Việt Nam ‘mắc kẹt’ trong cuộc chiến phản tác dụng của Nga ở Ukraine

Vit Nam ‘mc kt’ trong cuc chiến phn tác dng ca Nga Ukraine

Hoàng Trường, VOA, 02/03/2022

Nhưng th hi, nay mai, khi Tp Cn Bình s "dy cho Vit Nam mt bài hc" tàn bo ging như hoc hơn (so vi bài hc tháng 2/1979) thì Vit Nam n làm sao nói làm sao" ?

vietnam2

V lâu dài, sách lược "bt cá hai tay" s khó mang li quyn li cho Vit Nam, mt khi Tp Cn Bình làm theo cách ca Putin, li ích chính đáng ca Vit Nam có th b thit hi.

Vit Nam "mc kt" trong cuc chiến tranh Nga Ukraine đã đành. Hà Ni s tiếp tc phi đi mt vi khó khăn trong mt trt t quc tế hu Ukraine. V lâu dài, sách lược "bt cá hai tay" s khó mang li quyn li cho Vit Nam, mt khi Tp Cn Bình làm theo cách ca Putin, li ích chính đáng ca Vit Nam có th b thit hi.

Trong cuc chiến tranh Nga Ukraine n ra t ngày 24/2, chính ph Vit Nam thc s lâm vào tình thế "tiến thoái lưỡng nan". Nga là i tác chiến lược toàn din" hàng đu ca Hà Ni. Đây là mt trong ba tha thun cp đ cao nht v đi ngoi mà Vit Nam đã cam kết. Không lên án Nga, vì Moscow và Hà Ni có mi liên h cp chiến lược rt quan trng. Nhưng kt mt ni, Vit Nam cũng có mi quan h rt cht ch vi Ukaine. V mt thương mi, Ukraine là mt th trường quan trng cho hàng xut khu Vit Nam sang Châu Âu và cũng là quc gia mà Vit Nam có mi bang giao hu ho. Ukraine là ngun cung cp thiết b quân s chính cho Vit Nam, đóng vai trò trong vic giúp Vit Nam nâng cp và hin đi hóa quân đi. Mt phn công nghip quc phòng ca Liên Xô cũ nm trên lãnh th Ukraine. Cn biết là mt phn vũ khí ca Vit Nam t nhng năm 1990 được hin đi hóa nh các nhà công nghip Ukraine.

Thế kt khó thoát ca Hà Ni

Cuc chiến din ra đến ngày th tư, Vit Nam mi cho mt t báo "cp hai" ca quc doanh đăng ti tr li phng vn ca bà Đi bin lâm thi Đi s quán Ukraine Hà Ni. Tuy là đăng li li phát biu ca Đi bin lâm thi Ukraine Nataliya Zhynkina, nhưng đây là mt tuyên b rõ ràng nht được đưa lên truyn thông chính thng ca Nhà nước Vit Nam k t ngày n ra cuc xâm lược man r ca Moscow. "Phía Nga đã gây ra cuc chiến ln này và người dân Ukraine s chiến đu đến cùng đbo v hòa bình, đc lp cho đt nước mình". So vi li nói nước đôi, vi kiến thc cũ mèm v Liên Xô cacác v giáo sư-tiến s n mày dĩ vãng" và các tướng lĩnh hãnh tiến,dy đi trên mng, thì bài phng vn là mt im son", chuyn ti nhng thông tin ct lõi cho đc gi.

Theo bà Nataliya Zhynkin, nhng gì đang din ra không nm phía Ukraine mà đến t nước Nga. Khong 10 năm trước ti Din đàn An ninh toàn cu Munich (Đc), Nga đã không giu tham vng lp li trt t thi Liên Xô, và theo h, điu này không th thiếu Ukraine. Putin ly lý do là NATO bao vây khp nơi, nhưng đó là mt s ngy bin. Nước Nga rng ln kéo t Á sang Âu như thế, li có lc lượng quân s vi vũ khí ht nhân và các loi vũ khí khác khng l như vy, thì ai di mà đi gây s vi h. Nhưng các quc gia Châu Âu cn có phòng th tp th. NATO là mt hip ước phòng th như vy. Bà đi bin còn nhn mnh, chưa có quc gia nào t t b vũ khí ht nhân c, nhưng Ukraine thi đim 1994, đã làm vy. Cho nên, nhng gì nước Nga làm sau đó, và nht là bây gi, đang to tin l nguy him chocuc chy đua vũ trang ht nhân, đe da hòa bình trên toàn thế gii.

