Bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ vỡ quỹ theo cách nào? (Thường Sơn)
Trong
tình thế túng quẫn lẫn khốn quẫn như thế, nguồn tiền khổng lồ của quỹ
bảo hiểm xã hội Việt Nam đã trở thành phao cứu sinh cho chính phủ về
‘đáo hạn nợ công’ và ‘xử lý bội chi’. Một cách nghiễm nhiên mà không cần
phải công bố cho bàn dân thiên hạ lẫn hàng chục triệu công nhân đóng
bảo hiểm xã hội, chính phủ đã ‘chiếm dụng’ khoảng 400.000 tỷ đồng bảo
hiểm xã hội trong một thời gian dài, thậm chí rất dài, thậm chí cho đến
khi nào tuổi thọ của chế độ chính trị này còn cho phép kéo dài. (Thường Sơn)
Phần 1
Mồ hôi xương máu nhìn từ vụ ALC II
Không phải bỗng dưng mà vào tháng Mười Một năm 2018, khi nổ ra vụ khởi tố nguyên
Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội kiêm Tổng Giám đốc Bảo
hiểm xã hội (bảo hiểm xã hội) Việt Nam là Lê Bạch Hồng liên quan vụ
Công ty ALC II (công ty Cho Thuê Tài Chính II) của ngân hàng thuộc loại
lớn nhất quốc gia - Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
(Agribank) - bị phát hiện đã làm biến mất hàng ngàn tỷ đồng bảo hiểm xã
hội, đã tràn ngập thông tin ngoài lề về ‘Agribank sắp phá sản’.
Mặc
dù chưa thực sự bị cho phá sản, nhưng Agribank lại là quán quân về mức
độ tham nhũng, thất thoát cùng số cán bộ bị xử án trong ngành ngân hàng
Việt Nam.
Agribank
cũng nằm trong số những ngân hàng nhà nước có tỷ lệ nợ xấu cao - không
phải là ‘nợ khó thu hồi’ mà nói trắng ra ‘nợ không thể thu hồi’, tương
tự cái cách mà Công ty ALC II đã ‘hô biến’ hàng ngàn tỷ đồng đóng bảo
hiểm xã hội của người lao động.
Con
số gần 1.000 tỷ đồng tiền bảo hiểm xã hội mà Lê Bạch Hồng rất có thể đã
thông đồng với ALC II ‘hô biến’ - tuy chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong số
dư đầu tư quỹ luỹ kế gần 610.000 tỷ đồng theo báo cáo của bảo hiểm xã
hội Việt Nam vào thời điểm cuối năm 2017, nhưng là một chứng cứ hùng hồn
và tàn bạo về hành vi cơ quan bảo hiểm xã hội Việt Nam đã lợi dụng và
vô trách nhiệm đến thế nào đối với số tiền còm cõi mồ hôi xương máu đóng
bảo hiểm xã hội của hàng chục triệu người lao động trên rẻo đất hình
chữ S bị xé tơi tả bởi các nhóm lợi ích - chính sách lồng lộn cùng lòng
tham không đáy.
Nhưng vô trách nhiệm hơn cả, thậm chí rất đáng nghi ngờ về động cơ trục lợi của bảo hiểm xã hội Việt Nam, là cho
tới nay và bất chấp rất nhiều đề nghị, kiến nghị của giới chuyên gia
phản biện độc lập cùng đông đảo người lao động, Quỹ bảo hiểm xã hội ở
Việt Nam vẫn không hề công khai báo cáo tài chính hàng năm.
Tất cả vẫn bị giấu biệt !
‘Mật quỹ’ và thói bưng bít từ trên xuống dưới
Hàng
năm, chỉ có những con số chung nhất từ báo cáo của chính phủ về tình
hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, quản lý và sử dụng
Quỹ bảo hiểm xã hội. Nhưng lại không
một báo cáo nào của chính phủ và các cơ quan chức năng dám công khai về
sự thật cơ quan bảo hiểm xã hội dùng tiền này đầu tư vào ALC II, và đã
mất trắng gần 1.000 tỷ đồng !
