Có gì đáng chú ý khi ông Tập Cận Bình chủ trì Hội nghị Trung ương 4 ? (Stephen McDonell)
Hàng trăm đại biểu Đảng cộng sản Trung Quốc đã tham dự hội nghị kéo dài bốn ngày do Tổng bí thư Tập Cận Bình chủ trì. Sự kiện kết thúc vào hôm 23/10 với một bản thông báo.
Các Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XX của Đảng cộng sản Trung Quốc. (Ảnh : Tân Hoa Xã)
Văn bản bao quát này nêu bật những điểm chính trong kế hoạch năm năm tới cho sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.
Dưới đây là ba trong số những điều chính chúng ta đã học được từ cuộc họp và bản thông báo.
Cuộc thanh trừng tham nhũng có thể quy mô hơn ta tưởng
Các nhà quan sát Trung Quốc đã chú ý đến những con số chính thức về tỷ lệ tham dự tuần này.
Phải cần một lý do hết sức chính đáng mới có thể vắng mặt một hội nghị toàn thể do ông Tập Cận Bình chủ trì, chẳng hạn như vì đang bị bệnh rất nặng.
Thế nhưng, trong số 205 ủy viên của Ủy ban Trung ương, chỉ có 168 người có mặt.
Chúng ta biết rằng một người đã qua đời và 10 người đã bị thanh trừng.
Như vậy, đã có 26 cán bộ vắng mặt.
Liệu sự vắng mặt của các đại biều này có đồng nghĩa với việc thêm nhiều quan chức cấp cao của Đảng đã bị hạ bệ trong đợt "chống tham nhũng" mới nhất so với những gì đã được đưa tin ?
Ngoài ra, còn có hàng chục đại biểu "dự khuyết" cũng vắng mặt. Đây là những vị trí không có quyền biểu quyết, và là những người có thể lấp đầy các chỗ trống khi cần thiết.
Danh tính của những người vắng mặt chưa được công bố, nhưng số lượng vắng mặt có thể nói là khá lớn. Điều này đã dẫn đến nhiều suy đoán rằng họ cũng đã bị thanh trừng trong các đợt mới nhất của các cơ quan ủy ban kiểm tra đáng sợ của Đảng.
Chỉ riêng trong quân đội, con số này đã rất đáng kể.
Dường như trong số 33 tướng lĩnh là ủy viên Ủy ban Trung ương, 22 người đã không tham dự phiên họp toàn thể.
Con số này có thể bao gồm cả tám người đã bị chính thức cách chức, nhưng như vậy thì 14 người còn lại ở đâu ? Họ là ai và điều gì đã xảy ra ?
Với hệ thống quản trị thiếu minh bạch như Trung Quốc, đôi khi những câu hỏi như thế này không bao giờ được trả lời.
Điều rõ ràng là trong những ngày trước thềm hội nghị, Đảng đã tiến hành một cuộc "dọn dẹp hàng ngũ", nhằm hợp thức hóa các quyết định kỷ luật – trong đó có việc khai trừ tướng Hạ Vệ Đông, nhân vật từng giữ vị trí quyền lực thứ ba trong Quân đội Trung Quốc (PLA).
Tuy nhiên, các nhà phân tích chính trị sẽ vẫn còn tranh luận rằng điều đó là thể hiện sức mạnh hay sự yếu kém của ông Tập Cận Bình.
Liệu rằng đó là hành động của một nhà lãnh đạo đa nghi, lo sợ về các khối quyền lực có thể hình thành ngoài tầm kiểm soát của ông, hay là bàn tay cứng rắn của một nhân vật sẵn sàng hạ bệ những người hành động không đúng mực bất kể cấp bậc chức vụ của họ ?
Dù thế nào đi nữa, có vẻ như cuộc chiến này sẽ không dừng lại.
Trong một cuộc họp báo vào hôm 24/10, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu Chính sách Trung ương Giang Kim Quyền khẳng định Đảng sẽ "duy trì sự kiên trì không lay chuyển, không có vùng cấm trong cuộc chiến chống tham nhũng".
Tự chủ công nghệ
Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại Hàn Quốc vào tuần tới, họ sẽ thảo luận về những căng thẳng thương mại giữa hai siêu cường.