Trên mt bình din rng ln hơn, quá trình leo thang quân s ca Tng thng Vladimir Putin Ukraine đã đ l ra mt "k tòng phm" quan trng là Trung Quc. Ai cũng nhìn ra, trong cuc xung đt mang tm quc tế này, đã có "s r tai" rt thân thiết gia Putin và Tp Cn Bình. Trong khi nhiu quc gia ty chay ngoi giao Thế vn hi Mùa đông 2022, vi lý do Bc Kinh vi phm nhân quyn, Putin đã xut hin đúng lúc và sáng lòa vi "Tuyên b chung" vi Tp Cn Bình là "hp tác không có gii hn". Nhiu nhà quan sát thi s đã sm nhn đnh rng Moscow và Bc Kinh đang hình thành dù không chính thc mt "liên minh ma qu" và điu này s là mt mi lo v s n đnh cho trt t thế gii t do. Trước khi tiếng súng vang lên Kyiv, đã có d đoán cho rng Bc Kinh chc chn s ng h các hành đng quân s ca Nga Ukraine. Mc du người phát ngôn chính ph Trung Qucbác b tha thun bí mt này.

Tình hung tr trêu đây là, Vit Nam có th "làm ngơ" trước cuc chiến xâm lăng Ukraine ca Putin như hin nay, thm chí trên mt vài t báo chính thng, vn bt "đèn xanh" cho li tuyên truyn nhm "bin minh" cho hành đng xâm lược quy mô gn vi các hành đng "dit chng" ca binh lính Nga đi vi thường dân Ukraine. Nhưng th hi, nay mai, khi Tp Cn Bình s "dy cho Vit Nam mt bài hc" tàn bo ging như hoc hơn (so vi bài hc tháng 2/1979) thì Vit Nam n làm sao nói làm sao" ? Cho dù, trong chính sách quc phòng "bn không" ca Vit Nam có kèm theo cái đuôi "mt nếu", nhưng rõ ràng Vit Nam s khó có tiếng nói đng cm, chưa k đến tm vóc ng h và giúp đ quc tế hin nay đi vi nhà nước dân ch Ukraine.

Cuc chiến phn tác dng ca Nga

Cuc chiến tranh xâm lược Ukraine mà Tng thng Joe Biden gi là "phi lý và vô nghĩa" sau nhng ngày đu đng đ vn làm cho các nhà phân tích cm thy khó hiu. Nhng người có đu óc bình thường hu như đu cho rng, trong thi đi ngày nay, chiến tranh không phi là gii pháp cho các vn đ chính tr và quc tế. Cuc xâm lăng Ukraine, mt quc gia đc lp và có ch quyn, là mt hành đng không th bin minh được. Ông Putin có th s chiếm được toàn b lãnh th Ukraine trong nhng ngày ti nhưng cuc xâm lược và chiếm đóng Ukraine s đy nước Nga vào thm ha c v kinh tế chính tr ln uy tín quc tế. Đã có th hình dung Ukraine tương lai s là mt c mng Afghanistan" ca Liên Xô trong quá kh. Hi by gi, sau 10 năm chiếm đóng, tn tht hàng vn binh sĩ, cui cùng Liên Xô cũng phi rút ra khi Afghanistan trong thm bi. Cân nhc li ích và cái giá phi tr, rõ ràng Putin đã chn mt gii pháp sai lm.

