Kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraine : Trump được Putin hối lộ ? (Thanh Hà , Anh Vũ , BBC tiếng Việt , Đặng Sơn)
Ukraine : Tổng thống Zelensky "sẵn sàng" thảo luận với Mỹ về kế hoạch hòa bình
Tiếp phái đoàn Mỹ tại Kiev hôm qua, 20/11/2025 tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo ý định "sẵn sàng thảo luận với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong những ngày sắp tới" về kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraine mà Nhà Trắng đề xuất.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp bộ trưởng phục trách Lục Quân Mỹ Daniel Driscoll tại Kiev, Ukraine, ngày 20/11/2025. © Reuters - Ukrainian Presidential Press Service
Chiều hôm qua, phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định tổng thống Donald Trump ủng hộ sáng kiến 28 điểm của Mỹ để chấm dứt chiến tranh Ukraine và đây là một kế hoạch "tốt cho cả Nga và Ukraine". Bộ trưởng Lục Quân Hoa Kỳ Dan Driscoll dẫn đầu một phái đoàn đến Kiev, gặp tổng thống Zelensky để trình bầy kế hoạch 28 điểm này.
Theo giới chuyên gia, nội dung văn bản được cho là rất thuận lợi cho phía Nga, như quân số của Ukraine bị giới hạn ở mức 600.000 binh sĩ, Kiev phải ghi vào Hiến pháp không gia nhập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO và quan trọng hơn cả là Ukraine phải chấp nhận chủ quyền của Nga tại các vùng lãnh thổ như bán đảo Crimea, Lugansk và Donetsk. Đối với hai điểm nóng khác là Kherson và Zaporijja, chủ quyền của Ukraine và Nga sẽ được phân định, căn cứ vào các chiến tuyến hiện tại.
Tối qua, trong thông điệp vidéo đăng trên mạng xã hội, tổng thống Zelensky khẳng định : "Ukraine cần hòa bình... Một nền hòa bình xứng đáng, sao cho các điều kiện thiết lập hòa bình phải tôn trọng độc lập, chủ quyền và phẩm giá của dân tộc Ukraine". Nguyên thủ Ukraine dự trù "trong những ngày sắp tới" sẽ thảo luận với tổng thống Trump về kế hoạch này.
Thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze từ Kiev cho biết thêm về lập trường của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky :
"Vào lúc Ukraine sẵn sàng khởi động đàm phán trên cơ sở các chiến tuyến hiện tại, thì kế hoạch của Mỹ lại đề xuất Kiev cắt bỏ toàn bộ Donbas, bao gồm cả một phần ba lãnh thổ vùng này mà đến nay Nga chưa hoàn toàn kiểm soát và chiếm đóng một cách trái phép. Hơn nữa kế hoạch này còn đòi Ukraine giảm một nửa quân số, ngừng nhận một số thiết bị quân sự chủ chốt để phòng thủ. Phía Ukraine đã chính thức tiếp nhận những đề xuất này và đã thảo luận với phái đoàn Mỹ.
Nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky mạnh mẽ tuyên bố Ukraine chỉ có thể chấp nhận một nền hòa bình thực thụ ngăn cản Nga tiến hành một cuộc xâm lược thứ ba’. Ông Zelensky cho biết sẽ dành toàn bộ nỗ lực cho mục tiêu này. Trong bối cảnh vừa kết thúc vòng công du Châu Âu, tổng thống Ukraine đã phải đối mặt với nhóm dân biểu thuộc đảng của ông sau vụ bê bối tham nhũng trong lĩnh vực năng lượng, dẫn đến việc cách chức các bộ trưởng Tư Pháp và Năng Lượng. Ông Zelensky khẳng định, nhiệm vụ số 1 của chính phủ hiện nay vẫn là thúc đẩy các hoạt động ngoại giao với các đối tác của Ukraine".
28 điểm trong kế hoạch, theo dự thảo văn bản đã được AFP xem xét và dịch lại :
1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được xác nhận.
2. Một thỏa thuận tổng thể về không xâm lược sẽ được ký kết giữa Nga, Ukraine và Châu Âu. Mọi điểm mơ hồ còn tồn đọng suốt 30 năm qua sẽ được coi là đã giải quyết.
3. Nga được kỳ vọng sẽ không xâm lược các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng thêm.
4. Một cuộc đối thoại sẽ được tiến hành giữa Nga và NATO, do Hoa Kỳ làm trung gian, nhằm giải quyết mọi vấn đề liên quan đến an ninh và tạo điều kiện giảm leo thang.
5. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.
6. Lực lượng vũ trang Ukraine sẽ bị giới hạn ở mức 600.000 quân.
7. Ukraine chấp nhận ghi vào Hiến Pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, và NATO chấp nhận ghi vào điều lệ rằng Ukraine sẽ không được kết nạp trong tương lai.
8. NATO đồng ý không triển khai quân tại Ukraine.
9. Máy bay chiến đấu của Châu Âu sẽ được triển khai tại Ba Lan.
10. Hoa Kỳ sẽ nhận được khoản bồi hoàn cho sự bảo đảm an ninh. Nếu Ukraine xâm lược Nga, nước này sẽ mất bảo đảm đó. Nếu Nga xâm lược Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp và dứt khoát, toàn bộ các lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục, việc công nhận lãnh thổ mới cùng mọi lợi ích khác của thỏa thuận sẽ bị hủy bỏ. Nếu Ukraine phóng tên lửa vào Moskva hoặc Saint-Petersburg mà không có lý do chính đáng, sự bảo đảm an ninh cũng sẽ bị coi là vô hiệu.
11. Ukraine đủ điều kiện gia nhập EU và sẽ được hưởng quyền tiếp cận ưu tiên ngắn hạn với thị trường Châu Âu trong thời gian vấn đề này được xem xét.
12. Một gói biện pháp tái thiết quy mô lớn dành cho Ukraine sẽ được triển khai, bao gồm việc thành lập Quỹ Phát triển Ukraine, khôi phục hạ tầng khí đốt của Ukraine, cải tạo các khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, phát triển cơ sở hạ tầng mới và khôi phục hoạt động khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên, đi kèm với một chương trình tài chính đặc biệt do Ngân Hàng Thế Giới xây dựng.
13. Nga sẽ được tái hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, với các cuộc thảo luận về việc dỡ bỏ trừng phạt, tái gia nhập G8 và ký kết một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn với Hoa Kỳ.
14. 100 tỷ đô la tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các dự án do Hoa Kỳ triển khai để tái thiết và đầu tư vào Ukraine, trong đó Hoa Kỳ nhận 50% lợi nhuận. Châu Âu sẽ bổ sung thêm 100 tỷ đô la để tăng nguồn vốn dành cho tái thiết Ukraine. Các tài sản Châu Âu bị đóng băng sẽ được giải phóng, và phần tài sản Nga còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư riêng do Mỹ và Nga đồng quản lý.
15. Một nhóm công tác chung Mỹ - Nga về các vấn đề an ninh sẽ được thành lập nhằm thúc đẩy và bảo đảm việc tôn trọng tất cả các điều khoản của thỏa thuận.
16. Nga sẽ ghi vào luật chính sách không xâm lược đối với Châu Âu và Ukraine.
17. Mỹ và Nga sẽ thỏa thuận kéo dài hiệu lực của các hiệp ước cấm phổ biến và kiểm soát vũ khí hạt nhân, bao gồm cả START I.
18. Ukraine chấp nhận không trở thành quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được đưa vào vận hành dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), và điện năng sản xuất sẽ được chia đều cho Nga và Ukraine theo tỷ lệ 50-50.
20. Cả hai nước cam kết triển khai các chương trình giáo dục trong trường học và xã hội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và khoan dung lẫn nhau.
21. Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận là các vùng thuộc Nga trên thực tế (de facto), bao gồm cả sự công nhận của Hoa Kỳ. Kherson và Zaporizhzhia sẽ được "đóng băng" dọc theo tuyến tiếp xúc, đồng nghĩa với sự công nhận trên thực tế theo đường ranh giới đó. Nga sẽ từ bỏ các khu vực khác mà nước này đang kiểm soát ngoài năm vùng trên. Các lực lượng Ukraine sẽ rút khỏi phần lãnh thổ vùng Donetsk mà họ hiện kiểm soát, khu vực này sau đó sẽ trở thành vùng đệm.
22. Sau khi thỏa thuận về các sắp xếp lãnh thổ trong tương lai, Liên bang Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các sắp xếp này bằng vũ lực. Không bảo đảm an ninh nào được áp dụng nếu cam kết này bị vi phạm.
23. Nga sẽ không ngăn Ukraine sử dụng sông Dniepr cho mục đích thương mại, và các thỏa thuận sẽ được thiết lập về vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.
