Ông Quang đã mất chức chủ tịch nước? (Bùi Quang Vơm)
Bây giờ, người ta chỉ còn đợi Bộ chính trị sẽ dàn dựng các trò diễn như
thế nào để ông Quang biến khỏi chính trường một cách vừa đúng quy trình
vừa chứng tỏ đảng là một cái bọc đoàn kết thống nhất.
Ngay sau khi kết thúc Hội nghị thượng
đỉnh APEC 2017, có vẻ như cơ hội để ông Quang được công khai xem như
người đứng đầu quốc gia đã chấm dứt. Mọi việc phải quay lại với quy tắc
đảng lãnh đạo toàn diện, không có ai và không có nhân vật nào được phép
lấn át đảng, tự xếp mình đứng cao hơn đảng. Có nghĩa là Chủ tịch nước,
dù là người được Hiến pháp xưng tôn đứng đầu quốc gia, đại diện cao nhất
về đối nội và đối ngoại, nhưng chỉ là người được đảng phân công, danh
nghĩa là người thứ hai sau Tổng bí thư đảng, nhưng thực chất, về mặt
quyền lực thực tế, đứng sau Thủ tướng, sau Chủ tịch Quốc Hội.
Những ngày ông Quang được nghiễm nhiên thừa nhận là nguyên thủ quốc gia,
trước mắt bàn dân thiên hạ đã kết thúc. Việc phải để ông đứng ở vị trí
số một quốc gia, làm lu mờ vị trí người đứng đầu đảng là một việc làm
miễn cưỡng, bất đắc dĩ.
Ủy ban APEC quốc gia 2017 được bộ chính trị và Thủ tướng chính phủ thành
lập từ 7/năm 2015, trong bối cảnh một dự báo gần như chắc chắn rằng
đảng Dân chủ Mỹ sẽ thắng cử và có thể Bà Hillary sẽ kế tục các chính
sách do ông Obama để lại, tiếp tục xem chế độ do đảng cộng sản Việt Nam
cầm quyền như một thể chế chính trị bình đẳng về tư cách. Nhưng, lịch sử
đã có bước đi lệch. Ông Donald Trump đã trúng cử tổng thống với chính
sách có bề ngoài căm ghét tất cả những gì được làm ra trước đó bởi ông
Tổng thống da đen, kể cả việc đã đón tiếp ông Tổng bí thư đảng cộng sản
Việt Nam tại phòng Bầu dục Nhà Trắng như một nguyên thủ quốc gia. Hình
như ông Trump căm ghét điều đó. Tổng bí thư một đảng cộng sản trong Nhà
Trắng. Còn gì đáng tệ hơn thế!
Chính vì vậy mà, cho Hội nghị thượng đỉnh APEC 2017, mặc dù Thủ tướng
Nguyễn Xuân Phúc, ngày 13/01, thông qua bộ trưởng ngoại giao Mỹ Jhon
Kerry chính thức chuyển "lời mời của lãnh đạo Việt Nam tới ngài Tổng
thống mới đắc cử", sau đó chủ tịch Trần Đại Quang nhắc lại trong buổi
tiếp ông Ted Osius ngày 31/3, rồi lại tiếp tục được nhắc lại trong
chuyến thăm chính thức của ông Phúc cuối tháng 5, nhưng, chính phủ Mỹ
không trả lời chính thức. Suốt một thời gian dài, cả hai bộ ngoại giao
đã có rất nhiều cố gắng thu xếp cho chuyến đi thăm, nhưng hình như có
những vướng mắc không vượt qua được.
