Trên diễn đàn Liên Hiệp Quốc, Donald Trump bất ngờ đảo ngược quan điểm về chiến tranh Ukraine (James Landale , Ruth Comerford, Anthony Zurcher , Anh Vũ)
Nghe Trump phát biểu, cử tọa sáu năm trước bật cười, giờ thì im lặng
Ông Trump khẳng định Liên Hợp Quốc không hề giúp ích gì cho những nỗ lực hòa giải của ông
Với những người ủng hộ, đây là Trumpism (một từ chỉ phong cách chính trị, hệ tư tưởng và chiến lược của ông Trump) trần trụi; còn với giới chỉ trích, đó là Trumpism đã mất kiểm soát.
Trong gần một tiếng đồng hồ, ông lần lượt công kích đối thủ lẫn ý tưởng của họ, như thể đang dạo một vòng quanh thế giới để "hạ gục" từng mục tiêu. Ông bắt đầu từ quê nhà, ca ngợi nước Mỹ và chính bản thân mình.
Ông Trump nói nước Mỹ đang sống trong "thời kỳ hoàng kim" và lặp lại tuyên bố gây tranh cãi rằng ông đã tự mình chấm dứt bảy cuộc chiến. Theo ông, đây là một thành tích xứng đáng đạt giải Nobel Hòa bình.
Nhưng rồi tổng thống quay sang chỉ trích luôn nhà tổ chức.
Ông nói Liên Hợp Quốc không hề giúp ích gì cho những nỗ lực hòa giải của ông. Ông đặt dấu hỏi về vai trò của tổ chức này : "Liên Hợp Quốc có tiềm năng to lớn nhưng không thể phát huy. Tất cả những gì họ làm là viết những lá thư đầy lời lẽ đao to búa lớn rồi để đấy. Những lời lẽ sáo rỗng không thể chấm dứt chiến tranh".
Ông Trump còn tấn công Liên Hợp Quốc vì những khoản viện trợ cho những người tị nạn muốn nhập cảnh Mỹ : "Liên Hợp Quốc được lập ra để ngăn chặn các cuộc xâm lăng, chứ không phải kiến tạo hay tài trợ cho việc đó".
Ông thậm chí còn chỉ trích cả chuyện một thang cuốn và chiếc máy nhắc chữ bị hỏng đã làm gián đoạn chuyến thăm và bài phát biểu của ông.
Ở một khía cạnh nào đó, ông có lý. Nhiều nhà phân tích cũng hoài nghi về sự hiệu quả của Liên Hợp Quốc trong việc giải quyết xung đột hiện nay, đặc biệt là trong bối cảnh Hội đồng Bảo an rơi vào tình trạng bế tắc và bộ máy quan liêu trì trệ.
Nhưng ở khía cạnh khác, ông Trump chính là nguyên nhân và cũng là triệu chứng của tình trạng kém hiệu quả đó.
Tổng thống Mỹ tin rằng khủng hoảng toàn cầu chỉ có thể được giải quyết khi những "người đàn ông quyền lực" như ông ngồi lại thương lượng, chứ không phải nhờ các cơ chế đa phương. Dưới thời ông Trump, Mỹ đã cắt giảm phần lớn đóng góp tài chính cho Liên Hợp Quốc, buộc tổ chức này phải thu hẹp nhiều hoạt động nhân đạo khắp thế giới.
Gay gắt nhất có lẽ là đòn công kích của Trump nhằm vào Châu Âu. Ông chỉ trích châu lục này vì chuyện đổ tiền vào năng lượng tái tạo và mở cửa biên giới cho làn sóng nhập cư.
"Châu Âu đang gặp rắc rối nghiêm trọng. Họ đã bị một lực lượng di dân bất hợp pháp, chưa từng có tiền lệ, xâm lược… Cả vấn đề nhập cư và những ý tưởng năng lượng tự sát sẽ là dấu chấm hết cho Tây Âu", ông nói.
Điều khiến cả khán phòng thốt lên là khi ông Trump tuyên bố biến đổi khí hậu là "trò lừa vĩ đại nhất được thực hiện trên thế giới" và đang khiến các nước Châu Âu phải gánh chi phí năng lượng đắt đỏ khi so với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Ông đặc biệt công kích chính phủ Anh vì chuyện áp thêm thuế dầu ở Biển Bắc.
"Nếu không thoát ra khỏi cú lừa mang tên năng lượng xanh, đất nước quý vị sẽ thất bại", ông Trump cảnh báo.
"Tôi yêu Châu Âu. Tôi yêu người dân Châu Âu. Nhưng tôi không thể chịu nổi khi chứng kiến cảnh họ bị tàn phá do chuyện năng lượng và tình trạng nhập cư. Con quái vật hai đầu này cuốn phăng mọi thứ… Vì muốn có sự chuẩn mực về chính trị thành ra quý vị đang hủy diệt di sản của mình".
Câu nói cuối cùng ấy lặp lại những gì ông Trump đã nói vào tuần trước trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Anh, khi ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ các giá trị của điều mà ông gọi là "thế giới nói tiếng Anh".
Đằng sau những lời chỉ trích Châu Âu của ông Trump là yếu tố văn hóa : ông tin rằng việc nhập cư không kiểm soát đang đe dọa điều mà ông coi là di sản Do Thái – Kitô giáo của Châu Âu. Không phải ngẫu nhiên mà chính quyền Trump luôn phô trương màu sắc tôn giáo.