Tng thng Putin nói ông không có ý đnh chiếm đóng Ukraine nhưng đến nay không có nhiu người tin vào nhng tuyên b bt nht, mâu thun và đy di trá ca nhà lãnh đo Nga. Nhưng cho dù chiếm được Ukraine, đt nước có 44 triu dân và din tích gp đôi nước Vit Nam, dng lên đó mt chính quyn "chư hu" ca Moscow thì Nga s gii quyết được vn đ gì ? Biên gii phía Đông ca Minh Ước Bc Đi Tây Dương (NATO) có th s không bao gm Ukraine như tình trng hin nay và đó là yêu sách hàng đu ca ông Putin nhưng điu đó có bo đm an ninh ca Nga s không b đe da nếu n ra xung đt gia Nga và phương Tây ? Cuc xâm lược ca Nga chng nhng không làm phương Tây s hãi, mà còn làm cho T chc này đoàn kết hơn. Chính cuc chiến ca Putin là yếu t thúc đy NATO gia tăng lc lượng phòng th sườn phía Đông.

Trong vài tun qua, Hoa K đã liên tc chuyn các lc lượng tinh nhu ti Ba Lan và Đc, phi hp vi các đơn v ca NATO Đông Âu sn sàng ng phó nếu chiến tranh lan rng. Các h thng đánh chn ha tin ca Hoa Kỳ Romania và Ba Lan đang được khi đng đc bit căn c phòng th ha tin ti Ba Lan, ch cách biên gii Nga 100 km và có th phóng ha tin Tomahawk ti tn th đô Moscow mà Nga khó tr tay kp.Đây mi chính là mi đe da an ninh mà Nga phi lo s, cho dù Ukraine có gia nhp NATO hay không.

Vit Nam trong trt t hu Ukraine

Nếu như trong khói la chiến tranh Ukraine Vit Nam đã và đang như "gà mc tóc" thì mt "thế gii lưỡng cc" hu Ukraine s là thách thc ghê gm đi vi Hà Nôi, xưa nay vn theo mt chính sách u dây" gia các khi. Cuc chiến tranh Nga Ukraine s là mt bước phát trin mi, có kh năng thúc đy thế gii tr v vi "trt t lưỡng trc". Mt bên là nhng chế đ chuyên chế, hiếu chiến và bành trướng vi Nga và Trung Quc liên kết thành mt trc, và bên kia là các th chế dân ch t do do Hoa K và Châu Âu dn dt. S phân cc này không ch v chính tr và an ninh, mà còn nh hưởng ti tt c các phương din khác như h thng tài chính, ngun cung ng hàng hóa, vùng nguyên liu, th trường, mng lưới giao thông và tiêu chun công ngh. S có lúc, hàng hóa, dch v giao thương vi các nước thuc trc bên này s không tương thích vi các nước trc bên kia.

Hin đang có mt cuc tranh lun thc s cp vùng v vn đ Ukraine và Nga nhưng tách hn khi nhng hot đng mang tính quân s Châu Âu. Điu mà nhiu nước Đông Nam Á, cũng như Vit Nam, cn phi hết sc đ tâm trí ng phó là xut hin mt trt t quc tế mi đang được hai cường quc hin nay là Trung Quc và Nga tho lun và trên thc tế, trt t này bác b trt t truyn thng và lch s. Vit Nam và nhiu quc gia khác Đông Nam Á có nguy cơ b bt làm con tin trong nhng thay đi đó. Trong trường hp này, Vit Nam "mc kt" trong cuc chiến Nga Ukraine đã đành. Hà Ni s tiếp tc phi đi mt vi khó khăn trong mt trt t quc tế hu Ukraine. V lâu dài, thái đ "bt cá hai tay" s khó mang li quyn li cho Vit Nam, mt khi Tp Cn Bình làm theo sách ca Putin, li ích chính đáng ca Vit Nam có th b thit hi.

Theo Giám đc Benoît de Tréglodé t Vin Nghiên cu Chiến lược, Trường Quân s Pháp (IRSEM), chc chn đi vi các nhà hoch đnh chiến lược ca Quân Gii phóng Nhân dân Trung Quc, cuc chiến hin nay Ukraine là mt trường hp nghiên cu thc tế ln, như mt kiu "trò chơi chiến tranh", cho phép h hiu được các nước trên thế gii có lp trường như thế nào v các vn đng đa-chính tr theo kiu này. Châu Á hoàn toàn có lý khi theo dõi, nhưng không phi là v tình hình chiến s mà đ xem các nước khác, k c phương Tây, phn ng như thế nào v kiu can thip đơn phương, vi phm trng trn lut pháp quc tế, cũng như vic phương Tây có th sphn ng như thế nào trong trường hp xy ra xung đt Châu Á trong tương lai .