Ngày tổ chức Hội nghị thượng đỉnh đến gần, trong khi tất cả các quốc gia
tham dự đều đã đăng ký chính thức, thì Mỹ vẫn im lặng. Có rất nhiều
phỏng đoán về những trục trặc ngoại giao giữa hai nước. Mãi đến khi Nhà
Trắng thông báo muộn, ngày 16/10/2017 rằng Tổng thống Mỹ Ronald Trump sẽ
đến Đà Nẵng ngày 10/11 và sẽ ra Hà Nội gặp chủ tịch nước Trần Đại Quang
và một vài lãnh đạo Việt Nam ngày 11/10, khi đó người ta mới "ngộ" ra
rằng, vấn đề thảo luận khó khăn giữa hai bộ ngoại giao hai nước chính là
việc Tổng thống Mỹ "từ chối" gặp lãnh đạo đảng. Ông Trump sang Việt Nam
với tư cách là Tổng thống của nước Mỹ, không phải là đại diện của đảng
Cộng Hoà Mỹ. Ông là nguyên thủ quốc gia, không phải chỉ là đại diện của
một đảng chính trị.
Và cũng chỉ sau khi hội nghị thượng đỉnh APEC kết thúc, sự thật mới lộ dần ra.
Ngay sau khi Nhà Trắng thông báo Tổng thống Mỹ sẽ tới Việt Nam và sẽ gặp
chủ tịch nước Trần Đại Quang ngày 16/10/2017, thì sáng ngày 17/10/
2017, ông Quang có chuyến thăm làm việc với Bộ Quốc phòng và kiểm tra
luyện tập tại trường huấn luyện Miếu Môn. Gọi là "làm việc với Bộ quốc
phòng" với tư cách chủ tịch nước, theo Hiến pháp 2013 là "Thống soái các
lực lượng vũ trang nhân dân, Chủ tịch Hội Đồng Quốc phòng và An ninh",
nhưng cùng đi với ông Quang không thấy báo chí nêu tên một ai, và phía
Bộ quốc phòng, làm việc với chủ tịch nước, chỉ có một mình ông Phan Văn
Giang, Tổng tham mưu trưởng, không có một nhân vật nào khác.
Nhưng vào ngày 19/11/ 2017 vừa rồi, tức là gần đúng một tháng sau, một
cuộc kiểm tra huấn luyện khác được tổ chức, nhưng do ông Tổng Bí thư
Nguyễn Phú Trọng dẫn đầu. Báo Quân đội nêu: "Cùng đi với đồng chí Tổng
Bí thư có các đồng chí: Đại tướng Ngô Xuân Lịch, Ủy viên Bộ Chính trị,
Phó Bí thư QUTW, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Tô Lâm, Ủy viên
Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an; Thượng tướng Lương Cường, Bí thư
Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ QUTW, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị
(TCCT) và các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc
phòng: Thượng tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Thường vụ QUTW, Tổng Tham
mưu trưởng; Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh, Ủy viên Thường vụ QUTW và
Thượng tướng Bế Xuân Trường.
Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Thượng tướng Nguyễn
Phương Nam, Phó tổng tham mưu trưởng; Thượng tướng Nguyễn Trọng Nghĩa,
Phó chủ nhiệm TCCT, cùng các đồng chí: Trung tướng Phạm Hồng Hương, Phó
tổng tham mưu trưởng; Trung tướng Đỗ Căn, Phó chủ nhiệm TCCT".
Vậy mà ông Tổng tư lệnh quân đội nhân dân, Ủy viên thường trực Quân ủy
trung ương, Chủ tịch hội đồng Quốc phòng An ninh, chủ tịch nước Trần Đại
Quang thì vắng mặt.