Vấn đề cốt lõi là : Trung Quốc muốn quyền tiếp cận tốt hơn với các chip máy tính và phần mềm tiên tiến của Mỹ, trong khi Mỹ muốn điều tương tự đối với đất hiếm và nam châm của Trung Quốc. Vấn đề là cả hai bên đều miễn cưỡng cung cấp cho nhau vì e ngại điều đó sẽ giúp tăng cường sức mạnh kinh tế và chính trị cho bên kia.
Do đó, Bắc Kinh cần các lựa chọn khác đối với nhu cầu công nghệ cao của mình, dẫn đến hệ quả tự nhiên : khi nghi ngờ, hãy tự mình phát triển.
Một mục tiêu chính được liệt kê trong thông báo là đạt được "những cải thiện đáng kể về khả năng tự chủ khoa học và công nghệ".
Sau đó - để làm cho thật rõ ràng - bản tin từ hãng thông tấn Tân Hoa Xã thân Đảng cộng sản Trung Quốc một lần nữa đề cập đến vấn đề "tự chủ", nêu rõ : "Đất nước cần phải đạt được sự tự chủ và sức mạnh lớn hơn về khoa học và công nghệ và định hướng sự phát triển của các lực lượng sản xuất chất lượng mới".
Khẩu hiệu quen thuộc của ông Tập - "các lực lượng sản xuất chất lượng mới" - được sử dụng rất nhiều trong các tài liệu của chính phủ Trung Quốc. Điều này gói gọn nỗ lực thúc đẩy các tiến bộ công nghệ trong nước, trình độ cao, thường có các ứng dụng quân sự - những tiến bộ sẽ xuất hiện thông qua quan hệ đối tác giữa khu vực tư nhân, các doanh nghiệp nhà nước và quân đội.
Tất cả là để có nhiều công nghệ hơn, với chất lượng tốt hơn và không phụ thuộc vào Mỹ.
Phải thuyết phục người dân tăng cường chi tiêu
Một tác động khác của cuộc chiến thương mại với Mỹ là suy giảm thị trường xuất khẩu. Đây là một đòn nặng nề giáng vào một nền kinh tế vốn đã và vẫn đang phụ thuộc nhiều vào việc bán hàng hóa ra nước ngoài.
Từ rất lâu trước khi xảy ra xung đột thuế quan với chính quyền Trump, các học giả đã cảnh báo rằng Trung Quốc ần phải tái cân bằng nền kinh tế, đặt trọng tâm lớn hơn nhiều vào tiêu dùng nội địa thay vì xuất khẩu.
Lý do là việc chỉ một phần nhỏ GDP được tạo ra từ tỷ lệ tiêu dùng của người dân Trung Quốc được đánh giá là không bền vững về lâu dài.
Cuộc tấn công thuế quan của ông Trump vào thế giới đã làm nổi bật vấn đề này. Các mức phí mới đối với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc đã khiến cho việc bán một số mặt hàng ở Mỹ chậm lại.
Mặc dù các nhà xuất khẩu Trung Quốc đã chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn dự đoán của ông Trump - tìm được các khách hàng quốc tế mới để bù đắp cho các đơn hàng đã mất từ Mỹ - nhưng vấn đề vẫn chưa được giải quyết.
Quan điểm cho rằng với sự bất ổn địa chính trị như hiện nay, đây là thời điểm để Trung Quốc tập trung vào lực lượng dân số khổng lồ trong nước để vực dậy nền kinh tế của mình.
Theo thông báo chính thức từ Hội nghị toàn thể lần này, Đảng đã quyết định Trung Quốc "cần xây dựng một thị trường nội địa vững mạnh và đẩy nhanh việc thúc đẩy một mô hình phát triển mới".
Nhưng bằng cách nào ?
Các kế hoạch 5 năm của Trung Quốc thường mang tính định hướng chiến lược cho toàn bộ nền kinh tế hơn là một gói giải pháp cụ thể. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích nhận định rằng kỳ họp lần này đã không đưa ra bất kỳ ý tưởng mới mẻ nào để thực sự thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Nói tóm lại, làm thế nào để khiến người dân bớt tiết kiệm đi và chi tiêu nhiều hơn khi họ đang lo lắng về cuộc khủng hoảng bất động sản và tỷ lệ thất nghiệp cao ở thanh niên ?
Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể nói về việc "xây dựng một thị trường nội địa vững mạnh", nhưng họ cần những giải pháp vững chắc.