"Hãy bảo vệ tự do tôn giáo", ông nói trước Liên Hợp Quốc, "kể cả tôn giáo bị đàn áp mạnh mẽ nhất thế giới hiện nay – đó là Kitô giáo".
Về chính sách cụ thể, lời cảnh báo đáng chú ý nhất ông Trump đưa ra liên quan đến cuộc chiến Nga - Ukraine. Ông nói việc Tổng thống Putin từ chối kết thúc xung đột đang "khiến Nga mất thể diện". Ông tuyên bố Mỹ sẵn sàng "áp đặt một loạt thuế quan cực mạnh" để chấm dứt đổ máu. Song ông yêu cầu các nước Châu Âu phải ngừng mua năng lượng Nga, và khẳng định chỉ vài tuần trước ông đã phát hiện ra việc một số nước vẫn còn nhập khẩu năng lượng từ Nga.
Trên thực tế, Hungary và Slovakia là những khách hàng lớn cuối cùng ở Châu Âu còn mua dầu Nga. Giới ngoại giao nhận định ông Trump đang mượn điều này để tránh phải áp đặt trừng phạt thứ cấp lên Ấn Độ và Trung Quốc - hai quốc gia mua khối lượng khổng lồ dầu rẻ từ Nga. Ông Trump cũng nhắc tới hai nước này.
Có lẽ quan trọng hơn bài phát biểu này là bài đăng mạng xã hội ngay sau đó của ông Trump - lần đầu tiên ông khẳng định Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ.
Việc ông gọi Nga là "con hổ giấy" chứ không phải "cường quốc quân sự thực thụ" chắc chắn sẽ chọc giận Tổng thống Nga Vladimir Putin, người vốn rất nhạy cảm trước bất kỳ lời nào ám chỉ Nga không còn là một cường quốc. Giới ngoại giao cho rằng đây là ví dụ mới nhất cho thấy Trump đang dần chuyển sang lập trường phê phán Nga.
Nhưng cũng có những lời cảnh báo rằng đừng vội tin lời ông Trump. Ngay trước đó, ông đã có tâm trạng lạc quan sau khi có cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Liên Hợp Quốc.
Ông Zelensky và ông Trump trong cuộc họp ngày 23/9 bên lề Liên Hợp Quốc
Ông Zelensky nói Ukraine có thể giành lại lãnh thổ nếu có sự hỗ trợ của Liên Hiệp Châu Âu (EU) và NATO - song hoàn toàn không nhắc tới vai trò của Mỹ. Thực tế những năm qua cho thấy đây là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài, và Ukraine khó có thể giành lại đất nếu thiếu sự hậu thuẫn quân sự quy mô lớn từ Washington.
Tóm lại, đây là một Trump nguyên sơ : ca ngợi nước Mỹ và quốc gia dân tộc, công kích chủ nghĩa đa phương và toàn cầu hóa, một dòng chảy ý thức với vô số khẳng định gây tranh cãi.
Sáu năm trước, khán phòng Liên Hợp Quốc bật cười trước những tuyên bố thiếu cơ sở của ông Trump ; năm nay, họ hầu như chỉ lắng nghe trong im lặng.
"Mấy chuyện này tôi rất thạo", ông Trump khẳng định với lãnh đạo các quốc gia. "Đất nước của quý vị đang bước tới địa ngục".
James Landale
Nguồn : BBC, 24/09/2025
Ông Trump nói Nga là 'hổ giấy', Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ
Ruth Comerford, Anthony Zurcher, BBC, 24/09/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Kyiv có thể "giành lại toàn bộ lãnh thổ Ukraine về hình dạng ban đầu", đánh dấu một sự thay đổi lớn trong lập trường của ông về cuộc chiến của Nga.
Volodymir Zelensky và Donald Trump họp bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 23/9 - Reuters
Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social của mình, ông nói Ukraine có thể lấy lại "biên giới ban đầu nơi cuộc chiến này bắt đầu" với sự hỗ trợ của châu Âu và NATO, do áp lực lên nền kinh tế Nga.
Những bình luận của ông được đưa ra sau cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, được tổ chức sau khi ông Trump phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York hôm 23/9 (giờ Mỹ).
Ông Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn chấm dứt chiến tranh, nhưng trước đó đã cảnh báo rằng quá trình này có thể bao gồm cả việc Ukraine phải từ bỏ một số lãnh thổ - điều mà ông Zelensky liên tục bác bỏ.
Trong bài đăng của mình, ông Trump nói thêm rằng Ukraine "thậm chí có thể đi xa hơn thế", nhưng không nêu rõ ông đang ám chỉ điều gì.
Ông cũng không đề cập đến Crimea, nơi đã bị Nga xâm lược và sáp nhập vào năm 2014. Nga đã phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022.
Tổng thống Trump cho biết lập trường của ông đã thay đổi "sau khi tìm hiểu và hiểu đầy đủ về tình hình quân sự và kinh tế của Ukraine/Nga".
"Putin và Nga đang gặp rắc rối LỚN về kinh tế, và đây là lúc Ukraine phải hành động", ông nói thêm, gọi Nga là "hổ giấy".