24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề liên quan đến trao đổi tù binh, hồi hương thi thể, trả tự do cho con tin và những người bị bắt giữ dân sự, đồng thời triển khai một chương trình đoàn tụ gia đình.
25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày.
26. Tất cả các bên liên quan đến cuộc xung đột sẽ được hưởng ân xá toàn diện cho mọi hành động trong thời chiến và cam kết không đưa ra yêu cầu hay khiếu nại nào trong tương lai.
27. Thỏa thuận này sẽ có giá trị ràng buộc pháp lý. Việc thực thi sẽ do Hội đồng Hòa bình giám sát và bảo đảm, đứng đầu là tổng thống Mỹ Donald Trump. Các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng nếu có vi phạm.
28. Khi tất cả các bên chấp nhận bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay sau khi hai bên rút quân về các điểm đã thỏa thuận để bắt đầu triển khai thỏa thuận.
Ukraine : Châu Âu bác bỏ kế hoạch của Nhà Trắng
Sau khi Kiev thông báo đã nhận được một "kế hoạch hòa bình" của Mỹ, các ngoại trưởng Liên Hiệp Châu Âu đã họp tại Bruxelles, Bỉ. Nhiều nước bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraine và cho rằng những đề xuất cùa Hoa Kỳ giống như một sự đầu hàng. Tuy nhiên, sự ủng hộ của Châu Âu không nhận được sự đồng thuận.
Thông tín viên Pierre Benazet tại Bruxelles cho biết thêm thông tin :
Đa số các thành viên Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh rằng Ukraine và Châu Âu phải can dự vào tiến trình hòa bình mà trong đó phải bao gồm các bảo đảm an ninh. Đối với những nước này, các bảo đảm này trước tiên thể hiện qua việc ủng hộ Ukraine lâu dài. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot tuyên bố :
"Chúng ta đang tiếp tục các nỗ lực nhằm hỗ trợ Ukraine về tài chính, với một khoản cho vay khắc phục thiệt hại, giúp Ukraine tránh khỏi mọi khó khăn tài chính trong ba năm tới. Tôi mong rằng khoản tín dụng này có thể được thông qua trước cuối năm nay".
Tuy nhiên, ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó tố cáo sự im lặng của các đồng cấp Châu Âu sau vụ bê bối tham nhũng liên quan đến một nhân vật thân cận của tổng thống Ukraine. Ông tuyên bố :
"Một hệ thống tham nhũng đã được hình thành tại Ukraine ở cấp cao nhất của Nhà nước, nơi tiền thuế của người dân Châu Âu đã được gửi tới. Nếu các nhà lãnh đạo ở Bruxelless có phản ứng đúng mực thì lẽ ra họ phải đình chỉ ngay lập tức việc chuyển tiền cho Ukraine và yêu cầu rà soát lại các khoản tài trợ. Chúng ta phải biết tiền nộp thuế của người dân Châu Âu đã được sử dụng vào việc gì tại Ukraine".
Hungary đã thường xuyên ngăn chặn các biện pháp chống lại Nga và đang trông cậy vào Cộng hòa Czech cùng Slovakia để củng cố trục các quốc gia phản đối Ukraine trong Liên Âu.
Chiến tranh Ukraine : Vì sao kế hoạch hòa bình của Mỹ khó thành hiện thực ?
Kế hoạch hòa bình 28 điểm do tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất đặt khuôn khổ chấm dứt chiến tranh Ukraine đang gây náo động dư luận cũng như nhiều tranh cãi. Nhà Trắng tin rằng Ukraine "sớm muộn gì cũng phải chấp nhận" kế hoạch này, ít ra là miễn cưỡng. Tuy nhiên phần đông giới phân tích cho rằng mức độ khả thi trên thực tế là rất hạn chế
Stavros Lambrinidis, người đứng đầu phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Liên Hiệp Quốc, phát biểu trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an về Ukraine tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, New York, Mỹ, ngày 20/11/2025. AP - Seth Wenig
Theo văn bản do AFP phổ biến, kế hoạch tập trung vào ba trụ cột chính : an ninh, lãnh thổ, tái thiết Ukraine, với Mỹ đóng vai trò trung tâm trong mọi cơ chế giám sát.
Trọng tâm gây tranh cãi nhất là vấn đề lãnh thổ : Crimea, Donetsk và Luhansk được thừa nhận trên thực tế là lãnh thổ Nga. Kherson và Zaporizhzhia được giữ nguyên trạng theo chiến tuyến hiện tại. Ukraine được yêu cầu rút quân khỏi phần lãnh thổ Donetsk còn kiểm soát và chấp nhận không bao giờ gia nhập NATO, đổi lại là một bảo đảm an ninh có điều kiện của Mỹ và quyền gia nhập Liên Hiệp Châu Âu.
Nga cam kết không xâm lược Ukraine, sẽ được tái hội nhập kinh tế thế giới và hướng tới việc quay trở lại G8. Một khoản tiền tái thiết khổng lồ cho Ukraine hơn 200 tỉ đô la Mỹ lấy từ tài sản Nga bị đóng băng kết hợp với nguồn đầu tư của Châu Âu.
Kiev đã chính thức thông báo nhận được văn bản này trong ngày thứ Năm 20/11. Tổng thống Ukraine tuyên bố rằng Kiev và Washington sẽ "làm việc trên các điểm của kế hoạch nhằm chấm dứt chiến tranh", đồng thời khẳng định Ukraine sẵn sàng "làm việc một cách xây dựng, trung thực và nhanh chóng".
Tuy nhiên, con đường dẫn tới hòa bình ở Ukraine vẫn còn rất xa. Trở ngại lớn nhất nằm ở phía Ukraine. Văn bản yêu cầu Kiev từ bỏ ba yếu tố căn bản của chiến lược quốc gia : chủ quyền lãnh thổ tại Crimea và Donbass, khả năng gia nhập NATO, và tự chủ an ninh. Bất kỳ chính quyền nào ở Kiev chấp nhận những điều khoản như vậy đều đối mặt nguy cơ mất tính chính danh nghiêm trọng trong dân chúng. Vì vậy, việc Ukraine ký vào bản thỏa thuận gần như là điều không thể.
Theo John Lough, chuyên gia của New Eurasian Strategies Centre và Viện Chatham House, được báo Pháp Les Echos trích dẫn, "kế hoạch này không có cơ hội được thực thi vì hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Kiev, Châu Âu và ngay cả trong giới an ninh Mỹ, trong khi Moskva không phải nhượng bộ gì". Theo ông, văn bản chỉ có ý nghĩa nếu quân đội Ukraine đang bên bờ sụp đổ, điều mà hiện tại không xảy ra.
Nhà phân tích Volodymyr Fesenko tại Kiev, được Les Echos trích dẫn, cho rằng văn bản này "chắc chắn thất bại", bởi "Kremlin không quan tâm đến chuyện chấm dứt chiến tranh vào lúc này". Nga vẫn tin có thể đạt được mục tiêu tối đa nhằm khuất phục Ukraine nhờ vào lợi thế trên chiến trường cũng như cuộc khủng hoảng chính trị phá nát đất nước Ukraine từ bên trong.
Châu Âu đóng vai trò nhân tố thứ hai, cản trở khả năng áp dụng kế hoạch. Mặc dù Liên Âu không có lợi gì khi chiến tranh Ukraine kéo dài, song điều khoản buộc EU phải rót thêm hàng trăm tỷ euro tái thiết cho Ukraine, đồng thời chấp nhận Nga tái hội nhập với thế giới, sẽ gây chia rẽ sâu sắc giữa các nước thành viên. Quan trọng hơn, điều khiến Bruxelles lo ngại không chỉ là nội dung của kế hoạch, mà còn là cách nó được hình thành. Châu Âu rõ ràng không muốn tương lai an ninh của mình được định đoạt trong các cuộc gặp bí mật chỉ có Washington và Moskva. Và họ sẽ tìm cách để điều đó không xảy ra.
Một chiến thuật quen thuộc ?
Câu hỏi đặt ra là vì sao Nhà Trắng lại soạn thảo với Kremlin một bản kế hoạch dễ gây mất uy tín và tính khả thi lại thấp như vậy ?
Chắc hẳn dư luận vẫn còn nhớ, những ngày gần đấy, Donald Trump vừa áp đặt lệnh trừng phạt dầu mỏ Nga, vừa cho phép Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, một động thái chưa từng có kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng. Charles Lichfield, chuyên gia của Atlantic Council đưa ra một lời giải thích đơn giản : "Đây là phong cách Trump, tạo hỗn loạn, rồi xem có thể thu được gì, sẵn sàng rút lui hoặc phủi tay nếu cần".
