Tư pháp Brazil mở phiên đầu tiên xét xử tội đảo chính của cựu tổng thống Bolsonaro (Chi Phương)
Một phiên tòa « lịch sử » được mở ra hôm 02/09/2025 tại Tòa Án Tối Cao, ở thủ đô Brazil, xét xử cựu tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro và 7 bị cáo trong đó có nhiều cựu bộ trưởng và tướng lĩnh cấp cao trong quân đội. Viện Công Tố cáo buộc ông Bolsonaro là « lãnh đạo » của « một tổ chức tội phạm », đã tìm mọi cách để « đảo chính », nhằm duy trì quyền lực tổng thống dù đã thất bại trước đối thủ Luiz Inacio Lula da Silva, trong cuộc bầu cử hồi 2022.
Cựu tổng thống Brazil (2019-2023) Jair Bolsonaro phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị phe bảo thủ (CPAC Brazil) ở Balneario Camboriu, bang Santa Catarina, Brazil, ngày 06/07/2024. © EVARISTO SA / AFP
Từ Brazilia, thông tín viên Sarah Cozzolino tường trình :
« Báo cáo viên của vụ án, thẩm phán Alexandre de Moraes, cho rằng vụ xét xử này nhằm tái khẳng định nền dân chủ và tính độc lập của tư pháp Brazil.
Hôm thứ Ba, các luật sư của ba trong số 8 bị cáo đã trình bày lập luận để biện hộ, bác bỏ các tội danh của thân chủ họ. Một trong những tội danh được đưa ra là « thành lập một tổ chức tội phạm có vũ trang » với « mục tiêu xóa bỏ Nhà nước pháp quyền ».
Các luật sư đã nhấn mạnh đến nghề nghiệp trong quân đội của các bị cáo để tìm cách giảm án. Hôm thứ Tư, đáng chú ý hơn cả là phần trình bày của các luật sư của ông Jair Bolsonaro, cho dù cựu tổng thống Brazil vắng mặt. Phe đối lập chỉ trích các thẩm phán thiên vị, đặc biệt là Alexandre de Moraes. Trong số 5 thẩm phán của tòa, duy chỉ có Luix Fux là không có cùng quan điểm với thẩm phán Moraes và có thể làm đối trọng.
Chắc chắn là các bị cáo sẽ bị kết tội nhưng mức án trừng phạt các bị cáo vẫn còn mơ hồ. Tổng mức án cho mỗi tội danh mà họ bị cáo buộc có thể lên tới hơn bốn mươi năm tù. Kết quả của phiên tòa (được công bố vào ngày 12/09 tới) sẽ quyết định tương lai của phe cánh hữu và cực hữu Brazil, một năm trước cuộc bầu cử tổng thống.
Bị quản thúc tại gia từ đầu tháng 8, ông Bolsonaro không được quyền ra ứng cử cho đến năm 2030. Cựu tổng thống Brazil vẫn khẳng định mình vô tội và tự nhận là nạn nhân của một cuộc « hành quyết chính trị ». Theo AFP, đây là lần đầu tiên tại quốc gia Nam Mỹ, một cựu nguyên thủ bị xét xử với tội danh đảo chính.
Ông Jair Bolsonaro là đồng minh của lãnh đạo Hoa Kỳ Donald Trump. Trước các cáo buộc nhắm vào « người bạn » của mình, ông Trump đã lên án cuộc « săn phù thủy » ở Brazil, trừng phạt nước này bằng cách áo mức thuế 50 % đối với hàng hóa Brazil xuất sang Mỹ từ ngày 06/08. Đây được coi là một biện pháp để gây áp lực đối với chính quyền cánh tả của tổng thống Lula.
Chi Phương
3/9/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
Cựu tổng thống Brazil (2019-2023) Jair Bolsonaro phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị phe bảo thủ (CPAC Brazil) ở Balneario Camboriu, bang Santa Catarina, Brazil, ngày 06/07/2024. © EVARISTO SA / AFPTừ Brazilia, thông tín viên Sarah Cozzolino tường trình :
« Báo cáo viên của vụ án, thẩm phán Alexandre de Moraes, cho rằng vụ xét xử này nhằm tái khẳng định nền dân chủ và tính độc lập của tư pháp Brazil.
Hôm thứ Ba, các luật sư của ba trong số 8 bị cáo đã trình bày lập luận để biện hộ, bác bỏ các tội danh của thân chủ họ. Một trong những tội danh được đưa ra là « thành lập một tổ chức tội phạm có vũ trang » với « mục tiêu xóa bỏ Nhà nước pháp quyền ».
Các luật sư đã nhấn mạnh đến nghề nghiệp trong quân đội của các bị cáo để tìm cách giảm án. Hôm thứ Tư, đáng chú ý hơn cả là phần trình bày của các luật sư của ông Jair Bolsonaro, cho dù cựu tổng thống Brazil vắng mặt. Phe đối lập chỉ trích các thẩm phán thiên vị, đặc biệt là Alexandre de Moraes. Trong số 5 thẩm phán của tòa, duy chỉ có Luix Fux là không có cùng quan điểm với thẩm phán Moraes và có thể làm đối trọng.
Chắc chắn là các bị cáo sẽ bị kết tội nhưng mức án trừng phạt các bị cáo vẫn còn mơ hồ. Tổng mức án cho mỗi tội danh mà họ bị cáo buộc có thể lên tới hơn bốn mươi năm tù. Kết quả của phiên tòa (được công bố vào ngày 12/09 tới) sẽ quyết định tương lai của phe cánh hữu và cực hữu Brazil, một năm trước cuộc bầu cử tổng thống.
Bị quản thúc tại gia từ đầu tháng 8, ông Bolsonaro không được quyền ra ứng cử cho đến năm 2030. Cựu tổng thống Brazil vẫn khẳng định mình vô tội và tự nhận là nạn nhân của một cuộc « hành quyết chính trị ». Theo AFP, đây là lần đầu tiên tại quốc gia Nam Mỹ, một cựu nguyên thủ bị xét xử với tội danh đảo chính.
Ông Jair Bolsonaro là đồng minh của lãnh đạo Hoa Kỳ Donald Trump. Trước các cáo buộc nhắm vào « người bạn » của mình, ông Trump đã lên án cuộc « săn phù thủy » ở Brazil, trừng phạt nước này bằng cách áo mức thuế 50 % đối với hàng hóa Brazil xuất sang Mỹ từ ngày 06/08. Đây được coi là một biện pháp để gây áp lực đối với chính quyền cánh tả của tổng thống Lula.
Chi Phương
3/9/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
