Thấy gì từ việc Biden chọn Kamala Harris làm ứng viên phó tổng thống ?

Giới thiệu về ứng viên phó tổng thống Kamala Harris.

Gần 14 tháng trước, trước khi đại dịch chấm dứt các chiến dịch chính trị truyền thống, trước khi bất cứ ai nghe nói về Gordon Sondland hoặc Lev Parnas hay bất kỳ nhân vật phụ nào khác xuất hiện từ câu chuyện luận tội Donald Trump, Đảng Dân chủ đã có một vấn đề : làm thế nào để tổ chức một cuộc tranh luận tổng thống với 20 ứng cử viên. Họ giải quyết vấn đề bằng cách chia đôi : mười người sẽ tranh luận vào đêm đầu tiên, và mười người còn lại vào đêm thứ hai. Khoảnh khắc đáng nhớ duy nhất của cuộc tranh luận diễn ra vào đêm thứ hai, khi Kamala Harris chất vấn Joe Biden về sự phản đối của ông đối với việc bắt buộc đi xe bus đến các trường học đa chủng tộc, và điều mà bà cho là hồi ức quá tử tế của ông về hai vị thượng nghị sĩ ủng hộ việc cách ly chủng tộc.

joe1
Ứng viên tổng thống Joe Biden chọn Kamala Harris làm ứng viên phó tổng thống

Lúc đó Harris không phải dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò, nhưng bà được nhiều người xem là một ứng viên đầy triển vọng — người tốt nhất có thể tập hợp lại liên minh những người tiến bộ, không phải da trắng và thanh niên từng ủng hộ Obama. Các chuyên gia có xu hướng ám chỉ vị trí dẫn đầu các cuộc thăm dò của Biden là nhờ người ta nhận ra tên tuổi của ông từ trước ; Biden hay nói lan man và thường chậmchạp. Những gì người ta nhớ sau cuộc tranh luận đó là câu nói của Harris, "Cô gái nhỏ bé đó là tôi" – đề cập đến cách bà đi xe bus đến một trường học dành cho người da trắng. Điều người ta ít nhớ hơn là Biden, sau khi hứng chịu những đòn tấn công của Harris, đã phản pháo lại, nhắc nhở cử toạ rằng không giống như Harris, ông là một người bảo vệ (bị hại) chứ không phải là một công tố viên. Sau đó, ông đã tự thừa nhận trong một cuộc tranh luận – điều không hề dễ dàng : Harris là một nhà tranh luận sắc sảo, hiệu quả, không ngừng nghỉ. Trong các cuộc tranh luận sau đó, cả hai quần thảo nhau, nhưng không bao giờ thực sự nặnglời với nhau nữa. Các cuộc tranh luận dường như không để lại thù oán cá nhân nào : vào ngày 11 tháng 8, Biden tuyên bố Harris là ứng viên phó tổng thống của mình.

Sự lựa chọn này mang tính đột phá nhưng có thể dự đoán được. Tất nhiên, đây là một bước đột phá vì Harris, con gái của một người cha gốc Jamaica và mẹ gốc Ấn Độ, là phụ nữ da đen đầu tiên và là người Mỹ gốc Á đầu tiên được một đảng lớn chọn tham gia một cuộc bầu cử liên bang. Bà cũng là ứng cử viên tổng thống hoặc phó tổng thống đầu tiên của Đảng Dân chủ đến từ khu vực phía tây Texas : khu vực phía tây cótruyền thống ủng hộ Đảng Cộng hòa và hai tổng thống gốc California (Reagan và Nixon) đều là đảng viên Cộng hòa. Và bà là người phụ nữ thứ tư — sau Geraldine Ferraro, Sarah Palin và Hillary Clinton — xuất hiện trong lá phiếu tổng tuyển cử của cả hai đảng.
Điều này cũng có thể đoán trước được bởi vì kể từ khi Biden tuyên bố sẽ chọn một người đồng hành là nữ, bà Harris đã nằm trong số những người dẫn đầu — lý do đầu tiên là vì bà có ít điểm yếu nhất. Elizabeth Warren không trẻ hơn Biden bao nhiêu và có thể khiến Đảng Dân chủ mất một ghế Thượng viện (Thống đốc bang Massachusetts, người dự kiến sẽ đề cử người thay thế bà trong một cuộc bầu cử đặc biệt, là một đảng viên Cộng hòa). Stacey Abrams, ứng viên ưa thích của những người tiến bộ, chưa bao giờ giữ chức vụ nào cao hơn vị trí nghị sĩ trong cơ quan lập pháp bang Georgia. Karen Bass, chủ tịch Uỷ ban nghị sĩ Da đen trong Quốc hội, là một người rất ngưỡng mộ Fidel Castro – một trở ngại cho việc giành chiến thắng ở Florida. Quá nhiều người biết Susan Rice, cựu cố vấn an ninh quốc gia của Barack Obama, dường như không thích bà.