Ngày 21/11/2017, Đảng ủy Công An họp thường kỳ, có mặt ông Trọng, ông
Phúc, ông Tô Lâm và tất cả các ủy viên khác, nhưng ông Trần Đại Quang,
ủy viên thường trực đảng ủy Công An, Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia
lại vẫn vắng mặt. Cuộc họp được ghi rõ là "thường kỳ", nghĩa là đã có kế
hoạch và đã có lịch từ trước, nhưng ông Quang vắng mặt không rõ lý do,
báo chí không nói gì đến. Ngày 16/11, ông Quang gửi thư chúc mừng giải
nhân tài năm 2017, ngày 20/11 ông gửi lẵng hoa cho ngày nhà giáo Việt
Nam, ngày 21/11, ông gửi cho Đà Nẵng thư khen ngợi thành công APEC, ngày
22/11 ông tiếp đoàn công dân Lào. Có nghĩa rằng, ông Quang đang có mặt
tại Hà Nội, và chẳng có hoạt động gì đột xuất. Người ta buộc phải nghĩ
rằng, ông Quang đã không được dự. Người ta đã không cho phép ông dự. Ông
Quang đã không còn là Tổng tư lệnh quân đội và công Quang không còn là
Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia, có nghĩa là ông không phải là nguyên
thủ, ông đã mất chức chủ tịch nước?
Tại sao? Ông Quang đã bị kỷ luật trong nội bộ Bộ chính trị và đã bị tước quyền Chủ tịch nước? Nếu có như vậy, thì từ bao giờ?
Thông báo số 13-TB/TW ngày 17/8/2016 của Ban Bí thư về việc xác định tuổi của đảng viên có hai nội dung:
"1- Kể từ ngày 18-8-2016, không xem xét điều chỉnh tuổi của đảng viên mà
thống nhất xác định tuổi của đảng viên theo tuổi khai trong hồ sơ Lý
lịch đảng viên (hồ sơ gốc) khi được kết nạp vào Đảng. Đây là căn cứ, cơ
sở để các cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm quyền xem xét khi quy hoạch, bổ
nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử; bố trí, sử dụng và thực hiện chế độ,
chính sách đối với cán bộ là đảng viên.
2- Giao cho Ban Tổ chức Trung ương chủ trì, phối hợp với Ủy ban Kiểm tra
Trung ương và các cơ quan liên quan tiến hành rà soát, đề xuất cấp có
thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến việc xác
định tuổi của đảng viên; đôn đốc, kiểm tra, giám sát, bảo đảm thực hiện
nghiêm túc Thông báo kết luận này."
Như vậy, tuổi trong bản lý lịch sửa đổi, ông Quang đã chữa ngày sinh từ
1950 thành 1956. Sự thật sau khi có kết luận của Ban Kiểm tra trung ương
có thể dẫn đến việc thi hành kỷ luật ông Quang tội lừa dối, vi phạm
điều lệ đảng viên tuyên thệ khi kết nạp. Với tội này, ông Quang thậm chí
có thể bị khai trừ ra khỏi đảng.
Ngoài cái tội không thể chối cãi này, ông Quang còn thuộc một trong
những nhân vật quan trọng trong hệ thống dưới quyền ông Nguyễn Tấn Dũng,
được xét mặc nhiên, không nhiều thì ít, dính líu tới các phi vụ tham
nhũng nổi tiếng. Tử tù Dương Chí Dũng trước tòa, từng khai nhờ thượng
tướng Phạm Quý Ngọ, khi đó là thứ trưởng Bộ công an đặc trách vụ án
Vinashine, chuyển hộ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát 1 triệu đô-la cho một "ông
anh cấp cao". Tiếp sau đó, Dũng thì chịu án tử hình (có tin đã chết bất
đắc kỳ tử trong tù), Phạm Quý Ngọ thì chết vì ung thư "rất đúng lúc". Và
người ta cũng không thể không đặt dấu hỏi về sự trùng lặp giữa việc
Trịnh Xuân Thanh bị bắt cóc tại Berlin ngày 23/07, tự thú với Bộ công an
ngày 25/07, với chuyện ông Quang biến mất ngày 26/07. Có tin nói khi đó
rằng, trong tù, Vũ Đức Thuận và đồng bọn tội phạm thuộc hệ thống PVN và
PVC đã cung khai hết, trong đó có chứng cớ dính đến tội của ông Quang.