Tổng thống Zelensky ca ngợi "sự thay đổi lớn" trong lập trường của ông Trump, và phát biểu với các phóng viên tại tòa nhà Liên Hợp Quốc, ông nói mình nghĩ rằng Mỹ sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine "sau khi chiến tranh kết thúc".
Khi được hỏi về việc điều này sẽ như thế nào, ông nói thêm: "Tôi không muốn nói dối, chúng tôi không có thông tin chi tiết cụ thể", nhưng đề cập đến khả năng cung cấp thêm vũ khí, phòng không và thiết bị bay không người lái (drone).
Phát biểu sau đó trên Fox News, ông Zelensky nói bài đăng trên Truth Social của ông Trump về lập trường của Ukraine khiến ông ngạc nhiên, nhưng ông coi đó là một "tín hiệu tích cực" cho thấy ông Trump và Mỹ "sẽ sát cánh cùng chúng tôi đến hết chiến tranh".
"Tôi nghĩ việc Putin nói dối Tổng thống Trump nhiều lần cũng tạo ra sự khác biệt giữa chúng ta," ông nói với người dẫn chương trình Bret Baier của Fox.
Trước đó vào hôm 23/9, sau bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc, ông Trump cũng cho biết các quốc gia NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ, sau một loạt các vụ xâm nhập gần đây của máy bay chiến đấu và thiết bị bay không người lái (drone) Nga.
Tuần trước, Estonia và Ba Lan đã yêu cầu tham vấn với các thành viên NATO khác sau khi Nga vi phạm không phận của họ trong các vụ việc riêng biệt.
Romania, một thành viên khác của NATO, cũng cho biết drone của Nga đã vi phạm không phận của họ.
Sau cuộc họp hôm 23/9, NATO đã ra tuyên bố lên án hành động của Nga và cảnh báo rằng họ sẽ sử dụng "tất cả các công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết" để tự vệ.
"Nga hoàn toàn chịu trách nhiệm về những hành động này, vốn mang tính leo thang, có nguy cơ tính toán sai lầm và gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Họ phải dừng lại," theo tuyên bố.
Liên minh này nói thêm rằng hành động của Moscow là một phần của "mô hình hành vi ngày càng vô trách nhiệm".
Tổng thư ký NATO Mark Rutte nói: "Chúng tôi là một liên minh phòng thủ, đúng vậy, nhưng chúng tôi không ngây thơ, vì vậy chúng tôi biết những gì đang xảy ra."
Phát biểu tại Liên Hợp Quốc, Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki đã lặp lại những bình luận đó, nói rằng đất nước ông đã sẵn sàng "bảo vệ lãnh thổ" và "phản ứng thích đáng".
"Người dân Ba Lan, cũng như các nước Trung và Đông Âu, sẽ không sợ drone của Nga," ông nói.
Nga phủ nhận việc xâm phạm không phận Estonia, đồng thời khẳng định cuộc xâm nhập của Ba Lan không phải là cố ý và không bình luận về sự cố ở Romania.
Khi được hỏi liệu Mỹ có hỗ trợ các đồng minh NATO nếu họ bắn hạ máy bay Nga hay không, ông Trump nói rằng điều đó "tùy thuộc vào hoàn cảnh" và ca ngợi liên minh quân sự này vì đã tăng chi tiêu quốc phòng.
"NATO đã vùng lên," ông nói, ngụ ý đến thỏa thuận của các nhà lãnh đạo nhằm tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% sản lượng kinh tế của các quốc gia vào năm 2035.
Trong bài phát biểu vài giờ trước đó, Tổng thống Trump đã chỉ trích một số thành viên NATO vì không ngừng mua năng lượng của Nga, cho rằng họ đang "tài trợ cho một cuộc chiến nhắm vào chính mình".
Bài đăng trên Truth Social hôm 23/9 cho thấy một sự thay đổi hoàn toàn sau khi ông Trump dành phần lớn thời gian trong năm khẳng định rằng tình hình Ukraine rất tồi tệ.
Vào tháng Hai, trong cuộc trao đổi căng thẳng tại Phòng Bầu dục, ông Trump đã nói với ông Zelensky rằng ông "hiện không có bài tẩy" để thắng thế trước một quốc gia lớn hơn, đông dân hơn trong một cuộc chiến tranh đầy hao tổn.
Trước cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào tháng Tám, ông Trump cho hay ông sẽ cố gắng giành lại một số lãnh thổ cho Ukraine nhưng cảnh báo sẽ có "một số trao đổi, thay đổi về đất đai".
Có thông tin cho rằng ông đang lên kế hoạch gây sức ép buộc ông Zelensky giao nộp toàn bộ các khu vực Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine để đổi lấy việc Nga đóng băng phần còn lại của tiền tuyến - một đề xuất do ông Putin đưa ra tại Alaska.
Tổng thống Trump cũng đã nhiều lần đe dọa sẽ áp đặt các biện pháp cứng rắn hơn đối với Nga, nhưng cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ hành động nào trong khi Điện Kremlin phớt lờ các thời hạn và đe dọa trừng phạt của ông.
Sự khó lường từ lâu đã là một trong những thương hiệu đối ngoại của vị tổng thống Mỹ, và có lẽ động thái mới nhất này là một nỗ lực nhằm làm xáo trộn các cuộc đàm phán hòa bình vốn đã bị đình trệ hơn một tháng sau khi ông Trump tiếp đón Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska.