Chuyên gia Volodymyr Fesenko nhận xét thấy thời điểm Mỹ tung ra kế hoạch là "không hề ngẫu nhiên". Trump đang tìm cách tận dụng sự suy yếu chính trị của Zelensky do các bê bối tham nhũng, nhằm buộc Kiev nhượng bộ để ông có thể tuyên bố "đã mang lại hòa bình".
Nhưng theo Fesenko, đó là một canh bạc thất bại ngay từ đầu : "Nếu Zelensky chấp nhận yêu cầu của Mỹ, đó sẽ là thảm họa chính trị cho ông. Nhưng nếu ông kiên quyết bảo vệ lợi ích quốc gia, điều đó lại củng cố vị thế chính trị của ông". Có điều Ukraine có thể tìm được nguồn lực ở đâu để có thể duy trì cuộc kháng chiến chống Nga.
Dù bản kế hoạch mang lại triển vọng chấm dứt chiến tranh tương đối nhanh và phản ánh phong cách "thực dụng" của Donald Trump, khả năng được các bên chấp thuận là rất thấp. Nhiều điều khoản có thể đóng vai trò nền tảng cho thương lượng, nhưng dưới dạng hiện tại, kế hoạch này khó có thể trở thành một thỏa thuận hòa bình thực sự.
Có gì bí ẩn trong bản kế hoạch hòa bình bí mật của Mỹ về Ukraine ?
Mỹ và Nga được cho là đã chuẩn bị một khuôn khổ kế hoạch hòa bình mới nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, trong đó yêu cầu Kyiv phải nhượng bộ đáng kể.
Cuộc tấn công toàn diện của Nga vào Ukraine đến nay đã kéo dài hơn ba năm
Theo một số hãng truyền thông, thỏa thuận được đề xuất đòi hỏi Ukraine từ bỏ một phần lãnh thổ mà nước này vẫn đang kiểm soát đồng thời cắt giảm đáng kể quy mô quân đội.
Các quan chức ở Châu Âu và Ukraine được cho là không tham gia vào các cuộc bàn thảo, khiến cho dư luận dấy lên các lo ngại rằng kế hoạch có thể thiên lệch về phía Nga.
Nhà Trắng thừa nhận sự tồn tại của một kế hoạch hòa bình "chi tiết và có thể chấp nhận được", đồng thời cho biết Tổng thống Donald Trump tỏ ra "khó chịu" với cả Nga và Ukraine vì hai bên "từ chối cam kết một thỏa thuận hòa bình", và rằng đội ngũ của ông đã xây dựng kế hoạch này.
Moscow không xác nhận cũng không phủ nhận chuyện một kế hoạch như thế đã được soạn thảo.
Vào tối 20/11, văn phòng tổng thống Ukraine ra thông cáo cho biết Tổng thống Volodymyr Zelensky "đã chính thức nhận từ phía Mỹ một bản dự thảo kế hoạch mà, theo đánh giá của phía Mỹ, có thể giúp tái khởi động tiến trình ngoại giao".
Vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái của Nga ở Kharkiv ngày 19/11 đã khiến hàng chục cư dân bị thương - EPA / Shutterstock
Cùng ngày, Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko đã gặp các quan chức Mỹ tại Kyiv.
Văn phòng ông Zelensky cho biết "hai bên nhất trí sẽ hợp tác thực hiện các điều khoản của kế hoạch theo hướng có thể mang lại một kết thúc công bằng cho cuộc chiến".
Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022 - cuộc xung đột lớn nhất tại Châu Âu kể từ Thế chiến II.
Những điều đã biết
Một số hãng truyền thông quốc tế đưa tin về một kế hoạch gồm 28 điểm, được cho là đã được thống nhất giữa ông Steve Witkoff, Đặc phái viên của Tổng thống Trump, và đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev.
Một quan chức cấp cao của Mỹ xác nhận với BBC rằng ông Witkoff đã "âm thầm xây dựng" một đề xuất, và ông đã nhận được ý kiến từ cả Ukraine và Nga về "các điều kiện có thể chấp nhận để chấm dứt chiến tranh".
Các thông tin bắt đầu xuất hiện từ hôm 19/11, cho thấy kế hoạch có thể yêu cầu Ukraine phải có các nhượng bộ lớn.
Tuy nhiên, quan chức Mỹ trả lời phỏng vấn BBC News rằng "cả hai bên sẽ phải nhượng bộ, không chỉ Ukraine".
Axios, Financial Times và Reuters - dẫn các nguồn thạo tin - cho biết Kyiv sẽ phải từ bỏ các khu vực thuộc vùng Donbas ở miền đông mà họ vẫn đang kiểm soát, cắt giảm quy mô quân đội và giải giáp nhiều loại vũ khí.
Axios, kênh đầu tiên đưa tin về kế hoạch nói trên, cho biết việc từ bỏ phần còn lại của Donbas sẽ được đổi lại bằng các bảo đảm an ninh từ Mỹ cho Kyiv và Châu Âu trước nguy cơ bị Nga tấn công trong tương lai.
Financial Times bổ sung rằng Ukraine cũng sẽ phải đồng ý cắt giảm một nửa quy mô lực lượng vũ trang, đồng thời cho biết Ukraine sẽ phải chính thức công nhận tiếng Nga và cấp quy chế bảo hộ cho Nhà thờ Chính thống Nga.
Tuy nhiên, Telegraph đưa tin Kyiv vẫn sẽ giữ quyền sở hữu hợp pháp đối với Donbas, trong khi Nga sẽ trả một khoản tiền "thuê" không xác định để duy trì quyền kiểm soát trên thực tế.
Theo hiến pháp Ukraine, mọi vấn đề lãnh thổ phải đưa ra trưng cầu dân ý - một cuộc bỏ phiếu gần như chắc chắn sẽ thất bại. Cấu trúc "cho thuê" được cho là nhằm lách quy định này.
Một nguồn tin do AFP phỏng vấn nói rằng kế hoạch bao gồm lời kêu gọi "công nhận Crimea và các khu vực khác mà Nga đã chiếm giữ".
Hiện lực lượng Nga kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine và đang tiếp tục tiến quân, đồng thời liên tục tấn công hạ tầng cơ sở năng lượng của Ukraine khi mùa đông đến gần.
Năm 2022, Điện Kremlin tuyên bố sáp nhập bốn vùng của Ukraine - Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson - dù không kiểm soát toàn bộ các khu vực này.
Nga cũng đã sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine năm 2014.
Những điểm chưa rõ trong kế hoạch
Toàn bộ chi tiết của kế hoạch vẫn còn là một bí ẩn.
Theo một nguồn tin của AFP, vẫn "chưa rõ" Nga sẽ đưa ra những cam kết gì để đổi lại những nhượng bộ mà Ukraine từng mô tả là tương đương đầu hàng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin từ lâu đã yêu cầu Kyiv từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO và rút quân khỏi bốn tỉnh mà Moscow tuyên bố là lãnh thổ Nga.
Moscow không cho thấy dấu hiệu nào cho thấy họ đã từ bỏ các yêu sách đó, trong khi Ukraine trước đây đã nói rõ rằng họ sẽ không chấp nhận.
Phản ứng ra sao ?
Mỹ đã thừa nhận có một kế hoạch, nhưng Nga thì chưa xác nhận.
Vào hôm 19/11, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio viết trên X rằng để đạt được "hòa bình bền vững, cả hai bên cần chấp nhận các nhượng bộ khó nhằn nhưng cần thiết".
Ông nói rằng Mỹ đang tham khảo ý kiến cả hai bên xung đột để "xây dựng một danh sách các ý tưởng tiềm năng nhằm chấm dứt cuộc chiến".
Trong khi đội ngũ của ông Dmitriev từ chối đưa ra bình luận, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm thứ 20/11 cho biết "có diễn ra các liên hệ" với Mỹ, nhưng không có "tham vấn hay đàm phán".
Trả lời câu hỏi của BBC hôm 20/11, ông Peskov nói ông không thể xác nhận sự tồn tại của kế hoạch, và nói thêm : "Chúng tôi không có gì mới để bổ sung so với những gì đã nói ở Anchorage [nơi diễn ra cuộc gặp gần nhất giữa ông Putin và ông Trump]. Chúng tôi không có gì mới để nói".
Nhân viên cứu hộ hỗ trợ một gia đình rời khỏi tòa nhà bị hư hại sau một cuộc không kích chết người của Nga vào khu dân cư ở thành phố Zaporizhzhia, miền đông nam Ukraine - EPA / Shutterstock
Lãnh đạo chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas cảnh báo hôm thứ Năm rằng bất kỳ kế hoạch nào cũng cần nhận được sự ủng hộ của người dân Ukraine và Châu Âu. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot nói thêm rằng "người Ukraine không muốn bất kỳ hình thức đầu hàng nào".
