Chấn động ngoại giao Hoa Kỳ : Đặc sứ Mỹ cố vấn cho điện Kremlin bảo vệ lợi ích của nước Nga (Thanh Hà)
Cuộc điện đàm 5 phút hôm 14/10/2025 giữa đặc sứ Mỹ về Ukraina Steve Witkoff và cố vấn của tổng thống Nga Yuri Ushakov đang làm dấy lên nghi vấn : đặc phái viên của tổng thống Donald Trump đang giúp Điện Kremlin bảo vệ lợi ích của nước Nga. Ngoại trưởng kiêm cố vấn an ninh quốc gia, Marco Rubio, bị cho là ít thiện cảm với Nga, chỉ được thông báo về kế hoạch hòa bình cho Ukraina mà Mỹ đề xuất, sau khi văn bản đã được soạn thảo xong giữa hai vị cố vấn thân cận của nguyên thủ Mỹ và Nga.
Lãnh đạo Nga Vladimir Putin gặp đặc phái viên của tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff, tại Matxcơva, Nga, ngày 06/08/2025. via REUTERS - Gavriil Grigorov
Vào lúc công luận quốc tế nghe ngóng phản ứng của Nga về kế hoạch hòa bình cho Ukraina mà Mỹ đề nghị và hoàn toàn có lợi cho Matxcơva, nội dung toàn bộ cuộc điện đàm giữa Steve Witkoff và Yuri Ushakov được hãng tin Mỹ Bloomberg công bố cách nay hai hôm, khiến các nhà ngoại giao truyền thống ở Washington khó xử. Cuộc trao đổi này để lộ rõ sự gần gũi, thân mật giữa hai nhân vật có uy tín với Vladimir Putin và Donald Trump. Nhưng hơn thế nữa điều khiến giới ngoại giao Mỹ và có lẽ là của toàn phương Tây khó chịu là việc đặc sứ Mỹ Steve Witkoff gợi ý, cố vấn cho trợ lý ngoại giao của Vladimir Putin làm thế nào để thuyết phục tổng thống Trump về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina mà phần lớn là để thỏa mãn những điều kiện mà Nga đã đặt ra.
Vẽ đường cho hươu chạy
Ngay sau khi đạt được một thỏa thuận hòa bình cho Gaza, lãnh đạo Nhà Trắng đang rất hài lòng với kỳ tích « chưa từng có trong 300 năm qua », trong tinh thần hồ hởi đó, hôm 14/10/2025, ông Steve Witkoff đã điện đàm với cố vấn của tổng thống Putin về đối ngoại Yuri Ushakov. Witkoff khuyên Ushakov đề nghị tổng thống Nga nên « chủ động » với phía Hoa Kỳ và nhất là làm thế nào để chiều lòng ông Trump, qua đó, đạt được những mục tiêu mong muốn. Cụ thể hơn, ông trùm bất động sản New York và cũng là một đối tác Donald Trump rất ưng ý trên sân golf, đã khuyên nhủ cố vấn ngoại giao của tổng thống Vladimir Putin nhiều điều.
Trước hết Witkoff đề nghị điện Kremlin nên có một cuộc gọi chúc mừng Donald Trump về kế hoạch ngừng bắn ở Gaza, nhấn mạnh rằng Nga đã luôn ủng hộ sáng kiến của Mỹ và luôn tin tưởng Donald Trump là một người kiến tạo hòa bình. Đòn tâng bốc đó sẽ giúp thuyết phục chủ nhân Nhà Trắng dễ dàng hơn về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina như mong muốn của Matxcơva.
Cũng trong cuộc trao đổi này với quan chức Nga, Witkoff cho biết ông đã khẳng định với Donald Trump về thiện chí hòa bình của Matxcơva. Một điểm nổi bật khác trong nội dung cuộc điện đàm giữa Steve Witkoff và Yuri Ushakov, chính đặc sứ Mỹ giải thích : Hoa Kỳ đã kiến tạo được một kế hoạch Trump gồm 20 điểm cho Gaza nên cũng có thể « làm như vậy với các bạn » tức là với Nga và Ukraina. Chỉ cần ông Yuri Ushakov nhắc nhở điều này với tổng thống Vladimir Putin. Witkoff bảo đảm với đối tác Nga rằng ông được tổng thống Mỹ cho nhiều quyền hạn để đàm phán và cũng là người mà ông Trump hoàn toàn tin tưởng. Vẫn căn cứ vào tài liệu được Bloomberg tiết lộ, trong cuộc điện đàm ngày hôm đó thì chính Witkoff là bên đã đề cập đến vấn đề đòi Ukraina nhượng vùng Donetsk cho Nga. Đây là bằng chứng rõ rệt nhất cho kế Nga-Mỹ chung tay soạn kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina mà không có tiếng nói của Kiev, của châu Âu và kể cả tiếng nói của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.
