“Đốt nóng lò” và Cải cách Thể chế (Nguyễn Sĩ Dũng)
Công cuộc chống tham nhũng đang ở giai đoạn “lò đã được đốt nóng”,
“củi khô”, “củi tươi” đã không còn khác gì nhau- đốt là cháy hết! Nếu
công cuộc chống tham nhũng ở Trung Quốc được gọi là “đả hổ, diệt ruồi”,
thì ở Việt nam là đốt cả “củi khô” lẫn “củi tươi”. Và có vẻ như sắp tới
người dân sẽ tha hồ được xem “củi” cháy.
Công bằng mà nói, khi lò đã nóng rồi, thì đốt “củi” quả thực là điều
không khó. Cái khó hơn sẽ là đốt cho đúng thứ “củi” cần phải đốt và đáng
bị đốt. Thiếu một quy trình pháp lý chuẩn mực, một hệ thống tòa án độc
lập và bảo vệ công lý đến cùng, rủi ro của oan khuất, của khổ đau (như
những gì đã xảy ra trong Cải cách ruộng đất) sẽ lặp lại vô tận trên đất
nước chúng ta. Điều đáng mừng là những cải cách tư pháp đang được tiến
hành hy vọng sẽ giúp chúng ta vượt qua rủi ro nói trên.
Tầm quan trọng của việc “đốt nóng lò”, khi “củi khô”, “củi tươi” quá
nhiều ở khắp xung quanh là không thể phủ nhận. Tuy nhiên, bên cạnh việc
“đốt nóng lò”, việc đẩy mạnh cải cách thể chế để cây xanh không biến
thành “củi” cũng quan trọng không kém. Khi một môi trường biến nhiều cây
xanh thành “củi”, thì “đốt củi” chỉ là xử lý hiện tượng, cải thiện môi
trường mới là xử lý nguyên nhân. Một môi trường biến tất cả cây xanh trở
thành rừng đại ngàn hùng vĩ ưỡn ngực che chắn Biển Đông mới là thứ
chúng ta cần hơn cả.
Trong rất nhiều những cải cách thể chế, thì xây dựng một nền tư pháp độc
lập là quan trọng nhất ở đây. Khi và chỉ khi một tổng thống vẫn có thể
bị khởi tố và bắt giam như ở Hàn Quốc, tham nhũng mới có thể được chống
lại một cách hiệu quả và triệt để.
Ngoài ra, một nền tư pháp độc lập còn là điều kiện tiên quyết để bảo đảm
sự an toàn cho tất cả chúng ta, trong đó có cả các nhà lãnh đạo. Bởi vì
rằng không ai có thể làm lãnh đạo muôn đời. Khi các nhà lãnh đạo đã rời
bỏ quyền lực, vị thế của họ không khéo còn mong manh hơn cả của một
công dân bình thường. Hãy nhìn vào vị thế của cựu Tổng bí thư, Chủ tịch
nước Trung Quốc Giang Trạch Dân chúng ta sẽ thấy rất rõ điều này.
(FB Nguyễn Sĩ Dũng)