Những tranh chấp về đất đai là vấn đề chính trị lớn nhất của Việt Nam (The Economist)
"Một giả thuyết là tòa án
sẽ thông qua các bản án tương đối ôn hòa và một số thỏa hiệp thầm lặng
sẽ được đưa ra để đỡ mất mặt. Tuy nhiên, ngay cả khi chính phủ tìm kiếm
một chấp vá tạm thời tại Đồng Tâm, thì sẽ có thêm nhiều khu đất nông
nghiệp khác nữa sẽ bị san bằng trước khi đô thị hoá phi nước đại ở Việt
Nam bắt đầu. Chờ đợi nhiều trận chiến tranh chấp sắp tới."
(The Economist) - Trong nhiều năm, người dân Đồng Tâm, một ngôi làng gần thủ đô của Việt Nam, đã đấu tranh cho quyền được tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp. Sự kiên nhẫn của họ đã bốc hơi vào tháng Tư, khi chính quyền bắt giữ một nhóm người cao tuổi, là những ngươig được dân làng chọn để báo cáo vụ việc với chính phủ. Dân làng đã áp đảo hàng chục công an được đưa tới, tạm giam giữ họ trong ủy ban. Những người ủng hộ đã chặn những con đường gần đó bằng những đống đá, và ít nhất một người đe dọa sẽ đốt cháy ủy ban.
Cuộc bao vây kéo dài một tuần đã đánh dấu một bước tiến mới trong các cuộc chiến tranh vô tận của Việt Nam đối với đất đai - nguyên nhân chính gây ra những than phiền trong nước và một trong những nhức nhối lớn nhất của Đảng cộng sản. Người dân theo dõi vụ việc qua truyền thông xã hội, và cuối cùng là báo chí nhà nước. Nhưng cũng đáng ngạc nhiên là sự đầu hàng của chính phủ, do bí thư Hà Nội thương lượng. Các nhà chức trách đã bảo đảm việc thả con tin ra bằng cách hứa sẽ không truy tố dân làng và cam kết điều tra lại khiếu nại của họ.
Nền kinh tế khó khăn của Việt Nam, tăng trưởng trên 6% mỗi năm, đòi hỏi nhiều chỗ cho đường xá, cầu, đập nước, và các khu công nghiệp. Mỗi năm, các thành phố phát triển, phải tìm kiếm không gian cho một triệu lượt khách mới. Tổng diện tích đất nông nghiệp mất đi do sự phát triển trong hai thập kỷ qua rất khó để định lượng. Một điều chắc chắn là nó vượt xa diện tích đã thay đổi trong những biến động bạo lực trong những năm 1950, khi những kẻ cai trị Cộng sản Bắc Việt buộc buộc phải tái phân phối đất nông nghiệp.
Việc chuyển đổi theo quy mô này sẽ gây ra sự rúng động ở bất cứ nơi nào, nhưng đặc biệt rất khó khăn ở Việt Nam, một nhà nước độc đảng nơi mà chính phủ cho phép sử dụng đất, nhưng khẳng định tất cả đất đai thuộc sở hữu của nhà nước. Bồi thường cho các vụ thu hồi đất thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Tham vấn có thể là hời hợt, và tòa án hiếm khi giải quyết khiếu nại. Cư dân bị trục xuất đôi khi than phiền về sự thông đồng giữa các quan chức địa phương và các nhà phát triển.
Những điều này đang làm méo mó sự phát triển của Việt Nam. Giá đất tại khu vực ngoại vi các thành phố rẻ khiến có những dự án phình ra phía ngoại ô thay vì tập trung vào thành phố. Thực trạng này, theo Ngân hàng Thế giới cảnh báo, làm tăng chi phí dịch vụ công và làm giảm hiệu quả trong nỗ lực xây dựng các trung tâm kinh doanh. Nhưng lo lắng nhiều hơn cho đảng là sự tức giận sâu thẳm từ việc buộc phải di dời và quyền sở hữu đất yếu kém, có thể tạo ra bùng nổ. Các số liệu chính thức cho thấy tranh chấp đất đai chiếm hơn hai phần ba tổng số các khiếu nại. Sự phẫn nộ từ những người dân ở vùng nông thôn làm suy yếu niềm tin và làm suy yếu sự ủng hộ đối với Đảng Cộng sản.
