Nhà báo Phạm Đoan Trang nhận giải thưởng (Đàn Chim Việt)
Nhà
báo, nhà hoạt động nhân quyền Pham Doan Trang vừa được tổ chức People
In Need trao giải thưởng quốc tế Homo Homini vì “sự dũng cảm không mệt
mỏi khi theo đuổi một sự thay đổi dân chủ cho đất nước của mình, bất
chấp sự sách nhiễu và khủng bố”.
Trong thông báo được phát đi hôm 13/2/2018, giải thưởng đã mô tả bà
Phạm Đoan Trang như là một trong những nhân vật lãnh đạo của các nhà bất
đồng chính kiến đương thời của Việt Nam.
Bản thông báo cũng cho hay, phương tiện truyền thông độc lập không
tồn tại ở Việt Nam, vì vậy các bài báo của bà, bình luận về tình hình
trong nước hay chế độ chính trị ở Việt Nam hiện nay giữ vai trò quan
trong. Bà thường chia sẻ các bài viết của mình qua trang Facebook với
hơn 40 ngàn người theo dõi và trên bà blog được hàng ngàn người truy
cập.
Một cuốn sách của Đoan Trang được xuất bản gần đây, có tên Chính Trị
Bình Dân. Sách trình bày và giải thích các khái niệm chính trị cơ bản.
Mặc dù việc phát hành ở Việt Nam bị cấm, nhưng sách đã được xuất bản ở
hải ngoại và một số quyển, bằng con đường nào đó đã vào được Việt Nam.
Ngoài ra, cũng có thể mua ấn phẩm điện tử qua trang Amazon.
Phát biểu về giải thưởng này, Phạm Đoan Trang nói: “Sẽ tốt hơn nếu
chúng ta sống trong một thế giới mà những giải thưởng như vậy không phải
tồn tại“.
People in Need là một tổ chức nhân quyền quốc tế có trụ sở tại Cộng
hòa Séc, hàng năm thường vinh danh những nhân vật có đóng góp đáng kể
vào việc quảng bá cho nhân quyền, dân chủ, và các giải pháp bất bạo động
đối với các xung đột chính trị.
Giải thưởng Homo Homini của People in Need được trao từ những năm
1990. Giải thưởng này sẽ được trình chiếu tại Liên hoan phim nhân quyền
lớn nhất thế giới One World Film Festival. Năm nay, bộ phim nói về cuộc
đời hoạt động của bà Trang ở Việt Nam sẽ được trình chiếu vào ngày 5/3
tại Prague Crossroads (Cộng Hòa Séc).
* * *
PHẠM ĐOAN TRANG: CẢM ƠN CÁC BẠN VÌ GIẢI THƯỞNG, NHƯNG…
Cách đây khoảng hai tuần, tôi có nhận được tin là mình sẽ được trao
giải Homo Homini của tổ chức nhân quyền quốc tế People in Need.
Homo Homini tiếng Latin nghĩa là "Từ người đến người". Đây là một
giải thưởng nhằm vinh danh những cá nhân "có cống hiến cho sự phát triển
về nhân quyền, dân chủ, và giải pháp phi bạo lực cho xung đột chính
trị".
Giải này bắt đầu được trao từ năm 1994, tạm dừng năm 1995-1996 và
tiếp tục từ năm 1997 đến nay. Việt Nam từng có ba người nhận Homo Homini
vào năm 2002, là hoà thượng Thích Huyền Quang, hoà thượng Thích Quảng
Độ và linh mục Thadeus Nguyễn Văn Lý.
Năm 2008, học giả-nhà hoạt động nhân quyền Trung Quốc Lưu Hiểu Ba và
tất cả những cá nhân ký tên trong Hiến chương 08 được trao giải.
Homo Homini không có phần thưởng tài chính (hiện vật hoặc tiền mặt)
đi kèm, và đó là lý do để tôi đồng ý nhận giải sau khi ra sức từ chối.
Thực sự, tuy cảm ơn People in Need và nói "I'm very happy to be
granted the award" (tôi rất mừng được nhận giải), nhưng tôi cũng không
biết mình nên cảm thấy gì. Giá như đó là một giải thưởng nào đó chứng tỏ
sự văn minh, dân chủ và phát triển của đất nước, thì tất cả chúng ta,
trong đó dĩ nhiên có tôi, sẽ hạnh phúc biết bao nhiêu.
Chừng nào một quốc gia còn có người được trao những giải thưởng về
nhân quyền-dân chủ, chừng đó, quốc gia đó còn có rất nhiều vấn đề. Riêng
Việt Nam thì không chỉ là "có vấn đề" mà còn bất bình thường nữa, bởi
vì ở nơi đây, dân chủ-tự do-nhân quyền-xã hội dân sự là những khái niệm
nhạy cảm, những đề tài cấm kỵ; người ta có thể đi tù tới 10 năm vì viết
facebook, 14 năm vì biểu tình ôn hoà…
Có lẽ đại diện của People in Need cũng không được vui với thái độ của tôi; họ hỏi nhau rằng "sao cô ấy chẳng vui gì cả".
Rõ ràng là khó có thể vui khi mình được trao một giải quốc tế về nhân
quyền - chỉ dấu cho sự mất dân chủ và vi phạm nhân quyền trầm trọng ở
Việt Nam.
Khó có thể vui khi mình nhận giải này trong tình cảnh nạn vi phạm
nhân quyền và chà đạp công lý tiếp tục gia tăng, với hơn 100 người bị
bắt giam kể từ năm 2016 đến nay vì đã biểu tình hoặc làm truyền thông
độc lập, nhiều bản án nặng nề giáng xuống đầu những nhà hoạt động ôn hoà
- mà đằng sau mỗi bản án dành cho cá nhân là cả gia đình chịu nạn
chung.
Khó có thể vui khi vào thời khắc này, khi chỉ còn không đầy 48 tiếng
nữa là giao thừa, chúng ta vẫn phải nghĩ đến và xót xa cho Nguyễn Ngọc
Như Quỳnh, Thuý Nga, Lê Thu Hà, Hoàng Đức Bình, và nhiều người khác đang
mòn mỏi từng giờ trong xà lim.
------
Ngày hôm qua, 13/2 (tức 28 Tết), 26 cá nhân - là những người ủng hộ
dân chủ-nhân quyền cho Việt Nam - đã cùng ký vào một bức thư ngỏ gửi
Thuý Nga và Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, để thiết tha kêu gọi họ chấp nhận rời
nhà tù đi tị nạn ở xứ sở tự do.
Tôi cảm ơn People in Need đã trao giải Homo Homini 2017, cảm ơn tất
cả các bạn đã chúc mừng và rất, rất trân trọng tất cả những lời chúc
mừng.
Tôi sẽ cảm ơn People in Need nhiều hơn nữa nếu họ giúp chúng ta gióng
lên một hồi chuông cảnh báo quốc tế về tình trạng vi phạm nhân quyền và
mất dân chủ ở Việt Nam hiện nay.
Và tôi sẽ vô cùng cảm ơn các bạn nếu các bạn giúp tôi phổ biến lá thư
ngỏ gửi Thuý Nga và Như Quỳnh, cũng như tìm mọi cách để Thuý Nga và Như
Quỳnh không phải tiếp tục những năm tháng đoạ đày trong nhà tù cộng sản
nữa.
Và không chỉ có họ...
