Hoa Kỳ yêu cầu Việt Nam trả tự do cho Mẹ Nấm và thành viên Hội Anh Em Dân Chủ (RFA)
Có hai trường hợp đặc biệt mà chúng tôi nhấn mạnh là
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh hay còn được biết là blogger Mẹ Nấm, người đã nhận
giải Phụ Nữ Quả Cảm từ Bộ Ngoại giao năm ngoái. Chúng tôi cũng nêu
trường hợp luật sư Nguyễn Văn Đài và những người cùng cộng tác trong Hội
Anh Em Dân Chủ. Họ vừa bị nhận những án tù nặng nề.
Trong đối thoại nhân quyền thường niên lần thứ 22 giữa Việt Nam và
Hoa Kỳ vừa diễn ra hôm 17/5 tại Washington DC, Bộ Ngoại giao Mỹ tiếp tục
nêu quan ngại về tình trạng nhân quyền Việt Nam và nêu một số trường
hợp đặc biệt, yêu cầu phía Việt Nam phải trả tự do ngay lập tức. Nhân
dịp này, Đài Á Châu Tự Do có cuộc phỏng vấn với ông Scott Busby, Phó Trợ
lý Ngoại Trưởng Mỹ thuộc văn phòng phụ trách vấn đề dân chủ, nhân
quyền, và lao động, về đối thoại lần này.
---------------------------------
Scott Busby: đây là đối thoại nhân quyền thứ
22 mà chúng tôi có với Việt Nam, một trong những đối thoại dài nhất so
với bất cứ nước nào khác trên thế giới. Trong đối thoại, chúng tôi tái
khẳng định cam kết của chúng tôi là thắt chặt hơn mối quan hệ đối tác
toàn diện với Việt Nam. Nói vậy, nhưng chúng tôi vẫn có nhiều quan ngại
về tình hình nhân quyền ở Việt Nam. Chúng tôi đã nói với họ như đã nói
trước kia rằng nếu không có sự tiến bộ và hợp tác trong vấn đề nhân
quyền, bao gồm tự do tôn giáo và quyền của người lao động, mối quan hệ
giữa Mỹ và Việt Nam không thể đạt được triển vọng toàn bộ.
Chúng tôi có
nêu ra một số trường hợp cụ thể. Chúng tôi có chia sẻ với họ danh sách
các cá nhân này. Có hai trường hợp đặc biệt mà chúng tôi nhấn mạnh là
Nguyễn Ngọc Như Quỳnh hay còn được biết là blogger Mẹ Nấm, người đã nhận
giải Phụ Nữ Quả Cảm từ Bộ Ngoại giao năm ngoái. Chúng tôi cũng nêu
trường hợp luật sư Nguyễn Văn Đài và những người cùng cộng tác trong Hội
Anh Em Dân Chủ. Họ vừa bị nhận những án tù nặng nề. Chúng tôi nói với
đại diện Việt Nam là những bản án này không công bằng và đòi hỏi Việt
Nam phải trả tự do cho họ và Mẹ Nấm. Trên thực tế, chúng tôi đòi hỏi họ
phải trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm mà chúng tôi chia sẻ
danh sách với họ.
RFA: Hoa Kỳ đã nhiều lần yêu cầu Việt Nam
phải trả tự do cho các tù nhân lương tâm nhưng phía Việt Nam đã không
thực hiện. Những tù nhân lương tâm được trả tự do, trong một số trường
hợp là được yêu cầu phải sang Mỹ. Vậy ông có thể cho biết đây có phải là
những gì đang xảy ra đối với danh sách các cá nhân phía Mỹ đưa ra
không? Phía Việt Nam có hứa hẹn gì?
Scott Busby: Tôi không thể đi vào chi tiết cụ
thể những gì mà chúng tôi bàn với phía Việt Nam nhưng tôi có thể nói là
chúng tôi đã đàm phán với họ và yêu cầu họ phải trả tự do cho những tù
nhân lương tâm. Không có một lời hứa nào (của Việt Nam) được đưa ra
trong đối thoại.