Phần đáng chú ý nhất trong bài đăng của ông Trump có thể là cách nó kết thúc - với lời đảm bảo rằng Mỹ sẽ tiếp tục bán vũ khí cho NATO và sau đó có thể chuyển cho Ukraine.
Đây không phải là sự hỗ trợ gần như vô hạn mà chính quyền Biden đã cam kết cho cuộc chiến, nhưng điều này lại là hơn những gì ông Trump từng muốn.
Ruth Comerford, Anthony Zurcher
Nguồn : BBC, 24/09/2025
Tổng thống Mỹ bất ngờ đảo ngược quan điểm về chiến tranh Ukraine, không tin Nga sẽ thắng
Anh Vũ, RFI, 24/09/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump, hôm thứ Ba 23/09/2025, tuyên bố Kiev có thể "tiến xa hơn" và thu hồi nhiều hơn lãnh thổ đã mất. Đây là một sự thay đổi hoàn toàn giọng điệu của ông về cuộc xung đột ở Ukraine.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, New York, ngày 23/09/2025. Reuters - Alexander Drago
Bên lề khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York hôm qua (23/09), tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Nguyên thủ Mỹ đã có những tuyên bố thể hiện sự thay đổi hoàn toàn quan điểm khi nói rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ phần lãnh thổ đang bị Nga chiếm giữ và gọi Moskva là "hổ giấy". Sau cuộc gặp, ông Trump cho rằng với "thời gian, kiên nhẫn và sự hỗ trợ tài chính từ Châu Âu, đặc biệt là NATO", việc Ukraine trở về biên giới cũ là hoàn toàn khả thi.
Trong một tuyên bố mạnh mẽ khác, ông Trump còn cho rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ.
Đặc phái viên RFI tại New York, Julien Chavanne tường trình :
Tổng thống Mỹ đã đảo ngược 180 độ. Donald Trump không còn tin vào chiến thắng của quân đội Nga. Chính ông là người gần đây vẫn khuyên Volodymyr Zelensky nhượng bộ lãnh thổ (cho Nga).
Tại Liên Hiệp Quốc, cùng với tổng thống Ukraine, ông Trump đã công kích Vladimir Putin mà không nêu đích danh. Donald Trump khẳng định : "Nền kinh tế Nga hiện đang ở trong tình trạng tồi tệ, trên đà sụp đổ. Thẳng thắn mà nói, Ukraine đã làm rất tốt trong việc chặn đứng đội quân to lớn này. Đây không phải là một điều tốt cho Nga. Lẽ ra cuộc chiến phải kết thúc nhanh chóng. Thế nhưng, sau ba năm rưỡi giao tranh ác liệt, hình ảnh của Nga không tốt đẹp gì. Và có vẻ như cuộc chiến này sẽ còn lâu mới chấm dứt".
Không lâu sau đó, trên mạng xã hội, tổng thống Mỹ thậm chí còn đi xa hơn, khi ông viết, Kiev có thể "lấy lại những vùng lãnh thổ đã mất và thậm chí có thể tiến xa hơn" và Nga chẳng khác gì một "con hổ giấy".
Chưa bao giờ Donald Trump dám công kích tổng thống Nga đến mức như thế này. Tổng thống Ukraine đã chờ đợi điều này từ lâu. Ông Zelensky vui mừng tuyên bố : "Thông điệp của Donald Trump là một bước ngoặt lớn, rất tích cực".
Donald Trump thực sự bắt đầu mất kiên nhẫn và mở mắt ra. Ông cho Vladimir Putin thời hạn thêm một tháng nữa, nếu không ông sẽ ra tay hành động.
Phi cơ Nga xâm nhập : Trump khuyên NATO bắn hạ, Đức cảnh báo tránh rơi vào "bẫy" của Nga
Bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm qua, 23/09/2025, trả lời câu hỏi của nhà báo về việc các nước NATO có cần bắn hạ máy bay Nga xâm nhập không phận hay không, tổng thống Mỹ khẳng định "có".
Trong khi đó, theo AFP, bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius, trong một cuộc họp báo tại Berlin với đồng nhiệm Thụy Điển Pål Jonson, nhấn mạnh "phản ứng bình tĩnh không thể hiện sự hèn nhát hay nỗi sợ, mà là hành động có trách nhiệm vì đất nước mình và vì hòa bình tại Châu Âu", "các đòi hỏi nóng vội bắn hạ những vật thể trên trời hay phô trương sức mạnh không giúp gì".
Theo bộ trưởng Quốc phòng Đức, lãnh đạo Nga Putin đang muốn kích động NATO phản ứng cứng rắn để rơi vào "bẫy leo thang căng thẳng". Ông Pistorius nhắc lại bài học lịch sử là nhiều cuộc chiến tranh trước đây đã từng bùng nổ theo cách này.
Anh Vũ
James Landale, BBC, 24/09/2025
Bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Liên Hợp Quốc năm nay là một trong những màn trình bày rõ ràng nhất về cách ông nhìn nhận thế giới - hệ tư tưởng của ông được thể hiện ở mức nguyên sơ nhất.
Bài phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Liên Hợp Quốc năm nay là một trong những màn trình bày rõ ràng nhất về cách ông nhìn nhận thế giới - hệ tư tưởng của ông được thể hiện ở mức nguyên sơ nhất.