Quan trọng hơn, Harris là một chính trị gia tài năng. Đúng là bà đã điều hành một chiến dịch tranh cử tổng thống quá tệ. Nó phát triển quá lớn quá nhanh, tiêu quá nhiều tiền và không bao giờ thực sự quyết định được đó là một chiến dịch trung dung hay thiên tả. Nhưng thất bại của bà trong cuộc bầu cử sơ bộ là một điều bất thường : bà đã thắng mọi chức vụ dân cử khác mà bà từng theo đuổi. Sau khi rút khỏi cuộc đua tổng thống, bà trở lại Thượng viện, nơi bà giúp xây dựng Đạo luật Công lý Cảnh sát, một đạo luật sẽ thiết lập tiêu chuẩn quốc gia về sử dụng vũ lực của cảnh sát, cấm việc khám nhà mà không báo trước trong các vụ án ma túy và mở rộng quyền điều tra của tổng chưởng lý.
Đó không chỉ là một chính sách tốt mà còn là một động thái chính trị hiệu quả. Phe tả chưa bao giờ đặc biệt thích Harris, một cựu công tố viên, và việc ghi tên bà vào đạo luật cải cách cảnh sát đầy tham vọng càngcủng cố thêm lập luận của bà rằng bà trở thành công tố viên để thay đổi mọi thứ từ bên trong. Nhưng ở khía cạnh đó – khi bà thoải mái với thứ chính trị thực dụng và né tránh phong cách chính trị lên gân của Bernie Sanders và Elizabeth Warren – bà lại giống Biden. Cả hải đều không nặng về ý thức hệ ; và đều là những người trong cuộc lão luyện. Họ cởi mở với những ý tưởng tiến bộ nhưng vẫn giữ vững vị trí trung dung của đảng. Và người dân có xu hướng thích họ ; họ kết nối rất tốt với cử tri.

Sự lựa chọn này cho thấy Biden không quá lo lắng về cánh tả của mình, hoặc ít nhất, Biden nghĩ rằng bản chất đột phá của việc đề cử Harris sẽ làm được những điều tương tự việc chọn Warren hoặc Abrams nhằmthu hút các cử tri đi bầu ở những nơi ông cần phiếu nhất : các cử tri trẻ và không phải da trắng. Tất nhiên, Biden đã giành được đề cử nhờ vào sức hút của ông đối với các cử tri người Mỹ gốc Phi, nhưng ông cần các cử tri không phải da trắng đi bầu nhiều như trong cuộc bầu cử năm 2012 chứ không phải như mức năm 2016 — đặc biệt là ở các bang như Pennsylvania, Wisconsin, Michigan và Florida.

Harris cũng có một phẩm chất quan trọng mà Biden còn thiếu. Bà có khả năng tranh luận sắc sảo và sẽ thực hiện tốt nhiệm vụ "tấn công" truyền thống của một ứng viên phó tổng thống. Chắc chắn là các đảng viên Dân chủ đang "chảy nước miếng" khi nghĩ đến viễn cảnh bà đối đầu với Mike Pence. Xuất thân là một công tố viên khiến bà cũng phù hợp với cương lĩnh tranh cử thúc đẩy "luật pháp và trật tự", vốn khả năng sẽ trở thành chủ đề chính của cuộc bầu cử lần này. Việc lựa chọn Warren sẽ giúp củng cố lập luận củaTrump rằng Đảng Dân chủ thực sự là một đảng cực tả ; còn lựa chọn bà Rice sẽ giúp các đảng viên Cộng hòa không ngừng bêu rếu những thất bại chính sách đối ngoại thời Obama. Nhưng việc tìm ra một điểmyếu để tấn công Harris là rất khó.

