Dân đếm xe qua BOT: Không sai, sao phải cuống? (VietTimes)
Theo thông tin phản ánh, từ ngày 26-2
đến 4-3, có khoảng 10 người dân thay phiên nhau ngồi gần Trạm BOT Ninh
Lộc để đếm lượt xe qua lại cả hai chiều, mà họ giải thích rõ là chỉ nhằm
minh bạch số lượt phương tiện qua trạm, cũng như con số thực thu của
BOT Ninh Lộc. Bởi họ nghi ngờ việc báo cáo không đúng lượt phương tiện
qua trạm và số tiền thu được lên Bộ GTVT nhằm kéo dài thời hạn thu phí.
Trước
hết phải khẳng định rằng, việc ngồi đếm xe qua trạm BOT không những
không vi phạm pháp luật, mà hơn nữa, còn rất đáng hoan nghênh khi người
dân đã tự nguyện bỏ công, bỏ việc ra để làm một việc không mang lại lợi
nhuận gì cho bản thân họ. Thế nhưng, một số tờ báo thì gọi họ là “một
nhóm người dựng lán tự ý đếm xe qua trạm BOT Ninh Lộc”, cứ như thể việc
“tự ý đếm xe” là vi phạm pháp luật vậy! Rồi, trạm BOT Ninh Lộc còn căng
dây khu vực quản lý và đặt biển “không phận sự cấm vào” gần trạm thu
phí, để ngăn người dân đặt ghế ngồi đếm xe và Công ty Cổ phần Đầu tư BOT
Đèo Cả thì báo cáo Công an thị xã Ninh Hòa, gây cảm giác việc đếm xe
rất nguy hiểm cho họ!
Chưa
hết, ở “trên cao”, đại diện Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng “đe nẹt” sẽ
mời cơ quan công an vào cuộc nếu “nhóm người này” có hành động gây khó
dễ, gây rối”, cho dù người dân đã khẳng định rất rõ là “chỉ đếm xe và
không làm gì khác.” Nhiều người còn chứng minh sự đàng hoàng của mình
bằng việc đeo chứng minh thư trước ngực.
Thái độ
“bất bình thường” của các đơn vị liên quan đến trạm BOT này trước một
việc làm bình thường của người dân, chỉ khiến cho công chúng dấy lên sự
nghi ngờ về cách hành xử “có tật giật mình”.
Từ
lâu, khẩu hiệu “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” đã được phổ
biến và trở thành phương thức giám sát các cá nhân có chức vụ, quyền
hạn, các tổ chức và cơ quan công quyền trong việc thực hiện chủ trương,
đường lối của Đảng và Nhà nước. Trên thực tế, những người đếm xe ở trạm
BOT Lộc Ninh chỉ đang thực hiện quyền làm chủ ở nội dung “dân kiểm tra”
chứ có gì ghê gớm mà nhiều người phải lo sợ đến thế? Chả lẽ, các đơn vị
liên quan không biết rằng, chả có điều luật nào cấm người dân ngồi đếm
xe ở gần trạm thu phí BOT và người dân hoàn toàn được quyền làm những gì
mà pháp luật không cấm?
Người dân có quyền đòi
hỏi tính minh bạch của trạm BOT Ninh Lộc cũng như các trạm BOT khác và
điều này là có cơ sở, khi gần 2 năm trước, Kiểm toán Nhà nước từng chỉ
ra hàng loạt sai phạm tại các dự án BOT, nhất là đã kiến nghị giảm thời
gian thu phí hoàn vốn của 27 dự án BOT so với phương án tài chính ban
đầu tới 107,4 năm. Đáng lưu ý khi trong số này, dự án giảm nhiều nhất,
tới 13 năm 1 tháng 12 ngày, cũng chính là Dự án công trình mở rộng Quốc
lộ 1 đoạn Km 1488-Km1525 thuộc tỉnh Khánh Hòa.
Kiểm
toán Nhà nước còn chỉ ra các sai phạm ở các dự án là việc xác định lưu
lượng phương tiện giao thông không phù hợp với thực tế; nghiệm thu,
thanh toán còn sai sót vv… Nhiều đơn vị dựa trên số liệu thống kế của tư
vấn khảo sát trong 2-3 ngày để nội suy ra lưu lượng phương tiện 365
ngày hoặc căn cứ kết quả khảo sát lưu lượng phương tiện của Tổng cục
đường bộ Việt Nam đã cũ để nội suy. Vì thế, Kiểm toán Nhà nước từng kiến
nghị phải có cơ chế kiểm soát lưu lượng phương tiện qua trạm, kiểm soát
doanh thu thực tế của các dự án BOT để đảm bảo tính công khai, minh
bạch và các nhà đầu tư phải hoàn chỉnh hệ thống thu phí không dừng; Quy
định về việc thường xuyên công khai, cập nhật lưu lượng phương tiện,
doanh thu hoàn vốn, thời gian thu phí hoàn vốn của dự án BOT vv…
Cũng
hơn một năm trước, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra những khuất tất trong
BOT giao thông, là cơ chế thu phí hoàn vốn còn bất cập, việc xác định
lưu lượng xe chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn nhưng lại căn cứ để áp
dụng thu phí cho cả quá trình khai thác rất dài, giá thu phí cao, điều
chỉnh không hợp lý.
Rõ ràng với kết luận mà Kiểm
toán Nhà nước và Thanh tra Chính phủ đã công bố về các sai/vi phạm của
các trạm BOT giao thông, thì việc người dân chủ động giám sát lượng xe
qua trạm BOT là hoàn toàn hợp lý và đúng pháp luật. Nhất là trạm BOT
Ninh Lộc chưa áp dụng thu phí tự động không dừng trong khi cả nước đã có
hàng chục trạm thu phí triển khai việc này.
Nếu
không có gì mờ ám, lẽ ra trạm BOT nên hợp tác với người dân để chứng tỏ
sự minh bạch của mình, thay vì cuống cuồng làm mọi điều để ngăn trở
hoặc đe nẹt người dân, bởi điều đó gợi cảm giác bày tỏ nỗi sợ hãi trước
sự thật!