Stephen McDonell
Nguồn : BBC, 25/10/2025
Các Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XX của Đảng cộng sản Trung Quốc. (Ảnh : Tân Hoa Xã)
Văn bản bao quát này nêu bật những điểm chính trong kế hoạch năm năm tới cho sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.
Dưới đây là ba trong số những điều chính chúng ta đã học được từ cuộc họp và bản thông báo.
Cuộc thanh trừng tham nhũng có thể quy mô hơn ta tưởng
Các nhà quan sát Trung Quốc đã chú ý đến những con số chính thức về tỷ lệ tham dự tuần này.
Phải cần một lý do hết sức chính đáng mới có thể vắng mặt một hội nghị toàn thể do ông Tập Cận Bình chủ trì, chẳng hạn như vì đang bị bệnh rất nặng.
Thế nhưng, trong số 205 ủy viên của Ủy ban Trung ương, chỉ có 168 người có mặt.
Chúng ta biết rằng một người đã qua đời và 10 người đã bị thanh trừng.
Như vậy, đã có 26 cán bộ vắng mặt.
Liệu sự vắng mặt của các đại biều này có đồng nghĩa với việc thêm nhiều quan chức cấp cao của Đảng đã bị hạ bệ trong đợt "chống tham nhũng" mới nhất so với những gì đã được đưa tin ?
Ngoài ra, còn có hàng chục đại biểu "dự khuyết" cũng vắng mặt. Đây là những vị trí không có quyền biểu quyết, và là những người có thể lấp đầy các chỗ trống khi cần thiết.
Danh tính của những người vắng mặt chưa được công bố, nhưng số lượng vắng mặt có thể nói là khá lớn. Điều này đã dẫn đến nhiều suy đoán rằng họ cũng đã bị thanh trừng trong các đợt mới nhất của các cơ quan ủy ban kiểm tra đáng sợ của Đảng.
Chỉ riêng trong quân đội, con số này đã rất đáng kể.
Dường như trong số 33 tướng lĩnh là ủy viên Ủy ban Trung ương, 22 người đã không tham dự phiên họp toàn thể.
Con số này có thể bao gồm cả tám người đã bị chính thức cách chức, nhưng như vậy thì 14 người còn lại ở đâu ? Họ là ai và điều gì đã xảy ra ?
Với hệ thống quản trị thiếu minh bạch như Trung Quốc, đôi khi những câu hỏi như thế này không bao giờ được trả lời.
Điều rõ ràng là trong những ngày trước thềm hội nghị, Đảng đã tiến hành một cuộc "dọn dẹp hàng ngũ", nhằm hợp thức hóa các quyết định kỷ luật – trong đó có việc khai trừ tướng Hạ Vệ Đông, nhân vật từng giữ vị trí quyền lực thứ ba trong Quân đội Trung Quốc (PLA).
Tuy nhiên, các nhà phân tích chính trị sẽ vẫn còn tranh luận rằng điều đó là thể hiện sức mạnh hay sự yếu kém của ông Tập Cận Bình.
Liệu rằng đó là hành động của một nhà lãnh đạo đa nghi, lo sợ về các khối quyền lực có thể hình thành ngoài tầm kiểm soát của ông, hay là bàn tay cứng rắn của một nhân vật sẵn sàng hạ bệ những người hành động không đúng mực bất kể cấp bậc chức vụ của họ ?
Dù thế nào đi nữa, có vẻ như cuộc chiến này sẽ không dừng lại.
Trong một cuộc họp báo vào hôm 24/10, Giám đốc Văn phòng Nghiên cứu Chính sách Trung ương Giang Kim Quyền khẳng định Đảng sẽ "duy trì sự kiên trì không lay chuyển, không có vùng cấm trong cuộc chiến chống tham nhũng".
Tự chủ công nghệ
Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại Hàn Quốc vào tuần tới, họ sẽ thảo luận về những căng thẳng thương mại giữa hai siêu cường.
Vấn đề cốt lõi là : Trung Quốc muốn quyền tiếp cận tốt hơn với các chip máy tính và phần mềm tiên tiến của Mỹ, trong khi Mỹ muốn điều tương tự đối với đất hiếm và nam châm của Trung Quốc. Vấn đề là cả hai bên đều miễn cưỡng cung cấp cho nhau vì e ngại điều đó sẽ giúp tăng cường sức mạnh kinh tế và chính trị cho bên kia.