Witkoff, một cánh tay đắc lực của Nga tại Nhà Trắng ?
Kết quả sau cuộc trao đổi này là Vladimir Putin đã chủ động gọi điện tới Nhà Trắng đúng một ngày trước khi tổng thống Trump tiếp nguyên thủ Ukraina, Volodymyr Zelensky hôm 17/10/2025. Đó cũng là thời điểm mà các nguồn thạo tin cho rằng Washington có thể sẽ chính thức thông báo cấp tên lửa Tomahaw cho Kiev nhưng rồi Zelensky đã ra về tay không.
Cũng sau cuộc điện đàm Trump-Putin hôm đó, tổng thống Mỹ đã lạc quan thông báo thượng đỉnh Budapest nhưng rồi kế hoạch đã không thành.
Cho đến khi bắt đầu rò rỉ những thông tin đầu tiên về kế hoạch 28 điểm chấm dứt chiến tranh Ukraina ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio mới được thông báo, và thực ra ông chỉ được biết đến tài liệu này « vài giờ » trước báo chí.
Về phía Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump không phủ nhận những thông tin về cuộc điện đàm Witkoff – Ushakov giữa tháng 10/2025 mà chỉ giải thích đấy là « thủ tục bình thường của các vòng đàm phán »
Steve Witkoff tiếp tục là đặc sứ của tổng thống Trump về Ukraina nhưng theo giới quan sát, « trong hàng ngũ của đảng Cộng Hòa » ngày càng có nhiều tiếng nói chỉ trích nhà kinh doanh bất động sản New York này « non nớt » về ngoại giao và « quá rõ ràng là thân thiện với Nga ». Dân biểu của bang Nebraska, Don Bacon thậm chí cho rằng « không thể tin tưởng Steve Witkoff để tiến hành đàm phán vì ông này hoạt động hiệu quả không thua gì một nhân viên của Nga ».
Lịch sử chứng minh rằng luôn luôn có những mảng tối trong các nền ngoại giao của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Thời khắc Witkoff – Ushakov không là một ngoại lệ.
Lãnh đạo Nga Vladimir Putin gặp đặc phái viên của tổng thống Mỹ, ông Steve Witkoff, tại Matxcơva, Nga, ngày 06/08/2025. via REUTERS - Gavriil GrigorovVào lúc công luận quốc tế nghe ngóng phản ứng của Nga về kế hoạch hòa bình cho Ukraina mà Mỹ đề nghị và hoàn toàn có lợi cho Matxcơva, nội dung toàn bộ cuộc điện đàm giữa Steve Witkoff và Yuri Ushakov được hãng tin Mỹ Bloomberg công bố cách nay hai hôm, khiến các nhà ngoại giao truyền thống ở Washington khó xử. Cuộc trao đổi này để lộ rõ sự gần gũi, thân mật giữa hai nhân vật có uy tín với Vladimir Putin và Donald Trump. Nhưng hơn thế nữa điều khiến giới ngoại giao Mỹ và có lẽ là của toàn phương Tây khó chịu là việc đặc sứ Mỹ Steve Witkoff gợi ý, cố vấn cho trợ lý ngoại giao của Vladimir Putin làm thế nào để thuyết phục tổng thống Trump về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina mà phần lớn là để thỏa mãn những điều kiện mà Nga đã đặt ra.
Vẽ đường cho hươu chạy
Ngay sau khi đạt được một thỏa thuận hòa bình cho Gaza, lãnh đạo Nhà Trắng đang rất hài lòng với kỳ tích « chưa từng có trong 300 năm qua », trong tinh thần hồ hởi đó, hôm 14/10/2025, ông Steve Witkoff đã điện đàm với cố vấn của tổng thống Putin về đối ngoại Yuri Ushakov. Witkoff khuyên Ushakov đề nghị tổng thống Nga nên « chủ động » với phía Hoa Kỳ và nhất là làm thế nào để chiều lòng ông Trump, qua đó, đạt được những mục tiêu mong muốn. Cụ thể hơn, ông trùm bất động sản New York và cũng là một đối tác Donald Trump rất ưng ý trên sân golf, đã khuyên nhủ cố vấn ngoại giao của tổng thống Vladimir Putin nhiều điều.