RFA: Trước đối thoại, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
đã có báo cáo về tình hình nhân quyền ở Việt Nam, Ủy Hội tự do tôn giáo
quốc tế trước đó cũng có báo cáo về tình hình tự do tôn giáo ở Việt
Nam. Ông đánh giá thế nào về tình hình nhân quyền Việt nam trong năm qua
so với năm trước đó và khi phía Mỹ đưa ra đánh giá như vậy thì phía
Việt Nam nhìn nhận thế nào?
Scott Busby: Chúng tôi cho rằng đã có sự gia
tăng bắt bớ và đàn áp đối với những người thực hiện các quyền cơ bản.
Chúng tôi đã nêu ra quan ngại về vấn đề này. Chúng tôi cũng nêu quan
ngại về những bản án nặng nề mà những người này phải chịu. Phía Việt nam
giải thích rằng những người này đã vi phạm luật pháp và đó là lý do họ
bị bắt và bỏ tù.
RFA: Các tổ chức nhân quyền quốc tế vừa
qua đã có những chỉ trích chính phủ Mỹ hiện nay đã không cứng rắn trong
vấn đề nhân quyền với Việt Nam và đó là lý do khiến Việt Nam gia tăng
đàn áp nhân quyền. Ông có nhận xét gì về điều này.
Scott Busby: Chúng tôi thường xuyên nêu quan
ngại của chúng tôi về vấn đề nhân quyền với phía Việt Nam bất cứ khi nào
có cơ hội. Tôi gần đây có gặp Đại sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam là ông Daniel
Kristenbrink và ông ấy thừa nhận là vấn đề nhân quyền nằm trong phần lớn
các đối thoại giữa ông ấy với phía Việt Nam. Tôi cũng lưu ý là trong
thảo luận của Hội đồng Nhân quyền ở Geneva (UN Human Right Council),
chúng tôi đã nêu quan ngại về tình trạng đàn áp đối với những người Việt
Nam thực hiện các quyền căn bản của họ.
RFA: Hoa Kỳ có những mặc cả nào cụ thể để gây sức ép lên Việt Nam?
Scott Busby: Việt Nam muốn có quan hệ gần gũi
hơn với Mỹ. Họ có lo ngại về bạn láng giềng phương Bắc như bạn đã biết.
Việt Nam muốn có quan hệ tốt hơn với Mỹ. Chúng tôi nói với họ rằng là
nếu họ muốn có quan hệ tốt hơn với Mỹ thì họ cần phải cải thiện tình
trạng nhân quyền.
RFA: Mới đây, Phó Đại diện Thương Mại Mỹ
Jeffrey Gerrish có gặp Phó Thủ tướng Việt Nam Vương Đình Huệ và nêu quan
ngại về luật an ninh mạng mà Việt Nam đang đề xuất. Ông đánh giá luật
này nếu được thông qua sẽ ảnh hưởng thế nào tới quan hệ hai nước?
Scott Busby: Chúng tôi rất lo ngại về luật
này. Chúng tôi có cùng mối quan ngại như Phó Đại diện Thương Mại Mỹ
Jeffrey Gerrish đã nói đến khi ông ấy ở Việt Nam. Chúng tôi nghĩ là luật
này được viết để hạn chế hơn nữa quyền tự do bày tỏ ý kiến, tự do tụ
tập, và cũng cản trở sự phát triển và sáng tạo của nền kinh tế số trong
nước. Trong suốt đối thoại, chúng tôi cũng thúc giục Việt Nam hoãn lại
việc thông qua luật này để có thêm thời gian cho quá trình tư vấn để xem
xét những quan ngại của những bên sẽ bị ảnh hưởng bởi luật này.
RFA: Xin cảm ơn ông đã dành cho chúng tôi buổi phỏng vấn này