Facebook đã trở thành một phương tiện phổ biến để xả phẫn nộ về mọi thứ bất công như vụ xả độc ở biển miền trung vào năm ngoái. Nếu cuộc tranh chấp ở Đồng Tâm xảy ra 10 năm trước "không ai có thể nghe nói về nó", một người địa phương nói. Việc đầu hàng của chính phủ có lẽ là do không thể tránh khỏi khi vụ viện gây được sự chú ý đáng kể của nhiều người trên truyền thông.
Sau hai tháng, chính phủ vẫn đang cố gắng tìm cách giải quyết, trong nỗ lực sẽ không tạo ra tiền lệ mà có thể hối tiếc về sau. Thanh tra vẫn chưa công bố bản báo cáo điều tra của họ, mà họ đã hứa sẽ công bố trong vòng 45 ngày. Tuy nhiên, vụ việc đã đổi ngược hoàn toàn, khi công an thông báo hôm 13/6 rằng sẽ truy tố một số người dân Đồng Tâm. Đảng có lẽ quyết định rằng nếu không làm gì sẽ khuyến khích những người dân phẫn nộ khác dùng bạo lực trong tranh chấp để gây sự chú ý như Đồng Tâm.
Một giả thuyết là tòa án sẽ thông qua các bản án tương đối ôn hòa và một số thỏa hiệp thầm lặng sẽ được đưa ra để đỡ mất mặt. Tuy nhiên, ngay cả khi chính phủ tìm kiếm một chấp vá tạm thời tại Đồng Tâm, thì sẽ có thêm nhiều khu đất nông nghiệp khác nữa sẽ bị san bằng trước khi đô thị hoá phi nước đại ở Việt Nam bắt đầu. Chờ đợi nhiều trận chiến tranh chấp sắp tới.
15/6/2017 Mai V Pham chuyển dịch từ http://www.economist.com/…/21723423-communist-party-does-no…
(The Economist) - Trong nhiều năm, người dân Đồng Tâm, một ngôi làng gần thủ đô của Việt Nam, đã đấu tranh cho quyền được tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp. Sự kiên nhẫn của họ đã bốc hơi vào tháng Tư, khi chính quyền bắt giữ một nhóm người cao tuổi, là những ngươig được dân làng chọn để báo cáo vụ việc với chính phủ. Dân làng đã áp đảo hàng chục công an được đưa tới, tạm giam giữ họ trong ủy ban. Những người ủng hộ đã chặn những con đường gần đó bằng những đống đá, và ít nhất một người đe dọa sẽ đốt cháy ủy ban.
Cuộc bao vây kéo dài một tuần đã đánh dấu một bước tiến mới trong các cuộc chiến tranh vô tận của Việt Nam đối với đất đai - nguyên nhân chính gây ra những than phiền trong nước và một trong những nhức nhối lớn nhất của Đảng cộng sản. Người dân theo dõi vụ việc qua truyền thông xã hội, và cuối cùng là báo chí nhà nước. Nhưng cũng đáng ngạc nhiên là sự đầu hàng của chính phủ, do bí thư Hà Nội thương lượng. Các nhà chức trách đã bảo đảm việc thả con tin ra bằng cách hứa sẽ không truy tố dân làng và cam kết điều tra lại khiếu nại của họ.