Dù
tỉ lệ đóng bảo hiểm xã hội tại Việt Nam thuộc diện cao nhất thế giới -
lên đến 32,5% mức tiền lương tháng, nhưng tuyệt đại đa số người đóng bảo
hiểm xã hội đến nay không được biết gì về việc quản lý và vận hành của
nguồn quỹ bảo hiểm xã hội. Việc sử dụng quỹ bảo hiểm xã hội để đầu tư cụ
thể ra sao không ai được biết. Lãi hay lỗ, hiệu quả hay không chỉ có cơ
quan bảo hiểm xã hội biết.
Chính
những tờ báo viết về công nhân như Người Lao Động và Lao Động đã phải
kêu lên rằng điều này thật vô lý, đây là tiền của người dân đóng, họ có
quyền được biết nó đang được sử dụng như thế nào, có an toàn hay không
bởi nếu xảy ra rủi ro thì chính người dân nhận hậu quả chứ không phải
những người đang quản lý nó.
Nhưng
sau một chuỗi phản ứng của dư luận, tất cả vẫn chỉ như hòn đá ném xuống
ao bèo. Mức độ lì lợm và vô sỉ của giới quan chức mang trên mình mác
cộng sản là một trong những gene trội nhất của chế độ này.
Chỉ
đến khi vụ ALC II và Lê Bạch Hồng nổ ra mà không còn giấu diếm được
nữa, lần đầu tiên một quan chức cao cấp của bảo hiểm xã hội Việt Nam là
Phó tổng giám đốc Đào Việt Ánh mới hiện ra để trấn an : "hiện 90% tiền
của bảo hiểm xã hội Việt Nam được đầu tư vào trái phiếu chính phủ", và
thanh minh rằng cơ quan này đã đầu tư theo quy định của Chính phủ, tức
"nguyên tắc chỉ đầu tư tiền nhàn rỗi".
Theo
báo cáo của bảo hiểm xã hội Việt Nam, số dư đầu tư quỹ luỹ kế đến cuối
năm 2017 là gần 610.000 tỷ đồng, gấp 2,6 lần so với năm 2012 (gần
234.000 tỷ đồng). Lợi nhuận đầu tư trong giai đoạn 2013-2017 là gần
150.000 tỷ đồng. Riêng năm 2017, lãi đầu tư là 37.500 tỷ đồng, tăng gấp 2
lần so với năm 2012 (gần 19.000 tỷ đồng). Tỷ lệ tiền lãi thu được tính
trên số dư nợ đầu tư bình quân đạt 7,23%, trong đó lãi suất đầu tư bình
quân năm 2017 là 7,25%.
Và để tăng tính thuyết phục cho "nguyên tắc chỉ đầu tư tiền nhàn rỗi", ông Đào Việt Ánh giải thích "khi
bảo hiểm xã hội Việt Nam đầu tư vào trái phiếu chính phủ, vừa đảm bảo
hiệu quả an toàn cho Quỹ, vừa tăng huy động vốn cho đầu tư phát triển,
góp phần quan trọng cho việc tái cơ cấu nợ công và bội chi".
Vậy thực tế ‘đầu tư vào trái phiếu chính phủ’ có hiệu quả đến đâu ?
*****************
Phần 2
Tính khả tín của chính phủ Việt Nam rất thấp !
Cần
nhắc lại, vào cuối tháng 2/2017, Bộ Tài chính đã công bố việc Chính phủ
vay bảo hiểm xã hội số tiền 324.000 tỷ đồng và toàn bộ số này đã được
chuyển thành trái phiếu, nâng tổng
số tiền bảo hiểm xã hội cho ngân sách nhà nước vay dưới dạng trái phiếu
là 369,5 nghìn tỷ đồng, chiếm tới 84,94% tổng quỹ bảo hiểm xã hội cho
vay (hơn 435 nghìn tỷ đồng) - biến Chính phủ trở thành con nợ lớn nhất của nguồn quỹ an sinh này.
Tính khả tín của trái phiếu chính phủ sẽ chỉ là... giấy lộn ?