Ông Trump khẳng định Liên Hợp Quốc không hề giúp ích gì cho những nỗ lực hòa giải của ông
Với những người ủng hộ, đây là Trumpism (một từ chỉ phong cách chính trị, hệ tư tưởng và chiến lược của ông Trump) trần trụi; còn với giới chỉ trích, đó là Trumpism đã mất kiểm soát.
Trong gần một tiếng đồng hồ, ông lần lượt công kích đối thủ lẫn ý tưởng của họ, như thể đang dạo một vòng quanh thế giới để "hạ gục" từng mục tiêu. Ông bắt đầu từ quê nhà, ca ngợi nước Mỹ và chính bản thân mình.
Ông Trump nói nước Mỹ đang sống trong "thời kỳ hoàng kim" và lặp lại tuyên bố gây tranh cãi rằng ông đã tự mình chấm dứt bảy cuộc chiến. Theo ông, đây là một thành tích xứng đáng đạt giải Nobel Hòa bình.
Nhưng rồi tổng thống quay sang chỉ trích luôn nhà tổ chức.
Ông nói Liên Hợp Quốc không hề giúp ích gì cho những nỗ lực hòa giải của ông. Ông đặt dấu hỏi về vai trò của tổ chức này : "Liên Hợp Quốc có tiềm năng to lớn nhưng không thể phát huy. Tất cả những gì họ làm là viết những lá thư đầy lời lẽ đao to búa lớn rồi để đấy. Những lời lẽ sáo rỗng không thể chấm dứt chiến tranh".
Ông Trump còn tấn công Liên Hợp Quốc vì những khoản viện trợ cho những người tị nạn muốn nhập cảnh Mỹ : "Liên Hợp Quốc được lập ra để ngăn chặn các cuộc xâm lăng, chứ không phải kiến tạo hay tài trợ cho việc đó".
Ông thậm chí còn chỉ trích cả chuyện một thang cuốn và chiếc máy nhắc chữ bị hỏng đã làm gián đoạn chuyến thăm và bài phát biểu của ông.
Ở một khía cạnh nào đó, ông có lý. Nhiều nhà phân tích cũng hoài nghi về sự hiệu quả của Liên Hợp Quốc trong việc giải quyết xung đột hiện nay, đặc biệt là trong bối cảnh Hội đồng Bảo an rơi vào tình trạng bế tắc và bộ máy quan liêu trì trệ.
Nhưng ở khía cạnh khác, ông Trump chính là nguyên nhân và cũng là triệu chứng của tình trạng kém hiệu quả đó.
Tổng thống Mỹ tin rằng khủng hoảng toàn cầu chỉ có thể được giải quyết khi những "người đàn ông quyền lực" như ông ngồi lại thương lượng, chứ không phải nhờ các cơ chế đa phương. Dưới thời ông Trump, Mỹ đã cắt giảm phần lớn đóng góp tài chính cho Liên Hợp Quốc, buộc tổ chức này phải thu hẹp nhiều hoạt động nhân đạo khắp thế giới.
Gay gắt nhất có lẽ là đòn công kích của Trump nhằm vào Châu Âu. Ông chỉ trích châu lục này vì chuyện đổ tiền vào năng lượng tái tạo và mở cửa biên giới cho làn sóng nhập cư.
"Châu Âu đang gặp rắc rối nghiêm trọng. Họ đã bị một lực lượng di dân bất hợp pháp, chưa từng có tiền lệ, xâm lược… Cả vấn đề nhập cư và những ý tưởng năng lượng tự sát sẽ là dấu chấm hết cho Tây Âu", ông nói.
Điều khiến cả khán phòng thốt lên là khi ông Trump tuyên bố biến đổi khí hậu là "trò lừa vĩ đại nhất được thực hiện trên thế giới" và đang khiến các nước Châu Âu phải gánh chi phí năng lượng đắt đỏ khi so với việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Ông đặc biệt công kích chính phủ Anh vì chuyện áp thêm thuế dầu ở Biển Bắc.
"Nếu không thoát ra khỏi cú lừa mang tên năng lượng xanh, đất nước quý vị sẽ thất bại", ông Trump cảnh báo.
"Tôi yêu Châu Âu. Tôi yêu người dân Châu Âu. Nhưng tôi không thể chịu nổi khi chứng kiến cảnh họ bị tàn phá do chuyện năng lượng và tình trạng nhập cư. Con quái vật hai đầu này cuốn phăng mọi thứ… Vì muốn có sự chuẩn mực về chính trị thành ra quý vị đang hủy diệt di sản của mình".
Câu nói cuối cùng ấy lặp lại những gì ông Trump đã nói vào tuần trước trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Anh, khi ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ các giá trị của điều mà ông gọi là "thế giới nói tiếng Anh".
Đằng sau những lời chỉ trích Châu Âu của ông Trump là yếu tố văn hóa : ông tin rằng việc nhập cư không kiểm soát đang đe dọa điều mà ông coi là di sản Do Thái – Kitô giáo của Châu Âu. Không phải ngẫu nhiên mà chính quyền Trump luôn phô trương màu sắc tôn giáo.
"Hãy bảo vệ tự do tôn giáo", ông nói trước Liên Hợp Quốc, "kể cả tôn giáo bị đàn áp mạnh mẽ nhất thế giới hiện nay – đó là Kitô giáo".
