Putin đổi hiến pháp để giữ ảnh hưởng khi hết làm tổng thống năm 2024? (BBC Tiếng Việt)
Có thể Putin đang chuẩn bị một kế hoạch cho việc hạ cánh an toàn. Nhưng theo chúng tôi, nếu Putin thay đổi hiến pháp theo hướng tăng quyền cho quốc hội, cụ thể là quốc hội bầu thủ tướng thay vì tổng thống chỉ định như hiện nay, thì đó là điều may mắn cho nước Nga. Nước Nga sẽ chuyển dần sang chế độ đại nghị khi quyền của thủ tướng tăng lên rất nhiều.
EPA
Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) đã loan báo đề xuất thay đổi hiến pháp, và Dmitry Medvedev không còn là thủ tướng
Tổng thống Nga Vladimir Putin gây ngạc nhiên lớn hôm 15/1 với đề xuất thay đổi hiến pháp, tạo ra đồn đoán có phải ông định tiếp tục nắm quyền sau 2024, ở tuổi 72.
Vào hôm thứ Năm, ông Putin có diễn văn hàng năm trước quốc hội.
Gần cuối bài, ông bất ngờ công bố ý định tổ chức trưng cầu dân ý về thay đổi hiến pháp.
Ông đề nghị chỉ những ai sống liên tục ở Nga hơn 25 năm, chưa bao giờ có hộ chiếu nước ngoài hay thẻ xanh thì mới được tranh cử tổng thống. Hiến pháp hiện nay nói hộ chiếu thứ hai không có ảnh hưởng đến quyền công dân ở Nga.
Đề nghị của Putin sẽ loại bỏ nhiều công dân Nga, vì theo thống kê chính thức, 543.000 người Nga hiện có thẻ xanh hoặc hộ chiếu thứ hai. 10 triệu Nga kiều ở nước ngoài cũng sẽ không được tranh cử tổng thống.
Hiện nay, tổng thống Nga được chọn thủ tướng, còn hạ viện chỉ 'đồng ý'.
Theo đề xuất của Putin, quyền hạn của tổng thống sẽ bị hạn chế, và Viện Duma, sẽ bổ nhiệm thủ tướng.
Thủ tướng sẽ chọn ra nội các, còn tổng thống không được quyền bác bỏ.
Putin tiếp tục đề nghị để thượng viện có tiếng nói về các bổ nhiệm cao cấp nhất trong mảng an ninh, quốc phòng, ngoại giao - mà hiện nay là quyền của tổng thống.
Ông cũng đồng ý về thay đổi mà sẽ khép lại lổ hổng luật pháp từng cho phép ông quay lại làm tổng thống năm 2012.
Hiến pháp hiện nay cấm một người làm tổng thống hơn hai nhiệm kỳ "liên tục". Putin nói nên bỏ chữ "liên tục", nghĩa là bản thân ông sẽ không thể tranh cử tổng thống năm 2030, khi ông 78 tuổi.
Putin đề nghị các tổng thống tương lai chỉ được làm hai nhiệm kỳ, và không thể quay lại.
Reuters
Mikhail Mishustin (trái) trở thành tân thủ tướng
Putin lại đề xuất tăng quyền lực cho Hội đồng Nhà nước, hiện do Putin đứng đầu.
Sau bài diễn văn, nội các của Dmitry Medvedev từ chức với lý do để giúp thực thi các thay đổi.
Tổng thống Vladimir Putin nói ông bổ nhiệm Medvedev làm phó chủ tịch trong Hội đồng An ninh quốc gia mà ông hiện làm chủ tịch.
Cũng trong ngày, ông đề cử Mikhail Mishustin, đứng đầu ngành thuế vụ liên bang, làm tân thủ tướng.
Loan báo của Putin - nhà lãnh đạo Nga lâu nhất kể từ Stalin - đã tạo ra đồn đoán về tương lai chính trị Nga.
Nhiệm kỳ tổng thống của Putin sẽ chấm dứt năm 2024.
Getty Images
Vladimir Putin có vẻ sẽ tiếp tục giữ ảnh hưởng tại Nga sau 2024
Andrius Tursa, từ Teneo Intelligence, nhận định Putin muốn tìm cách tiếp tục nắm quyền sau 2024.
"Tuy vậy, các đề nghị thay đổi hiến pháp không cho biết rõ ông ta sẽ giữ vị trí gì sau 2024. Ông ta có thể trở thành thủ tướng, chủ tịch hạ viện, hay làm chủ tịch Hội đồng Nhà nước được tăng thêm quyền."
Vai trò của Hội đồng Nhà nước là khả năng đáng chú ý.
Putin tạo ra hội đồng này sau khi nắm quyền năm 2000, và hiện tổng thống là chủ tịch.
Nhưng Putin có thể chọn cách làm chủ tịch sau 2024, giống tổng thống Nursultan Nazarbayev của Kazakhstan.
Năm 2019, chính Nazarbayev rời khỏi chức tổng thống để trở thành chủ tịch Hội đồng An ninh của Kazakhstan.
Nhà bình luận Leonid Bershidsky nói: "Dù hệ thống chính trị chính thức mà Putin định tạo ra vào cuối nhiệm kỳ tổng thống có là gì, thì hiện pháp thật sự của Nga là nằm trong đầu Putin."
Vì thế, việc Putin ngay bây giờ đã loan báo đề xuất thay đổi hiến pháp, cho thấy ông ra tín hiệu rằng ông sẽ tiếp tục là người giữ vai trò ảnh hưởng trong chính trị Nga những năm tới.
AFP
Trang phục truyền thống Nga - ông Putin có sự ủng hộ ở vùng nông thôn và thành phố nhỏ của Liên bang Nga hơn là đô thị lớn
Nguồn: BBC Tiếng Việt