Vào
thời điểm trên, trang mạng trithucvn.net dẫn một đánh giá của Betsy
Graseck - chuyên gia phân tích tài chính cao cấp của ngân hàng đầu tư
Morgan Stanley - cho biết việc tiền bảo hiểm được chuyển qua trái phiếu
kho bạc cho chính phủ vay không phải là điều lạ trên thế giới. Tại Mỹ,
Quỹ Uỷ thác An sinh Xã hội, chủ yếu do người dân Mỹ đóng vào để hưởng
hưu trí, sở hữu phần lớn nợ của chính phủ Mỹ. Số tiền người được hưởng
đóng góp đang diễn ra chỉ chiếm chưa tới 3,05% nguồn quỹ, nên tiền nhàn
rỗi được chuyển qua trái phiếu kho bạc, chính quyền vay và trả lãi. Tuy
nhiên, các khoản vay nợ của chính phủ Mỹ do Quốc hội giám sát rất chặt
chẽ, do Bộ Tài chính quản lý, nên từ quản lý đầu tư đến chi tiêu đầu tư
đều được thực hiện rất minh bạch. Các khoản nợ là an toàn do năng lực
trả nợ của chính phủ được kiểm soát. Ngoài ra, trái phiếu của chính phủ
Mỹ được bảo vệ tránh khỏi lạm phát, gọi tắt là TIPS (Treasury
inflation-protected securities).
Tuy
nhiên, đối với Việt Nam, việc chuyển tiền thành trái phiếu để chính phủ
vay được cho là rủi ro khá lớn khi tính khả tín trong các khoản đầu tư
của chính phủ rất thấp, trong khi có nguy cơ lớn đồng VND mất giá do lạm
phát.
Với
việc lạm phát đang tăng nhanh, đồng tiền VND mất giá, cộng "tiền sử"
đầu tư thất thoát thua lỗ như hiện nay, thì lời khẳng định của đại diện
Bộ Tài chính rằng quỹ bảo hiểm xã hội vẫn an toàn khi chuyển 324.000 tỷ
thành trái phiếu vì bản chất đều cho Chính phủ vay, nên hiểu "an toàn"
theo nghĩa đã rõ "con nợ" là ai, chứ không phải khả năng trả nợ hay các
khoản đầu tư, quản lý nguồn vốn được đảm bảo minh bạch.
Trang
trithucvn.net đã đặt một dấu hỏi lớn : Liệu có xảy ra bi kịch rằng
người dân Việt sau này sẽ phải gánh thuế phí cao hơn nữa để trả giúp gần
400 nghìn tỷ đồng do chính phủ vay mượn từ tiền bảo hiểm hay không ?...
Từ ‘nhận nợ 22 ngàn tỷ đồng’ đến ‘giấy lộn’
Đến tháng Năm năm 2018 và trong một kỳ họp Quốc hội vào, đã có thêm một bằng chứng về ‘tính khả tín rất thấp của chính phủ’.
Vào
thời điểm trên, trong khi Ngân Hàng Nhà Nước một lần nữa phát động chủ
trương kèm phương án "huy động 500 tấn vàng trong dân", thì bộ trưởng
"Bộ Thắt Cổ" (một hỗn danh của Bộ Tài Chính được dân gian đặt) - ông
Đinh Tiến Dũng - cũng "kiến tạo" một giải pháp "lấy mỡ nó rán nó" : phát
hành trái phiếu chính phủ nhận nợ 22 ngàn tỷ đồng với Quỹ Bảo Hiểm Xã
Hội Việt Nam, thay vì phải có trách nhiệm trả lãi và nợ bằng tiền mặt.
Đã
quá rõ là trong bối cảnh ngân sách cạn kiệt, một nguy cơ đang lớn dần
và có thể biến thành thảm họa là Ngân Hàng Nhà Nước và Bộ Tài Chính có
thể "nhìm trộm" vào Quỹ bảo hiểm xã hội và Quỹ Bảo Hiểm Y Tế, như đã lăm
le 500 tấn vàng cất giấu trong dân.
Không
giống như con số 500 tấn vàng quá khó để cắp về, hai thứ quỹ bảo hiểm
xã hội và bảo hiểm y tế - những quỹ an sinh lấy từ gần 1/3 quỹ lương của
hơn 75 triệu người - lại luôn chực chờ dưới bàn tay sẵn sàng tung hứng
trò ảo thuật của nhà nước.
Nhưng
khi nêu phương án phát hành trái phiếu chính phủ nhận nợ 22 ngàn tỷ
đồng với Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam, thay vì phải có trách nhiệm trả
lãi và nợ bằng tiền mặt, Bộ trưởng tài chính Đinh Tiến Dũng lại cho rằng
"trong dự toán Ngân Sách Nhà Nước năm 2016-2017 chưa bố trí để xử lý
khoản nợ trên, với nguyên nhân hàng năm Quỹ bảo hiểm xã hội đều có kết
dư, nếu ngân sách chuyển 22.090 tỷ đồng vào thì quỹ cũng sử dụng để mua
trái phiếu chính phủ".