Trước khi văn phòng Zelensky đưa ra thông cáo hôm 20/11, Thủ tướng Ukraine Svyrydenko đã không đề cập gì đến kế hoạch đang được đồn đoán.
Tuy nhiên, bà nói rằng cuộc họp với quan chức Mỹ là "cơ hội để đại diện chính quyền Mỹ đánh giá tình hình thực địa và thấy được hậu quả của sự xâm lược từ Nga".
Ông Zelensky từ lâu đã bác bỏ việc nhượng bộ lãnh thổ cho Nga.
Kyiv và các đồng minh phương Tây, kể cả Mỹ, đã kêu gọi lệnh ngừng bắn ngay lập tức dọc toàn tuyến mặt trận. Nhưng Moscow đã bác bỏ, lặp lại các yêu cầu mà Ukraine cho là không khác gì đầu hàng.
Đầu tháng này, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng các điều kiện tiên quyết của Moscow cho một thỏa thuận hòa bình - gồm nhượng lãnh thổ, hạn chế mạnh quy mô quân đội Ukraine và đảm bảo Ukraine trung lập - không thay đổi so với những gì ông Putin đưa ra từ năm 2024.
Liệu kế hoạch có khả thi ?
Ông Vitaliy Shevchenko, chuyên gia về Nga và Ukraine của BBC Monitoring, nhận định kế hoạch hòa bình Mỹ-Nga được cho là "không khác mấy so với các yêu cầu tối đa mà Moscow từng nêu ra".
Ông nói thêm rằng nếu Washington thực sự ủng hộ một kế hoạch mà trên thực tế là danh sách những mong muốn của Tổng thống Putin, điều đó sẽ "làm dấy lên thêm nghi ngờ rằng Mỹ không phải là bên trung gian khách quan trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh", và củng cố lo ngại lâu nay ở Châu Âu rằng Washington đang tìm cách gạt họ sang bên để cải thiện quan hệ với Moscow.
Phóng viên chuyên đưa tin về Bộ Ngoại giao Mỹ trú tại Washington, Tom Bateman, nói rằng Moscow từng đưa ra những yêu cầu này và Kyiv xem đó như là hành động đầu hàng.
"Washington gần đây đã cứng rắn hơn với Moscow bằng các biện pháp trừng phạt mới, và có thể đang chuẩn bị gây áp lực lớn hơn với Tổng thống Zelensky về những điều mà ông và các đồng minh Châu Âu lâu nay xem là lằn ranh đỏ", ông bổ sung.
Kế hoạch hòa bình mới : Mỹ đề xuất Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga
Hôm nay 20/11/2025, một phái đoàn của Mỹ đến Kiev để thảo luận về kế hoạch của Nhà Trắng vãn hồi hòa bình cho Ukraine. Kế hoạch 28 điểm này lấy lại phần lớn những yêu sách của Moskva, trong đó bao gồm cả việc yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga và giảm quân số. Đề xuất của chính quyền Trump khai tử chương trình thành lập một lực lượng quốc tế gìn giữ hòa bình cho Ukraine một khi chấm dứt chiến tranh.
Ảnh ghép từ trái sang phải : Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Mỹ Donald Trump, Nga Vladimir Putin.
Thông tín viên Vincent Souriau từ Washington tổng hợp một số những điểm chính trong kế hoạch mà Hoa Kỳ đề xuất để chấm dứt chiến tranh Ukraine :
"Trước hết là từ bỏ vùng Donbass. Kế hoạch của Nhà Trắng nhằm đặt các vùng Luhansk và Donetsk dưới sự kiểm soát của Nga. Trong khi đó, cho đến nay, Ukraine vẫn kiểm soát gần 15% lãnh thổ các khu vực này. Căn cứ vào các tài liệu của kế hoạch nói trên, Donbass sẽ trở thành một vùng đệm phi quân sự, các chiến tuyến ở Kherson và ở Zaporizhzhia sẽ được giữ nguyên trạng như hiện nay. Kế hoạch nói trên cũng đề cập đến việc Hoa Kỳ từng bước giảm viện trợ cho Ukraine, bắt đầu bằng việc ngừng cung cấp các loại vũ khí tầm xa có khả năng tấn công lãnh thổ Nga. Văn bản nói đến việc quân đội Ukraine cắt giảm một nửa quân số. Hiện tại, Ukraine có khoảng 900.000 binh sĩ tại ngũ.
Thêm hai điểm cuối cùng trong kế hoạch của Mỹ : Văn bản này cấm triển khai binh sĩ nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine. Nói một cách khác, kế hoạch loại bỏ trên thực tế liên minh các nước tình nguyện vì Ukraine, vốn được thúc đẩy từ nhiều tháng qua bởi Pháp và Vương quốc Anh.
Cuối cùng, về mặt văn hóa, tài liệu này quy định rằng tiếng Nga trở thành ngôn ngữ chính thức ở Ukraine. Đây là điều chưa từng có kể từ khi bản Hiến Pháp mới của Ukraine bắt đầu hiện hành từ năm 1996. Về tôn giáo, kế hoạch của Nhà Trắng chủ trương giáo hội Chính thống Nga có được quy chế hợp pháp tại Ukraine".
Phản ứng của Kiev
Kiev đón nhận kế hoạch 28 điểm này của Mỹ như thế nào ? Từ thủ đô Ukraine, thông tín viên Emmanuelle Chaze cho biết :
"Trên thực tế, kế hoạch được trình bày như một giải pháp vãn hồi hòa bình, không hơn không kém đòi Ukraine đầu hàng. Trước mắt, cho đến lúc này, Kiev không thể chấp nhận một số điểm trong dự án. Mấu chốt của vấn đề liên quan đến đòi hỏi nhượng bộ lãnh thổ trong kế hoạch mà Hoa Kỳ đề xuất : Ukraine nhượng lại toàn bộ Donbass, tức là giao cho Nga một phần ba vùng Donetsk mà cho đến nay Nga vẫn chưa chiếm được bằng biện pháp quân sự. Moskva giữ nguyên đòi hỏi này từ năm 2014 và đã nhắc lại trong các cuộc đàm phán gần đây ở Istanbul. Về phía Ukraine, nhượng bộ lớn nhất có thể cân nhắc là bắt đầu đàm phán về một lệnh ngừng bắn dựa trên cơ sở các chiến tuyến hiện tại.
Những đề xuất khác, như việc cắt giảm mạnh đến một nửa quân số của Ukraine hay việc Hoa Kỳ giảm viện trợ quân sự đều sẽ khiến Kiev không còn khả năng tự vệ trước sự xâm lược của Nga. Cuối cùng, về mặt Hiến Pháp, Moskva đòi tiếng Nga trở lại làm ngôn ngữ chính thức của Ukraine. Rò ràng là điện Kremlin vẫn đòi Ukraine đầu hàng trên tất cả mọi phương diện".
Phản ứng của Châu Âu
Liên Hiệp Châu Âu đồng loạt cho rằng tương lai của Ukraine phải do người dân Ukraine định đoạt. Kế hoạch hòa bình phải bảo đảm "quyền chủ quyền, sự tồn tại và nền dân chủ cho Ukraine". Lãnh đạo Ngoại giao Châu Âu Kaja Kallas nhấn mạnh, Ukraine và các nước Châu Âu "cần có tiếng nói" trong kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraine. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot tuyên bố "một kế hoạch hòa bình không phải là một sự đầu hàng" và ông tin rằng người dân Ukraine sẽ bác bỏ mọi hình thức của một sự đầu hàng. Pháp đồng thời kêu gọi các nước trong Liên Hiệp Châu Âu cùng bảo vệ một nền hòa bình "công bằng và dài lâu" cho Ukraine trước những tham vọng và tính toán của Vladimir Putin.
Thanh Hà, Anh Vũ, RFI, 21/11/2025
Tiếp phái đoàn Mỹ tại Kiev hôm qua, 20/11/2025 tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo ý định "sẵn sàng thảo luận với tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump trong những ngày sắp tới" về kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraine mà Nhà Trắng đề xuất.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tiếp bộ trưởng phục trách Lục Quân Mỹ Daniel Driscoll tại Kiev, Ukraine, ngày 20/11/2025. © Reuters - Ukrainian Presidential Press Service
Chiều hôm qua, phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt khẳng định tổng thống Donald Trump ủng hộ sáng kiến 28 điểm của Mỹ để chấm dứt chiến tranh Ukraine và đây là một kế hoạch "tốt cho cả Nga và Ukraine". Bộ trưởng Lục Quân Hoa Kỳ Dan Driscoll dẫn đầu một phái đoàn đến Kiev, gặp tổng thống Zelensky để trình bầy kế hoạch 28 điểm này.