Hoàng Trường

Nguồn : VOA, 02/03/2022

************************

Xung đt Nga – Ukraine : Ngm Vit và nhìn ‘Vit t hào’

Trân Văn, VOA, 01/03/2022

Sau khi Nga tn công Ukraine (24/2/2022), gia lúc người Vit cư trú ti Ukraine hết sc hoang mang, không biết tương lai ra sao (?), UGAWA là nơi đu tiên trên mng xã hi Vit ng ch ra cho nhng đng bào ca mình...

vietnam01

Anh Nguyễn Quốc Phương (áo thun trắng, ở giữa) và 7 người Việt Nam vừa từ Ukraine đang ở nhà mình - Ảnh: Phương Oanh Nguyễn Ba Lan

Nếu s dng facebook, có l bn nên ghé thăm UGAWA trang facebook ca người Vit cư trú ti Ba Lan (1), đc bit là vào lúc này thi đim mà xung đt gia Nga và Ukraine bt đu lên đến đnh ca tang thương.

Sau khi Nga tn công Ukraine (24/2/2022), gia lúc người Vit cư trú ti Ukraine hết sc hoang mang, không biết tương lai ra sao (?), UGAWA là nơi đu tiên trên mng xã hi Vit ng ch ra cho nhng đng bào ca mình va tr thành nn nhân ca cuc chiến Nga Ukraine mt đường thoát "Tìm đ ến Ba Lan xin t nn nhân đo" (2). T lúc y ti gi, UGAWA cung cp rt nhiu thông tin, hướng dn (3) nhm h tr cho người Vit Ukraine bơ vơ trên x l đt nhiên nóng ry vì bom, đn.

UGAWA không ch góp li mà còn góp công, góp ca. Khi đi là cung cp các s đin thoi đ gii đáp thc mc, giúp phiên dch (4) khi người Vit t Ukraine đến biên gii Ukraine Ba Lan, kế đó, UGAWA chiêu m tình nguyn viên trong cng đng người Vit ti Ba Lan đến dng lu ti ca khu Ba Lan Ukraine, quyên góp - cung cp thc phm (5), qun áo, phương tin vn chuyn (6), ch (7) cùng vi tình nguyn viên ca nhiu sc dân khác cư trú ti Ba Lan.

Có nhng người Vit Ba Lan đã ly li mt bng đang cho thuê làm văn phòng đ đng bào di tn t Ukraine đến Ba Lan có ch tm trú (8), hoc sp xếp đ có th giúp vài chc đng bào tm cư (9). Sau nhng tin nhn, nơi này, ch kia có nhng người Vit va t Ukraine ti đang bơ vơ, cn tiếp sc là rt nhiu hi đáp (10) và trên UGAWA đã bt đu có nhiu li cám ơn ca nhng nhóm năm, mười người bi nh tt c nhng điu như va k mà h đã đến nơi an toàn, đã tm n (11).

Sau UGAWA – kênh thông tin ca cng đng người Vit ti Ba Lan, trên facebook bt đu có thêm mt s nhóm khác ca nhng người Vit đang cư trú ti nhng quc gia thuc khu vc Đông Âu mà biên gii giáp vi Ukraine, công b ý đnh tương tr đng bào t Ukraine đang tìm đường t nn như H i Thanh niên thành ph Kosice và vùng Đông Slovakia (12). Nhìn mt cách tng quát, tt c tuy đang tha hương nhưng không đành lòng ngonh mt làm ngơ vi đng bào đang gp hon nn !

Đó là nhng người Vit bình thường như mi người Vit bình thường khác c bên trong ln bên ngoài Vit Nam. Còn nhng người Vit trước nay vn t hào vì t nm ly, gi cht vic đnh đot mi th liên quan ti x s và dân tc thì sao ?

