Mỹ trở thành một nhà nước côn đồ ? (Xã Luận-Nguyễn Gia Kiểng)
Xã luận:Mỹ trở thành một nhà nước côn đồ ?
Một
câu hỏi được đặt ra là quyết định của Donald Trump, một quyết định có
thể coi là một tội ác đối với tương lai nhân loại, sẽ có ảnh hưởng nào
đối với cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường ? Câu trả lời là không có gì
đáng kể.
Donald
Trump một lần nữa đã gây ngạc nhiên và phẫn nộ cho mọi dân tộc văn minh
và mọi người quan tâm tới tương lai thế giới với quyết định rút nước Mỹ
ra khỏi Thỏa Ước Paris về khí hậu.
Dĩ
nhiên có nhiều tranh luận về môi trường và khí hậu vì đó là vấn đề lớn,
có lẽ là vấn đề lớn nhất của thế giới hiện nay. Người ta tranh luận xem
nhiệt độ trái đất sẽ tăng lên 2° hay 1,5% vào năm 2100 nhưng không ai
phủ nhận là nhiệt độ đang tăng lên kéo theo những hậu quả nghiêm trọng.
Người ta tranh luận xem trách nhiệm của con người quan trọng tới mức độ
nào trong sự thay đổi khí hậu này nhưng không ai phủ nhận rằng các hoạt
hoạt động kỹ nghệ đã có vai trò quyết định. Cũng không ai phủ nhận rằng
khối lượng khí CO2 do các nhà máy nhả ra hiện nay đã đạt tới mức độ báo
động 56 nghìn tỷ mét khối mỗi năm và sẽ đạt tới 70 nghìn tỷ mét khối vào
năm 2100 nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.
Hội
nghị thế giới về khí hậu COP21 tại Paris cuối năm 2015 đã là một cột
mốc lớn đánh dấu sự trưởng thành của ý thức của loài người rằng sự sống
trên mặt đất bị đang bị đe dọa và như thế mọi tiến bộ và thành công đều
có thể trở thành vô nghĩa. Đó cũng là ý thức rằng tất cả mọi dân tộc đều
bị ràng buộc với nhau trong trách nhiệm chung là bảo vệ sự sống trên
trái đất, một trái đất mà những con người hôm nay chỉ mượn tạm của các
thế hệ mai sau. Chính ý thức này đã khiến 195 nước tham dự hội nghị
COP21 đi đến quyết định chung là Thỏa Ước Paris theo đó các quốc gia cam
kết sẽ làm mọi cố gắng cần thiết để khối lượng CO2 xả thải vào năm 2025
sẽ giảm 26% so với mức độ năm 2005. Để giúp các nước nghèo trong cố
gắng đó, bắt đầu từ năm 2020 các nước giầu sẽ đóng góp 100 tỷ USD mỗi
năm, nghĩa là 0,15% tổng sản lượng thế giới, trong một quỹ khí hậu do
Liên Hiệp Quốc quản lý. Đó là một cố gắng vừa rất khiêm tốn vừa rất cần
thiết.
Để chống lại Thỏa Ước Paris Donald Trump đã sử dụng những luận điệu mỵ dân một cách lố bịch.
Ông
nói rằng các biện pháp giảm khối lượng CO2 sẽ khiến Hoa Kỳ mất 2,7
triệu công ăn việc làm. Lập luận này, do các nhóm áp lực dân túy đưa ra,
đã bị các chuyên gia và các công ty lớn của chính nước Mỹ, kể cả các
công ty dầu khí, cực lực bác bỏ.
Donald
Trump cũng nói rằng Thỏa Ước Paris sẽ khiến Trung Quốc trên thực tế trở
thành nước độc quyền sử dụng than đá. Càng sai hơn. Dù có hay không có
Thỏa Ước Paris thì Trung Quốc cũng bắt buộc phải giảm một cách mạnh mẽ
và nhanh chóng các kỹ nghệ ô nhiễm, nhất là than và thép, vì một lý do
rất giản dị là đất nước Trung Quốc đã bị hủy hoại ở một mức độ nghiêm
trọng, tuổi thọ của người Trung Quốc đang giảm một cách báo động và đang
có cả một phong trào bỏ chạy khỏi Trung Quốc của những người giầu có.