Về chính sách cụ thể, lời cảnh báo đáng chú ý nhất ông Trump đưa ra liên quan đến cuộc chiến Nga - Ukraine. Ông nói việc Tổng thống Putin từ chối kết thúc xung đột đang "khiến Nga mất thể diện". Ông tuyên bố Mỹ sẵn sàng "áp đặt một loạt thuế quan cực mạnh" để chấm dứt đổ máu. Song ông yêu cầu các nước Châu Âu phải ngừng mua năng lượng Nga, và khẳng định chỉ vài tuần trước ông đã phát hiện ra việc một số nước vẫn còn nhập khẩu năng lượng từ Nga.
Trên thực tế, Hungary và Slovakia là những khách hàng lớn cuối cùng ở Châu Âu còn mua dầu Nga. Giới ngoại giao nhận định ông Trump đang mượn điều này để tránh phải áp đặt trừng phạt thứ cấp lên Ấn Độ và Trung Quốc - hai quốc gia mua khối lượng khổng lồ dầu rẻ từ Nga. Ông Trump cũng nhắc tới hai nước này.
Có lẽ quan trọng hơn bài phát biểu này là bài đăng mạng xã hội ngay sau đó của ông Trump - lần đầu tiên ông khẳng định Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ.
Việc ông gọi Nga là "con hổ giấy" chứ không phải "cường quốc quân sự thực thụ" chắc chắn sẽ chọc giận Tổng thống Nga Vladimir Putin, người vốn rất nhạy cảm trước bất kỳ lời nào ám chỉ Nga không còn là một cường quốc. Giới ngoại giao cho rằng đây là ví dụ mới nhất cho thấy Trump đang dần chuyển sang lập trường phê phán Nga.
Nhưng cũng có những lời cảnh báo rằng đừng vội tin lời ông Trump. Ngay trước đó, ông đã có tâm trạng lạc quan sau khi có cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Liên Hợp Quốc.
Ông Zelensky và ông Trump trong cuộc họp ngày 23/9 bên lề Liên Hợp Quốc
Ông Zelensky nói Ukraine có thể giành lại lãnh thổ nếu có sự hỗ trợ của Liên Hiệp Châu Âu (EU) và NATO - song hoàn toàn không nhắc tới vai trò của Mỹ. Thực tế những năm qua cho thấy đây là một cuộc chiến tiêu hao kéo dài, và Ukraine khó có thể giành lại đất nếu thiếu sự hậu thuẫn quân sự quy mô lớn từ Washington.
Tóm lại, đây là một Trump nguyên sơ : ca ngợi nước Mỹ và quốc gia dân tộc, công kích chủ nghĩa đa phương và toàn cầu hóa, một dòng chảy ý thức với vô số khẳng định gây tranh cãi.
Sáu năm trước, khán phòng Liên Hợp Quốc bật cười trước những tuyên bố thiếu cơ sở của ông Trump ; năm nay, họ hầu như chỉ lắng nghe trong im lặng.
"Mấy chuyện này tôi rất thạo", ông Trump khẳng định với lãnh đạo các quốc gia. "Đất nước của quý vị đang bước tới địa ngục".
James Landale
Nguồn : BBC, 24/09/2025
*******************************
Ông Trump nói Nga là 'hổ giấy', Ukraine có thể giành lại toàn bộ lãnh thổ
Ruth Comerford, Anthony Zurcher, BBC, 24/09/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Kyiv có thể "giành lại toàn bộ lãnh thổ Ukraine về hình dạng ban đầu", đánh dấu một sự thay đổi lớn trong lập trường của ông về cuộc chiến của Nga.
Volodymir Zelensky và Donald Trump họp bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ngày 23/9 - Reuters
Trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social của mình, ông nói Ukraine có thể lấy lại "biên giới ban đầu nơi cuộc chiến này bắt đầu" với sự hỗ trợ của châu Âu và NATO, do áp lực lên nền kinh tế Nga.
Những bình luận của ông được đưa ra sau cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, được tổ chức sau khi ông Trump phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York hôm 23/9 (giờ Mỹ).
Ông Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn chấm dứt chiến tranh, nhưng trước đó đã cảnh báo rằng quá trình này có thể bao gồm cả việc Ukraine phải từ bỏ một số lãnh thổ - điều mà ông Zelensky liên tục bác bỏ.
Trong bài đăng của mình, ông Trump nói thêm rằng Ukraine "thậm chí có thể đi xa hơn thế", nhưng không nêu rõ ông đang ám chỉ điều gì.
Ông cũng không đề cập đến Crimea, nơi đã bị Nga xâm lược và sáp nhập vào năm 2014. Nga đã phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào năm 2022.
Tổng thống Trump cho biết lập trường của ông đã thay đổi "sau khi tìm hiểu và hiểu đầy đủ về tình hình quân sự và kinh tế của Ukraine/Nga".
"Putin và Nga đang gặp rắc rối LỚN về kinh tế, và đây là lúc Ukraine phải hành động", ông nói thêm, gọi Nga là "hổ giấy".