Theo giới chuyên gia, nội dung văn bản được cho là rất thuận lợi cho phía Nga, như quân số của Ukraine bị giới hạn ở mức 600.000 binh sĩ, Kiev phải ghi vào Hiến pháp không gia nhập liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương NATO và quan trọng hơn cả là Ukraine phải chấp nhận chủ quyền của Nga tại các vùng lãnh thổ như bán đảo Crimea, Lugansk và Donetsk. Đối với hai điểm nóng khác là Kherson và Zaporijja, chủ quyền của Ukraine và Nga sẽ được phân định, căn cứ vào các chiến tuyến hiện tại.
Tối qua, trong thông điệp vidéo đăng trên mạng xã hội, tổng thống Zelensky khẳng định : "Ukraine cần hòa bình... Một nền hòa bình xứng đáng, sao cho các điều kiện thiết lập hòa bình phải tôn trọng độc lập, chủ quyền và phẩm giá của dân tộc Ukraine". Nguyên thủ Ukraine dự trù "trong những ngày sắp tới" sẽ thảo luận với tổng thống Trump về kế hoạch này.
Thông tín viên RFI Emmanuelle Chaze từ Kiev cho biết thêm về lập trường của tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky :
"Vào lúc Ukraine sẵn sàng khởi động đàm phán trên cơ sở các chiến tuyến hiện tại, thì kế hoạch của Mỹ lại đề xuất Kiev cắt bỏ toàn bộ Donbas, bao gồm cả một phần ba lãnh thổ vùng này mà đến nay Nga chưa hoàn toàn kiểm soát và chiếm đóng một cách trái phép. Hơn nữa kế hoạch này còn đòi Ukraine giảm một nửa quân số, ngừng nhận một số thiết bị quân sự chủ chốt để phòng thủ. Phía Ukraine đã chính thức tiếp nhận những đề xuất này và đã thảo luận với phái đoàn Mỹ.
Nhưng tổng thống Volodymyr Zelensky mạnh mẽ tuyên bố Ukraine chỉ có thể chấp nhận một nền hòa bình thực thụ ngăn cản Nga tiến hành một cuộc xâm lược thứ ba’. Ông Zelensky cho biết sẽ dành toàn bộ nỗ lực cho mục tiêu này. Trong bối cảnh vừa kết thúc vòng công du Châu Âu, tổng thống Ukraine đã phải đối mặt với nhóm dân biểu thuộc đảng của ông sau vụ bê bối tham nhũng trong lĩnh vực năng lượng, dẫn đến việc cách chức các bộ trưởng Tư Pháp và Năng Lượng. Ông Zelensky khẳng định, nhiệm vụ số 1 của chính phủ hiện nay vẫn là thúc đẩy các hoạt động ngoại giao với các đối tác của Ukraine".
28 điểm trong kế hoạch, theo dự thảo văn bản đã được AFP xem xét và dịch lại :
1. Chủ quyền của Ukraine sẽ được xác nhận.
2. Một thỏa thuận tổng thể về không xâm lược sẽ được ký kết giữa Nga, Ukraine và Châu Âu. Mọi điểm mơ hồ còn tồn đọng suốt 30 năm qua sẽ được coi là đã giải quyết.
3. Nga được kỳ vọng sẽ không xâm lược các nước láng giềng và NATO sẽ không mở rộng thêm.
4. Một cuộc đối thoại sẽ được tiến hành giữa Nga và NATO, do Hoa Kỳ làm trung gian, nhằm giải quyết mọi vấn đề liên quan đến an ninh và tạo điều kiện giảm leo thang.
5. Ukraine sẽ nhận được các bảo đảm an ninh đáng tin cậy.
6. Lực lượng vũ trang Ukraine sẽ bị giới hạn ở mức 600.000 quân.
7. Ukraine chấp nhận ghi vào Hiến Pháp rằng nước này sẽ không gia nhập NATO, và NATO chấp nhận ghi vào điều lệ rằng Ukraine sẽ không được kết nạp trong tương lai.
8. NATO đồng ý không triển khai quân tại Ukraine.
9. Máy bay chiến đấu của Châu Âu sẽ được triển khai tại Ba Lan.
10. Hoa Kỳ sẽ nhận được khoản bồi hoàn cho sự bảo đảm an ninh. Nếu Ukraine xâm lược Nga, nước này sẽ mất bảo đảm đó. Nếu Nga xâm lược Ukraine, ngoài phản ứng quân sự phối hợp và dứt khoát, toàn bộ các lệnh trừng phạt toàn cầu sẽ được khôi phục, việc công nhận lãnh thổ mới cùng mọi lợi ích khác của thỏa thuận sẽ bị hủy bỏ. Nếu Ukraine phóng tên lửa vào Moskva hoặc Saint-Petersburg mà không có lý do chính đáng, sự bảo đảm an ninh cũng sẽ bị coi là vô hiệu.
11. Ukraine đủ điều kiện gia nhập EU và sẽ được hưởng quyền tiếp cận ưu tiên ngắn hạn với thị trường Châu Âu trong thời gian vấn đề này được xem xét.
12. Một gói biện pháp tái thiết quy mô lớn dành cho Ukraine sẽ được triển khai, bao gồm việc thành lập Quỹ Phát triển Ukraine, khôi phục hạ tầng khí đốt của Ukraine, cải tạo các khu vực bị ảnh hưởng bởi chiến tranh, phát triển cơ sở hạ tầng mới và khôi phục hoạt động khai thác khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên, đi kèm với một chương trình tài chính đặc biệt do Ngân Hàng Thế Giới xây dựng.
13. Nga sẽ được tái hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, với các cuộc thảo luận về việc dỡ bỏ trừng phạt, tái gia nhập G8 và ký kết một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn với Hoa Kỳ.
14. 100 tỷ đô la tài sản Nga bị đóng băng sẽ được đầu tư vào các dự án do Hoa Kỳ triển khai để tái thiết và đầu tư vào Ukraine, trong đó Hoa Kỳ nhận 50% lợi nhuận. Châu Âu sẽ bổ sung thêm 100 tỷ đô la để tăng nguồn vốn dành cho tái thiết Ukraine. Các tài sản Châu Âu bị đóng băng sẽ được giải phóng, và phần tài sản Nga còn lại sẽ được đầu tư vào một quỹ đầu tư riêng do Mỹ và Nga đồng quản lý.
15. Một nhóm công tác chung Mỹ - Nga về các vấn đề an ninh sẽ được thành lập nhằm thúc đẩy và bảo đảm việc tôn trọng tất cả các điều khoản của thỏa thuận.
16. Nga sẽ ghi vào luật chính sách không xâm lược đối với Châu Âu và Ukraine.
17. Mỹ và Nga sẽ thỏa thuận kéo dài hiệu lực của các hiệp ước cấm phổ biến và kiểm soát vũ khí hạt nhân, bao gồm cả START I.
18. Ukraine chấp nhận không trở thành quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
19. Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia sẽ được đưa vào vận hành dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), và điện năng sản xuất sẽ được chia đều cho Nga và Ukraine theo tỷ lệ 50-50.
20. Cả hai nước cam kết triển khai các chương trình giáo dục trong trường học và xã hội nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và khoan dung lẫn nhau.
21. Crimea, Lugansk và Donetsk sẽ được công nhận là các vùng thuộc Nga trên thực tế (de facto), bao gồm cả sự công nhận của Hoa Kỳ. Kherson và Zaporizhzhia sẽ được "đóng băng" dọc theo tuyến tiếp xúc, đồng nghĩa với sự công nhận trên thực tế theo đường ranh giới đó. Nga sẽ từ bỏ các khu vực khác mà nước này đang kiểm soát ngoài năm vùng trên. Các lực lượng Ukraine sẽ rút khỏi phần lãnh thổ vùng Donetsk mà họ hiện kiểm soát, khu vực này sau đó sẽ trở thành vùng đệm.
22. Sau khi thỏa thuận về các sắp xếp lãnh thổ trong tương lai, Liên bang Nga và Ukraine cam kết không thay đổi các sắp xếp này bằng vũ lực. Không bảo đảm an ninh nào được áp dụng nếu cam kết này bị vi phạm.
23. Nga sẽ không ngăn Ukraine sử dụng sông Dniepr cho mục đích thương mại, và các thỏa thuận sẽ được thiết lập về vận chuyển ngũ cốc tự do qua Biển Đen.
24. Một ủy ban nhân đạo sẽ được thành lập để giải quyết các vấn đề liên quan đến trao đổi tù binh, hồi hương thi thể, trả tự do cho con tin và những người bị bắt giữ dân sự, đồng thời triển khai một chương trình đoàn tụ gia đình.