Một
lập luận khác của Donald Trump là sự đóng góp cho quỹ khí hậu quá tốn
kém cho Mỹ. Nhưng mức đóng góp này chỉ được dự trù là 3 tỷ USD mỗi năm,
nghĩa là 0,02% GDP, hay 0,5% ngân sách quốc phòng, của Hoa Kỳ.
Tóm
lại những lập luận của Donald Trump để rút Hoa Kỳ khỏi Thỏa Ước Paris
hoàn toàn sai, chúng chỉ khiến uy tín vốn đã rất thấp của ông trong dư
luận thế giới còn xuống thấp hơn. Lần đầu tiên một quyết định của tổng
thống Mỹ bị phản bác không nể nang và ngay tức khắc bởi tất cả các nước,
kể cả các đồng minh.
Tuy
nhiên một câu hỏi được đặt ra là quyết định của ông, một quyết định có
thể coi là một tội ác đối với tương lai nhân loại, sẽ có ảnh hưởng nào
đối với cuộc đấu tranh bảo vệ môi trường ? Câu trả lời là không có gì
đáng kể. Ngay trước khi Trump tuyên bố quyết định này, 30 trong số 50
bang của Hoa Kỳ đã khẳng định là họ sẽ tuân thủ những quy định của Thỏa
Ước Paris và họ hoàn toàn có thẩm quyền về môi trường. Các công ty lớn
của Mỹ cũng đã lên tiếng phát biểu cùng một lập trường. Cũng nên hiểu
rằng môi trường chủ yếu là một vấn đề của sản xuất và do đó chủ yếu tùy
thuộc các công ty trong khi cố gắng chính của tất cả các công ty lớn
trên thế giới hiện nay, kể cả các công ty Mỹ, là sản xuất một cách sạch
sẽ.
Mặt
trận khí hậu và môi trường cũng rất vững. Tất cả các nước Châu Âu dù
không cần hội ý với nhau đều đã tức khắc bác bỏ đề nghị thương thuyết
lại Thỏa Ước Paris của Trump. Châu Âu là trung tâm của cuộc chiến đấu
bảo vệ môi trường và chưa bao giờ Châu Âu đoàn kết như lần này. Còn
Trung Quốc và Ấn Độ thì không cần ai bắt buộc cũng không có chọn lựa nào
khác là giảm ô nhiễm và giảm khối lượng CO2 thải ra bởi vì đó là sự
chọn lựa giữa sống và chết theo nghĩa đen.
Sau
cùng, quyết định rút Hoa Kỳ khỏi Thỏa Ước Paris của Donald Trump cũng
sẽ chỉ có hiệu lực trong bốn năm nữa, lúc đó có tất cả mọi xác xuất là
Donald Trump không còn là tổng thống Mỹ nữa và vị tổng thống mới sẽ chỉ
có thể sáng suốt hơn.
Quyết
định của Donald Trump khiến nhiều người đặt câu hỏi : phải chăng, với
Donald Trump, Hoa Kỳ đang trở thành một nhà nước côn đồ mới thách thức
thế giới ? Có thể đó là điều Trump muốn nhưng ông sẽ khám phá ra rằng
tổng thống Mỹ không có nhiều quyền như ông tưởng. Tổng thống Mỹ không có
toàn quyền trên chính quyền Mỹ và chính quyền Mỹ cũng không có toàn
quyền trên xã hội Mỹ. Và xã hội Mỹ là một xã hội văn minh của một dân
tộc lớn, tự do và dũng cảm.
Nguyễn Gia Kiểng
(05/06/2017)