***

Khác vi chính ph nhiu quc gia khác kêu gi công dân sm ri khi Ukraine vì không th xem nh s hung hăng ca Nga, hôm 22/2/2022 - hai ngày trước khi Nga đng binh, ông Nguyn Hng Thch – Đi s Vit Nam ti Ukraine nhn đnh : "Ng ười Vit ti Ukraine hoang mang là vì tác đng t bên nhà" ! Đi din cho nhóm "Vi t t hào" ti Ukraine khng đnh đã "chu n b phương án cho trường hp xu nht nếu sơ tán Ukraine gp khó thì có th sơ tán bà con sang vùng ca Nga" (13).

Ngày hôm sau, có th do áp lc t vic nhiu quc gia va hi thúc, va tr giúp công dân ca h ri khi Ukraine mnh m hơn, gi im lng chng khác gì làm ngơ, b mc s phn, tương lai ca hàng chc ngàn người Vit đang sng ti Ukraine, nhng người góp phn to ra lượng kiu hi tăng đu đn hàng năm, Phát ngôn viên B Ngoi giao Vit Nam, tái khng đnh : "Đ i s quán Vit Nam ti Ukraine đã xây dng các kế hoch đ sn sàng tiến hành các bin pháp bo h công dân trong trường hp cn thiết" (14).

Thc tế thì sao ? Kế hoch và hành đng bo h công dân Ukraine ca nhóm "Vit t hào" din biến thế nào ? Thm chí hai ngày sau khi Nga đng binh hôm 26/2/2022, h thng truyn thông chính thc ti Vit Nam loan báo, ông Phm Minh Chính mt trong nhng người đng đu nhóm "Vit t hào" - đã ban hành "Công đi n v vic bo h công dân, pháp nhân Vit Nam và mt s vn đ cn lưu ý trước tình hình ti Ukraine". Công đin này ch đo đ th (14) và nhng th đó đến gi vn ch hin din trên giy !

***

Ngoài đ ngh quý v ghé thăm trang facebook UGAWA, đ ngh quý v nên đc k công đin ca ông Chính, va đ đi chiếu, va đ tìm xem có nn dân người Vit nào ti Ukraine được "h tr v nơi , lương thc, thc phm thiết yếu và các điu kin cn thiết khác" không ? Có ai được "đ ưa khi các khu vc nguy him, lánh nn các nước láng ging" không ? Có tin gì v vic Vit Nam đã "trao đ i vi các nước trong khu vc, các t chc quc tế, các t chc nhân đo đ ngh h tr công dân Vit Nam" không ?

Đó là ngoài Vit Nam, còn ti Vit Nam, có ai thB Giao thông Vn ti, B Giáo dc - Đào to, B Lao đng - Thương binh - Xã hi, B Công an, B Kế hoch - Đu tư, B Công Thương, B Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, B Thông tin - Truyn thông, Ch tch các tnh thành ph... đã nói gì hay làm gì đ h tr hàng chc ngàn đng bào đang kt trong vùng la đn Ukraine, hay loan báo kế hoch h tr các doanh nghip đang hoc s gp khó khăn do xung đt Nga – Ukraine như công đin đ cp không ?

Dường như ban hành công đin là đã hoàn thành xut sc nhim v Th tướng nên ông Chính đ đó và không nói gì na ? Nói cách khác, thêm mt chuyn na đ ngm, có nên t hào v nhóm "Vi t t hào" như nhóm này vn mun hay không ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 01/03/2022

Chú thích

(1) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139

(2) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5027121234041552/

(3) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5034365586650450/

(4) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038380932915582/

(5) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038220992931576/

(6) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5036346696452339/

(7) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5036817849738557/

(8) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5034235016663507/

(9) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5032652310155111/

(10) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5038343139586028/

(11) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/5037336793019996/

(12) https://quochoitv.vn/dai-su-nguyen-hong-thach-tai-ukraine-da-chuan-bi-phuong-an-so-tan-nguoi-viet-o-vung-nguy-co-xung-dot

(13) https://tuoitre.vn/dai-su-quan-viet-nam-tai-ukraine-truc-duong-day-nong-san-sang-bao-ho-cong-dan-2022022320435605.htm

(14) https://baochinhphu.vn/thu-tuong-chinh-phu-ban-hanh-cong-dien-ve-bao-ho-cong-dan-va-phap-nhan-viet-nam-tai-ukraine-102220226163306649.htm