Một số người ủng hộ Biden cho rằng Harris "quá tham vọng", một lời chỉ trích mang nhiều sắc thái phân biệt giới tính (mọi chính trị gia thành công đều tham vọng ; nhưng dường như không ai để ý đến điều đó nếu họ là đàn ông). Biden, một cách hợp lý, dường như đã quyết định rằng tham vọng của bà là một điều tích cực. Giờ đây, Harris trở thành ứng viên hàng đầu kế nhiệm Biden, cho dù là sau 4 năm nữa – Biden sẽ bước sang tuổi 78 vào tháng 11 và đang băn khoăn về việc có nên tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai hay không – hay 8 năm nữa. Con đường trở thành tổng thống của bà, nếu họ giành chiến thắng, phần lớn sẽ phụ thuộc vào mức độ thành công của bà trong quá trình giúp mang lại ghế tổng thống cho Biden.

The Economist
Nguyên tác : Joe Biden picks Kamala Harris as his running-mate", The Economist, 11/08/2020.
Phan Nguyên biên dịch
Nguồn : Viet-studies, 11/08/2020
**********************
BBC, 12/08/2020
Ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden chọn Thượng nghị sĩ Kamala Harris là người đứng cùng liên danh với ông - người phụ nữ da đen và người Mỹ gốc Á đầu tiên đảm nhận vai trò này.
joe2
Thượng nghị sĩ Kamala Harris
Từng là đối thủ của vị trí cao nhất nước, thượng nghị sĩ California gốc Ấn Độ-Jamaica từ lâu đã được xem là người dẫn đầu cho vị trí số hai.
Bộ trưởng Tư pháp California từng thúc giục cải cách cảnh sát trong bối cảnh các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc trên toàn quốc.
Ông Biden sẽ đối đầu với Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử ngày 3/11.
Tại cuộc họp báo của Nhà Trắng hôm thứ Ba, ông Trump, đảng viên Đảng Cộng hòa, mô tả bà Harris là "lựa chọn dự thảo số một của tôi".

Bà Harris sẽ tranh luận với người đang tranh cử cùng liên danh của ông Trump, Phó Tổng thống Mike Pence, vào ngày 7/10 tại Thành phố Salt Lake, tiểu bang Utah.
Chỉ có hai phụ nữ khác được đảng đề cử làm ứng viên phó tổng thống - Sarah Palin bởi đảng Cộng hòa năm 2008 và Geraldine Ferraro bởi đảng Dân chủ năm 1984. Cả hai đều không lọt vào Nhà Trắng.

Một phụ nữ da màu chưa bao giờ được một trong hai chính đảng chính của Mỹ mời đứng cùng liên danh ứng cử tổng thống. Cũng không có phụ nữ nào đắc cử tổng thống Mỹ.

Biden và Harris nói gì ?

Ông Biden tweet rằng ông có "vinh dự lớn" khi gọi bà Harris là người đứng phó của mình.
Ông mô tả bà là "chiến sĩ quả cảm đấu tranh cho những người yếu thế, và là một trong những công chức tốt nhất của đất nước".
Ông ghi nhận là Harris đã làm việc chặt chẽ với con trai quá cố của ông, Beau, khi bà là bộ trưởng Tư pháp của California.
"Tôi đã theo dõi khi họ đối đầu các ngân hàng lớn, nâng đỡ giới công nhân và bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bị lạm dụng", Biden viết trên Twitter.
"Khi đó tôi rất tự hào và giờ đây tôi tự hào khi có bà đứng cùng liên danh trong chiến dịch tranh cử này".
joe3
Ông Biden nói với bà Harris rằng bà sẽ là đứng cùng liên danh với ông hôm thứ Ba
Bà Harris sau đó tweet rằng ông Biden "có thể thống nhất người dân Mỹ bởi vì ông đã dành cả cuộc đời để chiến đấu vì chúng ta. Và với tư cách là tổng thống, ông sẽ xây dựng một nước Mỹ theo lý tưởng của chúng ta.''
"Tôi rất vinh dự được đứng cùng liên danh với ông trong tư cách là ứng cử viên của đảng chúng tôi cho chức Phó tổng thống, và sẽ làm những gì cần thiết để biến ông thành Tổng tư lệnh của chúng ta".
Chiến dịch tranh cử thông báo rằng Biden và Harris sẽ phát biểu tại Wilmington, Delaware chiều thứ Tư về việc "cùng nhau khôi phục linh hồn của dân tộc và đấu tranh cho các gia đình lao động để đưa đất nước tiến lên".
Biden cam kết vào tháng Ba là sẽ chọn một phụ nữ làm ứng cử viên phó tổng thống. Ông đã phải đối mặt với nhiều kêu gọi chọn một phụ nữ da đen trong những tháng gần đây, khi cả nước đang bị chấn động bởi bất ổn xã hội ,trước sự tàn bạo của cảnh sát đối với người Mỹ gốc Phi, một khối cử tri chủ chốt của Đảng Dân chủ.
joe4
Biden và Harris trong cuộc tranh luận bầu cử tổng thống sơ bộ cuối tháng Bảy, 2019