Song
về thực chất, căn bệnh ung thư di căn của bội chi ngân sách đã khiến
"Bộ thắt cổ" không những phải ra sức "bóp dân" mà còn phải dè sẻn từng
khoản chi.
Đó
cũng là bối cảnh mà chi ngân sách đã phải dùng đến hơn 70% cho mục chi
thường xuyên - chủ yếu là chi lương cho đội ngũ công chức viên chức lên
đến gần 3 triệu người, với ít nhất 30% trong số đó bị coi là "không làm
gì cả những vẫn đều đều lãnh lương, và không những không giảm qua "tinh
giản biên chế" mà còn phình to thêm đến 58.000 người.
Theo
chiến thuật "Lấy mỡ nó rán nó" - một cách gọi của Thống đốc Nguyễn Văn
Bình và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi tìm cách "huy động 500 tấn vàng
trong dân" vào năm 2011, nếu vụ "phát hành trái phiếu 22.000 tỷ đồng"
thành công, sẽ khiến ngân sách nuôi đảng và chính phủ được vay tiền thực
của Quỹ bảo hiểm xã hội, tức từ hàng triệu người đóng bảo hiểm này,
nhưng đến khi trả lãi và nợ thì Bộ Tài chính lại chỉ trả bằng… giấy.
Hoặc có thể gọi bằng từ "giấy lộn".
Trong
thực tế, "trái phiếu chính phủ" chỉ còn đôi chút giá trị ở trong nước,
với điều kiện khi phát hành trái phiếu này, chính phủ phải "vừa ép vừa
ấn" để các ngân hàng, doanh nghiệp và người đóng bảo hiểm xã hội phải
nhận "giấy lộn".
********************
Phần 3
Bảo hiểm xã hội Việt Nam tiếp tay cho ‘nhiệm vụ chính trị’ !?
Tình
trạng hoạt động và bưng bít thông tin của Quỹ bảo hiểm xã hội ở Việt
Nam lại khá tương đồng với Trung Quốc. Ở Trung Quốc, Quỹ bảo hiểm xã hội
nước này đã dùng tiền bảo hiểm xã hội của người lao động để "chơi"
chứng khoán. Trong đợt lao dốc thê thảm của thị trường chứng khoán Trung
Quốc vào năm 2015 mà đã khiến không biết bao nhiêu người dân phải tự
tử, Quỹ bảo hiểm xã hội Trung Quốc đã bị thiệt hại rất lớn.
Số tiền cuối cùng mà người lao động nhận được chỉ có giá trị như giấy lộn hay hơn thế một chút - một bó rau hoặc một ly trà đá !
Với
quá nhiều nghịch lý đang xảy ra, nỗi lo của người đóng bảo hiểm xã hội
không chỉ là chuyện vỡ quỹ như cơ quan bảo hiểm xã hội luôn dọa dẫm, mà
chính là việc quản lý, vận hành nguồn quỹ này như thế nào, minh bạch ra
sao và quyền lợi của họ được bảo đảm đến đâu…
Vào
năm 2017, tổng cộng phần dính dáng đến ngân sách nhà nước của Quỹ bảo
hiểm xã hội Việt Nam lên đến khoảng 400.000 tỷ đồng. Nhưng ai sẽ bảo đảm
là con số này sẽ trở về tay những người đóng bảo hiểm xã hội nếu ngân
sách nhà nước bị phá sản ?
Về
thực chất, khoảng 400.000 tỷ đồng mà bảo hiểm xã hội Việt Nam cho Chính
phủ vay mượn còn được chính phủ này, và chắc chắn phía sau là cái gật
đầu toa rập của Bộ Chính trị đảng cầm quyền, để số tiền đó "góp phần
quan trọng cho việc tái cơ cấu nợ công và bội chi" - như lối thanh minh
của Phó tổng giám đốc bảo hiểm xã hội Việt Nam Đào Việt Ánh.
