Syria: Hàng trăm thân nhân IS đào thoát khỏi trại giam (BBC Tiếng Việt)

Cuộc chiến giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd là bài toán nan giải cho Donald Trump, nhất là trong hoàn cảnh sắp diễn ra cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Lời đe doạ trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ không đem lại kết quả, Mỹ cần một hành động cụ thể hơn nhưng rất khó có thể thực hiện, vì thế chủ động đã không còn nằm trong tay Donald Trump.


AFP
Giao tranh ác liệt đang diễn ra ở miền bắc Syria

Hàng trăm người nước ngoài liên kết với nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) đã trốn thoát khỏi một trại ở miền bắc Syria trong bối cảnh một cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ, theo giới chức người Kurd.

Các nguồn này nói rằng những người tù đã tấn công các cổng trại tại trại Ain Issa vào lúc chiến sự diễn ra ác liệt gần đó.

Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động một cuộc tấn công hồi tuần trước nhắm vào các lực lượng do người Kurd lãnh đạo tại vùng này.

Liên Hiệp Quốc nói 130.000 người đã rời bỏ nhà cửa và con số này có thể tăng lên.


Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc người Kurd là những 'kẻ khủng bố' và muốn ép người Kurd phải rời khỏi "vùng an toàn", cách Syria khoảng 30km.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng có kế hoạch tái định cư hơn ba triệu người tị nạn Syria hiện đang ở Thổ Nhĩ Kỳ bên trong vùng này.

Quyết định của Tổng thống Donald Trump rút quân đội Hoa Kỳ khỏi khu vực đã làm nổ ra cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ đánh vào Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) - đồng minh chính của phương Tây trong cuộc chiến chống lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Hàng trăm người trốn thoát


Getty Images
Các lực lượng phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn tuyên bố chiếm được một số nơi tại Ras al-Ain vào thứ Bảy, 12/10/2019

Chi tiết cụ thể về vụ vượt ngục vẫn tiếp tục được đưa ra - một nhóm giám sát cho rằng số người trốn trại ở con số 100, nhưng chính quyền người Kurd nói gần 800 người thân của các thành viên IS có quốc tịch nước ngoài đã trốn thoát.

Ain Issa là nơi giữ khoảng 12.000 người được di dời, trong đó có gần 1.000 phụ nữ và trẻ em nước ngoài có liên kết với các phần tử thánh chiến. Chính quyền người Kurd nói trại "hiện không có lính canh".

Biên tập viên về vấn đề Arab của BBC, Sebastian Usher nói trong sự hỗn loạn của cuộc xung đột mới nhất, không rõ những người bỏ trốn có thể đã đi đâu, nếu việc đào thoát của họ được khẳng định.

Nhưng việc này tạo ra hệ lụy và quan ngại mới là an ninh với việc giam giữ của người Kurd với hàng nghìn nghi phạm thuộc lực lượng IS không được bảo đảm, vào lúc người Kurd đang phải đối mặt với cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ.

"Bất cứ ai quan tâm đến việc giam giữ an toàn các tù nhân đều được chào đón để tới và tìm ra giải pháp," Redur Xelil, viên chức cấp cao nói, và cảnh báo rằng chiến dịch tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ đang mở đường cho IS tái nhóm.

SDF cho hay họ hiện đang giam giữ hơn 12.000 nghi phạm thành viên IS trong bảy nhà tù và ít nhất 4.000 trong số này là người có quốc tịch nước ngoài. Các địa điểm chính xác chưa được tiết lộ, nhưng một số được cho là gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ.

IS đã nhận trách nhiệm với các vụ đánh bom xe hơi gần đây và vào thứ Bảy tuyên bố một chiến dịch mới ở Syria, mà nhóm này nói là để trả thù cho các thành viên bị giam giữ trong các nhà tù do người Kurd điều hành.

Thổ Nhĩ Kỳ nói sẽ chịu trách nhiệm về các tù nhân IS được tìm thấy trong cuộc tấn công của mình.