25. Ukraine sẽ tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày.
26. Tất cả các bên liên quan đến cuộc xung đột sẽ được hưởng ân xá toàn diện cho mọi hành động trong thời chiến và cam kết không đưa ra yêu cầu hay khiếu nại nào trong tương lai.
27. Thỏa thuận này sẽ có giá trị ràng buộc pháp lý. Việc thực thi sẽ do Hội đồng Hòa bình giám sát và bảo đảm, đứng đầu là tổng thống Mỹ Donald Trump. Các biện pháp trừng phạt sẽ được áp dụng nếu có vi phạm.
28. Khi tất cả các bên chấp nhận bản ghi nhớ này, lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực ngay sau khi hai bên rút quân về các điểm đã thỏa thuận để bắt đầu triển khai thỏa thuận.
Ukraine : Châu Âu bác bỏ kế hoạch của Nhà Trắng
Sau khi Kiev thông báo đã nhận được một "kế hoạch hòa bình" của Mỹ, các ngoại trưởng Liên Hiệp Châu Âu đã họp tại Bruxelles, Bỉ. Nhiều nước bày tỏ sự ủng hộ đối với Ukraine và cho rằng những đề xuất cùa Hoa Kỳ giống như một sự đầu hàng. Tuy nhiên, sự ủng hộ của Châu Âu không nhận được sự đồng thuận.
Thông tín viên Pierre Benazet tại Bruxelles cho biết thêm thông tin :
Đa số các thành viên Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh rằng Ukraine và Châu Âu phải can dự vào tiến trình hòa bình mà trong đó phải bao gồm các bảo đảm an ninh. Đối với những nước này, các bảo đảm này trước tiên thể hiện qua việc ủng hộ Ukraine lâu dài. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot tuyên bố :
"Chúng ta đang tiếp tục các nỗ lực nhằm hỗ trợ Ukraine về tài chính, với một khoản cho vay khắc phục thiệt hại, giúp Ukraine tránh khỏi mọi khó khăn tài chính trong ba năm tới. Tôi mong rằng khoản tín dụng này có thể được thông qua trước cuối năm nay".
Tuy nhiên, ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó tố cáo sự im lặng của các đồng cấp Châu Âu sau vụ bê bối tham nhũng liên quan đến một nhân vật thân cận của tổng thống Ukraine. Ông tuyên bố :
"Một hệ thống tham nhũng đã được hình thành tại Ukraine ở cấp cao nhất của Nhà nước, nơi tiền thuế của người dân Châu Âu đã được gửi tới. Nếu các nhà lãnh đạo ở Bruxelless có phản ứng đúng mực thì lẽ ra họ phải đình chỉ ngay lập tức việc chuyển tiền cho Ukraine và yêu cầu rà soát lại các khoản tài trợ. Chúng ta phải biết tiền nộp thuế của người dân Châu Âu đã được sử dụng vào việc gì tại Ukraine".
Hungary đã thường xuyên ngăn chặn các biện pháp chống lại Nga và đang trông cậy vào Cộng hòa Czech cùng Slovakia để củng cố trục các quốc gia phản đối Ukraine trong Liên Âu.
Thanh Hà, Anh Vũ
******************************
Chiến tranh Ukraine : Vì sao kế hoạch hòa bình của Mỹ khó thành hiện thực ?
Anh Vũ, RFI, 21/11/2025
Kế hoạch hòa bình 28 điểm do tổng thống Mỹ Donald Trump đề xuất đặt khuôn khổ chấm dứt chiến tranh Ukraine đang gây náo động dư luận cũng như nhiều tranh cãi. Nhà Trắng tin rằng Ukraine "sớm muộn gì cũng phải chấp nhận" kế hoạch này, ít ra là miễn cưỡng. Tuy nhiên phần đông giới phân tích cho rằng mức độ khả thi trên thực tế là rất hạn chế
Stavros Lambrinidis, người đứng đầu phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Liên Hiệp Quốc, phát biểu trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an về Ukraine tại trụ sở Liên Hiệp Quốc, New York, Mỹ, ngày 20/11/2025. AP - Seth Wenig
Theo văn bản do AFP phổ biến, kế hoạch tập trung vào ba trụ cột chính : an ninh, lãnh thổ, tái thiết Ukraine, với Mỹ đóng vai trò trung tâm trong mọi cơ chế giám sát.
Trọng tâm gây tranh cãi nhất là vấn đề lãnh thổ : Crimea, Donetsk và Luhansk được thừa nhận trên thực tế là lãnh thổ Nga. Kherson và Zaporizhzhia được giữ nguyên trạng theo chiến tuyến hiện tại. Ukraine được yêu cầu rút quân khỏi phần lãnh thổ Donetsk còn kiểm soát và chấp nhận không bao giờ gia nhập NATO, đổi lại là một bảo đảm an ninh có điều kiện của Mỹ và quyền gia nhập Liên Hiệp Châu Âu.
Nga cam kết không xâm lược Ukraine, sẽ được tái hội nhập kinh tế thế giới và hướng tới việc quay trở lại G8. Một khoản tiền tái thiết khổng lồ cho Ukraine hơn 200 tỉ đô la Mỹ lấy từ tài sản Nga bị đóng băng kết hợp với nguồn đầu tư của Châu Âu.
Kiev đã chính thức thông báo nhận được văn bản này trong ngày thứ Năm 20/11. Tổng thống Ukraine tuyên bố rằng Kiev và Washington sẽ "làm việc trên các điểm của kế hoạch nhằm chấm dứt chiến tranh", đồng thời khẳng định Ukraine sẵn sàng "làm việc một cách xây dựng, trung thực và nhanh chóng".
Tuy nhiên, con đường dẫn tới hòa bình ở Ukraine vẫn còn rất xa. Trở ngại lớn nhất nằm ở phía Ukraine. Văn bản yêu cầu Kiev từ bỏ ba yếu tố căn bản của chiến lược quốc gia : chủ quyền lãnh thổ tại Crimea và Donbass, khả năng gia nhập NATO, và tự chủ an ninh. Bất kỳ chính quyền nào ở Kiev chấp nhận những điều khoản như vậy đều đối mặt nguy cơ mất tính chính danh nghiêm trọng trong dân chúng. Vì vậy, việc Ukraine ký vào bản thỏa thuận gần như là điều không thể.
Theo John Lough, chuyên gia của New Eurasian Strategies Centre và Viện Chatham House, được báo Pháp Les Echos trích dẫn, "kế hoạch này không có cơ hội được thực thi vì hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Kiev, Châu Âu và ngay cả trong giới an ninh Mỹ, trong khi Moskva không phải nhượng bộ gì". Theo ông, văn bản chỉ có ý nghĩa nếu quân đội Ukraine đang bên bờ sụp đổ, điều mà hiện tại không xảy ra.
Nhà phân tích Volodymyr Fesenko tại Kiev, được Les Echos trích dẫn, cho rằng văn bản này "chắc chắn thất bại", bởi "Kremlin không quan tâm đến chuyện chấm dứt chiến tranh vào lúc này". Nga vẫn tin có thể đạt được mục tiêu tối đa nhằm khuất phục Ukraine nhờ vào lợi thế trên chiến trường cũng như cuộc khủng hoảng chính trị phá nát đất nước Ukraine từ bên trong.
Châu Âu đóng vai trò nhân tố thứ hai, cản trở khả năng áp dụng kế hoạch. Mặc dù Liên Âu không có lợi gì khi chiến tranh Ukraine kéo dài, song điều khoản buộc EU phải rót thêm hàng trăm tỷ euro tái thiết cho Ukraine, đồng thời chấp nhận Nga tái hội nhập với thế giới, sẽ gây chia rẽ sâu sắc giữa các nước thành viên. Quan trọng hơn, điều khiến Bruxelles lo ngại không chỉ là nội dung của kế hoạch, mà còn là cách nó được hình thành. Châu Âu rõ ràng không muốn tương lai an ninh của mình được định đoạt trong các cuộc gặp bí mật chỉ có Washington và Moskva. Và họ sẽ tìm cách để điều đó không xảy ra.
Một chiến thuật quen thuộc ?
Câu hỏi đặt ra là vì sao Nhà Trắng lại soạn thảo với Kremlin một bản kế hoạch dễ gây mất uy tín và tính khả thi lại thấp như vậy ?
