Vụ máy bay Ukraine bị Iran bắn hạ: Iran ngưng hợp tác với Ukraine (VOA Tiếng Việt)

Quan hệ Iran - Ukraine căng thẳng sau vụ Iran bắn nhầm máy bay dân sự của Ukrraine. Dù đã nhận trách nhiệm bắn rơi máy bay, nhưng Iran vẫn từ chối những yêu cầu từ Ukraine việc cung cấp hộp đen của máy bay khiến Kiyev tức giận.

Mảnh vở của chiếc máy bay Boeing 737-800 của Ukraine International Airlines, chuyến bay PS752, bị phi đạn Iran bắn rớt ngày 8/1/2020.

Ngày 3/2 Tehran nói sẽ ngưng chia sẻ thông tin với Kyiv về chiếc máy bay Ukraine bị bắn hạ tháng trước, sau khi một kênh truyền hình Ukraine công bố băng thâu âm của đài kiểm soát không lưu Iran.

Băng thu âm được phát trên kênh Truyền hình 1+1 của Ukraine tối Chủ Nhật 2/2, là một cuộc điện đàm bằng tiếng Farsi giữa một kiểm soát viên không lưu và một phi công lái chiếc máy bay phản lực Fokker 100 của Aseman Airlines của Iran bay từ thành phố Shiraz ở phía nam Iran đến Tehran.

“Một loạt các vệt sáng như là…Đúng, đây là một phi đạn, có gì không? Phi công nói với người kiểm soát không lưu.

“Không, bao nhiêu dặm? Ở đâu?” kiểm soát không lưu hỏi.
Viên phi công trả lời là ông thấy ánh sáng bên cạnh phi trường Payam, gần nơi phi đạn chống máy bay Tor M-1 của Vệ binh Quôc gia được phóng đi. Nhân viên kiểm soát không lưu nói không có gì được báo cáo cho họ, nhưng viên phi công xác quyết chuyện đã thấy.

“Đây là ánh sáng của phi đạn,” viên phi công nói.

Nhân viên kiểm soát không lưu hỏi “Ông có thấy thêm gì nữa không?”

“Bạn ơi. Đó là một vụ nổ, Chúng tôi thấy một vùng sáng khổng lồ ở đây. Tôi không thực sự biết đó là gì” phi công trả lời.

Nhân viên kiểm soát không lưu sau đó cố tiếp xúc với máy bay Ukraine nhưng không được.

Sau khi máy bay rớt, Iran trong nhiều ngày phủ nhận việc máy bay này bị một trong những phi đạn của Iran bắn hạ.

Tổng Thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói băng ghi âm “chứng tỏ phía Iran từ đầu đã biết được máy bay của chúng ta bị trúng một phi đạn.” Nhà cầm quyền Iran chắc là phải tiếp cận trực tiếp được băng ghi âm này sau khi máy bay rớt.

Ngày 3/2 người đứng đầu toán điều tra Iran, ông Hassan Rezaeifar, nói Iran sẽ ngưng hợp tác với Ukraine về cuộc điều tra.

“Toán điều tra kỷ thuật của vụ máy bay Ukraine rớt, trong một hành động lạ lùng, đã công bố video bí mật của cuộc nói chuyện của một phi công đang bay cùng lúc với máy bay Ukraine,” ông Rezaifar nói, theo như hãng tin bán chính thức Mehr.

“Hành động này của Ukraine khiến chúng tôi không chia sẻ thêm bất cứ chứng cứ nào với họ nữa,” ông nói thêm.

Ông Rezaeifar không phủ nhận tính xác thực của băng thu âm được tiết lộ.

Ngày 11/1, Iran công nhận bắn rơi máy bay của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine 3 ngày trước đó, một ít lâu sau khi máy bay cất cánh khỏi phi trường Tehran. Iran nói các lực lượng của họ nhầm tưởng máy bay là một mối đe doạ của kẻ thù sau Iran khi bắn phi đạn vào một căn cứ Iraq có binh sĩ Mỹ trú đóng.

Máy bay Boeing 737 bị bắn rớt làm tất cả 176 người trên máy bay thiệt mạng, hầu hết là người Iran và người Canada gốc Iran bay đến Kyiv trên đường về Canada nơi nhiều người học tại đây.

Trong 3 ngày tiếp sau vụ máy bay rớt, truyền thông Iran loan tin là các giới chức cho rằng lỗi cơ khí làm máy bay rớt. Họ cũng cho biết là chính phủ phủ nhận những tin tức của phương Tây loan tin là các cơ quan tình báo phương Tây có bằng chứng là các lực lựợng Iran bắn rơi máy bay Ukraine.