Tổng thống Zelensky ca ngợi "sự thay đổi lớn" trong lập trường của ông Trump, và phát biểu với các phóng viên tại tòa nhà Liên Hợp Quốc, ông nói mình nghĩ rằng Mỹ sẵn sàng cung cấp các đảm bảo an ninh cho Ukraine "sau khi chiến tranh kết thúc".
Khi được hỏi về việc điều này sẽ như thế nào, ông nói thêm: "Tôi không muốn nói dối, chúng tôi không có thông tin chi tiết cụ thể", nhưng đề cập đến khả năng cung cấp thêm vũ khí, phòng không và thiết bị bay không người lái (drone).
Phát biểu sau đó trên Fox News, ông Zelensky nói bài đăng trên Truth Social của ông Trump về lập trường của Ukraine khiến ông ngạc nhiên, nhưng ông coi đó là một "tín hiệu tích cực" cho thấy ông Trump và Mỹ "sẽ sát cánh cùng chúng tôi đến hết chiến tranh".
"Tôi nghĩ việc Putin nói dối Tổng thống Trump nhiều lần cũng tạo ra sự khác biệt giữa chúng ta," ông nói với người dẫn chương trình Bret Baier của Fox.
Trước đó vào hôm 23/9, sau bài phát biểu tại Liên Hợp Quốc, ông Trump cũng cho biết các quốc gia NATO nên bắn hạ máy bay Nga vi phạm không phận của họ, sau một loạt các vụ xâm nhập gần đây của máy bay chiến đấu và thiết bị bay không người lái (drone) Nga.
Tuần trước, Estonia và Ba Lan đã yêu cầu tham vấn với các thành viên NATO khác sau khi Nga vi phạm không phận của họ trong các vụ việc riêng biệt.
Romania, một thành viên khác của NATO, cũng cho biết drone của Nga đã vi phạm không phận của họ.
Sau cuộc họp hôm 23/9, NATO đã ra tuyên bố lên án hành động của Nga và cảnh báo rằng họ sẽ sử dụng "tất cả các công cụ quân sự và phi quân sự cần thiết" để tự vệ.
"Nga hoàn toàn chịu trách nhiệm về những hành động này, vốn mang tính leo thang, có nguy cơ tính toán sai lầm và gây nguy hiểm đến tính mạng con người. Họ phải dừng lại," theo tuyên bố.
Liên minh này nói thêm rằng hành động của Moscow là một phần của "mô hình hành vi ngày càng vô trách nhiệm".
Tổng thư ký NATO Mark Rutte nói: "Chúng tôi là một liên minh phòng thủ, đúng vậy, nhưng chúng tôi không ngây thơ, vì vậy chúng tôi biết những gì đang xảy ra."
Phát biểu tại Liên Hợp Quốc, Tổng thống Ba Lan Karol Nawrocki đã lặp lại những bình luận đó, nói rằng đất nước ông đã sẵn sàng "bảo vệ lãnh thổ" và "phản ứng thích đáng".
"Người dân Ba Lan, cũng như các nước Trung và Đông Âu, sẽ không sợ drone của Nga," ông nói.
Nga phủ nhận việc xâm phạm không phận Estonia, đồng thời khẳng định cuộc xâm nhập của Ba Lan không phải là cố ý và không bình luận về sự cố ở Romania.
Khi được hỏi liệu Mỹ có hỗ trợ các đồng minh NATO nếu họ bắn hạ máy bay Nga hay không, ông Trump nói rằng điều đó "tùy thuộc vào hoàn cảnh" và ca ngợi liên minh quân sự này vì đã tăng chi tiêu quốc phòng.
"NATO đã vùng lên," ông nói, ngụ ý đến thỏa thuận của các nhà lãnh đạo nhằm tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% sản lượng kinh tế của các quốc gia vào năm 2035.
Trong bài phát biểu vài giờ trước đó, Tổng thống Trump đã chỉ trích một số thành viên NATO vì không ngừng mua năng lượng của Nga, cho rằng họ đang "tài trợ cho một cuộc chiến nhắm vào chính mình".
Bài đăng trên Truth Social hôm 23/9 cho thấy một sự thay đổi hoàn toàn sau khi ông Trump dành phần lớn thời gian trong năm khẳng định rằng tình hình Ukraine rất tồi tệ.
Vào tháng Hai, trong cuộc trao đổi căng thẳng tại Phòng Bầu dục, ông Trump đã nói với ông Zelensky rằng ông "hiện không có bài tẩy" để thắng thế trước một quốc gia lớn hơn, đông dân hơn trong một cuộc chiến tranh đầy hao tổn.
Trước cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska vào tháng Tám, ông Trump cho hay ông sẽ cố gắng giành lại một số lãnh thổ cho Ukraine nhưng cảnh báo sẽ có "một số trao đổi, thay đổi về đất đai".
Có thông tin cho rằng ông đang lên kế hoạch gây sức ép buộc ông Zelensky giao nộp toàn bộ các khu vực Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine để đổi lấy việc Nga đóng băng phần còn lại của tiền tuyến - một đề xuất do ông Putin đưa ra tại Alaska.
Tổng thống Trump cũng đã nhiều lần đe dọa sẽ áp đặt các biện pháp cứng rắn hơn đối với Nga, nhưng cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ hành động nào trong khi Điện Kremlin phớt lờ các thời hạn và đe dọa trừng phạt của ông.
