Obama kêu gọi người Mỹ khước từ những lãnh đạo khơi mào hận thù (BBC)

"Chúng ta phải khước từ mạnh mẽ những phát ngôn từ miệng của bất kỳ nhà lãnh đạo nào chuyên nuôi dưỡng một bầu không khí sợ hãi và thù hận hay bình thường hóa phân biệt chủng tộc; những nhà lãnh đạo ác quỷ hóa những người trông không giống chúng ta, trong đó có người nhập cư, rằng họ đe dọa cách sống của chúng ta, hay coi người khác là không bằng con người, hay ngụ ý rằng nước Mỹ chỉ thuộc về một loại người nhất định," cựu tổng thống Obama.

Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama kêu gọi người dân Mỹ hãy khước từ những ngôn từ nuôi dưỡng hận thù và bình thường hóa phân biệt chủng tộc từ bất kỳ nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nào. 

Ông Obama không nêu tên ai nhưng những bình luận hiếm hoi này của ông được đưa ra sau khi Tổng thống Donald Trump tìm cách tránh né những chỉ trích cho rằng những lời tuyên bố chống người nhập cư của ông đã thúc đẩy bạo lực.

Trong một bài phát biểu hôm thứ Hai, ông Trump lên án sự thù hận và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng.

Ông Trump lên tiếng sau khi 31 người chết trong vụ xả súng hàng loạt ở Texas và Ohio.

Khi còn tại chức, Tổng thống Obama đã không thành công trong việc thông qua dự luật giới hạn sở hữu súng. Ông nói với BBC hồi 2015 rằng, việc ông không thể thông qua "luật an toàn súng" là nỗi thất vọng lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Ông Obama từng từ chối bình luận về những tuyên bố cường điệu gây tranh cãi của ông Trump liên quan đến người di cư, nhưng hôm thứ Hai, vị Tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ đã đưa ra một tuyên bố.

"Chúng ta phải khước từ mạnh mẽ những phát ngôn từ miệng của bất kỳ nhà lãnh đạo nào chuyên nuôi dưỡng một bầu không khí sợ hãi và thù hận hay bình thường hóa phân biệt chủng tộc; những nhà lãnh đạo ác quỷ hóa những người trông không giống chúng ta, trong đó có người nhập cư, rằng họ đe dọa cách sống của chúng ta, hay coi người khác là không bằng con người, hay ngụ ý rằng nước Mỹ chỉ thuộc về một loại người nhất định," cựu tổng thống Obama nói.

"[Những ngôn từ này] không có chỗ đứng trong đời sống chính trị và xã hội của chúng ta. Và đã đến lúc, người dân Mỹ phần lớn là tốt lành, của mọi sắc tộc, tôn giáo và đảng phái, cùng lên tiếng - một cách to và rõ ràng!"

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, ông Trump gọi những người dân nhập cư Mexico là những kẻ giết người và hiếp dâm.

Gần đây, ông Trump lại gây thêm phẫn nộ khi nói bốn nữ nghị sĩ Hoa Kỳ da màu "quay về và giúp sửa chữa những nơi đầy rẫy tội phạm mà họ đến". Ông phủ nhận tuyên bố này ​​của mình là phân biệt chủng tộc.

Tổng thống Trump đã nói gì?

Trong một tuyên bố từ Nhà Trắng hôm thứ Hai, ông Trump kêu gọi cho một cải cách kiểm soát súng kèm sức khỏe tâm thần và hình phạt tử hình cho những người phạm tội giết người hàng loạt và thêm nhiều hợp tác đa đảng về luật súng đạn.

"Bệnh tâm thần và sự căm thù là kẻ bóp cò, chứ không phải súng," ông Trump nói.

Tuy nhiên, ông không bày tỏ sự ủng hộ đối với các biện pháp kiểm soát súng được đề xuất trong Quốc hội.

"Cùng một tiếng nói, quốc gia của chúng ta phải lên án chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, thành kiến và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng," ông Trump nói. "Những hệ tư tưởng độc ác này phải bị đánh bại. Sự thù ghét không có chỗ đứng ở Mỹ."

Tổng thống Trump cũng nêu ra một số chính sách, bao gồm cả việc hợp tác nhiều hơn giữa các cơ quan chính phủ và các công ty mạng xã hội, thay đổi luật sức khỏe tâm thần cũng như chấm dứt việc "tôn vinh bạo lực" trong văn hóa Mỹ.

Ông kêu gọi cho dự luật cho phép các cơ quan thực thi pháp luật tước vũ khí khỏi những cá nhân được cho là mối đe dọa cho chính họ hoặc người khác.

Ông Trump nói các cơ quan chính phủ phải cùng nhau làm việc và xác định các cá nhân có thể có hành vi bạo lực, ngăn chặn việc họ tiếp cận với súng và cũng đề nghị việc giam giữ không tự nguyện như một cách để ngăn chặn những kẻ tấn công tương lại.

Ông cũng nói rằng ông đã chỉ đạo bộ tư pháp đề xuất luật đảm bảo những kẻ phạm tội hận thù và giết người hàng loạt phải đối mặt với án tử hình.

Tổng thống chỉ trích internet và các trò chơi video "khủng khiếp" đã thúc đẩy bạo lực trong xã hội.

"Ngày nay quá dễ dàng để giới trẻ vây quanh mình với một nền văn hóa tôn vinh bạo lực," ông nói. "Chúng ta phải dừng lại hoặc giảm đáng kể điều này và nó phải bắt đầu ngay lập tức."

Nhưng ông Trump đã không giải tỏa được những chỉ trích về những lời lẽ của chính ông đối những người nhập cư bất hợp pháp, mà phe đối lập cho rằng đã góp phần làm gia tăng các cuộc tấn công có động cơ về chủng tộc.

Ông Trump đã bị chỉ trích sau khi ông nói nhầm tên thành phố Dayton của Ohio, nơi chín người thiệt mạng trong một trong hai vụ xả súng hàng loạt xảy ra cách nhau chỉ 13 giờ, là Toledo.

"Xin Chúa ban phước cho ký ức của những người đã thiệt mạng ở Toledo, xin Chúa bảo vệ họ. Xin Chúa bảo vệ tất cả những người từ Texas đến Ohio," ông nói trước khi rời sân khấu.

Tổng thống Trump sẽ thăm đến El Paso vào thứ Tư.

Chuyện gì đã xảy ra ở Texas và Ohio?

Hôm thứ Bảy đã có một vụ xả súng tại một cửa hàng Walmart ở El Paso, Texas, khiến 22 người thiệt mạng và 26 người bị thương.

Nghi phạm đã bị bắt và được nêu tên là Patrick Crusius, cư dân của thành phố Allen, gần Dallas. Crusius được cho là tác giả của một tài liệu được đăng trực tuyến trước vụ nổ súng nói rằng cuộc tấn công là "một phản ứng trước cuộc xâm lược của người Tây Ban Nha ở Texas".

Sau đó, vào đầu giờ chủ nhật, một tay súng đã giết em gái của chính mình và tám người khác ở Dayton, Ohio. 27 người khác bị thương.

Nghi phạm, Connor Betts, 24 tuổi, đã bị cảnh sát bắn chết. Các quan chức chưa đề xuất động cơ cho vụ tấn công và vẫn chưa rõ liệu anh ta có ý định giết em gái mình hay không.