Nền kinh tế khó khăn của Việt Nam, tăng trưởng trên 6% mỗi năm, đòi hỏi nhiều chỗ cho đường xá, cầu, đập nước, và các khu công nghiệp. Mỗi năm, các thành phố phát triển, phải tìm kiếm không gian cho một triệu lượt khách mới. Tổng diện tích đất nông nghiệp mất đi do sự phát triển trong hai thập kỷ qua rất khó để định lượng. Một điều chắc chắn là nó vượt xa diện tích đã thay đổi trong những biến động bạo lực trong những năm 1950, khi những kẻ cai trị Cộng sản Bắc Việt buộc buộc phải tái phân phối đất nông nghiệp.
Việc chuyển đổi theo quy mô này sẽ gây ra sự rúng động ở bất cứ nơi nào, nhưng đặc biệt rất khó khăn ở Việt Nam, một nhà nước độc đảng nơi mà chính phủ cho phép sử dụng đất, nhưng khẳng định tất cả đất đai thuộc sở hữu của nhà nước. Bồi thường cho các vụ thu hồi đất thấp hơn nhiều so với giá thị trường. Tham vấn có thể là hời hợt, và tòa án hiếm khi giải quyết khiếu nại. Cư dân bị trục xuất đôi khi than phiền về sự thông đồng giữa các quan chức địa phương và các nhà phát triển.
Những điều này đang làm méo mó sự phát triển của Việt Nam. Giá đất tại khu vực ngoại vi các thành phố rẻ khiến có những dự án phình ra phía ngoại ô thay vì tập trung vào thành phố. Thực trạng này, theo Ngân hàng Thế giới cảnh báo, làm tăng chi phí dịch vụ công và làm giảm hiệu quả trong nỗ lực xây dựng các trung tâm kinh doanh. Nhưng lo lắng nhiều hơn cho đảng là sự tức giận sâu thẳm từ việc buộc phải di dời và quyền sở hữu đất yếu kém, có thể tạo ra bùng nổ. Các số liệu chính thức cho thấy tranh chấp đất đai chiếm hơn hai phần ba tổng số các khiếu nại. Sự phẫn nộ từ những người dân ở vùng nông thôn làm suy yếu niềm tin và làm suy yếu sự ủng hộ đối với Đảng Cộng sản.
Facebook đã trở thành một phương tiện phổ biến để xả phẫn nộ về mọi thứ bất công như vụ xả độc ở biển miền trung vào năm ngoái. Nếu cuộc tranh chấp ở Đồng Tâm xảy ra 10 năm trước "không ai có thể nghe nói về nó", một người địa phương nói. Việc đầu hàng của chính phủ có lẽ là do không thể tránh khỏi khi vụ viện gây được sự chú ý đáng kể của nhiều người trên truyền thông.
Sau hai tháng, chính phủ vẫn đang cố gắng tìm cách giải quyết, trong nỗ lực sẽ không tạo ra tiền lệ mà có thể hối tiếc về sau. Thanh tra vẫn chưa công bố bản báo cáo điều tra của họ, mà họ đã hứa sẽ công bố trong vòng 45 ngày. Tuy nhiên, vụ việc đã đổi ngược hoàn toàn, khi công an thông báo hôm 13/6 rằng sẽ truy tố một số người dân Đồng Tâm. Đảng có lẽ quyết định rằng nếu không làm gì sẽ khuyến khích những người dân phẫn nộ khác dùng bạo lực trong tranh chấp để gây sự chú ý như Đồng Tâm.
Một giả thuyết là tòa án sẽ thông qua các bản án tương đối ôn hòa và một số thỏa hiệp thầm lặng sẽ được đưa ra để đỡ mất mặt. Tuy nhiên, ngay cả khi chính phủ tìm kiếm một chấp vá tạm thời tại Đồng Tâm, thì sẽ có thêm nhiều khu đất nông nghiệp khác nữa sẽ bị san bằng trước khi đô thị hoá phi nước đại ở Việt Nam bắt đầu. Chờ đợi nhiều trận chiến tranh chấp sắp tới.
15/6/2017 Mai V Pham chuyển dịch từ http://www.economist.com/…/21723423-communist-party-does-no…