Chắc hẳn dư luận vẫn còn nhớ, những ngày gần đấy, Donald Trump vừa áp đặt lệnh trừng phạt dầu mỏ Nga, vừa cho phép Ukraine sử dụng tên lửa ATACMS tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, một động thái chưa từng có kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng. Charles Lichfield, chuyên gia của Atlantic Council đưa ra một lời giải thích đơn giản : "Đây là phong cách Trump, tạo hỗn loạn, rồi xem có thể thu được gì, sẵn sàng rút lui hoặc phủi tay nếu cần".
Chuyên gia Volodymyr Fesenko nhận xét thấy thời điểm Mỹ tung ra kế hoạch là "không hề ngẫu nhiên". Trump đang tìm cách tận dụng sự suy yếu chính trị của Zelensky do các bê bối tham nhũng, nhằm buộc Kiev nhượng bộ để ông có thể tuyên bố "đã mang lại hòa bình".
Nhưng theo Fesenko, đó là một canh bạc thất bại ngay từ đầu : "Nếu Zelensky chấp nhận yêu cầu của Mỹ, đó sẽ là thảm họa chính trị cho ông. Nhưng nếu ông kiên quyết bảo vệ lợi ích quốc gia, điều đó lại củng cố vị thế chính trị của ông". Có điều Ukraine có thể tìm được nguồn lực ở đâu để có thể duy trì cuộc kháng chiến chống Nga.
Dù bản kế hoạch mang lại triển vọng chấm dứt chiến tranh tương đối nhanh và phản ánh phong cách "thực dụng" của Donald Trump, khả năng được các bên chấp thuận là rất thấp. Nhiều điều khoản có thể đóng vai trò nền tảng cho thương lượng, nhưng dưới dạng hiện tại, kế hoạch này khó có thể trở thành một thỏa thuận hòa bình thực sự.
Anh Vũ
*****************************
Có gì bí ẩn trong bản kế hoạch hòa bình bí mật của Mỹ về Ukraine ?
BBC, 21/11/2025
Mỹ và Nga được cho là đã chuẩn bị một khuôn khổ kế hoạch hòa bình mới nhằm chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, trong đó yêu cầu Kyiv phải nhượng bộ đáng kể.
Cuộc tấn công toàn diện của Nga vào Ukraine đến nay đã kéo dài hơn ba năm
Theo một số hãng truyền thông, thỏa thuận được đề xuất đòi hỏi Ukraine từ bỏ một phần lãnh thổ mà nước này vẫn đang kiểm soát đồng thời cắt giảm đáng kể quy mô quân đội.
Các quan chức ở Châu Âu và Ukraine được cho là không tham gia vào các cuộc bàn thảo, khiến cho dư luận dấy lên các lo ngại rằng kế hoạch có thể thiên lệch về phía Nga.
Nhà Trắng thừa nhận sự tồn tại của một kế hoạch hòa bình "chi tiết và có thể chấp nhận được", đồng thời cho biết Tổng thống Donald Trump tỏ ra "khó chịu" với cả Nga và Ukraine vì hai bên "từ chối cam kết một thỏa thuận hòa bình", và rằng đội ngũ của ông đã xây dựng kế hoạch này.
Moscow không xác nhận cũng không phủ nhận chuyện một kế hoạch như thế đã được soạn thảo.
Vào tối 20/11, văn phòng tổng thống Ukraine ra thông cáo cho biết Tổng thống Volodymyr Zelensky "đã chính thức nhận từ phía Mỹ một bản dự thảo kế hoạch mà, theo đánh giá của phía Mỹ, có thể giúp tái khởi động tiến trình ngoại giao".
Vụ tấn công bằng thiết bị bay không người lái của Nga ở Kharkiv ngày 19/11 đã khiến hàng chục cư dân bị thương - EPA / Shutterstock
Cùng ngày, Thủ tướng Ukraine Yulia Svyrydenko đã gặp các quan chức Mỹ tại Kyiv.
Văn phòng ông Zelensky cho biết "hai bên nhất trí sẽ hợp tác thực hiện các điều khoản của kế hoạch theo hướng có thể mang lại một kết thúc công bằng cho cuộc chiến".
Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine năm 2022 - cuộc xung đột lớn nhất tại Châu Âu kể từ Thế chiến II.
Những điều đã biết
Một số hãng truyền thông quốc tế đưa tin về một kế hoạch gồm 28 điểm, được cho là đã được thống nhất giữa ông Steve Witkoff, Đặc phái viên của Tổng thống Trump, và đặc phái viên Nga Kirill Dmitriev.
Một quan chức cấp cao của Mỹ xác nhận với BBC rằng ông Witkoff đã "âm thầm xây dựng" một đề xuất, và ông đã nhận được ý kiến từ cả Ukraine và Nga về "các điều kiện có thể chấp nhận để chấm dứt chiến tranh".
Các thông tin bắt đầu xuất hiện từ hôm 19/11, cho thấy kế hoạch có thể yêu cầu Ukraine phải có các nhượng bộ lớn.
Tuy nhiên, quan chức Mỹ trả lời phỏng vấn BBC News rằng "cả hai bên sẽ phải nhượng bộ, không chỉ Ukraine".
Axios, Financial Times và Reuters - dẫn các nguồn thạo tin - cho biết Kyiv sẽ phải từ bỏ các khu vực thuộc vùng Donbas ở miền đông mà họ vẫn đang kiểm soát, cắt giảm quy mô quân đội và giải giáp nhiều loại vũ khí.
Axios, kênh đầu tiên đưa tin về kế hoạch nói trên, cho biết việc từ bỏ phần còn lại của Donbas sẽ được đổi lại bằng các bảo đảm an ninh từ Mỹ cho Kyiv và Châu Âu trước nguy cơ bị Nga tấn công trong tương lai.
Financial Times bổ sung rằng Ukraine cũng sẽ phải đồng ý cắt giảm một nửa quy mô lực lượng vũ trang, đồng thời cho biết Ukraine sẽ phải chính thức công nhận tiếng Nga và cấp quy chế bảo hộ cho Nhà thờ Chính thống Nga.
Tuy nhiên, Telegraph đưa tin Kyiv vẫn sẽ giữ quyền sở hữu hợp pháp đối với Donbas, trong khi Nga sẽ trả một khoản tiền "thuê" không xác định để duy trì quyền kiểm soát trên thực tế.
Theo hiến pháp Ukraine, mọi vấn đề lãnh thổ phải đưa ra trưng cầu dân ý - một cuộc bỏ phiếu gần như chắc chắn sẽ thất bại. Cấu trúc "cho thuê" được cho là nhằm lách quy định này.
Một nguồn tin do AFP phỏng vấn nói rằng kế hoạch bao gồm lời kêu gọi "công nhận Crimea và các khu vực khác mà Nga đã chiếm giữ".
Hiện lực lượng Nga kiểm soát khoảng 1/5 lãnh thổ Ukraine và đang tiếp tục tiến quân, đồng thời liên tục tấn công hạ tầng cơ sở năng lượng của Ukraine khi mùa đông đến gần.
Năm 2022, Điện Kremlin tuyên bố sáp nhập bốn vùng của Ukraine - Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson - dù không kiểm soát toàn bộ các khu vực này.
Nga cũng đã sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine năm 2014.
Những điểm chưa rõ trong kế hoạch
Toàn bộ chi tiết của kế hoạch vẫn còn là một bí ẩn.
Theo một nguồn tin của AFP, vẫn "chưa rõ" Nga sẽ đưa ra những cam kết gì để đổi lại những nhượng bộ mà Ukraine từng mô tả là tương đương đầu hàng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin từ lâu đã yêu cầu Kyiv từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO và rút quân khỏi bốn tỉnh mà Moscow tuyên bố là lãnh thổ Nga.
Moscow không cho thấy dấu hiệu nào cho thấy họ đã từ bỏ các yêu sách đó, trong khi Ukraine trước đây đã nói rõ rằng họ sẽ không chấp nhận.
Phản ứng ra sao ?
Mỹ đã thừa nhận có một kế hoạch, nhưng Nga thì chưa xác nhận.
Vào hôm 19/11, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio viết trên X rằng để đạt được "hòa bình bền vững, cả hai bên cần chấp nhận các nhượng bộ khó nhằn nhưng cần thiết".
Ông nói rằng Mỹ đang tham khảo ý kiến cả hai bên xung đột để "xây dựng một danh sách các ý tưởng tiềm năng nhằm chấm dứt cuộc chiến".
Trong khi đội ngũ của ông Dmitriev từ chối đưa ra bình luận, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm thứ 20/11 cho biết "có diễn ra các liên hệ" với Mỹ, nhưng không có "tham vấn hay đàm phán".
Trả lời câu hỏi của BBC hôm 20/11, ông Peskov nói ông không thể xác nhận sự tồn tại của kế hoạch, và nói thêm : "Chúng tôi không có gì mới để bổ sung so với những gì đã nói ở Anchorage [nơi diễn ra cuộc gặp gần nhất giữa ông Putin và ông Trump]. Chúng tôi không có gì mới để nói".
