương và thiệt mạng sẽ tăng, trong đó sẽ có những người ôn
hòa phản đối. Máu của người dân sẽ đổ ra và liệu có xứng đáng với sự công nhận có tính khiêu khích và không cần thiết hay không ? Tại
sao Jerusalem không thể tạm thời là vùng đất linh thiêng và hòa bình
của cả người Israel và Palestine, của Thiên Chúa giáo, Hồi giáo và Do
Thái giáo, cho đến khi cả hai bên cùng tìm ra giải pháp ôn hòa khác ?
Đừng
để sự tôn sùng Trump quá độ làm mù quáng lương tri. Há chẳng phải sách
Thánh Vịnh 34:14 đã dạy rằng : "Hãy tránh xa sự ác, làm điều lành ; tìm
kiếm hòa bình và theo đuổi sự ấy".
Mai V. Pham
Thành viên Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên
"Đa Nguyên – Bất Bạo Động – Hòa Giải & Hòa Hợp Dân Tộc"
Tham khảo :
https://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/my-bi-co-lap-tai-lien-hop-quoc-trong-hop-khan-ve-jerusalem-3681925.html
https://www.nytimes.com/2017/12/06/world/europe/trump-jerusalem-pope.html
https://www.juancole.com/2010/03/top-ten-reasons-east-jerusalem-does-not.html
http://www.maannews.com/Content.aspx ?id=779597
https://travel.state.gov/content/travel/en/traveladvisories/traveladvisories/worldwide-caution.html
https://qz.com/1148673/trumps-jerusalem-move-is-backed-by-billionaires-lobbyists-and-evangelicals/
