Trung tá Mỹ khai là đã cảnh báo về cuộc gọi Ukraine (BBC Tiếng Việt)

Người ta tự hỏi, ông Trump và bộ sậu của ông còn đâu thời gian và tâm trí để lo cho " nước Mĩ trên hết " khi phải đối phó với mớ bùng nhùng do chính ông tạo ra ?!

National Security Council Director for European Affairs Alexander Vindman arrives for a closed-door deposition at the US Capitol in Washington, DC on October 29, 2019
Getty Images
Alexander Vindman là một chuyên gia Ukraine trong Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ

Một quan chức đã nghe được cuộc gọi giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine nói rằng ông quan tâm đến "yêu sách" điều tra kỹ lưỡng đối thủ của ông Trump.

Trung tá Alexander Vindman nói với Quốc hội rằng ông đã hai lần phản đối việc ông Trump gây áp lực với Ukraine để điều tra ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ hàng đầu của Mỹ, Joe Biden.

Đại tá Vindman là viên chức Nhà Trắng đầu tiên đáp ứng lời kêu gọi làm chứng cho cuộc điều tra luận tội.

Cuộc điều tra liên quan đến cáo buộc lạm dụng quyền lực của tổng thống đảng Cộng hòa.

Trung tá Vindman, một cựu quân nhân đã đoạt nhiều huy chương, là một trong số các viên chức được quyền lắng nghe cuộc gọi ngày 25 tháng 7 của ông Trump với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, vốn dẫn đến cuộc điều tra luận tội.

Ông Trump bị cáo buộc gây áp lực với Ukraine trong việc điều tra các cáo buộc tham nhũng không căn cứ với ông Biden và con trai ông, người đã làm việc với công ty khí đốt Burisma của Ukraine trong khi cha là phó tổng thống Mỹ.

Ông Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái và gọi cuộc điều tra luận tội là "cuộc săn phù thủy".

Mặc dù Nhà Trắng đã kêu gọi các nhân chứng lờ đi các trát tòa của quốc hội, với tư cách là một sĩ quan quân đội đang tại ngũ, Trung tá Vindman có thể phải đối mặt với hình phạt nếu nghe theo.

Trung tá Vindman nói gì?

Trong tuyên bố mở đầu gửi qua văn bản trước lời khai hôm thứ Ba, Trung tá Vindman nói rằng ông bắt đầu lo lắng về cuộc họp ngày 10 tháng 7 giữa các quan chức an ninh quốc gia Hoa Kỳ và Ukraine.

Cuộc họp đã bị cắt ngắn bởi Cố vấn an ninh quốc gia bấy giờ là John Bolton khi cuộc thảo luận về việc Ukraine mở cuộc điều tra cho Nhà Trắng, Đại tá Vindman nói.


Cuộc gọi Ukraine của Trump có  ý nghĩa gì?

"Cuộc họp diễn ra tốt đẹp cho đến khi phía Ukraine đề cập đến cuộc gặp giữa hai tổng thống", Trung tá Vindman nói, lưu ý rằng Ukraine coi cuộc gặp này "cực kỳ quan trọng" để duy trì sự hỗ trợ của Mỹ.

Đại sứ Hoa Kỳ Gordon Sondland sau đó đề cập đến việc "Ukraine phải thực hiện các cuộc điều tra cụ thể để đảm bảo sẽ có cuộc gặp với tổng thống" khiến ông Bolton và Đại tá Vindman hoảng hốt.

Tại một cuộc phỏng vấn sau đó, Đại tá Vindman nói rằng đại sứ một lần nữa "nhấn mạnh tầm quan trọng của việc Ukraine thực hiện các cuộc điều tra trong cuộc bầu cử năm 2016 liên quan đến cha con nhà Bidens và Burisma".

"Tôi đã nói với Đại sứ Sondland rằng những tuyên bố của ônglà không phù hợp, rằng yêu cầu Ukraine điều tra về Biden và con trai anh ta không liên quan gì đến an ninh quốc gia."

Sau sự cố này, Trung tá Vindman đã báo cáo mối quan ngại của mình với cố vấn chính của Hội đồng Bảo an Quốc gia. Ông lại đã báo cáo sự phản đối của mình một lần nữa sau cuộc gọi ngày 25 tháng 7.

''Tôi không nghĩ rằng việc yêu cầu một chính phủ nước ngoài điều tra một công dân Hoa Kỳ là điều đúng đắn", Đại tá Vindman nói trong tuyên bố. "Tôi đã lo lắng về tác động của việc này lên sự hỗ trợ của chính phủ Hoa Kỳ với Ukraine."