Do đó, Bắc Kinh cần các lựa chọn khác đối với nhu cầu công nghệ cao của mình, dẫn đến hệ quả tự nhiên : khi nghi ngờ, hãy tự mình phát triển.
Một mục tiêu chính được liệt kê trong thông báo là đạt được "những cải thiện đáng kể về khả năng tự chủ khoa học và công nghệ".
Sau đó - để làm cho thật rõ ràng - bản tin từ hãng thông tấn Tân Hoa Xã thân Đảng cộng sản Trung Quốc một lần nữa đề cập đến vấn đề "tự chủ", nêu rõ : "Đất nước cần phải đạt được sự tự chủ và sức mạnh lớn hơn về khoa học và công nghệ và định hướng sự phát triển của các lực lượng sản xuất chất lượng mới".
Khẩu hiệu quen thuộc của ông Tập - "các lực lượng sản xuất chất lượng mới" - được sử dụng rất nhiều trong các tài liệu của chính phủ Trung Quốc. Điều này gói gọn nỗ lực thúc đẩy các tiến bộ công nghệ trong nước, trình độ cao, thường có các ứng dụng quân sự - những tiến bộ sẽ xuất hiện thông qua quan hệ đối tác giữa khu vực tư nhân, các doanh nghiệp nhà nước và quân đội.
Tất cả là để có nhiều công nghệ hơn, với chất lượng tốt hơn và không phụ thuộc vào Mỹ.
Phải thuyết phục người dân tăng cường chi tiêu
Một tác động khác của cuộc chiến thương mại với Mỹ là suy giảm thị trường xuất khẩu. Đây là một đòn nặng nề giáng vào một nền kinh tế vốn đã và vẫn đang phụ thuộc nhiều vào việc bán hàng hóa ra nước ngoài.
Từ rất lâu trước khi xảy ra xung đột thuế quan với chính quyền Trump, các học giả đã cảnh báo rằng Trung Quốc ần phải tái cân bằng nền kinh tế, đặt trọng tâm lớn hơn nhiều vào tiêu dùng nội địa thay vì xuất khẩu.
Lý do là việc chỉ một phần nhỏ GDP được tạo ra từ tỷ lệ tiêu dùng của người dân Trung Quốc được đánh giá là không bền vững về lâu dài.
Cuộc tấn công thuế quan của ông Trump vào thế giới đã làm nổi bật vấn đề này. Các mức phí mới đối với hàng hóa sản xuất tại Trung Quốc đã khiến cho việc bán một số mặt hàng ở Mỹ chậm lại.
Mặc dù các nhà xuất khẩu Trung Quốc đã chứng tỏ khả năng phục hồi tốt hơn dự đoán của ông Trump - tìm được các khách hàng quốc tế mới để bù đắp cho các đơn hàng đã mất từ Mỹ - nhưng vấn đề vẫn chưa được giải quyết.
Quan điểm cho rằng với sự bất ổn địa chính trị như hiện nay, đây là thời điểm để Trung Quốc tập trung vào lực lượng dân số khổng lồ trong nước để vực dậy nền kinh tế của mình.
Theo thông báo chính thức từ Hội nghị toàn thể lần này, Đảng đã quyết định Trung Quốc "cần xây dựng một thị trường nội địa vững mạnh và đẩy nhanh việc thúc đẩy một mô hình phát triển mới".
Nhưng bằng cách nào ?
Các kế hoạch 5 năm của Trung Quốc thường mang tính định hướng chiến lược cho toàn bộ nền kinh tế hơn là một gói giải pháp cụ thể. Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích nhận định rằng kỳ họp lần này đã không đưa ra bất kỳ ý tưởng mới mẻ nào để thực sự thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Nói tóm lại, làm thế nào để khiến người dân bớt tiết kiệm đi và chi tiêu nhiều hơn khi họ đang lo lắng về cuộc khủng hoảng bất động sản và tỷ lệ thất nghiệp cao ở thanh niên ?
Đảng Cộng sản Trung Quốc có thể nói về việc "xây dựng một thị trường nội địa vững mạnh", nhưng họ cần những giải pháp vững chắc.
Stephen McDonell
Nguồn : BBC, 25/10/2025
