Vì sao chủ tịch Hạ Viện Mỹ lại làm chậm tiến trình truất phế ông Trump? (Phạm Trần, Minh Anh)
Chế độ tổng thống Mĩ đã để lộ một khuyết tật lớn là khi tổng thống vi phạm đạo đức, thậm chí luật pháp cũng rất khó loại bỏ. Việc phế truất không còn dựa trên thực tế tổng thống có phạm tội hay không, mà dựa trên việc đảng của tổng thống có được đa số thượng viện hay không.
Chủ tịch Hạ Viện Mỹ Nancy Pelosi tại Quốc Hội, Washington, ngày 18/12/2019. SAUL LOEB / AFP
Hạ Viện Mỹ ngày 18/12/2019 đã bỏ phiếu thông qua 2 điều khoản luận tội tổng thống Donald Trump theo nội dung lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc Hội. Tuy nhiên, sau cuộc bỏ phiếu, bà chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi đã cho biết ý định không vội đệ trình bản luận tội tổng thống lên Thượng Viện.
Vì sao chủ tịch Hạ Viện lại quyết định trì hoãn việc chuyển hồ sơ luận tội lên Thượng Viện như vậy ? RFI đặt câu hỏi với nhà báo Phạm Trần tại Washington :
RFI : Kính chào nhà báo Phạm Trần. Hôm thứ Tư 18/12/2019, Hạ Viện Mỹ thông qua bản luận tội tổng thống Donald Trump. Bước kế tiếp, đảng Dân chủ sẽ làm gì?
Nhà báo Phạm Trần: Theo Hiến Pháp, chủ tịch Hạ Nghị Viện, bà Nancy Pelosi phải thành lập một ban công tố viên (Impeachment Manager). Cho đến giờ này, bà chủ tịch Hạ Viện cho biết chưa có quyết định việc lập ban này. Chừng nào chưa có các công tố viên, quyết định luận tội tổng thống Trump của Hạ Viện chưa được chuyển lên Thượng Viện. Đây là vấn đề căn bản đang xảy ra hiện nay.
Chừng nào chủ tịch Hạ Viện, mà đảng Dân chủ chiếm đa số, vẫn trì hoãn thủ tục này, thì phiên tòa tại Thượng Viện chưa biết ngày nào sẽ diễn ra.
RFI : Vì sao bà chủ tịch Hạ Viện lại quyết định trì hoãn việc chuyển hồ sơ luận tội lên Thượng Viện?
Trước khi Hạ Viện biểu quyết hôm thứ Tư 18/12, thượng nghị sĩ Mitch McConnell, thủ lãnh phe đa số Cộng Hòa ở Thượng Viện có một phát biểu làm cho đảng Dân Chủ bực mình. Theo đó, ông hợp tác chặt chẽ với các luật sư của tòa Bạch Ốc, để chuẩn bị phiên họp tại Thượng Viện. Ông còn nói rằng ông sẽ thảo luận nhanh chóng để xóa án cho ông Donald Trump vì ông không muốn các cuộc thảo luận kéo dài.
Những phát biểu này của thượng nghị sĩ Mitch McConnell đã làm cho đảng Dân Chủ tức giận. Ông Chuck Schumer, lãnh tụ phe Dân chủ tại Thượng Viện đòi rằng một phiên tòa thì phải có nhân chứng và muốn mời bốn nhân chứng được cho là biết rõ câu chuyện về ông Donald Trump, tức là những hành vi vi phạm Hiến Pháp, cũng như là vi phạm luật của ông tổng thống Donald Trump.
Thế nhưng, phía đảng Cộng Hòa đã bác bỏ đề nghị đó. Đây chính là lý bà chủ tịch Hạ Viện đòi phải có một phiên tòa xử đàng hoàng, phải có nhân chứng, phải công bằng chứ không phải là có một quyết định trước khi đưa ra xử như là ông lãnh tụ đa số của Cộng Hòa. Ông ấy muốn xử nhanh chóng tức là vì ông muốn việc này cho nó qua nhanh chóng vì trước sau gì ông Trump vẫn là tổng thống, bởi vì không thể nào xảy ra chuyện 67 trong số 100 nghị sĩ ở Thượng Viện sẽ biểu quyết truất phế ông Trump.
RFI : Trong trường hợp phiên xử bị kéo dài, có những bất lợi gì cho đảng Cộng Hòa?
Thứ nhất là vào năm 2020, có cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ, tức là bầu cử tổng thống, bầu cử 1/3 nghị sĩ mới, và bầu cử toàn diện 435 hạ nghị sĩ (dân biểu). Việc kéo dài này sẽ bất lợi cho đảng Cộng Hòa, nhất là cho ông Trump. Bởi vì, việc luận tội này chưa kết thúc, ông Trump bị luận tội, ông chưa thể được trắng án nếu không có phiên họp của Thượng Nghị Viện theo như hy vọng của ông Trump cũng như theo trông đợi và dự trù của đảng Cộng Hòa.