Trước hết Witkoff đề nghị điện Kremlin nên có một cuộc gọi chúc mừng Donald Trump về kế hoạch ngừng bắn ở Gaza, nhấn mạnh rằng Nga đã luôn ủng hộ sáng kiến của Mỹ và luôn tin tưởng Donald Trump là một người kiến tạo hòa bình. Đòn tâng bốc đó sẽ giúp thuyết phục chủ nhân Nhà Trắng dễ dàng hơn về một kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina như mong muốn của Matxcơva.
Cũng trong cuộc trao đổi này với quan chức Nga, Witkoff cho biết ông đã khẳng định với Donald Trump về thiện chí hòa bình của Matxcơva. Một điểm nổi bật khác trong nội dung cuộc điện đàm giữa Steve Witkoff và Yuri Ushakov, chính đặc sứ Mỹ giải thích : Hoa Kỳ đã kiến tạo được một kế hoạch Trump gồm 20 điểm cho Gaza nên cũng có thể « làm như vậy với các bạn » tức là với Nga và Ukraina. Chỉ cần ông Yuri Ushakov nhắc nhở điều này với tổng thống Vladimir Putin. Witkoff bảo đảm với đối tác Nga rằng ông được tổng thống Mỹ cho nhiều quyền hạn để đàm phán và cũng là người mà ông Trump hoàn toàn tin tưởng. Vẫn căn cứ vào tài liệu được Bloomberg tiết lộ, trong cuộc điện đàm ngày hôm đó thì chính Witkoff là bên đã đề cập đến vấn đề đòi Ukraina nhượng vùng Donetsk cho Nga. Đây là bằng chứng rõ rệt nhất cho kế Nga-Mỹ chung tay soạn kế hoạch chấm dứt chiến tranh Ukraina mà không có tiếng nói của Kiev, của châu Âu và kể cả tiếng nói của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ.
Witkoff, một cánh tay đắc lực của Nga tại Nhà Trắng ?
Kết quả sau cuộc trao đổi này là Vladimir Putin đã chủ động gọi điện tới Nhà Trắng đúng một ngày trước khi tổng thống Trump tiếp nguyên thủ Ukraina, Volodymyr Zelensky hôm 17/10/2025. Đó cũng là thời điểm mà các nguồn thạo tin cho rằng Washington có thể sẽ chính thức thông báo cấp tên lửa Tomahaw cho Kiev nhưng rồi Zelensky đã ra về tay không.
Cũng sau cuộc điện đàm Trump-Putin hôm đó, tổng thống Mỹ đã lạc quan thông báo thượng đỉnh Budapest nhưng rồi kế hoạch đã không thành.
Cho đến khi bắt đầu rò rỉ những thông tin đầu tiên về kế hoạch 28 điểm chấm dứt chiến tranh Ukraina ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio mới được thông báo, và thực ra ông chỉ được biết đến tài liệu này « vài giờ » trước báo chí.
Về phía Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump không phủ nhận những thông tin về cuộc điện đàm Witkoff – Ushakov giữa tháng 10/2025 mà chỉ giải thích đấy là « thủ tục bình thường của các vòng đàm phán »
Steve Witkoff tiếp tục là đặc sứ của tổng thống Trump về Ukraina nhưng theo giới quan sát, « trong hàng ngũ của đảng Cộng Hòa » ngày càng có nhiều tiếng nói chỉ trích nhà kinh doanh bất động sản New York này « non nớt » về ngoại giao và « quá rõ ràng là thân thiện với Nga ». Dân biểu của bang Nebraska, Don Bacon thậm chí cho rằng « không thể tin tưởng Steve Witkoff để tiến hành đàm phán vì ông này hoạt động hiệu quả không thua gì một nhân viên của Nga ».
Lịch sử chứng minh rằng luôn luôn có những mảng tối trong các nền ngoại giao của bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Thời khắc Witkoff – Ushakov không là một ngoại lệ.
Thành Hà | RFI Tiếng Việt
27/11/2025