Kamala Harris là ai ?

Bà Harris, 55 tuổi, bỏ cuộc chạy đua vào Nhà Trắng vào tháng 12/2019.
Bà nhiều lần xung đột với ông Biden trong các cuộc tranh luận bầu cử sơ bộ, đáng chú ý nhất là chỉ trích khen ngợi của ông về mối quan hệ làm việc "dân sự" mà ông có với các cựu thượng nghị sĩ ủng hộ sự phân biệt chủng tộc.
Thành viên đảng Dân chủ này sinh ra ở Oakland, California, cha mẹ cùng là người nhập cư : một người mẹ gốc Ấn Độ và người cha gốc Jamaica.
Bà theo học Đại học Howard, một trong những trường cao đẳng và đại học dành cho người da đen nổi tiếng nhất trong lịch sử của quốc gia. Bà từng mô tả thời gian ở đó là một trong những trải nghiệm hình thành nhất trong cuộc đời.
Harris nói rằng bà luôn cảm thấy thoải mái với danh tính của mình và chỉ đơn giản mô tả mình là "một người Mỹ".

Năm 2019, bà nói với Washington Post rằng chính trị gia không nên bị xếp vào các ngăn vì màu sắc hoặc nền tảng của họ. "Quan điểm của tôi là : Tôi là chính tôi. Tôi thoải mái với bản thân. Bạn có thể cần phải tìm hiểu tôi là ai, nhưng tôi ổn với chính mình", bà nói.
Lựa chọn hiển nhiên
Đôi khi sự lựa chọn hiển nhiên có lý do của nó. Kamala Harris nghiễm nhiên đã là người dẫn đầu trong cuộc đua trở thành ứng cử viên phó tổng thống, hầu như kể từ thời điểm Joe Biden, người được cho là ứng cử viên đảng Dân chủ, tuyên bố vào tháng Ba rằng ông sẽ chọn một phụ nữ đứng cùng liên danh.
Harris tương đối trẻ và có sức sống, và là con gái của những người nhập cư Jamaica và Ấn Độ, phản ánh sự đa dạng ngày càng tăng của Đảng Dân chủ.
Hơn nữa, bà đang là tâm điểm chú ý của truyền thông quốc gia, đã vận động tranh cử tổng thống vào năm 2019, và trong một thời gian vào mùa hè năm ngoái, đã vươn lên gần vị trí dẫn đầu của một số cuộc thăm dò. Nhiều đối thủ của bà cho vị trí số hai chưa bao giờ phải đối mặt với sự giám sát kỹ lưỡng như vậy của truyền thông, vì vậy không có bằng chứng nào cho thấy họ có thể cầm cự với sự soi xét đó.

Một lợi thế khác ít được để ý của Harris là tình bạn của bà với con trai quá cố của ông Biden, Beau, được hình thành khi cả hai đều là bộ trưởng tư pháp. Biden đề cao giá trị gia đình - và mối liên hệ đó có thể khiến việc chọn bà dễ dàng hơn.
Giờ đây, Harris sẽ có cơ hội trở lại chiến dịch vận động tranh cử và chứng minh rằng mình xứng đáng với sự lựa chọn lịch sử này. Nếu thành công, bà sẽ ở vị trí chính để theo đuổi giấc mơ làm tổng thống một lần nữa, có lẽ sớm nhất là vào năm 2024. Ngày hôm nay đã khiến bà trở thành một thế lực trong Đảng Dân chủ trong nhiều năm tới.
Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên Bắc Mỹ

Thành quả của bà ra sao ?