Vì vậy, nếu hồ sơ luận tội bị Hạ Viện chậm gởi sang Thượng Viện bao lâu và sẽ vào mùa tranh cử mùa xuân sang năm và nếu ông Donald Trump chưa có trắng án thì vụ việc vẫn còn nằm ở trong đầu và vẫn được tiếp tục nhắc đi nhắc lại bởi các ứng viên thì sẽ rất bất lợi cho đảng Cộng Hòa.
RFI : Dù biết rằng việc truất phế ông Trump sẽ không xảy ra, tại sao đảng Dân Chủ vẫn quyết tâm tiến hành thủ tục luận tội và truất phế tổng thống Trump?
Khi một ông tổng thống vi phạm Hiến Pháp, có những tội mà bên phía Quốc Hội cho rằng ông ấy đã chống lại Quốc Hội hay chống lại nhân dân, chống lại tổ quốc thì ông sẽ bị xử án. Trong trường hợp của ông Trump, Hạ Viện biểu quyết hai điều: Thứ nhất, họ quy tội ông lạm dụng chức vụ.
Trong vụ Ukrainegate, nguyên thủ Mỹ đã sử dụng đồng nhiệm Ukraina như là một người sẽ giúp ông đào hồ sơ được cho là tham nhũng của Hunter Biden, con trai ông Joe Biden, khi còn làm việc tại Ukraina. Và thời điểm được cho là xảy ra vụ tham nhũng bên Ukraina, người ta có nói đến việc công ty của ông Hunter Biden có dính dáng đến tham nhũng và vào thời kỳ đó, ông Joe Biden làm phó tổng thống dưới thời tổng thống đảng Dân Chủ.
Phe ông Trump cho rằng Joe Biden đã lợi dụng chức vụ để tìm cách cứu con mình. Do vậy, ông Trump muốn bên Ukraina đào hồ sơ này lên để bôi nhọ Joe Biden. Lý do là vì Joe Biden bây giờ là ra ứng cử tổng thống và là người đang đứng đầu phe Dân Chủ. Vì vậy Hạ Viện cho rằng ông Donald Trump đã lợi dụng chức vụ tổng thống của mình để nhờ một nước ngoài đào bới hồ tham nhũng mà chưa chắc là đã có hay không, để mà đánh bại đối thủ chính trị của mình, đấy chính là việc mời gọi nước ngoài xen lẫn vào nội tình chính trị của nước Mỹ và đây là điều trái với Hiến Pháp.
Sau đó, khi Hạ Viện điều tra, ông Trump lại tìm cách ngăn cản các nhân chứng bên phía tòa Bạch Ốc cũng như bên phía chính phủ phe ông Trump và cũng không muốn chuyển hồ sơ sang cho bên Hạ Viện để điều tra, tội này là tội Quốc Hội quy kết cho ông: Ngăn cản Quốc Hội điều tra.
Hai tội này đối với nguyên tắc, quy định về luận tội là rất đúng. Chính vì những lý do này mà Hạ Viện đã luận tội ông Donald Trump.
RFI : Sau buổi luận tội này, người dân Mỹ có phản ứng ra sao?
Phản ứng của người dân Mỹ còn lệ thuộc vào thành phần được hỏi là theo đảng Dân Chủ hay đảng Cộng Hòa. Trước khi có quyết định của Hạ Viện luận tội ông Trump thì số ủng hộ là khoảng 50% và phía chống đối là 48%. Cuộc thăm dò vào lúc này cho biết là những người theo đảng Cộng Hòa thì chống và số theo Dân Chủ hay độc lập thì ủng hộ. Sau quyết định của Hạ Viện, tỷ lệ này vẫn không thay đổi. Dư luận của Hoa Kỳ không có quyết định dứt khoát.
RFI : Hôm 19/12, tạp chí Christianity Today, thuộc hội thánh “Truyền Bá Phúc Âm” đã không ngần ngại cho rằng “Tổng thống Trump nên bị truất phế”. Ông nghĩ gì về lời kêu gọi này?
Lời kêu gọi này hết sức quan trọng vì có liên hệ đến những người theo Thiên Chúa giáo. Những thành phần theo Thiên Chúa Giáo đó, đa số là những người theo đạo Tin Lành. Và cơ quan đưa ra lời kêu gọi này, tức là ông chủ bút viết bài bình luận kêu gọi như thế, sẽ ảnh hưởng tới những thành phần dân chúng có tín ngưỡng ở Hoa Kỳ. Và những thành phần này chính là những người đã ủng hộ ông Trump trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2016.
Khi bài viết này được đưa ra, tất cả các hãng thông tấn và báo chí đã trích lại và đã thảo luận, bình luận cũng như là đăng tin lên tất cả các website ở Hoa Kỳ. Điều này tôi cho rằng sẽ ảnh hưởng đến vấn đề tâm lý đối với ông Donald Trump nói riêng và đảng Cộng Hòa nói chung trong cuộc bầu cử năm 2020.
RFI Tiếng Việt xin cảm ơn nhà báo Phạm Trần tại Washington.
Nguồn: RFI Tiếng Việt