Cho
tới nay, bất chấp việc chính phủ ‘kiến tạo’ của Thủ tướng Phúc vẫn cố
ép tỷ lệ nợ công dưới ngưỡng cho phép 65% GDP, nợ công thực tế đã lên
đến ít nhất 210% GDP khi tính luôn cả nợ của các doanh nghiệp nhà nước
mà chính phủ - từ thời bị xem là ‘ăn tàn phá hại’ Nguyễn Tấn Dũng đến
thời ‘đổ vỏ’ Nguyễn Xuân Phúc mà không thể thoái thác trách nhiệm.
Nguyễn
Xuân Phúc lại là đời thủ tướng "cực hình" nhất trong lịch sử tồn tại
của đảng Cộng sản Việt Nam. Trả nợ nhiều nhất, kinh tế be bét nhất, xã
hội hỗn tạp nhất, chính trị "tan nát" nhất… Trong bối cảnh giật gấu vá
vai như thế, gần đây Ngân hàng thế giới lại đưa ra một cảnh báo giật
mình: trong 3 năm tới - tức đến năm 2021 - sẽ có đến 50% nợ trong nước
của Chính phủ sẽ đáo hạn, tức chính phủ này phải đối mặt với nguy cơ rất
lớn là không biết lấy đâu ra tiền để trả nợ, trừ việc… in tiền ồ ạt.
Chưa
kể đến núi nợ nước ngoài lên đến hơn 200 tỷ USD - trong đó phần nợ của
chính phủ là 105 tỷ USD và của các doanh nghiệp hàng trăm tỷ USD nữa, số
nợ trong nước được tích tụ từ thời liên tục ‘phát hành trái phiếu chính
phủ’ của Nguyễn Tấn Dũng cũng ngày càng chồng chất cho đến giờ đây,
trong đó cứ đều đặn hàng năm lại có một khoản lớn mà chính phủ phải có
trách nhiệm thanh toán cho các chủ nợ là ngân hàng.
Nhưng
vẫn chưa phải hết. Từ thời Nguyễn Tấn Dũng đến thời Nguyễn Xuân Phúc,
bội chi luôn là cơn ung thư quằn quại cái cơ thể đã tàn tạ của ngân sách
chính thể. Vào thời Thủ tướng Dũng, có năm tỷ lệ bội chi thực tế đã lên
đến 9% dự toán chi. Còn vào thời Thủ tướng Phúc, tuy tỷ lệ này có được
kéo giảm đôi chút nhưng vẫn còn ngất ngưởng trên đầu hàng chục triệu
người dân đóng thuế.
Trong
tình thế túng quẫn lẫn khốn quẫn như thế, nguồn tiền khổng lồ của quỹ
bảo hiểm xã hội Việt Nam đã trở thành phao cứu sinh cho chính phủ về
‘đáo hạn nợ công’ và ‘xử lý bội chi’. Một cách nghiễm nhiên mà không cần
phải công bố cho bàn dân thiên hạ lẫn hàng chục triệu công nhân đóng
bảo hiểm xã hội, chính phủ đã ‘chiếm dụng’ khoảng 400.000 tỷ đồng bảo
hiểm xã hội trong một thời gian dài, thậm chí rất dài, thậm chí cho đến
khi nào tuổi thọ của chế độ chính trị này còn cho phép kéo dài.
Đó
cũng là sự ‘cống hiến’ của Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam vào ‘nhiệm vụ
chính trị’. Và đó cũng là nguồn cơn vì sao bảo hiểm xã hội Việt Nam cực
kỳ lo sợ khi người lao động đòi được nhận bảo hiểm xã hội một lần khi
nghỉ việc.
Vào
năm 2015, một cuộc biểu tình rất lớn của hàng trăm ngàn công nhân ở Sài
Gòn và một số tỉnh miền Tây Nam Bộ đã nổ ra để phản đối điều 60 của
Luật bảo hiểm xã hội về không cho người lao động được nhận trợ cấp bảo
hiểm xã hội một lần.
Hãy
thử hình dung : nếu hàng trăm ngàn người lao động đồng loạt nghỉ việc
và đồng loạt kéo đến Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam đòi nhận trợ cấp bảo
hiểm xã hội chỉ một lần, quỹ này sẽ lấy đâu ra tiền để thanh toán? Hay
bảo hiểm xã hội Việt Nam chỉ ra sức mị dân rằng họ đã đầu tư đến 90%
tiền bảo hiểm xã hội vào trái phiếu chính phủ, nhưng lại chẳng thể nào
dám khẳng định rằng vài chục năm nữa, hoặc thậm chí chỉ 3 - 5 năm nữa
khi người lao động nhận lãi và gốc tiền bảo hiểm xã hội từ trái phiếu
chính phủ, khi đó nạn lạm phát sẽ biến thành phi mã và số tiền cuối cùng
mà người lao động nhận được chỉ có giá trị như giấy lộn hay hơn thế một
chút - một bó rau hoặc một ly trà đá!