Giao tranh ác liệt

Map of northern Syria

Các cuộc đụng độ xảy ra hôm thứ Bảy 12/10/2019 đã tăng cường độ ở xung quanh Ras al-Ain, trong lúc có các thông tin trái ngược về việc ai trong hai bên kiểm soát được thị trấn then chốt ở biên giới.

Thổ Nhĩ Kỳ nói quân đội của họ và các lực lượng liên minh nổi dậy người Syria đã chiếm được trung tâm thị trấn, nhưng lực lượng SDF do người Kurd lãnh đạo phủ nhận đã thất thủ.

Kiểm soát Ras al-Ain và thị trấn Tal Abyad là mục tiêu chính trong cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ở những nơi khác, các đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng họ đã chiếm được những con đường chiến lược quan trọng và nắm giữ được hơn một chục ngôi làng.

Phía lực lượng SDF đang phải đối mặt với các cuộc tấn công trên bộ và trên không của Thổ Nhĩ Kỳ dọc theo một dải biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria có chiều dài khoảng 120km.

Trong một diễn biến khác, một nữ chính trị gia người Kurd và nhà hoạt động vì quyền phụ nữ là một trong số 9 thường dân thiệt mạng trên một con đường ở miền bắc Syria hôm thứ Bảy, theo nhóm giám sát thuộc tổ chức quan sát nhân quyền Syria (SOHR).

Hervin Khalaf, tổng thư ký của Đảng Syria tương lai, đã bị phục kích và bắn chết cùng với một tài xế và một trợ lí sau khi trở về từ một cuộc họp ở Hassakeh, đảng của bà cho hay.

Một phát ngôn viên của nhóm phiến quân được Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ, nhóm Quân đội quốc gia Syria, phủ nhận thực hiện vụ giết người này, nói rằng họ không tiến xa đến mức đó, theo hãng tin Anh Reuters.

Thương vong gia tăng

Reuters
Berlin là một trong số các thành phố châu Âu chứng kiến các cuộc biểu tình phản đối chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ

Các con số thương vong được cho là đang gia tăng, với thường dân bị giết ở cả hai bên đường biên giới.

Ít nhất 38 thường dân và hơn 80 chiến binh người Kurd thiệt mạng, tổ chức Quan sát nhân quyền Syria (SOHR) có trụ sở tại Anh nói.

Trong khi đó, mười bảy thường dân thiệt mạng ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, bao gồm một trẻ sơ sinh người Syria, theo tin tức của Thổ Nhĩ Kỳ

Gần 50 tay súng thuộc lực lượng phiến quân thân Thổ Nhĩ Kỳ, được gọi là Quân đội Quốc gia Syria, và một binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng, vẫn theo nguồn này.

Mặc dù có các áp lực quốc tế và từ chính quyền Mỹ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Recep Tayyip Erdogan cuối tuần này nói rằng chiến dịch vẫn sẽ tiếp tục.
Hôm thứ Bảy, Pháp nói sẽ đình chỉ tất cả xuất khẩu vũ khí sang Thổ Nhĩ Kỳ. Đức tuyên bố sẽ giảm vũ khí cho quốc gia đồng minh này trong Nato.

Thủ tướng Anh, ông Boris Johnson cũng đưa ra cảnh báo với Tổng thống Erdogan trong một cuộc gọi điện thoại rằng chiến dịch của ông có thể "làm suy yếu tiến trình chống lại" IS ở Syria.

Người Kurd nói rõ rằng họ cảm thấy bị phản bội khi Tổng thống Donald Trump rút quân Mỹ đi.

Ông Trump nói rằng ông muốn đàm phán một thỏa thuận ngừng bắn giữa Thổ Nhĩ Kỳ và người Kurd.

Tổng thống Mỹ cũng cho hay ông đã sẵn sàng sử dụng các biện pháp trừng phạt chống lại Thổ Nhĩ Kỳ nếu cần thiết.

Riêng ngày thứ Bảy, 12/10, hàng ngàn người đã tuần hành tại một số thành phố châu Âu, bao gồm Paris và Berlin, để phản đối cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ.