Thượng đỉnh Trump-Putin : Tại sao cả Mỹ và Nga đều cần ? (Thu Hằng)
Nguyên thủ Mỹ và Nga dự kiến gặp nhau ngay trong tuần tới, có thể tại Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất. Nếu diễn ra, đây sẽ là cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa hai nước kể từ cuộc gặp giữa Joe Biden và Vladimir Putin tại Geneve, Thụy Sĩ vào tháng 06/2021. Và cả hai tổng thống Trump và Putin đều cần cuộc gặp này.
Ảnh minh họa: Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và nguyên thủ Nga Vladimir Putin, tại hội nghị thượng đỉnh G20, Buenos Aires, Achentina, ngày 30/11/2018. REUTERS - Marcos Brindicci
Cuộc gặp thượng đỉnh có ý nghĩa quan trọng cho cả hai bên
Trước tiên, đối với tổng thống Mỹ, ít ra cuộc gặp với đồng nhiệm Nga cũng cho thấy là chiến lược gây sức ép tối đa đã mang lại kết quả nào đó. Quá tự tin vào tài thuyết phục và khả năng đàm phán, ông Donald Trump cho Nga 50 ngày, rồi 10-12 ngày (hết hạn vào ngày 08/08) để đạt được thỏa thuận đình chiến. Hai ngày trước khi hết thời hạn, ông Putin vẫn tỏ ra thờ ơ, do hiểu quá rõ tính khí của đồng nhiệm Mỹ. Theo phân tích của nhật báo Pháp Le Figaro ngày 08/08, cuộc gặp này sẽ giúp nguyên thủ Mỹ tránh đối đầu trực diện với đồng nhiệm Nga và tìm lối thoát cho những lần ra tối hậu thư.
Tiếp theo, tổng thống Nga cũng cần cuộc gặp này sau khi nhiều lần từ chối đề nghị của đồng nhiệm Mỹ và liên tục bị ông Trump đe dọa trừng phạt. Điện Kremlin cần chiếm lại cảm tình của ông Trump và tránh “chuốc” thêm các biện pháp trừng phạt mới, bắt đầu từ những nước bạn hàng, đối tác lớn của Nga, như Ấn Độ, trong bối cảnh tình hình tài chính của Nga không được sáng sủa như trước chiến tranh.
Matxcơva vẫn tự tin bước vào đàm phán trên thế mạnh để buộc Ukraina từ bỏ chủ quyền đối với 4 tỉnh đã bị Nga sáp nhập. Nhưng thực tế trên chiến trường lại hoàn toàn khác, quân đội Nga tiêu hao quá nhiều sức lực và khí tài để chiếm từng địa phương nhỏ. Cùng lúc, drone Ukraina liên tục tấn công lãnh thổ Nga, nhắm vào các nhà máy lọc dầu - túi tiền của Matxcơva.
Ngoài ra, chỉ gặp tổng thống Mỹ và từ chối gặp đồng nhiệm Ukraina vì “chưa hội tụ đủ điều kiện” còn có ẩn ý nhấn mạnh đến vị thế của nguyên thủ Nga. Một cuộc họp thượng đỉnh với ông Trump giúp ông Putin trở lại trường quốc tế, sánh ngang với với nguyên thủ Mỹ.
Hàng loạt thắc mắc về thượng đỉnh
“Dường như từ giờ Nga thiên về chấp nhận một thỏa thuận đình chiến hơn. Việc gây áp lực đã có hiệu quả”, theo nhận định của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tối 06/08. Tuy nhiên, rất nhiều câu hỏi còn để ngỏ về cuộc gặp thượng đỉnh này. Chuyên gia John Lough của Chatham House thắc mắc : “Mọi chuyện khá bất ngờ, điện Kremlin từng không quan tâm (đến một cuộc gặp với tổng thống Trump) nhưng đã thay đổi ý định, người ta có thể thể hỏi tại sao. Tình hình kinh tế xấu đi nhưng không đến mức phải đẩy nhanh việc tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình mà Kiev và các đồng minh chấp nhận được”.
Liệu tổng thống Donald Trump có bị “mắc bẫy” điện Kremlin ? Liệu ông có đủ kiên định để không bị tâng bốc mà tỏ ra ôn hòa hơn với đồng nhiệm Nga ? Liệu cuộc họp thượng đỉnh được rầm rộ đưa tin nhưng rút cuộc lại không đạt được gì, như thượng đỉnh với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un năm 2018 ?
Lối thoát trong danh dự
Le Figaro nhắc lại là chỉ vài tuần trước, nguyên thủ Nga nhiều lần nhắc lại là không muốn chấp dứt chiến tranh nếu Ukraina chưa đầu hàng. Nói một cách khác, Ukraina nhượng bốn tỉnh đã bị Nga sáp nhập, từ bỏ ý định gia nhập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương - NATO, giải trừ vũ khí toàn bộ đất nước và thay đổi chế độ ở Kiev.
Nga và Ukraina đều bảo vệ lập trường về “thỏa thuận hòa bình”. Điều này khó có thể thực hiện trong cuộc họp thượng đỉnh sắp tới giữa hai tổng thống Putin và Trump. Để thoát khỏi ngõ cụ trong danh dự, một số nhà quan sát nêu khả năng “đình chiến trên không” vì Nga trong thế bị động do các cuộc tấn công bằng drone của Ukraina. Cuối cùng, những điều kiện và thời điểm hòa bình vẫn do người dân Ukraina quyết định, trong khi họ, cũng như các đồng minh châu Âu, một lần nữa lại bị loại khỏi cuộc gặp sắp tới.
Thu Hằng
8/8/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
Ảnh minh họa: Tổng thống Mỹ Donald Trump (P) và nguyên thủ Nga Vladimir Putin, tại hội nghị thượng đỉnh G20, Buenos Aires, Achentina, ngày 30/11/2018. REUTERS - Marcos BrindicciCuộc gặp thượng đỉnh có ý nghĩa quan trọng cho cả hai bên
Trước tiên, đối với tổng thống Mỹ, ít ra cuộc gặp với đồng nhiệm Nga cũng cho thấy là chiến lược gây sức ép tối đa đã mang lại kết quả nào đó. Quá tự tin vào tài thuyết phục và khả năng đàm phán, ông Donald Trump cho Nga 50 ngày, rồi 10-12 ngày (hết hạn vào ngày 08/08) để đạt được thỏa thuận đình chiến. Hai ngày trước khi hết thời hạn, ông Putin vẫn tỏ ra thờ ơ, do hiểu quá rõ tính khí của đồng nhiệm Mỹ. Theo phân tích của nhật báo Pháp Le Figaro ngày 08/08, cuộc gặp này sẽ giúp nguyên thủ Mỹ tránh đối đầu trực diện với đồng nhiệm Nga và tìm lối thoát cho những lần ra tối hậu thư.
Tiếp theo, tổng thống Nga cũng cần cuộc gặp này sau khi nhiều lần từ chối đề nghị của đồng nhiệm Mỹ và liên tục bị ông Trump đe dọa trừng phạt. Điện Kremlin cần chiếm lại cảm tình của ông Trump và tránh “chuốc” thêm các biện pháp trừng phạt mới, bắt đầu từ những nước bạn hàng, đối tác lớn của Nga, như Ấn Độ, trong bối cảnh tình hình tài chính của Nga không được sáng sủa như trước chiến tranh.
Matxcơva vẫn tự tin bước vào đàm phán trên thế mạnh để buộc Ukraina từ bỏ chủ quyền đối với 4 tỉnh đã bị Nga sáp nhập. Nhưng thực tế trên chiến trường lại hoàn toàn khác, quân đội Nga tiêu hao quá nhiều sức lực và khí tài để chiếm từng địa phương nhỏ. Cùng lúc, drone Ukraina liên tục tấn công lãnh thổ Nga, nhắm vào các nhà máy lọc dầu - túi tiền của Matxcơva.
Ngoài ra, chỉ gặp tổng thống Mỹ và từ chối gặp đồng nhiệm Ukraina vì “chưa hội tụ đủ điều kiện” còn có ẩn ý nhấn mạnh đến vị thế của nguyên thủ Nga. Một cuộc họp thượng đỉnh với ông Trump giúp ông Putin trở lại trường quốc tế, sánh ngang với với nguyên thủ Mỹ.
Hàng loạt thắc mắc về thượng đỉnh
“Dường như từ giờ Nga thiên về chấp nhận một thỏa thuận đình chiến hơn. Việc gây áp lực đã có hiệu quả”, theo nhận định của tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tối 06/08. Tuy nhiên, rất nhiều câu hỏi còn để ngỏ về cuộc gặp thượng đỉnh này. Chuyên gia John Lough của Chatham House thắc mắc : “Mọi chuyện khá bất ngờ, điện Kremlin từng không quan tâm (đến một cuộc gặp với tổng thống Trump) nhưng đã thay đổi ý định, người ta có thể thể hỏi tại sao. Tình hình kinh tế xấu đi nhưng không đến mức phải đẩy nhanh việc tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình mà Kiev và các đồng minh chấp nhận được”.
Liệu tổng thống Donald Trump có bị “mắc bẫy” điện Kremlin ? Liệu ông có đủ kiên định để không bị tâng bốc mà tỏ ra ôn hòa hơn với đồng nhiệm Nga ? Liệu cuộc họp thượng đỉnh được rầm rộ đưa tin nhưng rút cuộc lại không đạt được gì, như thượng đỉnh với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un năm 2018 ?
Lối thoát trong danh dự
Le Figaro nhắc lại là chỉ vài tuần trước, nguyên thủ Nga nhiều lần nhắc lại là không muốn chấp dứt chiến tranh nếu Ukraina chưa đầu hàng. Nói một cách khác, Ukraina nhượng bốn tỉnh đã bị Nga sáp nhập, từ bỏ ý định gia nhập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương - NATO, giải trừ vũ khí toàn bộ đất nước và thay đổi chế độ ở Kiev.
Nga và Ukraina đều bảo vệ lập trường về “thỏa thuận hòa bình”. Điều này khó có thể thực hiện trong cuộc họp thượng đỉnh sắp tới giữa hai tổng thống Putin và Trump. Để thoát khỏi ngõ cụ trong danh dự, một số nhà quan sát nêu khả năng “đình chiến trên không” vì Nga trong thế bị động do các cuộc tấn công bằng drone của Ukraina. Cuối cùng, những điều kiện và thời điểm hòa bình vẫn do người dân Ukraina quyết định, trong khi họ, cũng như các đồng minh châu Âu, một lần nữa lại bị loại khỏi cuộc gặp sắp tới.
Thu Hằng
8/8/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