******************
Phần cuối
‘Miếng mồi vô chủ’ (4)
Vào
lúc này đây, một facebooker là Đỗ Ngà đã có một bài phân tích "Quỹ bảo
hiểm xã hội - Miếng mồi vô chủ" - rất đáng cho hàng triệu người lao động
phải giật mình và trăn trở :
"Nếu
lương hưu được nhận tối đa là 75% lương chính thức thì chỉ cần khoản
tiền gấp 130 lần lương tháng và lãi suất 7% mỗi năm là đủ để dùng tiền
lãi của nó trả lương hưu. Như
vậy câu hỏi đặt ra là, với phí bảo hiểm xã hội bằng 32% lương tháng thì
bao lâu người lao động đóng cho quỹ bảo hiểm xã hội số tiền bằng 130
lần lương tháng của họ ?
Xin
trả lời là chỉ cần 18 năm tính theo nguyên tắc lãi kép, nghĩa là tiền
lãi sẽ được nhập vào vốn và tính lãi tiếp cho năm sau. Như vậy, với chỉ
18 năm lao động, bạn trích 32% lương tháng để gởi ngân hàng, thì sau 18
năm bạn có cả vốn lẫn lãi, thế nhưng khi đóng bảo hiểm xã hội thì bạn
chỉ nhận lại số tiền lãi, còn số tiền gốc của 18 năm lao động sẽ bị quỹ
bảo hiểm xã hội bỏ túi.
Thêm
một câu hỏi, rằng nếu một người bắt đầu lao động lúc 25 tuổi và nghỉ
hưu lúc 65 tuổi vậy số tiền bảo hiểm xã hội trong 40 năm lao động của họ
đi về đâu ? Trả lời, với 40 năm lao động ấy thì 22 năm lao động đầu
tiên quỹ bảo hiểm xã hội lấy của người lao động cả vốn lẫn lãi. Còn 18
năm sau thì quỹ bảo hiểm xã hội lấy tiền vốn và người lao động chỉ nhận
tiền lãi.
Như ta biết, Việt Nam là nước có dân số trẻ, tuổi thọ trung bình thuộc loại thấp so với nhiều nước phát triển. Nguyên
nhân thì có nhiều, ví dụ như ung thư, tai nạn, y tế kém vv..nên dân số
chết trẻ khá đông. Chính vì thế số người đã đóng bảo hiểm xã hội mà vượt
qua tuổi 65 là không nhiều. Nghĩa là có rất nhiều người đã đóng bảo
hiểm xã hội rồi nhưng họ không hề hưởng 1 đồng nào từ số tiền họ đã
đóng. Vậy số tiền dư thừa rất lớn của quỹ bảo hiểm xã hội đó đi về đâu ?
Lẽ
ra, nếu trong nhà nước dân chủ, số tiền dư thừa này sẽ có quốc hội giám
sát và yêu cầu chính phủ trình dự án đầu tư phúc lợi cho nhân dân.
Nhưng ở đất nước này, số tiền béo bở này đã bị bọn chính quyền tìm cách
chia nhau. Chính phủ phát hành trái phiếu hốt một mớ. Tôi nói chính phủ
phát hành trái phiếu là cướp không số tiền này, vì sao ? Vì như ta biết,
trái phiếu chính phủ khi đáo hạn sẽ là tờ giấy lộn vì lạm phát hằng năm
cao hơn lãi suất trái phiếu rất nhiều. Do vậy giống như người dân mua
công trái trước đây, bán nhà để mua nhưng đến lúc nhà nước thanh toán
thì dùng tiền đó ăn vài bát phở.
Chưa
hết, bọn quản lý quỹ đã không cầm được lòng tham, chúng hốt một mớ thật
đậm rồi cho công ty quản lý quỹ này phá sản là xong. Quỹ bảo hiểm xã
hội, miếng mồi vô chủ nên sẽ bị xà xẻo dài dài".