Bộ chính trị quyết định bắt bằng được Trịnh Xuân Thanh về đối chứng để
kết luận bằng mọi giá, vì nếu dính tới ông Quang, đương kim chủ tịch
nước là vấn đề sinh mệnh của chế độ. Theo lô-gic này, ông Quang phải bị
bắt. Nhưng ông đã chỉ bị giám quản vì sự việc quá nhạy cảm đối với an
ninh quốc gia.
Như vậy, ông Quang thực chất đã không còn là chủ tịch nước từ tháng 7/2017.
Có thể chưa có nghị quyết của Bộ chính trị, nhưng chắc chắn đã được
quyết định bởi bộ ba quyết định mọi thứ, Nguyễn Phú Trọng, Phạm Minh
Chính và Trần Quốc Vượng.
Theo tập quán, ông Quang không còn được phép xuất hiện trước công chúng
trong tư cách chủ tịch nước. Ông Quang ngày 24/07 gửi đăng một bài viết
rất dài nhân ngày thương binh liệt sĩ, nhưng đúng ngày 27/07, khi tất cả
các lãnh đạo đảng và nhà nước, đặc biệt là Bộ Tứ, viếng lăng Hồ Chủ
tịch và thắp hương tưởng niệm tại đài Liệt sĩ, thì ông Quang, chủ tịch
nước, là người duy nhất vắng mặt. Ông đã được báo trước không được có
mặt?
Nghiêm trọng hơn, ông Quang không thể và không có quyền đại diện Nhà
nước Việt Nam với tư cách nguyên thủ quốc gia trong Tuần Thượng đỉnh của
Hội nghị APEC 2017 vào đầu tháng 11.
Một kế hoạch thay thế ông Quang hình thành. Ông Quang phải "bị vắng
mặt". Người thay thế nguyên thủ không ai khác là ông Trọng, tổng bí thư
đảng. Để công chúng và thế giới quen và chấp nhận điều đó, Tổng bí thư
sẽ đi thăm các quốc gia trong tư cách người đứng đầu Nhà nước. Ngày
22/07, Ông Trọng đi thăm vương quốc Cămpuchia, mặc dù mới trước đó, ông
Phúc đã có chuyến thăm 3 ngày cấp Nhà nước, từ 24-26/4/2017, nên thăm,
nhưng không ký kết gì. Và liền sau đó là hai cuộc viếng thăm khác, không
kém nhạt nhẽo, Indonesie và Mianmar, không nhân một sự kiện gì và không
có nội dung cụ thể nào. Hai chuyến thăm cấp Nhà nước này kéo dài đúng
một tuần lễ, chưa từng có trước đó, từ ngày 21 tới ngày 26/08, trong bối
cảnh ông Quang đã vắng mặt không rõ lý do từ đúng một tháng. Có vẻ chỉ
để chứng minh rằng, Việt Nam vẫn có Nguyên thủ mà không cần sự có mặt
của ông Quang. Thông điệp này, có lẽ đặc biệt cung cấp dữ liệu cho các
cuộc bàn thảo đang được tiến hành giữa bộ ngoại giao hai nước Việt-Mỹ
chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Donald Trump, mà cho đến lúc đó
vẫn chưa có trả lời chính thức của Nhà Trắng.
Gần như cùng một lúc, báo chí phát động chiến dịch tuyên truyền và vận
động cho chủ trương nhất thể hóa chính quyền và Đảng, bí thư cấp ủy đảng
trực tiếp kiêm chức chủ tịch, đã được tổ chức thí điểm nhiều năm tại
Quảng Ninh sẽ được đưa vào nghị quyết Hội nghị Trung Ương 6 vào đầu
tháng 10.
Nhưng có lẽ mưu sự tại nhân, nhưng thành sự thì tại thiên.