Sự khó lường từ lâu đã là một trong những thương hiệu đối ngoại của vị tổng thống Mỹ, và có lẽ động thái mới nhất này là một nỗ lực nhằm làm xáo trộn các cuộc đàm phán hòa bình vốn đã bị đình trệ hơn một tháng sau khi ông Trump tiếp đón Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh ở Alaska.
Phần đáng chú ý nhất trong bài đăng của ông Trump có thể là cách nó kết thúc - với lời đảm bảo rằng Mỹ sẽ tiếp tục bán vũ khí cho NATO và sau đó có thể chuyển cho Ukraine.
Đây không phải là sự hỗ trợ gần như vô hạn mà chính quyền Biden đã cam kết cho cuộc chiến, nhưng điều này lại là hơn những gì ông Trump từng muốn.
Ruth Comerford, Anthony Zurcher
Nguồn : BBC, 24/09/2025
*******************************
Tổng thống Mỹ bất ngờ đảo ngược quan điểm về chiến tranh Ukraine, không tin Nga sẽ thắng
Anh Vũ, RFI, 24/09/2025
Tổng thống Mỹ Donald Trump, hôm thứ Ba 23/09/2025, tuyên bố Kiev có thể "tiến xa hơn" và thu hồi nhiều hơn lãnh thổ đã mất. Đây là một sự thay đổi hoàn toàn giọng điệu của ông về cuộc xung đột ở Ukraine.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và đồng nhiệm Ukraine Volodymyr Zelensky bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, New York, ngày 23/09/2025. Reuters - Alexander Drago
Bên lề khóa họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York hôm qua (23/09), tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky. Nguyên thủ Mỹ đã có những tuyên bố thể hiện sự thay đổi hoàn toàn quan điểm khi nói rằng Ukraine có thể giành lại toàn bộ phần lãnh thổ đang bị Nga chiếm giữ và gọi Moskva là "hổ giấy". Sau cuộc gặp, ông Trump cho rằng với "thời gian, kiên nhẫn và sự hỗ trợ tài chính từ Châu Âu, đặc biệt là NATO", việc Ukraine trở về biên giới cũ là hoàn toàn khả thi.
Trong một tuyên bố mạnh mẽ khác, ông Trump còn cho rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga xâm phạm không phận của họ.
Đặc phái viên RFI tại New York, Julien Chavanne tường trình :
Tổng thống Mỹ đã đảo ngược 180 độ. Donald Trump không còn tin vào chiến thắng của quân đội Nga. Chính ông là người gần đây vẫn khuyên Volodymyr Zelensky nhượng bộ lãnh thổ (cho Nga).
Tại Liên Hiệp Quốc, cùng với tổng thống Ukraine, ông Trump đã công kích Vladimir Putin mà không nêu đích danh. Donald Trump khẳng định : "Nền kinh tế Nga hiện đang ở trong tình trạng tồi tệ, trên đà sụp đổ. Thẳng thắn mà nói, Ukraine đã làm rất tốt trong việc chặn đứng đội quân to lớn này. Đây không phải là một điều tốt cho Nga. Lẽ ra cuộc chiến phải kết thúc nhanh chóng. Thế nhưng, sau ba năm rưỡi giao tranh ác liệt, hình ảnh của Nga không tốt đẹp gì. Và có vẻ như cuộc chiến này sẽ còn lâu mới chấm dứt".
Không lâu sau đó, trên mạng xã hội, tổng thống Mỹ thậm chí còn đi xa hơn, khi ông viết, Kiev có thể "lấy lại những vùng lãnh thổ đã mất và thậm chí có thể tiến xa hơn" và Nga chẳng khác gì một "con hổ giấy".
Chưa bao giờ Donald Trump dám công kích tổng thống Nga đến mức như thế này. Tổng thống Ukraine đã chờ đợi điều này từ lâu. Ông Zelensky vui mừng tuyên bố : "Thông điệp của Donald Trump là một bước ngoặt lớn, rất tích cực".
Donald Trump thực sự bắt đầu mất kiên nhẫn và mở mắt ra. Ông cho Vladimir Putin thời hạn thêm một tháng nữa, nếu không ông sẽ ra tay hành động.
Phi cơ Nga xâm nhập : Trump khuyên NATO bắn hạ, Đức cảnh báo tránh rơi vào "bẫy" của Nga
Bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm qua, 23/09/2025, trả lời câu hỏi của nhà báo về việc các nước NATO có cần bắn hạ máy bay Nga xâm nhập không phận hay không, tổng thống Mỹ khẳng định "có".
Trong khi đó, theo AFP, bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius, trong một cuộc họp báo tại Berlin với đồng nhiệm Thụy Điển Pål Jonson, nhấn mạnh "phản ứng bình tĩnh không thể hiện sự hèn nhát hay nỗi sợ, mà là hành động có trách nhiệm vì đất nước mình và vì hòa bình tại Châu Âu", "các đòi hỏi nóng vội bắn hạ những vật thể trên trời hay phô trương sức mạnh không giúp gì".
Theo bộ trưởng Quốc phòng Đức, lãnh đạo Nga Putin đang muốn kích động NATO phản ứng cứng rắn để rơi vào "bẫy leo thang căng thẳng". Ông Pistorius nhắc lại bài học lịch sử là nhiều cuộc chiến tranh trước đây đã từng bùng nổ theo cách này.
Anh Vũ