Vậy cuối cùng, tình cảnh trên sẽ đi đến đâu ?
Cháy và chữa cháy ở một cao ốc - Ảnh minh họa
Vỡ quỹ !
Nếu
có một cuộc thanh tra hoặc điều tra Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam, chắc
chắn rất nhiều lẩn khuất trong bóng tối và tệ tham nhũng sẽ bị lôi ra.
Chắc chắn nhiều quan chức từ thấp lên cao của quỹ này sẽ phải ra tòa và
đi tù.
Đòi
hỏi minh bạch Quỹ bảo hiểm xã hội là tất yếu. Đó cũng là một trong
những điều kiện tiên quyết mà các tổ chức tín dụng quốc tế như Ngân Hàng
Thế Giới, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế đòi hỏi, nếu chính thể Việt Nam còn muốn
được "linh hoạt trở thành nền kinh tế thị tường" và do đó mới có thể vay
mượn thêm ngoại tệ của nước ngoài nhằm bù đắp cho các lỗ hổng toang
hoác của ngân sách cạn kiệt.
Nếu
không cấp bách minh bạch và một khi hậu quả xấu xảy ra, sẽ rất nhiều
người đóng bảo hiểm xã hội không nhận được đồng nào sau khi về hưu. Thậm
chí cả nhiều cán bộ cách mạng lão thành một đời theo đảng cũng sẽ vô
vọng khi bước chân vào văn phòng phát lương hưu trí…
Mọi
chuyện đang biến diễn khá đồng điệu với thực trạng Liên Xô năm 1986,
vào lúc quỹ bảo hiểm xã hội bị co hẹp. Chỉ bốn năm sau đó, cuộc chính
biến do Gorbachev khởi xướng đã chính thức đánh dấu làn sóng bỏ đảng.
Trong suốt giai đoạn hậu Gorbachev, 8 năm cầm quyền của Yelsin đã chỉ là
nốc rượu vodka và duy trì sự trục lợi của các nhóm tài phiệt, trong khi
giá trị lương hưu thực nhận của giới cựu chiến binh và người về hưu chỉ
còn 1/2 - 1/3 giá trị mà họ nhận khi đồng rúp chưa bị trượt giá khủng
khiếp. Và đó cũng là giai đoạn mà lớp người về hưu bỏ đảng ồ ạt khi niềm
tin chính thể của họ bị tàn phá hầu như tuyệt đối.
Ngành
bảo hiểm xã hội Việt Nam đang tiến nhanh và không kém phần vững chắc về
dĩ vãng của Liên Xô năm 1986. Vỡ quỹ lương hưu là một tương lai không
hề "viển vông", bất chấp việc Ngân hàng nhà nước chắc chắn sẽ lao đầu
vào đường mòn in tiền ồ ạt để trám vào những lỗ hổng toang hoác.
Bởi
cái hình ảnh người lao động phải chìa tay nhận những đồng bạc bảo hiểm
xã hội chỉ còn /13, 1/5, thậm chí chỉ còn 1/10 giá trị ban đầu mà họ
đóng góp vào quỹ này bởi nạn lạm phát phi mã… cũng là một kiểu vỡ quỹ
bảo hiểm xã hội.
Vỡ
quỹ bảo hiểm xã hội lại hầu như dẫn tới vỡ quỹ lương hưu. Để khi đó và
chẳng cần lời kêu gọi hay hiệu triệu nào từ ‘các thế lực thù địch’ hoặc
‘bọn phản động lưu vong’, hàng triệu cán bộ hưu trí ở Việt Nam lập tức
đổ xuống đường, tuần hành hay biểu tình để phản đối chính quyền (với rất
nhiều lý do phản đối, cả công khai lẫn ấm ức bị dồn nén từ lâu).
Hai
phong trào biểu tình phản đối của người lao động và cán bộ hưu trí đối
với nạn vỡ quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam lại có thể cộng hưởng với nhau
vào một thời điểm nào đó, biến đám đông biểu tình trở thành một chiến
dịch biểu tình khổng lồ và vô phương ngăn chặn từ phía chính quyền.
Chính
phủ của chủ nợ lớn nhất là Quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam hãy coi chừng :
cách mạng ‘Mùa xuân Ả Rập’ rất có thể từ đó mà ra.
Thường Sơn
Nguồn : VNTB, 19/11/2018