Sau bốn năm tại Đại học Howard, Harris lấy bằng luật tại Đại học California, Hastings, và bắt đầu sự nghiệp tại Văn phòng Biện lý quận Alameda.
Bà trở thành công tố viên hàng đầu của San Francisco vào năm 2003, trước khi được bầu là người phụ nữ đầu tiên và người Mỹ gốc Phi đầu tiên giữ chức vụ bộ trưởng Tư pháp của California, luật sư hàng đầu ở tiểu bang đông dân nhất của Mỹ.
Trong gần hai nhiệm kỳ với tư cách là bộ trưởng Tư pháp, bà Harris nổi tiếng là một trong những ngôi sao đang lên của đảng Dân chủ, sử dụng động lực này để thúc đẩy cuộc tranh cử vào Thượng viện Hoa Kỳ của tiểu bang California vào năm 2017. Bà chỉ là phụ nữ da đen thứ hai từng được bầu vào chức vụ này.

Bà khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống trước cử tọa hơn 20.000 người ở Oakland vào đầu năm ngoái.

Tuy nhiên, thượng nghị sĩ Harris đã không nêu rõ được lý do khiến mình ra tranh cử và đưa ra những câu trả lời lộn xộn cho các câu hỏi về các lĩnh vực chính sách quan trọng như chăm sóc sức khỏe.
Bà cũng không thể tận dụng điểm cao rõ ràng trong quá trình ứng cử : những màn tranh luận thể hiện kỹ năng tố tụng của bà, thường khiến ông Biden rơi vào tình thế bị tấn công.
Bà tự cho mình là "công tố viên cấp tiến" và tìm cách nhấn mạnh những phần thiên tả hơn trong di sản của mình - yêu cầu máy hình gắn vào cơ thể cho một số đặc vụ tại Bộ Tư pháp California, cơ quan nhà nước đầu tiên chấp nhận điều này, và tung ra cơ sở dữ liệu cung cấp quyền truy cập công khai vào thống kê tội phạm, mặc dù nỗ lực này không đạt được đà đủ mạnh.
"Kamala là một cảnh sát" trở thành một điệp khúc phổ biến trên con đường tranh cử, làm hỏng nỗ lực giành sự ủng hộ của khối cử tri Dân chủ cấp tiến hơn trong các cuộc bầu cử sơ bộ. Tuy nhiên, những kinh nghiệm đó có thể trở thành có lợi trong cuộc tổng tuyển cử, khi đảng Dân chủ cần giành được nhiều cử tri ôn hòa và độc lập hơn.

Đã có những phản ứng gì ?

Tổng thống Trump nói với các phóng viên : "Bà ta là người đã kể rất nhiều câu chuyện không có thật".
Ông nói thêm : "Bà đã làm rất, rất kém trong cuộc bầu cử sơ bộ, như bạn biết, bà ta được dự đoán sẽ làm tốt và đạt được đúng khoảng 2%. Vì vậy, tôi hơi ngạc nhiên khi Biden chọn bà".
Ông Trump cũng nói bà Harris "rất, rất khó chịu" và "kinh khủng" đối với ông Biden trong các cuộc tranh luận sơ bộ của đảng Dân chủ.

"Bà ta rất thiếu tôn trọng với Joe Biden và thật khó để chọn một người thiếu tôn trọng như vậy", ông nói.
Chiến dịch tranh cử của Trump nói việc lựa chọn Harris là người cùng tranh cử là bằng chứng cho thấy ông Biden là "một cái vỏ rỗng được lấp đầy bởi chương trình nghị sự cực đoan của những người cấp tiến cánh tả".
Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama - người mà ông Biden giữ chức phó tổng thống trong 8 năm - tweet :
"Harris rất sẵn sàng để đảm nhận vai trò. Bà đã dành sự nghiệp của mình để bảo vệ Hiến pháp của chúng ta và đấu tranh cho những người cần được sự công bằng.''
"Đây là một ngày tốt lành cho đất nước chúng ta. Nào, hãy giành lấy chiến thắng".

Nguồn : BBC, 12/08/2020