Ông nói rằng việc quốc gia điều tra cha con ông Biden sẽ "chắc chắn dẫn đến việc Ukraine mất đi sự hỗ trợ của lưỡng đảng mà đến nay vẫn được duy trì".

"Điều này sẽ làm suy yếu an ninh quốc gia Mỹ", ông nói thêm.

pastedGraphic.png
Một trò chơi nguy hiểm

Phân tích của Anthony Zurcher, phóng viên Bắc Mỹ

Khi quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine William Taylor đưa ra lời chứng sắc sảo vào tuần trước, phản ứng của Nhà Trắng là miêu tả nhà ngoại giao này là một "quan chức cấp tiến tấn công vào hiến pháp Hoa Kỳ".

Sẽ rất khó để dán nhãn như vậy lên Trung tá Vindman. Cả ông và ông Taylor đều đã vạch ra những gì họ cho là nỗ lực không thích hợp của Nhà Trắng để gây áp lực với Ukraine. Tuy nhiên, không giống như ông Taylor, Trung tá Vindman là nhân chứng trực tiếp cho nhiều tập phim của Washington then chốt cho cuộc điều tra luận tội, bao gồm cả cuộc gọi gây tranh cãi của Donald Trump.

Đã có bằng chứng cho thấy đường tấn công của Nhà Trắng sẽ là đặt câu hỏi về lòng trung thành của Trung tá sinh ra ở Liên Xô, lưu ý rằng sĩ quan nhiều huy chương đã nói chuyện với các nhà ngoại giao Ukraine bằng ngôn ngữ bản địa của họ và cho rằng ông ta đang làm việc để lật đổ lợi ích của Nhà Trắng.

"Một số người có thể gọi đó là gián điệp", cựu luật sư của chính quyền Bush John Yoo nói trên Fox News.

Đưa ra những cáo buộc như vậy là một trò chơi rất nguy hiểm. Đại tá Vindman dường như là một nhân chứng thuyết phục. Nếu phán quyết sẽ tùy thuộc vào lời ông hay lời thống, công chúng có thể cảm thấy đồng cảm với người sĩ quan trong bộ đồng phục có lòng yêu nước đang bị chê bai.

Có gì mới nhất trong cuộc điều tra luận tội?

Chỉ vài giờ sau khi Đại tá Vindman đưa ra bằng chứng, Đảng Dân chủ tại Hạ viện Hoa Kỳ đã công bố nghị quyết đưa ra các bước tiếp theo trong cuộc điều tra của họ.

Hạ viện, nơi đảng Dân chủ chiếm đa số, sẽ bỏ phiếu về biện pháp này hôm thứ Năm.

Nghị quyết đặt ra một cấu trúc chính thức cho cuộc điều tra của các ủy ban quốc hội về việc liệu có cơ sở để loại bỏ Tổng thống Trump khỏi chức vụ hay không.

Phản ứng với nghị quyết, thư ký báo chí Nhà Trắng Stephanie Grisham gọi đây là "động tác giả tạo không chính đáng".

Dư luận phản ứng ra sao?

Khi lời khai sắp bắt đầu, ông Trump nói Col Vindman là một "nhân chứng không bao giờ là trumper" trong một tweet.

pastedGraphic_1.png
Những người bảo thủ khác cũng tấn công uy tín của Trung tá Vindman vì ông được sinh ra ở Ukraine - mặc dù một số người đã bảo vệ sĩ quan kỳ cựu này.

Nữ nghị sĩ đảng Cộng hòa Liz Cheney tố cáo những người này là "đáng xấu hổ" tại một cuộc họp báo với các nhà lãnh đạo khác của Đảng Cộng hòa.

Nhưng nhiều đảng viên Cộng hòa khác đứng cạnh ông Trump. Nhà lãnh đạo thiểu số Kevin McCarthy nói rằng Trung tá Vindman đã "sai".

"Không có gì trong cuộc gọi điện thoại để bị luận tội cả", ông nói.

Trung tá Vindman là ai?

Năm 2018, Trung tá Vindman đã gia nhập hội đồng an ninh dưới thời cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton, người đã bị ông Trump sa thải hồi đầu năm nay.

Gia đình ông chạy trốn khỏi Liên Xô năm 1979, khi ông mới ba tuổi. Ông đã phục vụ trong quân đội trong hai thập niên với tư cách là một sĩ quan và một nhà ngoại giao.

Là một sĩ quan bộ binh, ông được đưa đến Iraq - nơi ông bị thương và nhận huân chương quân sự Trái Tim tím (Purple heart).

Trung tá Vindman sau đó phục vụ tại các đại sứ quán Hoa Kỳ ở Ukraine và Nga.