Ngày 27/08 ông Trọng kết thúc các chuyến thăm và về đến Hà Nội thì ngày
28/08 ông Quang xuất hiện trở lại bằng việc tiếp đại sứ Cuba mãn nhiệm,
cùng một lúc với thông tin không chính thức rằng, chính phủ Mỹ không
chấp nhận "kênh đảng". Ông Trọng, giả sử muốn kiêm làm chủ tịch nước,
nhất thiết phải được toàn dân bầu trực tiếp, hoặc ít nhất cũng được Quốc
hội bầu. Không có đảng lẫn lộn hay "đè" lên Chính phủ. Bộ chính trị
phải công bố kỷ luật, Quốc Hội phải tổ chức họp bất thường, bãi miễn chủ
tịch đương nhiệm và bầu Chủ tịch mới thay thế. Quy trình là vậy, nhưng
không làm được, ít nhất là vì không còn thời gian nữa. Bộ chính trị hay
chính ông Trọng và thân cận của ông Trọng đành chịu thua, chấp nhận để
ông Quang chủ trì APEC và lễ đón Tổng thống Mỹ. Ngày 16/10, Nhà Trắng
thông báo chính thức lịch thăm Việt Nam và dự Hội nghị APEC của tổng
thống Trump, nêu đích danh gặp ông Trần Đại Quang. Thực tế, ngoài lễ đón
và hội đàm Tuyên bố chung với ông Quang, tổng thống Mỹ hội kiến ông
Phúc, gặp bà Nguyễn Thị Kim Ngân, nhưng chỉ chào xã giao ông Trọng.
Sự việc đã xảy ra như vậy, khiến một người như ông Trọng có thể bỏ qua
không? Ngay sau khi ông Trump rời Việt Nam, ông Trọng là người đích thân
đón và tiếp ông Tập Cận Bình không phải tại trụ sở Trung ương đảng mà
ngay chính phủ Chủ tịch. Ông Trọng hội đàm với ông Tập và hai vị đứng
đầu hai đảng chứng kiến lễ ký và trao các văn bản hiệp định ký kết giữa
hai đảng, hai nhà nước. Ông Tập chỉ hội kiến chớp nhoáng với ông Quang
và ra tuyên bố chung theo nội dung đã thống nhất trước đó. Tổng bí thư
đảng là người chủ đàm và quyết định. Chủ tịch nước chỉ là người hoàn tất
thủ tục. Chuyện không có gì mới, nhưng chưa bao giờ xảy ra tình trạng
phân biệt Bí thư và chủ tịch nước một cách lộ liễu và cố tình ác ý như
vậy.
Người ta càng buộc phải đi đến một đoán định rằng, có lẽ, ông Quang đã không còn là chủ tịch nước.
Bây giờ, người ta chỉ còn đợi Bộ chính trị sẽ dàn dựng các trò diễn như
thế nào để ông Quang biến khỏi chính trường một cách vừa đúng quy trình
vừa chứng tỏ đảng là một cái bọc đoàn kết thống nhất. Không thiếu gì
cách. Đến như ông Phùng Quang Thanh, bị giam lỏng cả tháng trong khuôn
viên Bộ quốc phòng, mà vẫn ngồi trên chủ tịch đoàn Đại hội XII và vẫn về
hưu yên bình, giàu có, thì chỉ cần ông Quang chịu khuất phục, là đủ!
Ông vẫn có thể cứ ngồi yên ở vị trí chủ tịch, vì đã bao giờ Việt Nam có
chủ tịch thực đâu. Chủ tịch nhưng dưới quyền Tổng bí thư, dưới cả quyền
Thủ tướng và Chủ tịch Quốc Hội, thì Chủ tịch quá lắm cũng chỉ là con rối
hay thằng hề, chắc ông Quang cũng chẳng mặn mà gì.! Ông tổng bí thư lại
đang muốn theo gương ông Tập người Trung Quốc, cái gì cũng phải thực
chất và hiệu quả.
24/11/2017