Nhân viên cứu hộ hỗ trợ một gia đình rời khỏi tòa nhà bị hư hại sau một cuộc không kích chết người của Nga vào khu dân cư ở thành phố Zaporizhzhia, miền đông nam Ukraine - EPA / Shutterstock
Lãnh đạo chính sách đối ngoại EU Kaja Kallas cảnh báo hôm thứ Năm rằng bất kỳ kế hoạch nào cũng cần nhận được sự ủng hộ của người dân Ukraine và Châu Âu. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot nói thêm rằng "người Ukraine không muốn bất kỳ hình thức đầu hàng nào".
Trước khi văn phòng Zelensky đưa ra thông cáo hôm 20/11, Thủ tướng Ukraine Svyrydenko đã không đề cập gì đến kế hoạch đang được đồn đoán.
Tuy nhiên, bà nói rằng cuộc họp với quan chức Mỹ là "cơ hội để đại diện chính quyền Mỹ đánh giá tình hình thực địa và thấy được hậu quả của sự xâm lược từ Nga".
Ông Zelensky từ lâu đã bác bỏ việc nhượng bộ lãnh thổ cho Nga.
Kyiv và các đồng minh phương Tây, kể cả Mỹ, đã kêu gọi lệnh ngừng bắn ngay lập tức dọc toàn tuyến mặt trận. Nhưng Moscow đã bác bỏ, lặp lại các yêu cầu mà Ukraine cho là không khác gì đầu hàng.
Đầu tháng này, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng các điều kiện tiên quyết của Moscow cho một thỏa thuận hòa bình - gồm nhượng lãnh thổ, hạn chế mạnh quy mô quân đội Ukraine và đảm bảo Ukraine trung lập - không thay đổi so với những gì ông Putin đưa ra từ năm 2024.
Liệu kế hoạch có khả thi ?
Ông Vitaliy Shevchenko, chuyên gia về Nga và Ukraine của BBC Monitoring, nhận định kế hoạch hòa bình Mỹ-Nga được cho là "không khác mấy so với các yêu cầu tối đa mà Moscow từng nêu ra".
Ông nói thêm rằng nếu Washington thực sự ủng hộ một kế hoạch mà trên thực tế là danh sách những mong muốn của Tổng thống Putin, điều đó sẽ "làm dấy lên thêm nghi ngờ rằng Mỹ không phải là bên trung gian khách quan trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh", và củng cố lo ngại lâu nay ở Châu Âu rằng Washington đang tìm cách gạt họ sang bên để cải thiện quan hệ với Moscow.
Phóng viên chuyên đưa tin về Bộ Ngoại giao Mỹ trú tại Washington, Tom Bateman, nói rằng Moscow từng đưa ra những yêu cầu này và Kyiv xem đó như là hành động đầu hàng.
"Washington gần đây đã cứng rắn hơn với Moscow bằng các biện pháp trừng phạt mới, và có thể đang chuẩn bị gây áp lực lớn hơn với Tổng thống Zelensky về những điều mà ông và các đồng minh Châu Âu lâu nay xem là lằn ranh đỏ", ông bổ sung.
Nguồn : BBC, 21/11/2025
*******************************
Kế hoạch hòa bình mới : Mỹ đề xuất Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga
Thanh Hà, RFI, 20/11/2025
Hôm nay 20/11/2025, một phái đoàn của Mỹ đến Kiev để thảo luận về kế hoạch của Nhà Trắng vãn hồi hòa bình cho Ukraine. Kế hoạch 28 điểm này lấy lại phần lớn những yêu sách của Moskva, trong đó bao gồm cả việc yêu cầu Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga và giảm quân số. Đề xuất của chính quyền Trump khai tử chương trình thành lập một lực lượng quốc tế gìn giữ hòa bình cho Ukraine một khi chấm dứt chiến tranh.
Ảnh ghép từ trái sang phải : Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Mỹ Donald Trump, Nga Vladimir Putin.
Thông tín viên Vincent Souriau từ Washington tổng hợp một số những điểm chính trong kế hoạch mà Hoa Kỳ đề xuất để chấm dứt chiến tranh Ukraine :
"Trước hết là từ bỏ vùng Donbass. Kế hoạch của Nhà Trắng nhằm đặt các vùng Luhansk và Donetsk dưới sự kiểm soát của Nga. Trong khi đó, cho đến nay, Ukraine vẫn kiểm soát gần 15% lãnh thổ các khu vực này. Căn cứ vào các tài liệu của kế hoạch nói trên, Donbass sẽ trở thành một vùng đệm phi quân sự, các chiến tuyến ở Kherson và ở Zaporizhzhia sẽ được giữ nguyên trạng như hiện nay. Kế hoạch nói trên cũng đề cập đến việc Hoa Kỳ từng bước giảm viện trợ cho Ukraine, bắt đầu bằng việc ngừng cung cấp các loại vũ khí tầm xa có khả năng tấn công lãnh thổ Nga. Văn bản nói đến việc quân đội Ukraine cắt giảm một nửa quân số. Hiện tại, Ukraine có khoảng 900.000 binh sĩ tại ngũ.
Thêm hai điểm cuối cùng trong kế hoạch của Mỹ : Văn bản này cấm triển khai binh sĩ nước ngoài trên lãnh thổ Ukraine. Nói một cách khác, kế hoạch loại bỏ trên thực tế liên minh các nước tình nguyện vì Ukraine, vốn được thúc đẩy từ nhiều tháng qua bởi Pháp và Vương quốc Anh.
Cuối cùng, về mặt văn hóa, tài liệu này quy định rằng tiếng Nga trở thành ngôn ngữ chính thức ở Ukraine. Đây là điều chưa từng có kể từ khi bản Hiến Pháp mới của Ukraine bắt đầu hiện hành từ năm 1996. Về tôn giáo, kế hoạch của Nhà Trắng chủ trương giáo hội Chính thống Nga có được quy chế hợp pháp tại Ukraine".
Phản ứng của Kiev
Kiev đón nhận kế hoạch 28 điểm này của Mỹ như thế nào ? Từ thủ đô Ukraine, thông tín viên Emmanuelle Chaze cho biết :
"Trên thực tế, kế hoạch được trình bày như một giải pháp vãn hồi hòa bình, không hơn không kém đòi Ukraine đầu hàng. Trước mắt, cho đến lúc này, Kiev không thể chấp nhận một số điểm trong dự án. Mấu chốt của vấn đề liên quan đến đòi hỏi nhượng bộ lãnh thổ trong kế hoạch mà Hoa Kỳ đề xuất : Ukraine nhượng lại toàn bộ Donbass, tức là giao cho Nga một phần ba vùng Donetsk mà cho đến nay Nga vẫn chưa chiếm được bằng biện pháp quân sự. Moskva giữ nguyên đòi hỏi này từ năm 2014 và đã nhắc lại trong các cuộc đàm phán gần đây ở Istanbul. Về phía Ukraine, nhượng bộ lớn nhất có thể cân nhắc là bắt đầu đàm phán về một lệnh ngừng bắn dựa trên cơ sở các chiến tuyến hiện tại.
Những đề xuất khác, như việc cắt giảm mạnh đến một nửa quân số của Ukraine hay việc Hoa Kỳ giảm viện trợ quân sự đều sẽ khiến Kiev không còn khả năng tự vệ trước sự xâm lược của Nga. Cuối cùng, về mặt Hiến Pháp, Moskva đòi tiếng Nga trở lại làm ngôn ngữ chính thức của Ukraine. Rò ràng là điện Kremlin vẫn đòi Ukraine đầu hàng trên tất cả mọi phương diện".
Phản ứng của Châu Âu
Liên Hiệp Châu Âu đồng loạt cho rằng tương lai của Ukraine phải do người dân Ukraine định đoạt. Kế hoạch hòa bình phải bảo đảm "quyền chủ quyền, sự tồn tại và nền dân chủ cho Ukraine". Lãnh đạo Ngoại giao Châu Âu Kaja Kallas nhấn mạnh, Ukraine và các nước Châu Âu "cần có tiếng nói" trong kế hoạch vãn hồi hòa bình cho Ukraine. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noël Barrot tuyên bố "một kế hoạch hòa bình không phải là một sự đầu hàng" và ông tin rằng người dân Ukraine sẽ bác bỏ mọi hình thức của một sự đầu hàng. Pháp đồng thời kêu gọi các nước trong Liên Hiệp Châu Âu cùng bảo vệ một nền hòa bình "công bằng và dài lâu" cho Ukraine trước những tham vọng và tính toán của Vladimir Putin.
Thanh Hà
